1996
godina
(Preusmjereno sa stranice 1996.)
Godina 1996 (MCMXCVI) bila je prijestupna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru. Od UN je bila označena za Međunarodnu godinu za iskorenjivanje siromaštva.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 19. vijek – 20. vijek – 21. vijek |
Decenija: | 1960-e 1970-e 1980-e – 1990-e – 2000-e 2010-e 2020-e |
Godine: | 1993 1994 1995 – 1996 – 1997 1998 1999 |
Gregorijanski | 1996. (MCMXCVI) |
Ab urbe condita | 2749. |
Islamski | 1416–1417. |
Iranski | 1374–1375. |
Hebrejski | 5756–5757. |
Bizantski | 7504–7505. |
Koptski | 1712–1713. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 2051–2052. |
• Shaka Samvat | 1918–1919. |
• Kali Yuga | 5097–5098. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4632–4633. |
• 60 godina | Yang Vatra Miš (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11996. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
urediJanuar/Siječanj
uredi- 1. 1. - Policija iz zapadnog Mostara ubila muslimanskog mladića.
- 2. 1. - Zagrebačka kriza: Goran Granić (HSLS) izabran za zagrebačkog gradonačelnika, ali predsjednik Tuđman to neće potvrditi.
- 3. 1. - Na tržištu je mobilni telefon Motorola StarTAC, biće ih prodato oko 60 miliona.
- 5. 1. - Na RTS prikazana prva od sedam epizoda serije "Složna braća".
- 5. 1. - U Gazi je ubijen Yahya Ayyash, glavni Hamasov tvorac eksplozivnih naprava - za ovo će izvesti nekoliko napada u Izraelu.
- 6. 1. - U Mostaru ubijen policajac Hrvat, nakon što su pre dva dana ranjena dva muslimanska policajca, pucnjava u gradu.
- 8. 1. - Teretni avion pao na Kinšasu, procenjeno 300 mrtvih.
- 9. 1. - Poslednji avion UNHCR sleteo na Butmir - operacija Provide Promise je trajala od jula 1992. Skupština FBiH amnestirala Srbe koji su dezertirali iz ARBIH ili se borili u Vojsci RS;
- 9. 1. - Granatom pogođen tramvaj u Sarajevu, poginula jedna osoba; HVO granatirao istočni Mostar.
- 9. 1. - Jevgenij Primakov je novi ruski ministar ino. poslova umesto Andreja Kozireva (do 1998) - kraj "atlantizma" u ruskoj ino. politici.
- 10. 1. - Ministar inozemnih poslova Mate Granić prvi je zvaničnik Hrvatske u posjeti Beogradu.
- 10. 1. - Zapaljene neke kuće na Grbavici i Vracama (Srbi se iseljavaju iz delova Sarajeva koji su dodeljeni FBiH, neki prenose i mrtve iz grobova).
- 11. 1. - Ryutaro Hashimoto, vođa LDP, postaje novi japanski premijer (do 1998).
- 13. 1. - Iz centra za ljudska prava UN u Zagrebu ukradeni kompjuteri sa podacima o kršenju ljudskih prava tokom "Oluje".
- 13. 1. - Razmena artiljerijske vatre između Hrvata i Bošnjaka u dolini Usore.
- 13. 1. - Američki predsednik Klinton posetio bazu "Orao", grad Tuzlu i Zagreb.
- 14. 1. - Jorge Sampaio izabran za predsednika Portugala (do 2006).
- 15. 1. - Rezolucija SB UN 1037: ustanovljen UNTAES u istočnoj Slavoniji; prvi komandant je američki general Jacques Klein.
- 15. 1. - Rezolucija SB UN 1038: ovlašćeni osmatrači za nadzor demilitarizacije Prevlake.
- 15. 1. - Hubble Deep Field: objavljena slika koju je Hubbleov svemirski teleskop snimio u "praznom" deliću neba u Velikom medvedu tokom više ekspozicija, koja registruje skoro 3.000 galaksija.
- januar - U Süddeutsche Zeitungu objavljen esej Petera Handkea "Pravda za Srbiju: zimsko putovanje na Dunav, Savu, Moravicu i Drinu".
- 17. 1. - Predsednik SRJ Zoran Lilić pomilovao generala Vladimira Trifunovića i još četvoricu oficira.
- 17. 1. - Amerikanci postavili još jedan pontonski most između Županje i Orašja (prethodni 31. 12.), za saobraćaj u Hrvatsku.
- 19. 1. - Snage VRS i ARBiH dovršile povlačenje sa linija fronta, u roku; još uvek nisu razmenjeni svi zarobljenici, jer je vlada BiH tražila podatke o 25.000 nestalih, ali danas je postignut sporazum.
- 20. 1. - Prvi izbori na palestinskim teritorijama: Jaser Arafat izabran za predsjednika Palestinske samouprave sa skoro 90%; Hamas je bojkotirao.
- 21. 1. - Haris Silajdžić daje ostavku na mjesto premijera BiH.
- 22. 1. - Kostas Simitis je novi grčki premijer (do 2004), nakon što je Andreas Papandreu dao ostavku iz zdravstvenih razloga (umire u junu).
- 24. 1. - Dvojica portugalskih i jedan italijanski vojnik poginuli u Sarajevu od neeksplodiranog sredstva.
- 24. 1. - Zagrebačka kriza: Jozo Radoš iz HSLS izabran za gradonačelnika Zagreba, ali Tuđman ni njega ne potvrđuje.
- 24. 1. - Poljski premijer Józef Oleksy, prvi bivši komunista na toj poziciji, daje ostavku nakon manje od godinu dana zbog, nepotvrđenih, optužbi da je špijunirao za Moskvu.
- 25. 1. - Borislav Škegro navodno prijetio pištoljem novinarki Editi Vlahović (oslobođen pred sudom).
- 26. 1. - Krajišnik i Zubak dogovorili na Palama oslobađanje svih zarobljenika.
- 27. 1. - Francuska je izvela poslednji nuklearni test u Polineziji, povod za proteste širom sveta.
- 28. 1. - Trojica britanskih vojnika poginula od mine kod Mrkonjić-grada.
