Wu Zetian

Wu Zetian
Wu Zetian
	Carica vladarica dinastije Zhou
	Carica-supruga dinastije Tang
Vladavina	655-683
Prethodnik	Carica Wang
Nasljednik	Carica Wei
Suprug/a	Car Taizong od Tanga; Car Gaozong od Tanga
Potomstvo	Li Hong, car Yizong; Li Xian, krunski princ Zhanghuai; Princeza Si of Anding; Li Xian, car Zhongzong; Li Dan, car Ruizong; Princeza Taiping
Puno ime	Porodično ime: Wu (武) ; Osobno ime: Mei (媚), kasnije Zhao (曌/瞾), moguće Zhao Zhao (照)
Posthumno ime	Kratko: Carica Zetian (則天皇后) ; Puno: Carica Zetian Shunsheng (則天順聖皇后)
Otac	Wu Shihuo, vojvoda Ding od Yinga
Majka	Gospa Yang
Rođen/a	17. 2. 624.; Lizhou, Sečuan, Tang Kina
Umro/la	16. 12. 705. (dob: 81); Luoyang, Tang Kina

Ovo je kinesko ime; porodično ime je Wu.

Wu Zetian (pojednostavljeni kineski: 武则天; tradicionalni kineski: 武則天; pinyin: Wǔ Zétiān, fonetski:ù tsɯ̯ʌ̌ tʰi̯ɛ́n; 17. februar 624^[4]^[6] – 16. decembar 705^[5]), osobno ime Wu Zhao (武曌), često navođena kao Tian Hou (天后) za vrijeme dinastije Tang i Carica supruga Wu (武后) u kasnijim vremenima, je bila jedina žena u historiji Kine koja je de iure preuzela carsku titulu. Na vlasti je de facto još za vrijeme za vladavine njenog muža i sinova od 665. do 690. godine, što nije predstavljalo presedan u kineskoj historiji. Međutim, presedan je stvorila kada je godine 690. osnovala vlastitu carsku dinastiju pod imenom Zhou (周) (čime je na neko vrijeme prekinuta vlast dinastije Tang), te je vladala de iure kao Sveta i božanska vladarska carica (聖神皇帝) od 690. do 705. Njen uspon na vlast i vladavina su kasnije bili predmetom žestokih kritika od strane konfucijanskih historičara, ali su je komunistički historičari od 1950-ih počeli hvaliti.

Napomene i reference

↑ Ime Mei joj je dao car Taizong krajem 630-ih nakon što je ušla u carsku palaču.
↑ Zetian je bio početak počasnog imena (徽號) -- Carica Zetian Dasheng (則天大聖皇帝) -- koje ju je u februaru 705. dao njen sin car Zhongzong. Počasno ime je korišteno kao posthumno ime nakon što je umrla deset mjeseci kasnije, iako se često nazivala "Nebeskom caricom" za vrijeme dinastije Tang.
↑ Završna verzija posthumnog imena koje je dobila u julu 749.
↑ ^4,0 ^4,1 Godina rođenja je izvedena od dobi u vrijeme smrti navedenoj u Novoj knjigi Tanga, napravljenoj 1045-1060, a koju favoriziraju moderni historičari. Godina rođenja izvedena u dobi u vrijeme smrti u Knjizi Tanga, napravljenoj 941-945, je 623. Godina rođenja izvedena iz doba u vrijeme smrti i dobi u vrijeme kada je ušla u palaču, te navedena u Zizhi Tongjianu, napravljenom 1065-84, je 624. Usporedi New Book of Tang, vol. 4 [1] Arhivirano 2007-10-11 na Wayback Machine-u sa Book of Tang, vol. 6 [2] Arhivirano 2007-12-25 na Wayback Machine-u i Zizhi Tongjian, vols. 195, 208.
↑ ^5,0 ^5,1 „兩千年中西曆轉換”. Arhivirano iz originala na datum 2021-03-12. Pristupljeno 2011-08-31.
↑ Opća napomena: Navedeni datumi koriste julijanski kalendar. Oni ne koriste proleptički gregorijanski kalendar.

