Oloroso
Oloroso (Türkçe anlamı: "hoş kokulu"[1]) Jerez ve Montilla-Moriles'te yapılan ve oksidatif yaşlanmayla üretilen bir çeşit fortifiye sherry türü şaraptır. Normalde Amontillado'dan daha koyudur. Oloroso genellikle koyu ve cevizimsidir.[2][3]
Fino ve Amontillado sherrry'lerinin aksine, oloroso'da flor mayası daha erken bir aşamada zenginleştirme yoluyla bastırılır. Bu, bitmiş şarabın fino sherrylerinin taze mayalı tadından yoksun olmasına neden olur. Flor tabakası olmadan sherry, Amerikan veya Kanada meşe fıçılarının hafif gözenekli duvarlarından havaya maruz kalır ve oksidatif yaşlanmaya uğrar. Şarap yaşlandıkça koyulaşır ve güçlenir ve çoğu zaman onlarca yıl boyunca öylece kalır.[3]
Oloroso sherry aynı zamanda, oloroso'nun tatlandırıldığı ve bazen istenen etkiyi elde etmek için kömür filtreleme yoluyla renginin çıkarıldığı Bristol Cream gibi uluslararası pazar için geliştirilen birçok tatlı sherry için de temel oluşturur.[3]
Sherry'nin solera sisteminde yaşlandırıldığı biliniyor. Bu, içindeki şerilerin yaşına göre bir fıçı koleksiyonunun düzenlenmesi anlamına gelir. Şişeleme sırasında sıvı en eski varillerden çıkarılır. Yasa, varillerin yalnızca üçte birinin boşaltılabileceğini belirtiyor. En eski fıçıdaki sıvı çıkarıldığında, bir sonraki en eski fıçıdan şeri ile yeniden doldurulur ve bu, solera hattı boyunca devam eder.[3]
Çeşitler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Oloroso del Puerto, El Puerto de Santa María'dan bir oloroso'dur.[4]
- Manzanilla Oloroso, Oloroso kalitesine ulaşacak kadar yaşlı bir manzanilladır.[5]
Servis edilmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Olorosolar sekdir, tatlı değildir. "Zengin Oloroso", "Tatlı Oloroso" veya "Oloroso Dulce" olarak etiketlenen şaraplar, Endülüs bölgesel hükûmeti tarafından 12 Nisan 2012'de yasaklandı.[6] Bunların "Cream Sherry: Blend of Oloroso" olarak yeniden etiketlenmesi gerekecek. Montilla-Moriles ve Jerez-Xérès- Sherry kökenli tatlı ve güçlendirilmiş ekspresyonlara uygulanan kurallar şunlardır:[6][7]
| Güçlendirilmiş şarap türü | Alkol % ABV | Şeker içeriği
(litre başına gram) |
|---|---|---|
| Oloroso | 17–22 | 0–5 |
| Cream | 15.5–22 | 115–140 |
Oloroso 12–14 °C'de servis edilmelidir ve fındık, zeytin veya incir, av eti ve kırmızı et ile veya zengin peynirli bir yemekten sonra aperatif olarak servis edilebilir. Tatlandırılmış Oloroso, buzla birlikte uzun bir içecek olarak da alınabilir. Pedro Ximénez şarabıyla harmanlanarak tatlandırılan Oloroso Kremalı Şeriler de 12–14 °C'de servis edilmelidir ve genellikle yemekten sonra tatlı şarap olarak servis edilir. Ayrıca kaz ciğeri gibi bazı yemeklerle de servis edilebilirler.[8]
Depolama
[değiştir | kaynağı değiştir]Oloroso sherryleri zaten yıllarca oksidatif yaşlanma sürecinden geçtiğinden, açılmadan önce yıllarca güvenle saklanabilirler. Oloroso açıldıktan sonra yavaş yavaş aromasının ve lezzetinin bir kısmını kaybedecektir, ancak açıldıktan sonra iki aya kadar mantarla kapatılıp, buzdolabında saklanabilir. Oloroso ne kadar eski olursa, o kadar uzun süre lezzetli ve içilebilir kalacaktır.[9]
Oloroso fıçıları ve viski
[değiştir | kaynağı değiştir]
Oloroso şeri fıçıları her zaman İspanya'dan gelir. Daha doğrusu İber Yarımadası'nın güneyindeki Jerez de la Frontera kasabası çevresindeki bölgeden. Farklı şeri şarapları yalnızca "şeri üçgeni" adı verilen bölgede üretilebilir.[3]
Uyumlu karakterlerinden dolayı Oloroso fıçıları viski olgunlaştırmada çok popülerdir. Oloroso şerisinin tadı çoğu şişedeki viski aromasıyla zarif bir şekilde uyum sağlar ancak çok baskın değildir. Bu şekilde Oloroso şeri fıçıları şişelemeye daha fazla aroma katabilir. Pedro Ximénez (PX) gibi diğer şeri türlerinin meşe fıçıları da viskiyi olgunlaştırmak için kullanılır. Ancak Oloroso fıçıları PX fıçılarına göre daha az tatlı ve lezzetlidir.[3]