- 29. 1. - Žene iz Srebrenice demolirale prostorije Crvenog krsta u Tuzli.
- 29. 1. - Izgorelo venecijansko pozorište La Fenice (obnovljeno 2003).
- 26 - 30. 1. - Grci i Turci postavljaju i skidaju zastave na ostrvcu Imia/Kardak, dolazi do napete situacije.
- 30. 1. - Izabrana prva posleratna vlada BiH: premijer Hasan Muratović, inostrani poslovi Jadranko Prlić.
- 31. 1. - Nova vlada FBiH, premijer Izudin Kapetanović.
- 31. 1. - Specijalni izaslanik generalnog sekretara UN za ljudska prava Elizabet Ren saopštila je da u Bosni ima oko 200 do 300 masovnih grobnica i da su za zločine tokom Bosanskog rata, pored Srba odgovorni i bosanski Hrvati i Muslimani.
- 31. 1. - Zatvoren ured mirovnih snaga u Zagrebu - 213 poginulih i 1485 ranjenih plavih šljemova za četiri godine.
- 31. 1. - Komitet za prava deteta UN kritikuje tretman etničke albanske dece na Kosovu.
- 31. 1. - Tamilski tigrovi doterali kamion-bombu pred Centralnu banku Sri Lanke - najmanje 86 mrtvih.
Februar/Veljača
uredi- 1. 2. - Francuski tim ubio snajperistu na Ilidži.
- 1. 2. - Washington Post piše da je Saudi Arabija finansirala operaciju dopreme naoružanja ARBiH vrednu 300 miliona dolara, uz prećutni pristanak SAD.
- februar-mart - Prenos teritorija između entiteta BiH, prema Dejtonskom ugovoru - Srbi napuštaju delove Sarajeva (neki preseljavaju i grobove), Republici Srpskoj se vraćaju Šipovo i Mrkonjić Grad; predstavljeni planovi za gradnju Srpskog Sarajeva.
- 4. 2. - Državni sekretar Warren Christopher u Beogradu - Milošević prihvata otvaranje kancelarije Haškog tribunala u Beogradu i američkog informacionog centra u Prištini.
- 6. 2. - Vlada Republike Srpske objavila da prekida odnose sa FBiH i NATO zbog hapšenja osmorice Srba u protekle tri sedmice, uključujući gen. Đorđa Đukića i puk. Aleksu Krsmanovića (30. 1.).
- 6. 2. - U Atlantski ocean se srušio turski čarter Boeing 757 nakon polijetanja iz Dominikanske Republike. Poginulo je svih 189 putnika, većinom njemačkih turista.
- 7. 2. - Ekstremni Hrvati u Mostaru demolirali prostorije EU administratora Hansa Koschnicka, koji je bio sat vremena blokiran u automobilu (predložio je podelu Mostara u šest opština i centralnu zonu). Koschnick 26. 2. najavljuje ostavku.
- 7. 2. - René Préval je novi predsednik Haitija, nakon Aristidea, u prvom mirnom prenosu vlasti (1996-2001, 2006-2011). Préval sprovodi ekonomske reforme, npr. privatizaciju državnih firmi.
- 9. 2. - Prvi put stvoren kopernicijum.
- 9. 2. - Bombom u londonskom Docklandsu je okončano primirje Privremene IRA-e.
- 10. 2. - IBM Deep Blue pobedio Garija Kasparova (ukupan rezultat ipak 4-2 za Kasparova).
- 11. 2. - Eksplozije blizu srpskih izbegličkih kampova u pet mesta na Kosmetu (UÇK preuzela odgovornost). Bačene dve bombe u spavaonicu u Vučitrnu.[1]
- 12. 2. - Oficiri VRS, gen. Đorđe Đukić i puk. Aleksa Krsmanović prevezeni sa sarajevskog aerodroma u Scheveningen, bez formalne optužnice (u aprilu, Krsmanović oslobođen a Đukić pušten zbog terminalne bolesti).
- 13. 2. - Rezolucija SB UN 1046: ojačan sastav UNPREDEP-a u Makedoniji.
- 15. 2. - Beogradski TV Studio B stavljen pod nadležnost Skupštine grada kojom dominira SPS.
- 15. 2. - U zgradi "Politike" promovisana ideja o Kineskoj četvrti u Beogradu (Mirjana Marković, kao predsednica Jugoslovenskog fonda za evropske integracije).
- 16. 2. - NATO zauzeo "teroristički kamp" Pogorelica kod Fojnice, uhapšeno 11 lica od čega trojica Iranaca. Zbog prisustva "islamskih plaćenika" u zastoju je američki ugovor za obuku vojske BiH.
- 16. 2. - Sporazumi iz San Andrésa između zapatista i meksičke vlade o autonomiji i pravima domorodaca - ignorisano.
- 17-18. 2. - Konferencija o Dejtonskom sporazumu u Rimu: Tuđman, Izetbegović i Milošević se obavezuju na sprovođenje sporazuma (ujedinjena uprava u Mostaru, procedure za izručenje osumnjičenih zločinaca, slobodno kretanje u Sarajevu...).
- 20. 2. - Na snazi je sporazum o Mostaru: ujedinjenje grada, sloboda kretanja, zajedničke policijske patrole - ima problema i incidenata.
- 21. 2. - Ubistvo porodice Smiljanić u Futogu.
- 23. 2. - Vogošća je prvo sarajevsko predgrađe koje prelazi u nadležnost FBiH, velika većina Srba otišla (NATO sutradan dao dozvolu VRS da kamionima pomaže Srbima koji se iseljavaju iz sarajevskih predgrađa).
- 23. 2. - Izjava Saveta bezbednosti UN poziva Hrvatsku da osigura bezbednost srpske manjine.
- 23. 2. - Vrhovni sud Srbije poništio registraciju Sorosovog fonda - ponovo se registrovali u junu kao Fond za otvoreno društvo.
- 24. 2. - Kubansko ratno zrakoplovstvo zbog povrede zračnog prostora obara dva američka civilna aviona u vlasništvu Brothers to the Rescue, kubanske emigrantske organizacije sa sjedištem u Miamiju.
