Ateş Mehmet Paşa
Ateş Mehmet Paşa veya Ateş Mehmet Salih Paşa (ö. 31 Aralık 1866) Osmanlı denizcisi. 1863-1865 döneminde kaptan-ı derya görevi yapmıştır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Trabzon doğumludur.[1] Çekirdekten kalyoncu denizci olarak Tersane-i Amire'de yetişmiştir. Cesareti dolayısıyla "Ateş" lakabı verilmiştir.[2] Kırım Savaşı sırasında Osmanlı donanmasının en büyük kalyonu olan Mahmudiye'nin süvari kaptanı olarak görev yapmıştır. Bu savașta bu gemi büyük yararlıklar göstermiştir ve gemi "Gazi" unvanı ile şereflendirilmiştir. Sonra Ateş Mehmet Paşa Osmanlı donanmasında çeşitli amiralliklere karşıt gelen rütbelerinden olan riyale, patrona ve kapudâne-i humâyûn rütbelerine terfi etmiştir. İngiltere'den Osmanlı donanması zırhlı istimli harp gemileri sipariş edildiğinde, bu gemilerin yapılmasında ve teslim alınmasında hazır bulunmak üzere Londra'ya gönderilmiştir.[1]
İngiltere'de iken 19 Ocak 1863'te davetle İstanbul'a çağrılmış ve kaptan-ı derya görevine tayin edilmiş ve vezirlik rütbesi ile de şereflendirilmiştir. Aynı yıl Sultan Abdülaziz'in Mısır seyahatine katılmıştır. Bu görevde iken tersanede haylice ıslahat yapmıştır. yakından ilgilenmesi ile Osmanlı donanmasını dünyadaki en büyük donanmalar arasında olmasına çaba vermiştir.[1] Hacı Vesim Paşa'nın 1865'te kaptan-ı deryalığa getirilmesi ile görevinden ayrılmıştır.[3]
Ateş Mehmet Paşa 31 Aralık 1866'da hastalanmış ve birkaç gün sonra da ölmüştür. Kılıç Ali Paşa türbesinin bahçesine defnedilmiştir.[1] Ateş Mehmet Paşa'nın kırılmış kalyon direği ve parçalanmış yelken tasvirli mezarı Osmanlı dönemi mezar taşı tipolojisi bakımından nadir örneklerdendir.
Değerlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]Sicill-i Osmani onu şöyle değerlendirmiştir[1]
Yiğit, cömert, sert, tedbirli, tersanede hizmete kadirdi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.IV s.297 [1]
- ^ Yayın Heyeti, "Ateş Mehmet Salih Paşa", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.187 ISBN 975-08-0072-9
- ^ Ne yazık ki kendinden sonra gelen kaptan-ı derya ve bahriye nazırları ve Sultan I. Abdülhamit'in vesveseli tutumu yüzünden donanmanın geliştirilmesi durdurulmuş ve mevcut gemiler de Haliç'te çürümeye bırakılmıştır.
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: İngiliz Mustafa Paşa |
Kaptan-ı Derya 19 Ocak 1863 - 1865 |
Sonra gelen: Hacı Vesim Paşa |