Film - ciało - historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych
„Rozprawa Karola Jachymka jest niezwykle rzetelnym tekstem o filmie polskim lat sześćdziesiątych,... more „Rozprawa Karola Jachymka jest niezwykle rzetelnym tekstem o filmie polskim lat sześćdziesiątych, dającym z jednej strony bardzo szeroką panoramę tego zjawiska, z drugiej zaś szereg pogłębionych i ciekawych analiz […]. Lata sześćdziesiąte definiowane przez film tego okresu jawią się – czego jak dotąd w piśmiennictwie poświęconym historii filmu zdecydowanie brakowało – jako epoka w istocie zróżnicowana i pełna wewnętrznych napięć”.
prof. Barbara Głębicka-Giza
„Karolowi Jachymkowi udała się sztuka trudna – powiedział coś nowego o epoce, która doczekała się już mnóstwa opracowań i jest (pozornie) świetnie znana i naukowo rozpoznana. Praca ta skutecznie dowodzi, że można jeszcze odnaleźć w latach sześćdziesiątych dzieła i twórców zapomnianych lub konsekwentnie pomijanych, a także zinterpretować twórczość filmową sprzed pół wieku w sposób nowatorski i otwierający nieeksplorowane dotychczas pola i obszary badawcze”.
Głównym temat artykułu jest próba przyjrzenia się kinu polskiemu czasów przełomu w kontekście lic... more Głównym temat artykułu jest próba przyjrzenia się kinu polskiemu czasów przełomu w kontekście licznie pojawiających się w nim odniesień do tematyki erotycznej i scen nagości. Druga połowa lat 80. i początek lat 90. to bowiem w Polsce okres silnej pornografizacji rodzimej kultury popularnej. Z jednej strony zjawisko to może świadczyć o trwającej wówczas w naszym kraju transformacji ustrojowej i dynamicznie zmieniającej się wtedy sytuacji społecznej, obyczajowej czy politycznej. Z drugiej natomiast można je bez trudu powiązać także z wpływami zachodnich tekstów popkultury (np. kaset wideo czy pism zawierających treści pornograficzne), które coraz śmielej zaczęły przenikać w tamtym okresie do Polski. W rezultacie trwająca wtedy na Zachodzie tzw. druga fala porno-chicu w wyraźny sposób wywarła również wpływ na kształt rodzimego kina, stając się tym samym jednym z ważniejszych katalizatorów rozpoczynającej się wówczas w Polsce rewolucji wyobraźni. W niniejszym artykule analizie zostały w...
"Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu", 2018
Głównym tematem artykułu jest ironia jako filmowa strategii subwersji w polskich filmach dokument... more Głównym tematem artykułu jest ironia jako filmowa strategii subwersji w polskich filmach dokumentalnych przełomu lat 60. i 70. Jako swego rodzaju studium przypadku do rozważań na temat mechanizmów działania subwersji w kinie i cech ironii filmowej w tekście posłużyła przede wszystkim twórczość dokumentalna Marka Piwowskiego, a dokładnie zrealizowany przez niego w 1971 roku film Hair. Zdaniem autora artykułu najpełniej oddaje on bowiem najważniejsze tendencje charakterystyczne dla omawianego okresu kina polskiego, stając się bodaj jednym z najważniejszych przykładów wypowiedzi ironicznej w obszarze rodzimej dokumentalistyki.
Polish cinema in the late 1980s—a period marked in Poland by a transformation of social norms and... more Polish cinema in the late 1980s—a period marked in Poland by a transformation of social norms and a mounting pressure on the political authorities from the illegal opposition movement—underwent a significant evolution, part of which was opening up to erotic content reaching Poland from the West in various forms, including the “porno-chic” phenomenon, defined by Brian McNair as being “not porn… but the representation of porn in non-pornographic art and culture.” In my article, I look at some major examples of the porno-chic trend in Polish cinema of the late 1980s and draw on the archival records from the Film Pre-Screening Commission to demonstrate how the political and cultural authorities of the time attempted to co-opt the new “western” trend to improve their standing with an increasingly irate public and to deflate the rising discontent by a supply of an attractive cultural and erotic content.
"Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu", 2018
Głównym tematem artykułu jest problematyka seksu i seksualności w polskim kinie fabularnym czasów... more Głównym tematem artykułu jest problematyka seksu i seksualności w polskim kinie fabularnym czasów PRL-u. W swoich rozważaniach autor dokonuje analizy m.in. wybranych wątków erotycznych, jakie utrwalone zostały w polskich filmach tego okresu, traktując je, w zgodzie z refleksją Marca Ferro i Petera Burke’a, jako świadectwo zachodzących z biegiem lat w Polsce przemian obyczajowych. W poszczególnych częściach, dotyczących kolejno stalinizmu, odwilży i lat 60., lat 70. oraz lat 80., autor przygląda się ponadto najbardziej typowym wizerunkom, dopuszczalnym granicom obowiązującej w danym czasie cenzury obyczajowej oraz innym charakterystycznym tendencjom związanym z tematyką seksu, które jego zdaniem stanowiły wyróżnik nie tylko twórczości filmowej, ale też szeroko definiowanej rzeczywistości audiowizualnej tych epok historycznych.
[w:] Karol Jachymek, "Film - ciało - historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych", Gdańsk 2016.
Fragment książki: Karol Jachymek, "Film - ciało - historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych", G... more Fragment książki: Karol Jachymek, "Film - ciało - historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych", Gdańsk 2016.
K. Jachymek, Wszystko czerwone. Coca-cola, PRL i kino polskie, [w:] W garnku kultury. Rozważania nad jedzeniem w przestrzeni społeczno-kulturowej, red. A. Drzał-Sierocka, Gdańsk 2014, s. 87-109.
K. Jachymek, Smak kobiety. Wyjaśniając "Gotowe na wszystko", [w:] Władcy torrentów. Wokół angażującego modelu telewizji, red. M. Major, J. Bucknall-Hołyńska, Gdańsk 2014, s. 105-120.
K. Jachymek, Kodeks Haynesa. Rzecz o "Mildred Pierce", [w:] Władcy torrentów. Wokół angażującego modelu telewizji, red. M. Major, J. Bucknall-Hołyńska, Gdańsk 2014, s. 13-29.
K. Jachymek, O filmach, których nie było: przypadek Janusza Kondratiuka, [w:] Kino, którego nie ma, red. P. Zwierzchowski, D. Wierski, Bydgoszcz 2013, s. 201-213.
Film - ciało - historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych
„Rozprawa Karola Jachymka jest niezwykle rzetelnym tekstem o filmie polskim lat sześćdziesiątych,... more „Rozprawa Karola Jachymka jest niezwykle rzetelnym tekstem o filmie polskim lat sześćdziesiątych, dającym z jednej strony bardzo szeroką panoramę tego zjawiska, z drugiej zaś szereg pogłębionych i ciekawych analiz […]. Lata sześćdziesiąte definiowane przez film tego okresu jawią się – czego jak dotąd w piśmiennictwie poświęconym historii filmu zdecydowanie brakowało – jako epoka w istocie zróżnicowana i pełna wewnętrznych napięć”.
prof. Barbara Głębicka-Giza
„Karolowi Jachymkowi udała się sztuka trudna – powiedział coś nowego o epoce, która doczekała się już mnóstwa opracowań i jest (pozornie) świetnie znana i naukowo rozpoznana. Praca ta skutecznie dowodzi, że można jeszcze odnaleźć w latach sześćdziesiątych dzieła i twórców zapomnianych lub konsekwentnie pomijanych, a także zinterpretować twórczość filmową sprzed pół wieku w sposób nowatorski i otwierający nieeksplorowane dotychczas pola i obszary badawcze”.
Głównym temat artykułu jest próba przyjrzenia się kinu polskiemu czasów przełomu w kontekście lic... more Głównym temat artykułu jest próba przyjrzenia się kinu polskiemu czasów przełomu w kontekście licznie pojawiających się w nim odniesień do tematyki erotycznej i scen nagości. Druga połowa lat 80. i początek lat 90. to bowiem w Polsce okres silnej pornografizacji rodzimej kultury popularnej. Z jednej strony zjawisko to może świadczyć o trwającej wówczas w naszym kraju transformacji ustrojowej i dynamicznie zmieniającej się wtedy sytuacji społecznej, obyczajowej czy politycznej. Z drugiej natomiast można je bez trudu powiązać także z wpływami zachodnich tekstów popkultury (np. kaset wideo czy pism zawierających treści pornograficzne), które coraz śmielej zaczęły przenikać w tamtym okresie do Polski. W rezultacie trwająca wtedy na Zachodzie tzw. druga fala porno-chicu w wyraźny sposób wywarła również wpływ na kształt rodzimego kina, stając się tym samym jednym z ważniejszych katalizatorów rozpoczynającej się wówczas w Polsce rewolucji wyobraźni. W niniejszym artykule analizie zostały w...
"Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu", 2018
Głównym tematem artykułu jest ironia jako filmowa strategii subwersji w polskich filmach dokument... more Głównym tematem artykułu jest ironia jako filmowa strategii subwersji w polskich filmach dokumentalnych przełomu lat 60. i 70. Jako swego rodzaju studium przypadku do rozważań na temat mechanizmów działania subwersji w kinie i cech ironii filmowej w tekście posłużyła przede wszystkim twórczość dokumentalna Marka Piwowskiego, a dokładnie zrealizowany przez niego w 1971 roku film Hair. Zdaniem autora artykułu najpełniej oddaje on bowiem najważniejsze tendencje charakterystyczne dla omawianego okresu kina polskiego, stając się bodaj jednym z najważniejszych przykładów wypowiedzi ironicznej w obszarze rodzimej dokumentalistyki.
Polish cinema in the late 1980s—a period marked in Poland by a transformation of social norms and... more Polish cinema in the late 1980s—a period marked in Poland by a transformation of social norms and a mounting pressure on the political authorities from the illegal opposition movement—underwent a significant evolution, part of which was opening up to erotic content reaching Poland from the West in various forms, including the “porno-chic” phenomenon, defined by Brian McNair as being “not porn… but the representation of porn in non-pornographic art and culture.” In my article, I look at some major examples of the porno-chic trend in Polish cinema of the late 1980s and draw on the archival records from the Film Pre-Screening Commission to demonstrate how the political and cultural authorities of the time attempted to co-opt the new “western” trend to improve their standing with an increasingly irate public and to deflate the rising discontent by a supply of an attractive cultural and erotic content.
"Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu", 2018
Głównym tematem artykułu jest problematyka seksu i seksualności w polskim kinie fabularnym czasów... more Głównym tematem artykułu jest problematyka seksu i seksualności w polskim kinie fabularnym czasów PRL-u. W swoich rozważaniach autor dokonuje analizy m.in. wybranych wątków erotycznych, jakie utrwalone zostały w polskich filmach tego okresu, traktując je, w zgodzie z refleksją Marca Ferro i Petera Burke’a, jako świadectwo zachodzących z biegiem lat w Polsce przemian obyczajowych. W poszczególnych częściach, dotyczących kolejno stalinizmu, odwilży i lat 60., lat 70. oraz lat 80., autor przygląda się ponadto najbardziej typowym wizerunkom, dopuszczalnym granicom obowiązującej w danym czasie cenzury obyczajowej oraz innym charakterystycznym tendencjom związanym z tematyką seksu, które jego zdaniem stanowiły wyróżnik nie tylko twórczości filmowej, ale też szeroko definiowanej rzeczywistości audiowizualnej tych epok historycznych.
[w:] Karol Jachymek, "Film - ciało - historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych", Gdańsk 2016.
Fragment książki: Karol Jachymek, "Film - ciało - historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych", G... more Fragment książki: Karol Jachymek, "Film - ciało - historia. Kino polskie lat sześćdziesiątych", Gdańsk 2016.
K. Jachymek, Wszystko czerwone. Coca-cola, PRL i kino polskie, [w:] W garnku kultury. Rozważania nad jedzeniem w przestrzeni społeczno-kulturowej, red. A. Drzał-Sierocka, Gdańsk 2014, s. 87-109.
K. Jachymek, Smak kobiety. Wyjaśniając "Gotowe na wszystko", [w:] Władcy torrentów. Wokół angażującego modelu telewizji, red. M. Major, J. Bucknall-Hołyńska, Gdańsk 2014, s. 105-120.
K. Jachymek, Kodeks Haynesa. Rzecz o "Mildred Pierce", [w:] Władcy torrentów. Wokół angażującego modelu telewizji, red. M. Major, J. Bucknall-Hołyńska, Gdańsk 2014, s. 13-29.
K. Jachymek, O filmach, których nie było: przypadek Janusza Kondratiuka, [w:] Kino, którego nie ma, red. P. Zwierzchowski, D. Wierski, Bydgoszcz 2013, s. 201-213.
K. Jachymek, Szczenięcy kapitalizm. Portret dziecka w filmach Waldemara Szarka, [w:] Zobaczyć dziecko. Literackie i filmowe portrety dziecka w Polsce w XX wieku, red. A. Ossowska-Zwierzchowska, Bydgoszcz 2012, s. 199-216.