- 25. 2. - Dvojica Hamasovih samoubica u autobusima u Jerusalimu (23 mrtvih) i Aškelonu (2) - odmazda za ubistvo Yahye Ayyasha.
- 26/27. 2. - Mreža Univerziteta u Beogradu se priključila na Internet.[2]
- 27. 2. - UN i SRJ suspendovale sankcije protiv RS.
- 27. 2. - Pokémon Green je prva igra iz serije Pokémon.
- 28. 2. - Ilijaš pod kontrolom FBiH.
- 28. 2. - Rusija u Savjetu Evrope (do 2022).
- 29. 2. - Zvanični kraj Opsade Sarajeva.
- 29. 2. - Rezolucija SB UN 1047: Louise Arbour imenovana za tužiteljku ICTY u Hagu.
Mart/Ožujak
uredi- mart - "Žitna afera" u Srbiji, pripisana premijeru Marjanoviću (razlika između otkupne i izvozne cene pšenice 1995).
- 1. 3. - Gen. Đukić optužen pred ICTY nakon što je odbio svedočiti.
- 2. 3. - Na trećem kongresu SPS Slobodan Milošević reizabran za predsednika stranke, promenjeno 20 od 26 članova Izvršnog odbora.
- 2. 3. - Zagrebačka kriza: predsjednik Tuđman imenovao Marinu Matulović Dropulić za gradonačelnicu Zagreba, skupština je ne prihvaća.
- 2. 3. - Na federalnim izborima u Australiji desničarska koalicija odnosi pobjedu nad Laburističkom partijom premijera Paula Keatinga. John Howard je premijer 11. 3. (do 2007).
- 3. 3. - Promena vlasti u Španiji nakon 14 godina: desničarska Narodna stranka na čelu s Jose Maria Aznarom odnosi pobjedu nad socijalistima premijera Felipea Gonzaleza - Aznar je premijer od 4. 5. (do 2004).
- 3. 3. - U Bečeju uhapšeni Dražen Erdemović i Radoslav Kremenović, osumnjičeni za učešće u Srebreničkom masakru.
- 3 - 4. 3. - Još 32 mrtvih u napadima samoubica u Izraelu.
- 6. 3. - Policija FBiH preuzela Hadžiće.
- 6. 3. - Prvi čečenski rat, Bitka za Grozni: čečenski pobunjenici napali sedište ruske vlasti u Groznom, gine 130 čečenskih boraca i 70 ruskih vojnika i milicionera.
- 6. 3. - Mesut Yılmaz je premijer Turske nakon Tansu Çiller (do juna).
- 8. 3. - ICTY izdao međunarodni nalog za hapšenje Milana Martića zbog raketiranja Zagreba prošle godine.
- 9. 3. - Miting povodom godišnjice 9-martovskih demonstracija u Beogradu (osnovana Koalicija Zajedno - SPO, DS i GSS).
- ca. 10. 3. - Dragutin Topić osvojio zlatnu medalju za skok u vis na Evropskom šampionatu u Stokholmu.
- 11. 3. - Ino. ministri Milutinović i Granić potpisali u Zagrebu memorandum o otvaranju Jadranskog naftovoda (28. 3.) i drugim vezama, postojeći biroi dignuti na nivo konzulata.
- 12. 3. - FBiH preuzima Ilidžu, dolaze hiljade Bošnjaka (pljačke se nastavljaju).
- 13. 3. - Masakr u Dunblaneu u kome nezaposleni škotski trgovac Thomas Hamilton vatrenim oružjem ubija 16 učenika i nastavnika osnovne škole.
- 15. 3. - Iz Narodnog muzeja u Beogradu ukradena Renoarova "Kupačica" (pronađena 4 dana kasnije).
- mart - Fuzijom Ciba-Geigy i Sandoz nastaje farmaceutska korporacija Novartis.
- 18. 3. - Sastanak Milošević-Tuđman-Ganić u Ženevi o sprovođenju Dejtonskog sporazuma. Milošević pristao izručiti Dražena Erdemovića i Radoslava Kremenovića (prebačeni 30. 3.) a Tuđman Tihomira Blaškića (predaja 1. 4.), jačanje FBiH, nastavak avionskog saobraćaja između BiH i SRJ itd.
- 18. 3. - Požar u Ozone Disco u Quezon Cityju na Filipinima: 162 mrtvih.
- 19. 3. - Policija FBiH preuzima Grbavicu u kojoj su mnogi objekti zapaljeni od vlasnika ili vandala.
- 20. 3. - Vojska RS preuzima područje Šipova i Mrkonjić Grada (28. 3. iskopano 28 tela iz masovne grobnice).
- 20. 3. - Britanska vlada objavljuje kako se goveđa spongiformna encefalopatija (poznata kao kravlje ludilo) može prenositi s krava na ljude. Evropska komisija će zabraniti izvoz britanske govedine u ostatak sveta, nakon što su francuska i nemačka vlada uveli svoje zabrane.
- 21. 3. - Ambasadorka SAD pri UN Madeleine Albright u istočnoj Slavoniji, Srbi u Vukovaru protestuju i gađaju automobile kamenjem.
- 22. 3. - Prve optužnice za zločine nad Srbima pred ICTY: Zejnil Delalić, Zdravko Mucić, Hazim Delić i Esad Landžo (Logor Čelebići).
- 23. 3. - Sastanak Kontakt grupe u Moskvi: pustiti preostalih 200 zarobljenika; Rusija se protivi obuci i naoružavanju ARBiH.
- 23. 3. - Na Tajvanu održani prvi neposredni izbori za predsjednika, na kojima je pobijedio predsjednik Lee Teng-hui, iz Kuomintanga. Kina je ranije tijekom mjeseca izvodila raketne probe, Treća kriza u Tajvanskom moreuzu traje od prošle godine.
- 25. 3. - 68. dodjela Oscara: najbolji film je Braveheart, ukupno pet nagrada od 10 nominacija, Apollo 13 dve nagrade od devet nominacija.
- 25. 3. - Komet Hyakutake je prošao na 15 Gm od Zemlje, samo nekoliko dana je vrlo svjetla.
