1968
1968 (MCMLXVIII) lâi kárgámihe, mii gregoriaanlâš kalender mield aalgij vuossaargâ já nuuvâi majebaargâ. Tot lâi 1960-lovo oovcád ihe.
Tábáhtusah
[mute | mute käldee]
Nobel-palhâšumeh
[mute | mute käldee]
- Fyysiik – Luis Alvarez[1]
- Kemia – Lars Onsager[2]
- Kirjálâšvuotâ – Yasunari Kawabata[3]
- Ráávhu – René Cassin[4]
- Talhâstieđâ – Robert W. Holley, Har Gobind Khorana já Marshall Nirenberg[5]
Šoddâmeh
[mute | mute käldee]- uđđâivemáánu 17. peeivi – Antonio Molero, espanjalâš čaittâleijee
- kuovâmáánu 1. peeivi – Lisa Marie Presley, ovtâstumstaatâlâš lávloo já laavlârähtee (j. 2023)[6]
- kuovâmáánu 3. peeivi – Mary Onyali, nigerialâš huáppukäččee já iivij 1992 já 1996 olympialâš pronssimiitaalvyeittee
- cuáŋuimáánu 15. peeivi – Vano Merabišvili, georgialâš politikkár já Georgia 9. uáiviminister
- cuáŋuimáánu 19. peeivi – Mswati III, Eswatini ngwenyama ive 1982 rääjist
- vyesimáánu 7. peeivi – Traci Lords, ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee
- vyesimáánu 26. peeivi – Frederik X, Tanska kunâgâs[7]
- vyesimáánu 28. peeivi – Kylie Minogue, australialâš lávloo-laavlârähtee, pyevtitteijee já čaittâleijee
- syeinimáánu 30. peeivi – Sofie Gråbøl, tanskalâš čaittâleijee* juovlâmáánu 2. peeivi – Lucy Liu, ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee
- čohčâmáánu 28. peeivi – Naomi Watts, eŋlandlâš čaittâleijee
- juovlâmáánu 2. peeivi – Lucy Liu, ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee, taaidâr já pyevtitteijee
- juovlâmáánu 6. peeivi – Sadyr Japarov, kirgisialâš politikkár, kiäst šoodâi Kirgisia uáiviminister já v.t. president ive 2020
- juovlâmáánu 11. peeivi – Emmanuelle Charpentier, ive 2020 Nobel-kemiapalhâšume finnim ranskalâš biokemist já mikrobiolog[8]
- juovlâmáánu 14. peeivi – C.J. Hunter, ovtâstumstaatâlâš kuulašlivgejeijee já välmejeijee (j. 2021)
- juovlâmáánu 30. peeivi – Niko Valkeapää, tavesämmilâš musikkár, lávloo, jyeigee, politikkár, máttáátteijee já čaittâleijee
Jämimeh
[mute | mute käldee]- cuáŋuimáánu 4. peeivi – Martin Luther King Jr., ovtâstumstaatâlâš baptistpappâ já aalmuglâšriehtiaktivist (š. 1929)
- vyesimáánu 6. peeivi – Esko K. Mäkelä, syemmilâš arkkiteht (š. 1926)[9]
- vyesimáánu 12. peeivi – T. I. Itkonen, syemmilâš kielâ- já aalmugtiettuu totkee (š. 1891)
- syeinimáánu 23. peeivi – Henry Hallett Dale, ive 1936 Nobel-talhâstieđâpalhâšume finnim eŋlandlâš vuoiŋâštotkee (š. 1875)[10]
- juovlâmáánu 12. peeivi – Tallulah Bankhead, ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (š. 1902)
- juovlâmáánu 20. peeivi – John Steinbeck, ive 1962 Nobel-kirjálâšvuotâpalhâšume finnim ovtâstumstaatâlâš kirječällee (š. 1902)[11]
Kalender
[mute | mute käldee]Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást 1968.
Käldeeh
[mute | mute käldee]
- ↑ 1,0 1,1 The Nobel Prize in Physics 1968. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 2,0 2,1 The Nobel Prize in Chemistry 1968. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 3,0 3,1 The Nobel Prize in Literature 1968. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 4,0 4,1 The Nobel Peace Prize 1968. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 5,0 5,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1968. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ Medina, Eduardo, Rubin, April já Genzlinger, Neil: Lisa Marie Presley, Singer-Songwriter and Daughter of Elvis, Dies at 54 The New York Times. 12.1.2023. Čujottum 14.1.2023. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Frederik X www.britannica.com. 17.6.2024. Čujottum 1.7.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Emmanuelle Charpentier nobelprize.org. Čujottum 21.10.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Pihkanen, Ronja: Esko K. Mäkelä Arkkitehtuurmuseo. 8.4.2021. Čujottum 21.6.2022. (suomâkielân)
- ↑ Sir Henry Dale nobelprize.org. Čujottum 21.10.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ John Steinbeck nobelprize.org. Čujottum 18.11.2022. (eŋgâlâskielân)