Anarho-primitivizam
| Serija članaka o filozofiji na temu: |
 |
|
Teorija i praksa
Kultura
Srodne teme
|
Anarho-primitivizam (radikalni primitivizam, anti-autoritarni primitivizam, anti-civilizacijski pokret, ili jednostavno, primitivizam) je termin za radikalnu struju anarhizma koja kritikuje celokupnost civilizacije i nastoji da pokrene obimnu transformaciju ljudskog života. Prema anarho-primitivistima prelaz sa društva lovaca-sakupljača na poljoprivredu omogućio je razvoj društvene stratifikacije, prisile i otuđenja. Anarho-primitivisti se zbog toga zalažu na povratak "necivilizovanom" načinu života kroz deindustrijalizaciju, odbacivanje podele rada i specijalizacije te odbacivanje svih oblika tehnologije koji zahtevaju visoku organizovanost društva.
Cilj anarho-primitivizma je razviti sintezu prvobitne i moderne anarhije, sintezu ekološki fokusiranih, ne-državnih, anti-autoritarnih aspekata primitivnog načina zivota sa najnaprednijim oblicima anarhisticke analize odnosa vlasti. Cilj nije kopirati ili vratiti se u primitivizam, već sagledati primitivizam kao izvor inspiracije, koji bi posluzio kao primer oblika anarhije.
Za anarho-primitiviste, civilizacija predstavlja zasvođeni kontekst unutar kojeg se višestruko razvijaju odnosi vlasti. Neki osnovni odnosi vlasti su prisutni u primitivnim društvima - ovo je jedan od razloga zašto anarho-primitivisti ne nastoje da naprave kopije ovih društava - ali civilizacija je ta u okviru koje odnosi koji podrazumevaju postojanje vlasti postaju prožimajući i utvrđeni praktično u svim aspektima ljudskog života i čovečijeg odnosa sa biosferom. Civilizacija - pod kojom se takođe podrazumeva megamašina ili Levijatan - postaje velika mašina koja dobija sopstveni impuls i otima se kontroli čak i svojih pretpostavljenih vladara. Osnažena rutinama svakodnevnog života koji je definisan i kojim se upravlja od strane internacionalizovanih obrazaca poslušnosti, ljudi postaju robovi te mašine, sistema, civilizacije. Jedino rasprostranjeno odbijanje ovog sistema i njegovih različitih oblika kontrole, revolt protiv same vlasti, može da ukine civilizaciju i uspostavi njenu radikalnu alternativu. Ideologije kao što su marksizam, klasičan anarhizam i feminizam, suprostavljaju je aspektima civilizacije; jedino se anarho-primitivizam suprotstavlja samoj civilizaciji, kontekstu unutar kojeg se različiti oblici ugnjetavanja razvijaju i množe i postaju prožimajući - i svakako, mogući. Anarho-primitivizam inkorporira elemente raznih opozicionih struja - kao što su: ekološka svesnost, anarhistički anti-autoritarizam, feminističke kritike, situacionističke ideje, teorije nultog roda, tehnološki kriticizam - ali ide i iznad suprostavljanja pojedinim oblicima vlasti da bi sve odbacio i uspostavio radikalnu alternativu.
Gledano iz perspektive anarho-primitivizma, svi drugi oblici radikalizma se pojavljuju kao reformistički, bez obzira da li se smatraju za revolucionarne ili ne. Marksizam i klasični anarhizam, na primer, nastoje da preuzmu vlast nad civilizacijom, da prerade njenu strukturu do određenog stepena, i uklone njene najgore zloupotrebe i zlostavljanja. Ipak, 99% života u okviru civilizacije ostaje nepromenjen u njihovim scenarijima predviđene budućnosti, pogotovo zato što su aspekti civilizacije koju preispituju, minimalni.
Perlman vidi stvaranje bezličnih institucija ili apstraktnih odnosa vlasti kao određen moment u kojem primitivna anarhija počinje da biva narušena od strane civilizovanih društvenih odnosa. Nasuprot njemu Džon Zerzan (John Zerzan) locira razvoj simboličnog posredovanja - u njegovim raznim količinama, jezicima, vremena, umetnosti i kasnije poljoprivrede - kao način tranzicije od ljudske slobode do stanja poslušnosti. Pitanje porekla je vazno u anarho-primitivizmu zato što primitivizam nastoji da u eksponencijalnom obliku razotkrije, izazove i ukine sve različite oblike vlasti koje čine pojedinca, društvene odnose i međusobne odnose kao i odnos sa svetom prirode. Određivanje porekla je način utvrđivanja onoga što bezbedno može biti popravljeno i iskorišćeno iz olupine civilizacije, kao i što je to suštinski neophodno iskoreniti da se ne bi ponovo uspostavili odnosi vlasti nakon civilizacijskog kolapsa.