- 25. 3. - Hillary Clinton i Chelsea te Sheryl Crowe posećuju američke vojnike u Bosni.
- 26. 3. - MMF je odobrio 10,2 milijarde dolara zajma Rusiji.
- 27. 3. - Goveđa spongiformna encefalopatija, "Bolest ludih krava": Evropska unija zabranjuje uvoz britanske govedine, nakon što je utvrđena veza sa ljudskom Creutzfeldt–Jakobovom bolesti (do 2006).
- 28. 3. - SAD protestuju zbog Tuđmanovog predloga da se vojnici NDH prenesu u Jasenovac.
- 29. 3. - Na Grbavici bačene granate na bh. policiju.
- 29. 3. - Hrvatski sabor usvojio dva amandmana na krivični zakon koji prijete slobodi tiska.
- 30. 3. - Bačena bomba na beogradsku Bajrakli džamiju (i opet 16. 4.).
- 31. 3. - Bošnjački i hrvatski funkcioneri FBiH potpisali dogovor o zajedničkoj naplati carine, zastavi i lokalnim vlastima.
April/Travanj
uredi- 1. 4. - BiH zvanično postala punopravan član Svjetske banke (WB).
- 1. 4. - Gen. Tihomir Blaškić, bivši zapovjednik Glavnog stožera HVO, stigao u Haag.
- 3. 4. - Pad USAF CT-43: američki vojni avion Boeing 737 pao kraj Dubrovnika, poginuo američki ministar trgovine Ron Brown i još 34.
- 3. 4. - Poternice ICTY za "Vukovarskom trojkom" (Šljivančanin, Mrkšić, Radić).
- 3. 4. - U prisustvu pomoćnika američkog državnog sekretara za Evropu i Kanadu, ambasadora Johna Kornbluma u Sarajevu formiran Forum Federacije BiH.
- 3. 4. - Theodore Kaczynski, američki ekoterorist poznat pod nadimkom "Unabomber", uhapšen nakon više decenija skrivanja u Montani.
- 4. 4. - U Senju uhapšena četvorica Bosanaca, optužena za pripremanje atentata na Fikreta Abdića.
- 6. 4. - U San Joseu održana prva utakmica Major League Soccer, prve američke profesionalne fudbalske lige.
- 7. 4. - U Beogradu je palo 7 cm snega; prethodna zima, period novembar-mart, bila je hladna, sa ledenim kišama i košavama.[3]
- 8. 4. - SRJ uspostavila diplomatske veze sa Makedonijom (pod nazivom Republika Makedonija).
- 9. 4. - EU priznala SR Jugoslaviju.
- 9. 4. - Bosanski Hrvat Zdravko Mucić izručen Haškom tribunalu (uhapšen u Austriji prošlog meseca, u zatvoru do 2003).
- 9. 4. - Srpska strana je ispunila uslov oslobađanja ratnih zarobljenika (ostala su 16-orica u RS optužena za ratne zločine i 60 od 276 iz Žepe u Užicu, koji čekaju dokumenta za Finsku i Dansku).
- 11. 4. - Operacija Plodovi gnjeva, veliki izraelski vojni napad na Hezbollahove ciljeve u južnom Libanonu.
- 11. 4. - 7-godišnja Jessica Dubroff pogiba prilikom pokušaja da postane najmlađa osoba koja je avionom letila preko SAD.
- 12 - 13. 4. - U Briselu održana donorska konferencija za BiH: obećana milijarda ekija (pored 480 miliona prošlog decembra)
- 13. 4. - Osnovana Stranka za Bosnu i Hercegovinu (Haris Silajdžić).
- 16. 4. - Prvi čečenski rat, Bitka u Jarišmardiju: u zasedi uništena ruska kolona, preko 200 mrtvih.
- 18. 4. - Masakr u Qani, prilikom koga preko 100 libanonskih civila gine u izraelskom artiljerijskom napadu na bazu UN.
- 19. 4. - Savet Sremsko-baranjske oblasti izabrao Gorana Hadžića za predsednika i raspustio se; Miroslav Keravica gradonačelnik Vukovara umesto Slavka Dokmanovića.
- 21. 4. - U Italiji održani parlamentarni izbori na kojima ljevica, okupljena u koaliciju Maslina pod vodstvom Romana Prodija, odnosi pobjedu nad desničarskom koalicijom premijera Silvija Berlusconija. Prodi je premijer 1996-99.
- 21. 4. - Džohar Dudajev, lider Čečenske Republike Ičkerije, ubijen preciznim raketnim udarom.
- 21. 4. - Neredi u Doboju, gde su muslimanske izbeglice pokušale posetiti svoje domove i groblje, američki mirotvorci pucali u vazduh.
- 22. 4. - Počeci Kosovskog rata: četiri napada na Kosovu - ubijena trojica gostiju u kafani "Čakor" u Dečanima, policajac kod Štimlja i devojka u policijskim kolima na putu Mitrovica-Peć, dva policajca ranjena u Peći.
- 23. 4. - Demonstracije albanskih žena u Prištini zbog ubistva studenta Albanca 21. 4.
- 24. 4. - Na traženje Jasera Arafata, PLO odbacuje klauzulu o nepriznavanju Izraela, u duhu sporazuma iz Osla 1993.
- 25. 4. - Zubak i Ganić dogovorili u Bonu spajanje bošnjačke i hrvatske policije u FBiH.
- 26. 4. - Osnovana Šangajska petorka, kasnije Šangajska organizacija za saradnju.
- 27. 4. - U eksploziji bombe poginuo albanski dečak u selu Velika Reka[4].
- 28. 4. - Masakr u Port Arthuru na Tasmaniji prilikom koga Martin Bryant ubija 35 osoba.
- 29. 4. - Jedan muslimanski izbeglica poginuo u napadu na autobuse kod Trnova, još dvojica u minskom polju kod Doboja.
- 30. 4. - Zagrebačka kriza: hrvatska vlada raspustila vlasti u Zagrebu i imenovala povjerenika.
Maj/Svibanj
uredi- 2. 5. - U Sarajevu uhapšeni Hazim Delić i Esad Landžo (izručeni 13. 6.; zatvoreni do 2008. odn. 2006.).
