[go: up one dir, main page]
Prijeđi na sadržaj

Novecento (film)

Izvor: Wikipedija
(Preusmjereno sa stranice 1900 (film))
Novecento
RežijaBernardo Bertolucci
ProducentAlberto Grimaldi
Scenario
Uloge
MuzikaEnnio Morricone
FotografijaVittorio Storaro
MontažaFranco Arcalli
Studio
Distribucija
Datum(i) premijere
21. 5. 1976 (1976-05-21) (Cannes)
28. 8. 1976 (1976-08-28) (Venecija)
3. 9. 1976 (1976-09-03) (Prvi deo)
24. 9. 1976 (1976-09-24) (Drugi deo')
Trajanje
  • 317 min
  • 162 min (Prvi deo)
  • 154 min (Drugi deo)
  • 247 min[1] (skraćena verzija)
Zemlja Italija
 Francuska
 Zapadna Nemačka
Jezikitalijanski
francuski
nemački
engleski
Budžet$9 mil[2]

Novecento (sh. Dvadeseti vek) je istorijski dramski film iz 1976. godine u režiji Bernarda Bertoluccija. Glumačka postava je internacionalna i uključuje Roberta De Nira, Gérarda Depardieua, Dominique Sandu, Francescu Bertini, Lauru Betti, Stefaniu Casini, Ellen Schwiers, Sterlinga Haydena, Alidu Valli, Romola Valli, Stefaniu Sandrelli, Donalda Sutherlanda i Burta Lancastera.

Smešten u Bertoluccijevoj rodnoj regiji, Emiliji, film prikazuje živote i prijateljstvo dvojice muškaraca – zemljoposednika Alfreda Berlinghierija (De Niro) i seljaka Olma Dalcòa (Depardieu) – dok svedoče i učestvuju u političkim sukobima između fašizma i komunizma koji su se odigrali u Italiji u prvoj polovini 20. veka. Film je premijerno prikazan van konkurencije na Filmskom festivalu u Cannesu 1976. godine.[3]

Sa trajanjem od 317 minuta (5 sati, 17 minuta) u originalnoj verziji, Novecento je poznat po tome što je jedan od najdužih komercijalno objavljenih filmova ikada snimljenih. Njegovo trajanje dovelo je do toga da je objavljen u dva dela u mnogim zemljama, uključujući Italiju, Istočnu i Zapadnu Njemačku, Dansku, Belgiju, Norvešku, Švedsku, Kolumbiju, Pakistan i Japan. U drugim zemljama, kao što su Sjedinjene Američke Države, objavljena je samo jedna skraćena verzija filma.[4] Novecento je postao nadaleko poznat kao kultni klasik i objavljen je u nekoliko specijalnih izdanja kućnih video snimaka od strane različitih distributera.[5][6] Restauracija filma premijerno je prikazana van konkurencije na 74. Međunarodnom filmskom festivalu u Veneciji 2017. godine.[7]

Godine 2008., Ministarstvo kulture Italije je objavilo listu 100 italijanskih filmova koje treba sačuvati, to jest listu filmova koji su „promenili kolektivno sećanje zemlje između 1942. i 1978. godine”. Novecento se nalazi na toj listi.[8]

Radnja

[uredi | uredi kod]
Giuseppe Pellizza da Volpedo, Il quarto stato, c. 1898, slika prikazana u uvodnoj špici filma

Film počinje 25. aprila 1945. godine, na dan kada je Italija oslobođena od fašista. Prikazani su seljaci na imanju u Emiliji-Romanji kako pokušavaju da se pridruže partizanima i uhapse vlasnika imanja Alfreda Berlingierija. Sredovečni muškarac po imenu Attila i žena po imenu Regina viđeni su kako pokušavaju da pobegnu sa farme, ali ih napadaju radnice sa imanja.