Dzon Zerzan definiše tehnologiju kao: "Skup podela rada/proizvodnje/industrijalizma i njihovog uticaja na nas i našu prirodu. Tehnologija je zbir posredovanja izmedju nas i sveta prirode i zbir onih različitih međusobnih posredovanja nas samih. To podrazumeva sav onaj naporan posao i toksičnosti, koji su neophodni da bi se proizvelo i reprodukovalo stanje hiperalijenacije u kojoj čamimo. To predstavlja strukturu i oblik dominacije u bilo kojem od datih stepena hijerarhije i dominacije."
Opozicija tehnologiji, prema tome igra važnu ulogu u anarho-primitivističkoj praksi. No, ipak, Fredi Perlman kaže da: "Tehnologija nije ništa do levijatanskog oružja, njegovih kandži i kljova. Anarho-primitivisti su prema tome protivnici tehnologije ali postoje odredjena mišljenja o tome kako tehnologija igra najvažniju ulogu pri ostvarivanju dominacije u civilizaciji."
Treba napraviti razliku između oruđa i tehnologije. Perlman ukazuje da primitivni ljudi razvijaju sve vrste alata i oruđa, ali ne tehnologija. Alati su kreacije nastale u lokalnim okvirima, proizvodi ili pojedinaca ili malih grupa u određenim okolnostima. Kao takve, one ne izazivaju sistem kontrole i prinude. Tehnologija, sa druge strane, je proizvod širokih razmera blokirajućih sistema ekstrakcije, proizvodnje, raspodele i potrošnje, a takav sistem ostvaruje svoj impuls i dinamiku. Kao takva, ona zahteva strukture kontrole i poslušnosti u masovnim razmerama - što Perlman naziva bezličnim institucijama.
Anarho-primitivistički list Anarhija, je list naoružan žudnjom za budućnošću koja je "radikalno kooperativna i vizionarski komunistička (u smislu komuna, zajednica a ne u smislu komunističke ideologije i sl. - prim. prev.), ekološka i feministička, spontana i divlja", što bi ujedno mogao da bude najbliži opis budućnosti kakvu predočavaju anarho-primitivisti.
Činjenica je da anarho-primitivizam nije ideologija koja se bori za vlast. On ne nastoji da osvoji državu, da preuzme fabrike, da preobrati što više ljudi, da stvara političke organizacije, ili da komanduje ljudima. Nasuprot tome, on želi da ljudi postanu slobodne individue koje žive u slobodnim međuzavisnim zajednicama, koje su i uzajamno zavisne sa biosferom. On želi, pored toga, potpunu transformaciju, promenu identiteta, načina života, načina bivstvovanja i načina komuniciranja. To znači da isprobane ideologije koje se bore za vlast jednostavno nisu bitne za anarho-primitivistička nastojanja koja se sastoje u ukidanju svih oblika vladavina. Baš zato novi oblici delovanja i bivstvovanja, oblici odgovarajući i srazmerni sa anarho-primitivističkim nastojanjima, tek treba da budu razvijeni.
- Green Anarchy Arhivirano 2014-12-17 na Wayback Machine-u
- Primitivism.com Arhivirano 2014-01-04 na Wayback Machine-u
- The Green Anarchist Info/Shop Arhivirano 2009-08-13 na Wayback Machine-u
- Anticiv.net archive Arhivirano 2009-05-26 na Wayback Machine-u
- Resources for Green Anarchism and Christianity at Jesus Radicals
- In the Land of the Living: a journal of anarcho-primitivism and christianity Arhivirano 2013-01-12 na Archive.is-u
- Creel Commission Arhivirano 2010-02-06 na Wayback Machine-u June 2006 conversation with John Zerzan and the UK band, also here Jackalope Recordings Arhivirano 2009-04-12 na Wayback Machine-u
- A Primitivist Primer: What is Anarcho-Primitivism? Arhivirano 2012-08-10 na Wayback Machine-u by John Moore
- "What is anarcho-primitivism?" from the Anarchist FAQ – a critique of the ideology from an anarchist perspective
- A critique of primitivism, anarcho-primitivism and anti-civilisationism - anarchist criticism of primitivism
- 5 Common Objections to Primitivism, and Why They're Wrong - an anarcho-primitivist response to common criticisms
- The Primal Wound (Archived 2009-10-25) Critical of primitivism, but somewhat sympathetic
- yabanil.net Turkish
- Introduction to John Zerzan's conferences in Montreal (plus videos) by Layla AR