- 7. 5. - Počinje prvo suđenje pred ICTY, Dušku Tadiću, prvo takvo od Nirnberških i Tokijskih procesa (biće osuđen 2000. na 20 godina, pušten 2008).
- 7. 5. - Ceremonijom u Lipovcu otvoren autoput Beograd-Zagreb.
- 8. 5. - U Nišu zbog neisplaćenih plata štrajkuje 20.000 radnika, podržavaju guvernera NBJ Avramovića.
- 10. 5. - Australijska vlada, kao reakciju na masakr u Port Arthuru, donosi odluku o potpunoj zabrani posjedovanja automatskih i poluatomatskih pušaka od strane običnih građana.
- 10. 5. - Oluja na Mount Everestu odnosi osam alpinista.
- 14. 5. - Bosanski Hrvati i Muslimani u Vašingtonu potpisali sporazum o ujedinjenju oružanih snaga u roku od tri godine.
- 14. 5. - Savet Evrope odlaže članstvo Hrvatske.
- 15. 5. - Savezna skupština smenila guvernera NBJ Dragoslava Avramovića (glasali i crnogorski poslanici).
- 15. 5. - Slobodan Milošević u poseti Podgorici.
- 15. 5. - Predsednik RS Radovan Karadžić smenio premijera Rajka Kasagića, navodno zbog "preterane saradnje sa međunarodnom zajednicom"[5]. Tri dana kasnije postavljen Gojko Kličković (dva mandata do 1998).
- 18. 5. - Radovan Karadžić imenovao Biljanu Plavšić da ga predstavlja u međunarodnim pregovorima.
- 18. 5. - Četiri autobusa sa muslimanskim izbeglicama zaustavljena kod Prijedora, IFOR poslao trupe i tenkove.
- 18. 5. - Pjesma Eurovizije u Oslu: pobjedio Eimear Quinn iz Irske, Maja Blagdan iz Hrvatske 4. ("Sveta ljubav"), Amila Glamočak iz BiH 22. ("Za našu ljubav").
- 18. 5. - Osama bin Laden je prinuđen da se iz Sudana vrati u Afganistan.
- 21. 5. - Zvanični početak demilitarizacije u istočnoj Slavoniji.
- 21. 5. - Pod pritiskom evroskeptika u svojoj stranci i krize ludih krava, britanski premijer John Major objavljuje prekid saradnje na sastancima EU.
- 21. 5. - Feribot MV Bukoba potonuo u tanzanijskom delu Viktorijinog jezera, uz gubitak do 1.000 života.
- 21. 5. - GIA objavljuje da je ubila sedmoricu trapističkih monaha u Alžiru.
- 23. 5. - Švedski pustolov Göran Kropp osvaja Mount Everest potpuno sam, bez boce kisika i pomoći Šerpa.
- 23. 5. - Nevenka Košutić, kćerka predsednika Tuđmana, tužila Feral Tribune i traži 3,5 milijuna kuna (US$635,000) odštete.
- 24. 5. - 2. 6. - Evropsko prvenstvo u rukometu u Španiji - Rusija 1, SRJ 3, Hrvatska 5.
- SRJ i Hrvatska igrali 28. 5.: 27 - 24.
- 26. 5. - Na parlamentarnim izborima u Albaniji pobeđuje vladajuća Demokratska partija Albanije, opozicija se povukla optužujući je za zastrašivanje, OEBS optužuje predsednika za nameštanje.
- 27. 5. - Prvi čečenski rat: Ruski predsjednik Boris Jeljcin se po prvi put sastaje s predstavnicima čečenskih separatista kako bi pregovarao o eventualnom miru.
- 27 - 30. 5. - Proterivanja Muslimana iz Teslića.[6]
- 28. 5. - Rekonstrukcija vlade Srbije: šest novih članova, među kojima i Aleksandar Tijanić, direktor i glavni i odg. urednik BK TV, novi ministar informisanja (podneo ostavku već u decembru).
- 29. 5. - Izbori u Izraelu: Benjamin Netanjahu je neočekivano pobedio Šimona Peresa sa 50,5 prema 49,5%. Netanjahu je prvi put premijer do 1999, mirovni proces je usporen.
- 31. 5. - FIFA odlučuje da se sljedeće Svjetsko prvenstvo u fudbalu održi u Japanu i Južnoj Koreji - prvi put u dvije umjesto jednoj državi.
Jun/Juni/Lipanj
uredi- 1. 6. - Dovršen je prenos nuklearnog oružja iz Ukrajine u Rusiju, prema Budimpeštanskom memorandumu. Kazahstansko oružje će biti preneto u septembru a belorusko u novembru.
- 2. 6. - U Požarevcu otvorena diskoteka "Madona" Marka Miloševića.
- 2. 6. - Napadnuti autobusi sa muslimanskim izbeglicama u obilasku Potočana kod Doboja.
- 4. 6. - Prvo lansiranje rakete Ariane 5 se završava neuspehom.
- 5. 6. - Posmatrači UN izveštavaju o uznemiravanju Srba u Sarajevu.
- 5. 6. - John C. Kornblum otvorio američki informacioni centar (USIA) u Prištini.
- 8. 6. - U najdužem ženskom finalu Roland Garrosa u historiji Steffi Graf odnosi pobjedu nad Arantxom Sanchez Vicario te tako osvaja svoju 19. Grand slam titulu.
- 8 - 30. 6. - UEFA Euro 1996 u Engleskoj: Nemačka 1.
- 11. 6. - Hrvatska nogometna reprezentacija odigrala prvu utakmicu na nekom velikom natjecanju. Na EP u Engleskoj pobijedili su Tursku sa 1:0 golom Gorana Vlaovića (biće izbačeni sa 2:1 od Nemačke u 1/4 finalu 23. 6., Davor Šuker među najboljim napadačima).
- 9. 6. - U Hrvatskoj uhapšen Zlatko Aleksovski, optužen za zločine nad Muslimanima.
- 12. 6. - Zakonom o federalnim jedinicama (županijama) osnovano je deset kantona Federacije Bosne i Hercegovine.
- 14. 6. - U Firenci potpisan sporazum o ograničenju naoružanja sve tri strane u Bosni, kao i Hrvatske i SRJ.