Uploads
Books
prof. Barbara Głębicka-Giza
„Karolowi Jachymkowi udała się sztuka trudna – powiedział coś nowego o epoce, która doczekała się już mnóstwa opracowań i jest (pozornie) świetnie znana i naukowo rozpoznana. Praca ta skutecznie dowodzi, że można jeszcze odnaleźć w latach sześćdziesiątych dzieła i twórców zapomnianych lub konsekwentnie pomijanych, a także zinterpretować twórczość filmową sprzed pół wieku w sposób nowatorski i otwierający nieeksplorowane dotychczas pola i obszary badawcze”.
prof. Arkadiusz Lewicki
http://wnkatedra.pl/pl/p/Film-cialo-historia-Karol-Jachymek/22522488
http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/ewa-krzyzewska-i-chlopcy/602
Papers
Zwierzęta w reklamie mięsa – Dariusz Gzyra
Mięso jako śmieć. Społeczne procesy dewaluacji mięsa – Ariel Modrzyk
Kulinarny (i kulturowy) status ryby w Polsce. Między mięsem i nie-mięsem, między symbolem i obojętnością – Aleksandra Drzał-Sierocka
Wspólnoty mięsa. Konstruowanie tożsamości grupowej wokół sporu o ubój rytualny – Ludmiła Janion
Kwestia (nie)smaku. Foie gras – kontrowersyjny delikates i równie kontrowersyjne metody walki z jego producentami – Małgorzata Kowalewska
„Kawałek niezafałszowanej przyrody”. Analiza retoryki dietetyki zwierzęcej – Justyna Schollenberger
Miasto i mięso – Arleta Galant
Kanibalizm jako metafora w komunikacji masowej – Wojciech Boryszewski
Głód mięsa. O kanibalizmie w filmie "Delicatessen" – Iga Łomanowska
Dosłowność cielesnej konsumpcji. "Kanibal z Rotenburga" jako tragedia – Anna Roszman
Ludzkie marionetki w krwistym teatrze. Mięso w filmach pełnometrażowych Jana Švankmajera – Marta Maciejewska
Krew i performans – Wojciech Kowalczyk
Mięso w tradycyjnej sztuce azjatyckiej. Indie i Japonia – Magdalena Tomaszewska-Bolałek
Mięsne eros i tanatos. Motyw gnijącego ciała i brutalnego seksu w poezji Jiřego Karáska ze Lvovic – Katarzyna Cupała
Ciało miarą rzeczy? "Świdryga i Midryga" Bolesława Leśmiana – Szymon Trusewicz
Głód życia. Dwa oblicza pożerania w malarstwie René Magritte’a – Piotr G. Górniak
prof. Barbara Głębicka-Giza
„Karolowi Jachymkowi udała się sztuka trudna – powiedział coś nowego o epoce, która doczekała się już mnóstwa opracowań i jest (pozornie) świetnie znana i naukowo rozpoznana. Praca ta skutecznie dowodzi, że można jeszcze odnaleźć w latach sześćdziesiątych dzieła i twórców zapomnianych lub konsekwentnie pomijanych, a także zinterpretować twórczość filmową sprzed pół wieku w sposób nowatorski i otwierający nieeksplorowane dotychczas pola i obszary badawcze”.
prof. Arkadiusz Lewicki
http://wnkatedra.pl/pl/p/Film-cialo-historia-Karol-Jachymek/22522488
http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/ewa-krzyzewska-i-chlopcy/602
Zwierzęta w reklamie mięsa – Dariusz Gzyra
Mięso jako śmieć. Społeczne procesy dewaluacji mięsa – Ariel Modrzyk
Kulinarny (i kulturowy) status ryby w Polsce. Między mięsem i nie-mięsem, między symbolem i obojętnością – Aleksandra Drzał-Sierocka
Wspólnoty mięsa. Konstruowanie tożsamości grupowej wokół sporu o ubój rytualny – Ludmiła Janion
Kwestia (nie)smaku. Foie gras – kontrowersyjny delikates i równie kontrowersyjne metody walki z jego producentami – Małgorzata Kowalewska
„Kawałek niezafałszowanej przyrody”. Analiza retoryki dietetyki zwierzęcej – Justyna Schollenberger
Miasto i mięso – Arleta Galant
Kanibalizm jako metafora w komunikacji masowej – Wojciech Boryszewski
Głód mięsa. O kanibalizmie w filmie "Delicatessen" – Iga Łomanowska
Dosłowność cielesnej konsumpcji. "Kanibal z Rotenburga" jako tragedia – Anna Roszman
Ludzkie marionetki w krwistym teatrze. Mięso w filmach pełnometrażowych Jana Švankmajera – Marta Maciejewska
Krew i performans – Wojciech Kowalczyk
Mięso w tradycyjnej sztuce azjatyckiej. Indie i Japonia – Magdalena Tomaszewska-Bolałek
Mięsne eros i tanatos. Motyw gnijącego ciała i brutalnego seksu w poezji Jiřego Karáska ze Lvovic – Katarzyna Cupała
Ciało miarą rzeczy? "Świdryga i Midryga" Bolesława Leśmiana – Szymon Trusewicz
Głód życia. Dwa oblicza pożerania w malarstwie René Magritte’a – Piotr G. Górniak