1650
- Ovo je članak o godini 1650.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
| Decenija: | 1620-e 1630-e 1640-e – 1650-e – 1660-e 1670-e 1680-e |
| Godine: | 1647 1648 1649 – 1650 – 1651 1652 1653 |
| Gregorijanski | 1650. (MDCL) |
| Ab urbe condita | 2403. |
| Islamski | 1059–1061. |
| Iranski | 1028–1029. |
| Hebrejski | 5410–5411. |
| Bizantski | 7158–7159. |
| Koptski | 1366–1367. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1705–1706. |
| • Shaka Samvat | 1572–1573. |
| • Kali Yuga | 4751–4752. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4286–4287. |
| • 60 godina | Yang Metal Tigar (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11650. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1650 (MDCL) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u utorak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
- 5. 1. - Walter Leslie zadužen za slavonsku krajinu[1].
- januar - Kandijski rat: zadarski uskoci prešli po snegu Dinaru i Velebit i napali bosanske i ličke Turke; Turci sledećeg meseca uzvraćaju na sela oko Šibenika i Zadra[2].
- 14 - 18. 1. - U Francuskoj uhapšeni Louis II de Bourbon-Condé, Armand de Bourbon-Conti i Henri II d'Orléans-Longueville - to će izazvati drugu Frondu ("plemićku").
- 23. 1. - Portugalci izgubili Muscat u Omanu.
- maj - Bosanski paša sa 6.000 vojnika uništio letinu oko Splita i Šibenika.
- maj - Cromwellovo osvajanje Irske: Opsada Clonmela okončana engleskom pobedom uz velike gubitke.
- ca. lipanj - Glad i kuga u mletačkom Zadru[3].
- jun, krajem - Turci napali Ravne kotare, odbijeni kod Dračevca blizu Zadra[4].
- lipanj - rujan - U Varaždinu zasjeda Krajiška komisija, štajerski staleži odvraćaju "Vlahe" od Hrvatske[5] (zategnuta situacija između "vlaha" i velikih kapetana, štajerski staleži se zabrinuli da se vlasi ne podlože slavonskim staležima[6]).
- jul, početkom - Harambaša Petar Kulišić prelazi preko Župe dubrovačke i pljačka selo Slivnicu. Makarski hajduci od ove godine pojačali aktivnosti[7].
- 3. 7. - Čarls II Stjuart stigao u Škotsku, jedinu od tri kraljevine koja ga priznaje.
- jul - Turci hvatali roblje u okolini Trogira i Makarske dok nisu pobijeni, takođe bezuspešno napadnuta splitska krajina. Nešto kasnije bosanski paša Mehmed-paša Mustajbegović bezuspešno napada Klis nakon čega mu je sledovao svileni gajtan[4].
- avgust - Lepavinski arhimandrit Visarion na putu za Rusiju, moldavski vojvoda Vasile Lupu mu dao darovnu povelju kojom obećava 5.000 aspri godišnje[8].
- 13. 9. - Treći Engleski građanski rat: Bitka kod Dunbara je Cromwellova ubedljiva pobeda nad škotskim rojalistima nakon koje ulazi u Edinburgh.
- 27. 9. - Velika erupcija vulkana Kolumbo u Egejskom moru kod Santorinija.
- oktobar - Nikšićani pristali nakon krvavih sukoba dati poklon hercegovačkom sandžaku Ali-paši Čengiću[9].
- 20. 10. - Krunisana kraljica Kristina od Švedske.
- 14. 11. (4. 11. po j.k.) - Willem rođenjem postaje princ od Oranža (njegov otac je umro pre nekoliko dana).
- novembar - Skadarski sandžakbeg opljačkao i zapalio neka bjelopavlićka sela i odveo nešto roblja "na radost susednih plemena"[9].
- Krajišnici napadali Dubicu ali razbijeni[5].
- Ban Nikola VII. Zrinski sklopio mir sa Turcima iz Kaniže[5].
- Carske najamničke čete se smještaju u pogranične utvrde u Ugarskoj, zbog čega ugarsko plemstvo postaje nezadovoljno[10].
- "Atoski sabor" u Kareji na Svetoj Gori: grčki monasi prinudili hilandarskog duhovnika Damaskina da baci u vatru ruske knjige za koje su smatrali da su jeretičke[11].
- Ali-paša Čengić postao hercegovački sandžakbeg[12].
- Veliki zemljotres pogodio Cusco.
- James Ussher objavio Annales veteris testamenti, a prima mundi origine deducti - smatra da je svet nastao 4004. pne.
- 5. 6. - John Churchill, 1st Duke of Marlborough, engleski vojnik († 1722)
- 16. 8. - Vincenzo Coronelli, kartograf, enciklopedist († 1718)
- 14. 11. - Vilim III, kralj Engleske († 1702)
- pribl. - Nehemija Hija Hajon, jevrejski pisac iz Sarajeva († ca. 1726)
- 11. 2. - René Descartes, filozof (* 1596)
- 18. 7. - Christoph Scheiner, astronom (* 1573-75)
- avgust - John Parkinson (botaničar) (* 1567)
- 6. 11. - Willem II van Oranje, holandski stadtholder (* 1626)
- 28. 12. - Bartol Kašić, pisac i lingvista (* 1575)
- 31. 12. - Dorgon, mandžurski regent (* 1612)
- ? - Ibrahim Pečevi (Ibrahim Alajbegović Pečevija), historičar (* 1572)
- ↑ Count Walter Leslie (1606-1667) Arhivirano 2012-10-27 na Wayback Machine-u. scotwars.com
- ↑ Istorija s. n., 368
- ↑ Setton, 162
- ↑ 4,0 4,1 Istorija s. n., 369
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Horvat, Ban Nikola Zrinski mladji
- ↑ Historija n. J., 694
- ↑ Istorija s. n., 365-6
- ↑ Istorija s. n., 477
- ↑ 9,0 9,1 Istorija s. n., 375
- ↑ Historija n. J., 736
- ↑ Milorad Pavić, Књижевне прилике у XVII и XVIII веку (до 1774), rastko.rs
- ↑ Evlija Čelebija u Jeleču[mrtav link], focaci.org
- Literatura
- Rudolf Horvat, Ban Nikola Zrinski mladji (hr Wikisource)
- Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5