Svjetska čuda
Čuda sveta su: Sedam svetskih čuda starog sveta, Sedam svetskih čuda novog sveta, Sedam svetskih čuda prirode. Sedam svetskih čuda starog sveta su čuda koja su ljudi gradili u antici (većinom helenistička kultura), dok su sedam svetskih čuda novog sveta čuda koja su ljudi izgradili od vremena Rima do današnjeg dana. Čuda sveta su međunarodna takmičenja održana 2007. i 2011. u Lisabonu. Sedam svetskih čuda prirode su prirodna čuda.
Sedam svjetskih čuda starog svjeta su skup arhitektonskih dela koje su stari Grci, naročito u helenističkoj epohi, smatrali vrhuncem ljudske kreativnosti i genijalnosti. Međutim sva čuda su u ruševinama osim velikih piramida u Gizi. Sedam svetskih čuda starog sveta je međunarodno takamičenje održano 2007. godine na inicijativu Bernarda Vebera, osnivača „Nove otvorene svetske korporacije“, koja je i organizovala ovaj događaj.[1] Sedam svetskih čuda starog sveta su:
- U Grčkoj:
- Statua Zevsa u Olimpiji
- Kolos sa Rodosa
- U Turskoj:
- Mauzolej u Halikarnasu
- Artemidin hram
- U Iraku:
- Viseći vrtovi iz Vavilona
- I u Egiptu:
- Velike piramide u Gizi i
- Faros u Aleksandriji.
Statua Zevsa u Olimpiji je jedno od sedam svetskih čuda, posvećena je bogu Zevsu - vrhovnom bogu starih Grka u čiju čast su se održavale Olimpijske igre, a nalazila se na prostoru same Olimpije po kojoj su igre i dobile naziv. Kada su Olimpijske igre počinjale, ratovi su prestajali i sportisti iz Bliskog istoka i Male Azije su dolazili da proslave Olimpijadu i da se klanjaju Zevsu.
Računanje vremena kod starih Grka započinje 776. p. n. e. kada se veruje da je počelo i održavanje Olimpijskih igara. Hram je izgrađen oko 450. p. n. e. Kada je Grčka ojačala, u hramu je napravljena statua Zevsa. Rimljani su pokušali da prebace statuu u Rim, ali nisu uspjeli. Posle toga, na Olimpiji su počeli veliki zemljotresi, ali su statuu pre zemljotresa Vizantinci preneli u Carigrad. Ubrzo je u požaru izgorela statua. Na Olimpiji su ostali samo temelji i kameni stubovi od statue.
Kolos sa Rodosa je svjetsko čudo. Iako je od vremena izgradnje ove ogromne statue do njenog uništenja proteklo svega 56 godina, ova svojevrsna i neponovljiva građevina svakako je zaslužila svoje mesto među svetskim čudima. Kolos sa Rodosa je gigantska figura i simbol jedinstva naroda koji je naseljavao Rodos. Ova statua se nalazila na samom ulazu u luku Mitraki ostrva Rodos.
Za vrijeme starih Grka, na Rodosu su bila tri polisa. Ubrzo su se oni ujedinili. Antagonidi su napali Rodos 305. p. n. e. Nisu uspjeli da osvoje grad. Za sobom su ostavili veliki broj ratne opreme. Stanovnici Rodosa su to prodali i kupili materijal za izgradnju statue. Završena je 282. p. n. e. 226. p. n. e. Rodos je pogodio jak zemljotres i ostavio kolos u ruševinama. Oko 900 godina statua je bila u ruševinama, a 654. su Arapi osvojili Rodos i odnijeli ostatke statue.
Mauzolej u Halikarnasu je jedan od sedam svetskih čuda. Bio je nadgrobni spomenik karijskog kralja Mauzola. Visok je 50 metara. Mauzolej se nalazio u gradu Bodrumu , na obali Egejskog mora. Kada je Persijsko carstvo podjeljeno na provincije, provincija Karija se osamostalila. Mauzol, kralj Karije je počeo da gradi ogromnu grobnicu u kojoj kad umre treba da bude sahranjen. Izgradnja je završena 350. p. n. e. nakon smrti kralja i njegove sestre.
U HV veky su ga pogodili zemljotresi, a početkom 1500-ih su ga osvojili Krstaši i od njega napravili zamak. Zamak postoji još i danas.
Artemidin hram je grčki hram posvećen boginji lova, Artemidi . Izgrađen je oko 550. p. n. e. Danas se tu nalaze samo ostaci od hrama.
