Rasjed
Rasedi su mehanički diskontinuiteti stenske mase, po kojima se odigralo kretanje. Nastaju usled naprezanja u stenskoj masi.
Prilikom rasedanja dolazi do kretanja blokova (krila) raseda. Površ po kojoj su relativno kretani blokovi, naziva se rasedna površ. Ukoliko je rasedna površ pod nekim uglom u odnosu na horizontalu, razlikuje se povlatno krilo, iznad, i podinsko krilo, ispod rasedne površi.
Ukupno odstojanje dve tačke, koje su pre rasedanja bile sastavljene, naziva se celokupno kretanje, koje se predstavlja vektorom definisanim elementima: padom, dužinom i smerom relativnog kretanja blokova. Horizontalna komponenta relativnog kretanja blokova je hod, a vertikalna - skok raseda.
Prema relativnom kretanju krila, rasedi se dele na:
- normalne ili gravitacione rasede, kod kojih je jedno krilo spušteno;
- reversne rasede, kod kojih je kretano povlatno krilo naviše, uz kosu rasednu površ;
- rasede horizontalnog tipa (transkurentni rasedi), koji mogu biti levi i desni. Njihovo kretanje se određuje na taj način što posmatrač zamišlja sa blok na kome stoji miruje, dok se blok sa druge strane raseda kreće na levo (levi transkurentni rased) ili na desno (desni transkurentni rased). Transformni rasedi su posebna vrsta raseda horizontalnog tipa u oblasti srednjeokeanskih grebena.
Prema sklopu okoline, odnosno, prema odnosu na glavne strukture područja, rasedi se dele na:
- longitudinalne - paralelne sa pružanjem slojeva, odnosno, paralelne sa osama većih nabornih struktura;
- poprečne (transverzalne) rasde, upravne na pružanje slojeva;
- kose (dijagonalne) rasede, koji su u odnosu na pružanje slojeva pod nekim uglom.
Prema padnom uglu rasedne površi, izvršena je podela raseda na: horizontalne i subhorizontalne (0-10°), blagog pada (10-30°), srednjeg pada (30-60°), strmog pada (60-80°) i subvertikalne i vertikalne rasede (80-90°). Posebni tipovi subvertikalnih raseda a padom različitog smera u različitim tačkama duž pružanja, nazivaju se ezitativni rasedi.