Narativ se vraća na početak veka. Obojica rođeni na dan smrti kompozitora Giuseppea Verdija – 27. januara 1901. – Alfredo Berlinghieri i Olmo Dalcò dolaze sa suprotnih krajeva društvenog spektra. Alfredo je iz porodice bogatih zemljoposednika koju vodi njegov deda (koji se isto zove Alfredo ili Alfredo stariji) i odrasta sa svojom rođakom Reginom. Olmo je vanbračni seljak rođen od strane neudate mlade žene koja je već imala nekoliko dece. Njegov deda, Leo, je nadzornik i glasnogovornik seljaka. On i stariji Alfredo, naizgled zaraćeni, ipak poštuju jedan drugog. Kako je Alfredo pomalo buntovan i prezire laži svoje porodice, posebno svog slabog, ali nasilnog i ciničnog oca Giovannija, sprijatelji se s Olmom, koji je odgajan kao socijalista. Za to vreme, Leo vodi štrajkove protiv nepravednih uslova na farmi.

Njih dvojica su prijatelji tokom čitavog detinjstva, uprkos društvenim razlikama njihovih porodica, i provode mnogo vremena zajedno. Olmo se prijavljuje u italijansku vojsku 1917. godine tokom Prvog svetskog rata i odlazi da se bori dok Alfredo uči kako da rukovodi plantažom svoje porodice. Olmo se vraća iz rata više od godinu dana kasnije i njegovo prijateljstvo sa Alfredom se nastavlja. Međutim, Giovanni, padrone od samoubistva starijeg Alfreda, unajmio je Attilu Mellanchinija kao svog nadzornika. Opčinjen fašizmom na sličan način na koji je i Giovanni bio, Attila na kraju unosi svoja fašistička uverenja u odnose sa radnicima Berlinghierijevih; okrutno se ponaša prema njima i ubrzo pridobije Reginu i Giovannija na svoju stranu. Tokom 1920-ih, Olmo ulazi u vezu s Anitom, prizemnom ženom koja deli njegov entuzijazam za prava radnika. Olmo i Anita zajedno vode nekoliko vatrenih protesta protiv zemljoposednika.

Nakon Giovannijeve smrti, Alfredo postaje novi padrone i ženi se Adom, prekrasnom, skromnom Francuskinjom. Tokom 1930-ih, pokazuje se kao slab padrone, koji više puta podlegne hirovima fašista. Ada tone u alkoholizam kada se suoči sa realnošću praznine njenog braka sa Alfredom; ona se donekle saoseća s radnicima i prezire Alfreda zbog njegovog manjka sposobnosti da se suprotstavi Attili.

U međuvremenu, Olmova supruga Anita umire na porođaju, ali pred smrt uspe da rodi dete; ćerku kojoj Olmo daje ime po svojoj pokojnoj ženi. Olmova ćerka, Anita mlađa, izrasta u mladu i snalažljivu tinejdžerku koja podržava socijalistička uverenja svog oca. Dok Olmo preuzima svoju sudbinsku ulogu vođe među siromašnim farmerima i njihovim porodicama, nekoliko puta se sukobljava s Attilom. Attila čije su psihopatske sklonosti otkrivene u ubistvima mačke i malog dečaka (kog je ubio na Alfredovom i Adinom venčanju; zločin za koji je Olmo okrivljen), nastavi da čini zlodela kao što je ubistvo starije gđe. Pioppi kako bi joj ukrao zemlju i dom. Međutim, on postaje nova meta ismejavanja od strane seljaka; predvođeni Olmom, gađaju ga đubrivom nakon što Attila pokuša da proda Olma kao roba. Olmo beži da ga fašisti ne bi ubili, a Attila reaguje na poniženje tako što zajedno sa svojim crnokošuljašima uništi Olmovu kuću i strelja seljake koji rade na imanju. Alfredo otpušta Attilu, ali otkriva da ga je Ada već ostavila.