- 15. 6. - Predsjednik Stranke za BiH Haris Silajdžić napadnut i povrijeđen u Cazinu.
- 15. 6. - Bomba Privremene IRA-e demolirala centar Mančestera, preko 200 povređenih.
- 16. 6. - Pero Marković izabran za premijera "Hrvatske Republike Herceg Bosne", predstavnik Bildt osuđuje obnovljeni bosanskohrvatski parlament kao nelegalan.
- 17. 6. - Viktor Ivančić i Marinko Čulić iz "Feral Tribunea" pred sudom zbog članka "Kosti u mikseru".
- 18. 6. - Savet Bezbednosti UN skinuo embargo na oružje ex-Yu republikama.
- 18. 6. - Jedan policajac poginuo i dva ranjena u dva napada kod Kos. Mitrovice i Podujeva.
- 18. 6. - Veće građana Skupštine SRJ usvojilo izborni zakon kojim je zemlja podeljena na 36 izbornih jedinica (29 u Srbiji, 7 u Crnoj Gori, umesto ranijih 9 i 1), što se smatra povoljnim za vladajuće partije.
- 20. 6. - SDS Pale kandiduje Radovana Karadžića na septembarskim izborima.
- 21. 6. - Administrator Jaques Klein objavio da je okončana demilitarizacija Istočne Slavonije (konačni dokument 27. 6.?).
- 21. 6. - Dvojica poginula u eksploziji u fabrici eksploziva "Prva iskra" Barič.
- 22. 6. - Hrvati kamenuju autobuse sa Muslimanima koji bi posetili domove u Počitelju.
- 22. 6 - Objavljena je igra Quake.
- 23. 6. - Nintendo 64 predstavljen u Japanu.
- 25. 6. - Eksplozija bombe uništava stambenu zgradu Khobar Towers u Saudijskoj Arabiji pri čemu je ubijeno 19 pripadnika američkog ratnog zrakoplovstva.
- 25. 6. - Predsednici Lilić, Milošević i Bulatović pozivaju bosanske Srbe na puno poštovanje Dejtona (misli se na Karadžićevu ostavku).
- 25. 6. - Pad vojnog helikoptera na niškom aerodromu, dvojica poginula.
- 26. 6. - Irska novinarka Veronica Guerin ustrijeljena u Dublinu.
- 26. 6. - Neredi u Engleskoj nakon poraza od Nemačke u polufinalu.
- 27. 6. - Voz prošao između Mirkovaca i Vinkovaca.
- 28. 6. - Necmettin Erbakan postaje prvi islamistički turski premijer (do juna 1997).
- 29. 6. - Radovan Karadžić ponovo izabran za lidera SDS.
- 29. 6. - Samit G7 u Lyonu preti sankcijama Bosanskim Srbima ako Karadžić ne napusti javnu funkciju.
- 30. 6. - Lokalni izbori u Mostaru, 49% "Za jedinstveni Mostar" (SDA i LBO), 46% za HDZ.
- 30. 6. - Radovan Karadžić preneo predsednička ovlašćenja na potpredsednicu Biljanu Plavšić.
Jul/Juli/Srpanj
uredi- 3. 7. - Boris Jeljcin je u drugom krugu reizabran za predsjednika Rusije, pobijedivši komunističkog kandidata Genadija Zjuganova sa 54,4%. Prvi put u povijesti Rusije, narod je izabrao šefa države; Jeljcin nije dovršio mandat, krajem 1999. predao je vlast Putinu.
- 3. 7. - Suđenje Zoranu Đinđiću, lideru DS, i Dragoljubu Beliću, uredniku "Telegrafa" koje je premijer Marjanović tužio za klevetu u vezi "žitne afere" - delimično usvojeni argumenti odbrane, nastavak suđenja u septembru.
- 5. 7. - Rođena klonirana Ovca Dolly.
- 5. 7. - Zvanično zabeležena slinavka i šap na Kosovu (stručnjaci WHO u avgustu utvrdili da u SRJ nije bilo bolesti, u međuvremenu ubijeno 4.000 grla goveda).
- 7. 7. - Počinje iskopavanje masovnih grobnica kod Srebrenice.[7]
- 8. 7. - U Republici Srpskoj objavljen Zakon o službenoj upotrebi jezika - obavezni ekavski izgovor i ćirilica[8].
- 8. 7. - Martina Hingis nakon meča u finalu ženskih parova u dobi od 15 godina i 282 dana postaje najmlađa osoba koja je ikada osvojila Wimbledonski teniski turnir.
- 8. 7. - Počinje iskopavanje tela iz masovne grobnice u Cerskoj.
- 8. 7. - Izašao Wannabe, prvi i izuzetno uspešni singl grupe Spice Girls.
- 11. 7. - Osnovana Zajednica zemalja portugalskog jezika.
- 11. 7. - U Srebrenici proslavljena godišnjica "oslobođenja" grada.
- 11. 7. - Haški tribunal izdao međunarodne poternice za Karadžićem i Mladićem; po prvi put zatražio istraživanje moguće Miloševićeve odgovornosti za rat u Bosni (?).
- 15. 7. - U Pančevo stigla prva nafta Jadranskim naftovodom od 1991.
- 16. 7. - Novi zakon o državljanstvu u SRJ daje to pravo onima registrovanim do marta 1992.
- 16. 7. - Vlada FBiH potpisala sporazum sa firmom MPRI za opremanje i obuku njenih snaga, vrednosti 400 miliona dolara[9] (prvo oružje stiže na sarajevski aerodrom 23-ćeg).
- 17. 7. - Richard Holbrooke, sada bankar, stigao je kao mirovni izaslanik u region. Glavna tema je neispunjavanje Dejtonskog sporazuma od strane bosanskih Srba, što bi moglo dovesti do vraćanja sankcija SRJ (razgovori sa Miloševićem 17-og i 18/19-og).
- 17. 7. - TWA 800: nedaleko od New Yorka u eksploziji Boeinga 747 na letu za Pariz i Rim gine svih 230 putnika i 18 članova posade. Četvorogodišnja istraga zaključuje da je došlo do eksplozije pare goriva u rezervoaru usled kratkog spoja.