Izvori

Knjiga Tanga, vol. 6.[3] Arhivirano 2007-12-25 na Wayback Machine-u
Nova knjiga Tanga, vols. 4,[4] Arhivirano 2007-10-11 na Wayback Machine-u 76.[5] Arhivirano 2008-02-19 na Wayback Machine-u
Zizhi Tongjian, vols. 195, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208.
Empress of China: Wu Ze Tian, by Jiang, Cheng An, Victory Press 1998

Kang-i Sun Chang,Haun Saussy,Charles Yim-tze Kwong (1999). Women writers of traditional China: an anthology of poetry and criticism. Stanford University Press.

Literatura

Cawthorne, Nigel (2007). Daughter of Heaven - The True Story of the Only Woman to become Emperor of China. Oxford: One World Publications. str. 271 pages.. ISBN 978-1-85168-530-1.
Wu Zhao: China's Only Woman Emperor, written by N. Harry Rothschild and published 2008 by Pearson Education, Inc.
Empress Wu Zetian in Fiction and in History: Female Defiance in Confucian China by Dora Shu-fang Dien (Nova Publishing, 2003) explores the life of Empress Wu Zetian and the ways women found to participate in public life, despite the societal constraints of dynastic China.
Wu: The Chinese Empress Who Schemed, Seduced and Murdered Her Way to Become a Living God by Jonathan Clements offers a critical appraisal of many primary sources and includes an appendix comparing fictional accounts.

Kineska carska porodica
Prethodi: Carica Wang	carica dinastije Tang 655-684	Slijedi: Carica Wei
Kraljevske titule
Prethodi: (dinastija uspostavljena)	carica dinastije Zhou 690–705	Slijedi: (dinastija ukinuta)
Prethodi: Car Ruizong od Tanga	carica Kine 690–705	Slijedi: Car Zhongzong od Tanga
Počasne titule
Upražnjen/a Titulu posljednji imao/la Car Gaozu od Tanga	umirovljeni car Kine 705-705	Upražnjen/a Titulu preuzeo/la Car Ruizong od Tanga

[1] Ime Mei joj je dao car Taizong krajem 630-ih nakon što je ušla u carsku palaču.

[2] Zetian je bio početak počasnog imena (徽號) -- Carica Zetian Dasheng (則天大聖皇帝) -- koje ju je u februaru 705. dao njen sin car Zhongzong. Počasno ime je korišteno kao posthumno ime nakon što je umrla deset mjeseci kasnije, iako se često nazivala "Nebeskom caricom" za vrijeme dinastije Tang.

[3] Završna verzija posthumnog imena koje je dobila u julu 749.

[birth-4] 4,0 ^4,1 Godina rođenja je izvedena od dobi u vrijeme smrti navedenoj u Novoj knjigi Tanga, napravljenoj 1045-1060, a koju favoriziraju moderni historičari. Godina rođenja izvedena u dobi u vrijeme smrti u Knjizi Tanga, napravljenoj 941-945, je 623. Godina rođenja izvedena iz doba u vrijeme smrti i dobi u vrijeme kada je ušla u palaču, te navedena u Zizhi Tongjianu, napravljenom 1065-84, je 624. Usporedi New Book of Tang, vol. 4 [1] Arhivirano 2007-10-11 na Wayback Machine-u sa Book of Tang, vol. 6 [2] Arhivirano 2007-12-25 na Wayback Machine-u i Zizhi Tongjian, vols. 195, 208.

[death-5] 5,0 ^5,1 „兩千年中西曆轉換”. Arhivirano iz originala na datum 2021-03-12. Pristupljeno 2011-08-31.

[6] Opća napomena: Navedeni datumi koriste julijanski kalendar. Oni ne koriste proleptički gregorijanski kalendar.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]