Priča dolazi do kraja kada se vlast promeni nakon Drugog svjetskog rata 1945., a vladajuća klasa je na milosti veselih, ali ogorčenih poljoprivrednika. Attila i Regina, nakon što su uhapšeni, bivaju zatvoreni u svinjcu Berlinghierijevih. Attila radosno priznaje ubistva koja je počinio tokom godina i biva pogubljen na licu mesta. Olmo se vraća na farmu i vidi kako Alfreda izvode pred radnički tribunal da mu se sudi. Mnogi radnici izlaze i optužuju Alfreda da ih je pustio da pate u sirotinji dok je on profitirao na njihovom radu, iako nije podržavao fašizam. Alfredo je osuđen na smrt, ali je njegovo pogubljenje sprečeno nakon što Olmo objasni da je padrone mrtav, a da je Alfredo Berlinghieri živ, sugerišući da je društveni sistem zbačen završetkom rata. Međutim, čim je presuda donesena, pristižu predstavnici i vojnici nove vlasti, koji sačinjavaju Komunističku partiju, Demokršćane, Akcionu stranku, liberale i socijaliste i pozivaju seljake da predaju oružje. Olmo ubeđuje seljake da to učine, savladavajući njihov skepticizam. Sam sa Olmom, Alfredo izjavljuje "Padrone je živ", ukazujući da je suđeno da se borba između radničke i vladajuće klase nastavi.

Film se završava tako što se Alfredo i Olmo zaigrano koškaju, a zatim se scena prebacuje u moderno doba, gde se vide ostareli Alfredo i Olmo kako šetaju pored šina. Alfredo legne na sredinu šina, kao što je to radi zabave činio kad je bio dete, ležeći sasvim mirno i čekajući da voz prođe kako bi ustao. Alfredo sada leži preko pruge popreko dok se voz približava, ukazujući na svoju odluku da izvrši samoubistvo. Posednji kadar prikazuje voz koji putuje preko mlađeg Alfreda koji mirno leži na sredini šina.

Uloge

[uredi | uredi kod]

Sinhronizacija (italijanska verzija)

[uredi | uredi kod]

Premijera

[uredi | uredi kod]

Originalni film traje 317 minuta (5 sati, 17 minuta) i objavljen je u dva dela u Italiji.[9] Alberto Grimaldi, producent filma, bio je ugovorno obavezan da isporuči 195-minutnu (3 sata, 15 minuta) verziju Paramount Pictures-u za objavljivanje u Sjedinjenim Državama i Kanadi. Bertolucci je prvobitno želeo da film objavi u dva dela, ali, nakon Grimaldijevog odbijanja, 20th Century Fox je preuzeo distribuciju u Sjedinjenim Državama, ali su odustali kada je Bertolucci odbio da skrati film za 80 minuta.[9]

Grimaldi je potom zaključao Bertoluccija van sobe za montažu i sastavio 180-minutni rez. Bertolucci, užasnut Grimaldijevim rezom, odlučio jse za kompromis.[10] Njegova verzija od 247 minuta (4 sata, 7 minuta) bila je ona koja je prvobitno objavljena u Sjedinjenim Državama. Kanal Bravo je 1987. godine emitovao nesrezanu verziju s engleskim sinhronizovanim dijalozima. Kasnije 1991. godine, film je vraćen na originalnu dužinu i prikazan u ograničenom izdanju. Film je prikazan u celini na Sky Movies i Film 4.

Kada je Bertolucci objavio svoju 317-minutnu verziju u bioskopima, Američka asocijacija za filmske filmove ponovo je klasifikovala film sa rejtingom NC-17; 245-minutni američki rez, druga verzija koja je službeno dostupna na videu u Sjedinjenim Državama, zadržala je svoj R rejting. Godine 2006. Paramount je odustao od ocene NC-17 neobrađene verzije, a zatim je 5. decembra 2006. film objavio na DVD-u kao neocenjenog. Ova ista verzija objavljena je na Blu-ray disku u SAD-u od strane Olive Films 15. maja 2012.