Tarihsel olarak Oloroso Sherry'yi Birleşik Krallık'a göndermek için kullanılan fıçılar genellikle Birleşik Krallık'ta kaldı ve burada İskoçya ve İrlanda'da viski yaşlandırmak için kullanıldı.[10] İspanyol hükûmeti 1981'de ihracat yasalarını değiştirerek şeri'nin İspanya'da şişelenmesi gerektiğini şart koştuğundan beri, şeri fıçıları artık yalnızca viski endüstrisi için üretiliyor. İskoç ve İrlanda damıtma tesisleri bunları yıllandırmak için kullanmadan önce fıçıları Oloroso veya başka şeri türleri ile çeşnilendiriyor. Bir Bodega sherry fıçısının viski üretiminde kullanılması son derece nadirdir.[11] Şeri fıçılarında yıllandırılan single malt viski, bazıları tarafından kendi meraklıları ile özel bir kategori olarak kabul edilmektedir. Bu kategori genellikle viskinin bitmiş olup olmadığını (önce başka bir fıçıda olgunlaştırıldıktan sonra bitiş için bir Oloroso fıçısına veya fıçısına aktarılır) veya tamamen olgunlaşmış (doğrudan imbikten alınmış ve bir zamanlar Oloroso'yu tutan bir fıçıda tamamen olgunlaştırılmış) olup olmadığını belirtir.[12] Fıçıların ahşabında demlenen Oloroso şarabı, yaşlanma süreci sırasında şarabın lezzetinin ve aromasının bir kısmını viskiye verir. Oloroso fıçıları da aynı nedenlerle brendi yaşlandırmak için kullanılır. Yalnızca Oloroso fıçılarında olgunlaştırılan bir viski, daha güçlü tütün, biber ve haşlanmış meyve notalarıyla genellikle daha baskındır.[13]
Çoğu viski yalnızca oloroso bitişine sahiptir. Sadece birkaçı bu tür fıçılarda tam zamanlı olarak olgunlaşır. Oloroso fıçılarında on yıldan fazla olgunlaşan viskiler genellikle çok yoğundur ve viskiden çok likörü andırır.[13]
Oloroso fıçıları ayrıca brendi, rom, tequila, mezcal gibi alkollü içeceklerin olgunlaştırılmasında da kullanılmaktadır.[2]
| Dünya'da bağcılık |  | |
|---|---|---|
| Şarap tarihi | ||
| Stiller | ||
| Beyaz şarap | ||
| Kırmızı şarap | ||
| Bölgeler | ||
| Ambalaj, aksesuarlar, ve saklama | ||
| Şarap kimyası | ||
| Sanayi | ||
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Oloroso sherry cask whisky – what is it and how is it produced?". 3 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ a b "What is Oloroso Sherry Cask? | Patrón Tequila". Patron Tequila (İngilizce). 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ a b c d e f John (23 Aralık 2020). "What is an Oloroso Sherry Cask? | Whiskipedia". whiskipedia.com. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ "Oloroso del Puerto". Bodegas Lustau. 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ "Fino, Manzanilla, Amontillado, Oloroso, Palo cortado: Sherry wines". 2019. 3 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ a b "Boletín Oficial de la Junta de Andalucía (BOJA)" (PDF). 6 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ "PLIEGO DE CONDICIONES DE LA DENOMINACIÓN DE ORIGEN «JEREZ-XÉRÈS-SHERRY" (PDF). 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ "Oloroso | Vinos de Jerez - Sherry Wines". www.sherry.wine. 3 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ "How long can you store a bottle of sherry? | SherryNotes". www.sherrynotes.com (İngilizce). 31 Mart 2014. 21 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ Waterbury, Margarett (31 Ocak 2022). "The Secrets of Sherry Casks". The Whiskey Wash (İngilizce). 3 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ "History of Sherry | The origin Sherry Wines - Sherry Wines". www.sherry.wine. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ "Spotlight On: Oloroso Sherry Casks – Cask Ownership Made Easy | Whisky Partners" (İngilizce). 3 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.
- ^ a b "Whisky in Oloroso Sherry casks - Whisky.com". www.whisky.com. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024.