Hram je služio kao religijsko zdanje, ali i kao tržnica. Hram su posjećivali turisti, trgovci, umjetnici, pa čak i kraljevi. U noći 21. jula 356. p. n. e., čovek po imenu Herostratus je, u nameri da se proslavi, zapalio hram koji je sagoreo do temelja. Te noći je rođen Aleksandar Veliki. Kada je osvojio Malu Aziju, Aleksandar je obnovio hram. Ali, ponovo hram je bio srušen od strane Gota 262. Efežani su htjeli da ga obnove, ali su ubrzo preobraćeni u hrišćanstvo.
Viseći vrtovi iz Vavilona su svjetsko čudo, koje je Vavilonski car Navukodonosor II izgradio za svoju ženu Semiramidu.
Sve do 20. veka mnoge misterije vezane za viseće vrtove nisu bile otkrivene. Čak se i danas arheolozi bore da prikupe dovoljno dokaza pre nego izvedu konačne zaključke o tačnoj lokaciji vrtova. Neki podaci ukazuju da je hram izgradio drugi car, i to 1000 godina kasnije.
Novijim arheološkim istraživanjima drevnog grada Vavilona u Iraku otkriveni su temelji kraljevske palate, ostaci lučnih svodova i odličan sistem navodnjavanja u južnom delu palate, kao i masivni zidovi debljine 25 metara za koje se pretpostavlja da su ostaci samih terasa.
Velike piramide ili Piramide u Gizi su svjetsko čudo. Nalaze se kod Gize. One su jedino očuvano Staro svjetsko čudo. Postoje tri velike piramide u Gizi. To su: Keopsova piramida, Kefrenova piramida i Mikerinova piramida.
Danas ovo područje, zajedno sa drugim piramidama i skulpturom Sfinge predstavlja značajnu turističku atrakciju. 1954. kod Keopsove piramide je pronađen Sunčev brod za koji se vjeruje da je njim prevezeno mrtvo tijelo Keopsa u piramidu.
Keopsova piramida je visoka 138 metara, Kefrenova piramida je visoka 136 metara, a Mikerinova piramida je visoka 62 metra.
Faros u Aleksandriji ili svetionik u Aleksandriji je svjetsko čudo sagrađeno između 300. i 280. p. n. e. na ostrvu Farosu. On je omogućavao brodovima bezbedan povratak u luku Aleksandriju. Svetlost svetionika se mogla vidjeti 50 kilometara daleko.
Izgradnju je započeo Ptolomej I Soter. Završena je poslije njegove smrti. Bio je visok 117 metara. U podnožju je imao oko 300 soba. Svetionik je bio prikazan na rimskim novčićima. Kada su Arapi osvojili Egipat, prestonicu su stavili u Aleksandriju. Ubrzo su ju prebacili u Kairo. Aleksandriju su pogodila tri velika zemljotresa oko 1300-ih. Svetionik je bio oštećen. Sultan Egipta je oko 1800-ih građevinu srušio i od nje na istom ostrvu izgradio tvrđavu, koju su Britanci srušili.
Danas se tu nalazi Pomorski muzej.
Sedam svetskih čuda novog sveta su skup arhitektonskih dela koje su ljudi gradili od Rima do danas i smatrali vrhuncem ljudske kreativnosti i genijalnosti. Sedam svetskih čuda novog sveta je međunarodno takamičenje održano 2007. godine na inicijativu Bernarda Vebera, osnivača „Nove otvorene svetske korporacije“, koja je i organizovala ovaj događaj.[1] Sedam svetskih čuda novog sveta su:
- u Južnoj Americi:
- u Srednjoj Americi:
- u Evropi:
- u Aziji:
Hristos spasitelj je skulptura izgrađena na brdu Korkovadu u Brazilu iznad Rio de Žaneira. Visoka je 38 metara. Ideje o gradnji su se pojavile 1859. Kasnije su se ponovo pojavile 1921. Kamen temeljac je postavljen 1922. Skulptura je građena je pet godina. Završena je 12. oktobra 1931.
Maču Pikču je sveti grad Inka koji se nalazi na Andima. Nadmorska visina je 2.350 metara. On je smešten usred bujne vegetacije koju navodnjava reka. Inke su ga izgradile oko 1300. godine. Pronašao ga je 1911. Amerikanac Hajram Bingam.
Arheolozi tvrde da je Maču Pikču bio carski posed i religijsko utočište ili tajni ceremonijalni grad. Ima oko dvesta građevina. Izgrađeni su i kanali za navodnjavanje. U centru grada postoji žrtvenik Inka, za koji se misli da može biti i opservatorija. Zidine su izgrađene od blokova kamena.