Prijem

[uredi | uredi kod]

Novecento je osvojio nagradu Bodil 1977. za najbolji neamerički film i dobio 2. mesto u Nagradi Nacionalnog društva filmskih kritičara za najbolju kinematografiju.[11] Paramount je izdao kraću verziju u Americi u bioskopima, a verzija je dobila različite kritike američkih kritičara. Na Rotten Tomatoesu, film ima ocenu od 57% na osnovu 21 recenzije, sa ponderisanim prosjekom od 6,1/10.[12] U časopisu Chicago Sun-Times, filmski kritičar Roger Ebert napisao je da film „izgleda da ne ide nikuda. To je ep samo po svojoj dužini."[13]

Muzika

[uredi | uredi kod]

Muziku za film komponovao je Ennio Morricone, koji je uključio nekoliko melodija iz Verdijevih opera.

  1. "Romanzo" – 4:05
  2. „Estate – 1908“ – 5:01
  3. "Autunno" – 4:43
  4. "Regalo di Nozze" – 2:45
  5. "Testamento" – 2:25
  6. "Polenta" – 1:07
  7. "Il Primo Sciopero" – 2:48
  8. "Padre e Figlia" – 1:27
  9. "Tema di Ada" – 4:50
  10. "Apertura Della Caccia" – 5:44
  11. "Verdi E Morto" – 2:30
  12. "I Nuovi Crociati" – 3:32
  13. "Il Quarto Stato" – 1:33
  14. „Inverno – 1935“ – 2:45
  15. „Primavera – 1945“ – 2:06
  16. "Olmo E Alfredo" – 2:18

Izvori

[uredi | uredi kod]
  1. ↑ „1900 (X)”. British Board of Film Classification. 2 November 1977. Arhivirano iz originala na datum 5 January 2015. Pristupljeno 4 January 2015. 
  2. ↑ 1900 na Box Office Mojo-u
  3. ↑ „Festival de Cannes: 1900”. Festival-Cannes.com. Pristupljeno 25 July 2015. 
  4. ↑ „1900 (1976) – Release Info”. IMDb. Pristupljeno 4 January 2015. 
  5. ↑ „Rewind @ www.dvdcompare.net - 1900 AKA Novecento (1976)”. 
  6. ↑ „Rewind @ www.dvdcompare.net - 1900 AKA Novecento (Blu-ray) (1976)”. 
  7. ↑ „Biennale Cinema 2017 | Biennale Cinema 2017 - Venezia Classici”. 
  8. ↑ „Ecco i cento film italiani da salvare Corriere della Sera”. www.corriere.it. Pristupljeno 2021-03-11. 
  9. ↑ 9,0 9,1 „Fox Out of '1900' For U.S.-Canada As Grimaldi Fails To Shorten”. Variety: 3. November 24, 1976. 
  10. ↑ „Bernardo Bertolucci – 1900”. GeraldPeary.com. Arhivirano iz originala na datum 12 March 2014. Pristupljeno 25 July 2015. 
  11. ↑ 1900 awards at IMDb
  12. ↑ „1900 (1976)”. Rotten Tomatoes. Fandango. Pristupljeno 21 September 2022. 
  13. ↑ Ebert, Roger (January 1, 1977). „1900”. 

Bibliografija

[uredi | uredi kod]
  • di Giovanni, Norman Thomas (1977) (it). Novecent. Milano: Euroclub. 
  • Kline, T. Jefferson (1987). Bertolucci's Dream Loom: a Psychoanalytical Study in Cinema. Amherst, MA: University Press of Massachusetts. 
  • Boswell, Laird (1990). „Reviewed Work: 1900 by Alberto Grimaldi, Bernardo Bertolucci”. The American Historical Review 25 (4): 1131–1133. DOI:10.2307/2163489. JSTOR 2163489. 
  • Tonetti, Claretta M. (1995). Bernardo Bertolucci: the Cinema of Ambiguity. London: Twayne. ISBN 9780805793369. 
  • Gerard, Fabien S. (2000). Bernardo Bertolucci: Interviews. Jackson, MS: University Press of Mississippi. 
  • „1900”. Encyclopedia.com. 2001. 

Spoljašnje veze

[uredi | uredi kod]
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Novecento_(film)&oldid=41809190