- 17. 7. - Američki novinar Joe Klein priznaje da je autor bestselera Primary Colors, romana inspirisanog Clintonovom kampanjom 1992.
- 19. 7. - Nakon sporazuma sa Holbrookeom, Radovan Karadžić daje ostavku kao šef SDS i povlači se iz javnog života (do hapšenja 2008).
- 19. 7. - 4. 8. - Olimpijske igre u Atlanti. Medalje - Jugoslavija: 1 zlatna (Aleksandra Ivošev, malokal. puška), 1 srebrna (muška košarka), 2 bronzane (Aleksandra Ivošev, vazdušna puška i muška odbojka); Hrvatska: 1 zlatna (muški rukomet) i 1 srebro (muški vaterpolo).
- 23 - 24. 7. - Ejup Ganić, potpredsednik FBiH, na čelu delegacije u poseti Beogradu, postignuti sporazumi o slobodi putovanja i obnavljanju saobraćajnih veza.
- 25. 7. - Građanski rat u Burundiju: vojni udar, Pierre Buyoya se vraća na vlast.
- 26. 7. - Eksplozije u vojnoj tvornici u Slavonskom Brodu, 18 povrijeđenih.
- 27. 7. - Za vrijeme održavanja Olimpijade u Atlanti bomba ubija jednu, a ranjava 11 osoba.
- 27. 7. - UN izveštava o iseljavanju Srba iz vojnih stanova bivše JNA u Sarajevu.
- 28. 7. - Miting Srba u Vukovaru traži produženje mandata UN.
- 30. 7. - Iz Sarajeva prema Pločama krenuo prvi voz od 2. 5. 1992..
- 31. 7. - Razgovori Tuđman - Ganić u Zagrebu: dogovoreno da će Herceg-Bosna biti apsorbovana u FBiH.
Avgust/August/Kolovoz
uredi- 2. 8. - Razgovor Clinton-Tuđman, pristanak na raspuštanje Herceg-Bosne i prihvaćanje rezultata izbora u Mostaru.
- 2. 8. - OVK bacila bombe na policijske stanice u Podujevu i Prištini.
- 6. 8. - NASA objavila da meteorit Allan Hills 84001, koji verovatno potiče s Marsa, možda sadrži tragove primitivnog života.
- 6. 8. - Ramones sviraju poslednji put.
- 6 - 20. 8. - Operacija Džihad, Treća bitka za Grozni: Čečeni se infiltriraju u Grozni i opkoljavaju ruske snage; većina stanovnika napušta grad 20-tog usled raketiranja.
- 7. 8. - U Atini su se sastali predsednici Srbije i Hrvatske Slobodan Milošević i Franjo Tuđman i postigli dogovor o normalizaciji odnosa između SR Jugoslavije i Hrvatske.
- 10. 8. - Izbio katastrofalni požar u Deliblatskoj peščari, za četiri dana izgorelo 3815 hektara.
- 10. 8. - Tuča u Novom Šeheru između Hrvata i Muslimana koji su došli na versku proslavu.
- 13. 8. - Serijski silovatelj i ubica devojčica Marc Dutroux je ponovo uhapšen, sa dvoje saučesnika.
- 14. 8. - U Mostaru za gradonačelnika izabran Ivica Prskalo, zamenik je Safet Oručević.
- 15. 8. - Međunarodni aerodrom Sarajevo otvoren za civilni saobraćaj.
- 16. 8. - Trogodišnji dečak pao u zabran za gorile u čikaškom zoološkom vrtu, nakon čega ga je gorila Binti Jua čuvala dok nije stigla pomoć.
- 16. 8. - Posle više od godinu dana u talibanskom zarobljeništvu, ruska posada uspela pobeći iz Kandahara sa svojim avionom Il-76.
- 19. 8. - Spair Airlines Flight PAR-3601: pad ruskog transportnog aviona "Iljušin Il-76" u blizini beogradskog aerodroma, poginulo 11 članova posade.
- 22. 8. - Predsednik SAD Klinton potpisao Zakon o ličnoj odgovornosti i prilici za rad, reformu socijalnog sistema kojom je znatno smanjen broj osoba koje primaju federalnu socijalu.
- 23. 8. - Ministri Milutinović i Granić potpisali u Beogradu sporazum o normalizaciji odnosa SRJ i Hrvatske - uzajamno priznanje i uspostavljanje diplomatskih odnosa u roku od 15 dana.
- 23. 8. - U Beogradu otvorena kancelarija Haškog tribunala.
- 23. 8. - Fatva Osame bin Ladena "Objava rata protiv Amerikanaca koji okupiraju Zemlju Dva svetilišta" (Saudi Arabiju).
- 27. 8. - Počinje glasanje izbeglica na bosanskim izborima. Lokalni izbori izbori su odloženi zbog nepravilnosti u registraciji birača u više gradova.
- 28. 8. - Diana, princeza od Walesa se formalno razvodi od princa Charlesa.
- 29. 8. - IFOR pritvorio 65 Srba koji su napali muslimanske izbeglice u Mahali kod Zvornika - pušteni nakon što je gomila opkolila sedište UN u gradu.
- 30. 8. - Hasavjurtski sporazumi između gen. Lebeda i Aslana Mashadova: kraj Prvog čečenskog rata - do novog rata 1999.
- 31. 8. - Irački kurdski građanski rat ponovo počinje: Masud Barzani se obraća Sadamu Huseinu za pomoć, iračka vojska zauzima Erbil, ubija preko 700 zarobljenih - povlače se nakon što su dali kontrolu Barzanijevoj stranci.
- 31. 8. (?) - Pobuna Banyamulenge: Tutsiji u zairskoj provinciji Južni Kivu dižu ustanak uz podršku Ruande i Ugande, kako bi se suprotstavili Hutijima, među kojima ima i "genocidaša" (Génocidaires) iz 1994, a koji opet napadaju Ruandu. Zbog nepopularnog i propalog Mobutuovog režima priključuju im se i druge grupe, osniva se AFDL, Alijansa demokratskih snaga za oslobođenje Kongo-Zaira, na čelu sa Kabilom.