Čičen Ica je arheološko nalazište u Jukatanu u Meksiku koga su izgradile Maje. Od sredine klasičnog perioda, tj od oko 600. godine Čičen Ica je bila veliki grad, dostigavši svoj vrhunac, nakon što su već propali centri Maja u centralnim nizijama na jugu.
Tolteci su grad osvojili oko 987. godine i postao im je glavni grad. Počeli su građanski ratovi i bune pa je Čičen Ica prestala biti centar. 1538. španski konkistador je osvojio grad, ali je nasledila pobuna Maja i grad je ponovo vraćen pod njihovu vlast. U gradu postoji velika stepenasta piramida El-Kastiljo, opservatorija i hram ratnika.
Koloseum je amfiteatar u Rimu. U njemu su održavane gladijatorske borbe, koje je moglo posmatrati 50.000 gledalaca. Održavale su se i borbe sa životinjama. Čak su nekada puštali i vodu u njega da bi se mogle voditi borbe brodovima. U slučaju požara Koloseum bi se ispraznio za 10 minuta. Gradnja je započeta 72. godine, a završena oko 81.
Petra je bila glavni grad Arapskog kraljevstva Nabatejaca. Nalazi se u Jordanu. Poznat je po vodenim tunelima i kamenim strukturama uklesanim u stijenu. Otkriven je 1812. Najveću slavu je doživio za vrijeme Rimljana. Mogao se osvojiti samo sa sjeverne strane. Bio je jedino mjesto između Arabije i Jordana gdje je bilo mnogo vode.
Kada je otkriven pomorski put do Indije, karavani koji su prije prolazili kroz Petru, sada su išli drugim putem. Tada je Petra izgubila značaj.
Tadž Mahal je građevina koju je Šah Džahan izgradio za svoju ženu. Sagrađen je na obali reke Džamune. Nalazi se u Agri u Indiji. Izgrađena je između 1631. i 1654. Gradilo ju je 22.000 ljudi.
Tadž Mahal se smatra vrhunskim ostvarenjem mogulske arhitekture, stila koji kombinuje elemente persijskih, indijskih i islamskih arhitektonskih stilova. Gradnja je počela oko 1632., a završena oko 1653. Ispred građevine se nalazi ogroman vrt.
Kineski zid ili Veliki zid je najveća građevina na svetu. Nalazi se u blizini granice Kine i Mongolije. Izgradili su ga Kinezi radi odbrane Kine od Mongola. Dugačak je 8.851 kilometar, a visok 10 do 16 metara. Proteže se od Žutog mora do stepa srednje Azije.
Građen je od zemlje, kamena i cigle. Gradnja je trajala sa prekidima od II veka p. n. e. do 17. veka n. e. Svakih 100 metara, na zidu, postoje odbrambeni tornjevi. Procjenjuje se da postoji 25.000 kula na zidu. Na većim rastojanjima su izgrađene kasarne, sedišta snabdevanja za branioce i komande. Prenos poruke o kretanju neprijatelja je signalizirana pomoću dimnih signala. Jedan signal je značio 100 neprijatelja, dva signala 500, tri signala preko 1.000 neprijatelja. Priča se da se kineski zid može vidjeti i sa Mjeseca.
Sedam svetskih čuda prirode je međunarodno takmičenje održano 11. novembra 2011. na inicijativu Bernarda Vebera.
Sedam svetskih čuda prirode su:
- Amazonija i reka Amazon,
- Zaliv Halong,
- Vodopadi Iguasu (nacionalni park) ,
- Ostrvo Čedžu,
- Ostrvo Komodo (nacionalni park),
- Podzemna reka Porto Princesa (nacionalni park) i
- Stona planina.
Amazonija je veliko šumsko prostranstvo na sjeveru Južne Amerike. Dobila je ime po rijeci Amazon. Zauzima površinu od 5,5 miliona kvadratnih kilometara. Prostire se na teritoriji devet država: Brazil, Kolumbija, Peru, Venecuela, Ekvador, Bolivija, Gvajana, Surinam i Francuska Gvajana.
Zaliv Halong je popularno turističko odredište koje se nalazi na sjeveroistoku Vijetnama, u Južnom kineskom moru. Zaliv obuhvata više od tri hiljade ostrva i ostrvaca, morskog stjenja i pećina. Površina zaliva je oko 1.500 km². Halong znači "gdje se zmaj spustio u more". Prema legendi, ostrva je formirao veliki Halong zmaj. Klima je tropska i vlažna, sa dve sezone: vrelim, vlažnim letima i hladnim suvim zimama.
- ↑ 1,0 1,1 „Sedam svjetskih čuda starog i novog svijeta” ((sh)). Arhivirano iz originala na datum 2014-01-21. Pristupljeno 31. 12. 2013.