- avgust-oktobar - Štrajk "Namenske" u Kragujevcu.
Septembar/Rujan
uredi- 1. 9. - U Ludbregu je svečano proslavljena izgradnja Svetišta Predragocjene Krvi Kristove, čime je ispunjen zavjet Hrvatskog sabora iz 1739. godine.
- 2. 9. - Objavljen Dogovor Miloševića i Rugove o povratku albanskih nastavnika i učenika u škole (neostvareno).
- 2. 9. - Srbija: opoziciona koalicija "Zajedno" i formalno sklopila koalicioni dogovor.
- 2. 9. - Bačene bombe na tri muslimanske kuće u Brčkom.
- 2. 9. - Mirovni sporazum između filipinske vlade i Moro nacionalnog oslobodilačkog fronta. Borbu nastavlja Moro islamski oslobodilački front.
- 3. 9. - Operacija Desert Strike: pošto Husein opet zauzima Kurdistan, Amerikanci ispaljuju krstareće rakete na iračke ciljeve, proširena je i južna zona neletenja.
- 4. 9. - U glinokopu firme "Toza Marković" u Kikindi pronađen skelet mamuta (Mammothus Trogontherii - stepski mamut) star pola miliona godina.
- 5. 9. - Zemljotres kod Stona, M 6.0.
- 7. 9. - Kreće OBN (Open Broadcast Network), nezavisna, prekoentitska TV mreža u BiH.
- 7. 9. - Tupac Shakur je fatalno ranjen u Las Vegasu, umire 13-tog.
- 9. 9. - Uspostavljeni diplomatski odnosi između Hrvatske i SRJ.
- 10. 9. - Generalna skupština UN usvojila Sveobuhvatni ugovor o zabrani nuklearnih proba - nije stupio na snagu.
- 13. 9. - Haški tribunal izdaje poternicu za oficirom HVO Ivicom Rajićem.
- 14. 9. - Opšti izbori u BiH. Za predsedništvo izabrani Alija Izetbegović (SDA), Momčilo Krajišnik (SDS) i Krešimir Zubak (HDZ). U Predstavničkom domu BiH SDA 19, SDS 9, HDZ 8 itd. Za predsednicu RS izabrana Biljana Plavšić (SDS).
- 16. 9. - Izašao prvi broj beogradskog dnevnika "Blic".
- 20. 9. - U Hrvatskoj donesen Zakon o općem oprostu, u vezi rata. Savet bezbednosti poziva Hrvatsku da poboljša bezbednost u Krajini i Zapadnoj Slavoniji.
- 20. 9. - Prva grupa Bošnjaka se samoinicijativno vraća u Jusiće kod Zvornika, neki su naoružani.
- 20. 9. - Zoran Đinđić osuđen na 4 meseca uslovno zbog optužbi protiv premijera Marjanovića.
- 20. 9. - U okršaju sa policijom ubijen Murtaza Bhutto, mlađi brat i protivnik pakistanske premijerke Benazir.
- 24. 9. - U Jerusalimu izbijaju neredi povodom probijanja severnog izlaza iz Tunela Zida plača, u narednim danima strada 59 Palestinaca i 16 Izraelaca.
- 25. 9. - U Irskoj zatvoren posljednji magdalenski azil.
- 27. 9. - Afganistanski građanski rat (1992–1996) završen je talibanskim zauzećem glavnog grada Kabula. Predsednik Burhanuddin Rabbani beži, bivši lider Mohammad Najibullah ubijen. Islamski Emirat Afganistan traje do intervencije 2001, sever i severoistok zemlje ostaje pod vlašću međunarodno priznate Severne Alijanse, sa kojima odmah kreće Treći građanski rat. Talibani vrlo strogo tumače šerijat, sa mnogim zabranama i obavezama.
- 29. 9. - Od ove godine ljetno računanje vremena se završava (de facto) poslednjom nedeljom u oktobru, umesto septembru.
- 30. 9. - Lider SDA za Sandžak Sulejman Ugljanin se posle tri godine vratio u Srbiju.
Oktobar/Listopad
uredi- 1. 10. - Rezolucija SB UN 1074: pozdravljeni izbori u BiH, ukinute preostale mere protiv bivše Jugoslavije - formalno ukinute sankcije SR Jugoslaviji, suspendovane posle Dejtona 1995. (ostaje "spoljni zid").
- oktobar, početkom - Claudia Schiffer bila u Crnoj Gori.
- 2. 10. - Bivši bugarski premijer Andrej Lukanov ubijen ispred svoje kuće.
- 3. 10. - Milošević i Izetbegović se u Parizu složili oko uspostave diplomatskih odnosa, bezviznog režima i drugih veza (prvi autobus Beograd-Sarajevo 14. 10.).
- 5. 10. - Tročlano Predsjedništvo i Skupština BiH polažu zakletvu, srpski predstavnici bojkotuju.
- 6. 10. - Počeci Prvog kongoanskog rata: Masakr u Lemeri, na istoku Zaira: pobunjenički AFDL je ubio 37 ljudi u bolnici.
- 9. 10. - Dragoslav Avramović se povukao s čela koalicije Zajedno.
- 15. 10. - Mobtel Srbija uveo digitalnu GSM 063 mrežu.
- 18. 10. - Srbija: policajci u civilu pretukli Milovana Brkića, novinara "Srpske reči"[10].
- 22. 10. - Sastala su se sva trojica članova Predsjedništva BiH. OSCE je odlučio da odloži lokalne izbore u BiH do sledeće godine (održani u septembru 1997).
- 25. 10. - Kod Podujeva (?) ubijeni policajac i civil (OVK preuzima odgovornost i preti Albancima koji sarađuju sa vlastima).
- 26. 10. - Brod sa američkim oružjem vrednim 100 miliona dolara, uključujući tenkove i helikoptere, usidrio se ispred Ploča; vlada BiH je pod pritiskom da se pre istovara smeni zamenik ministra odbrane Hasan Čengić, koji ima veze sa Iranom.[11]
- 29. 10. - Policija rasturila štrajk vozača GSP u Beogradu, u garaži na Novom Beogradu primenjena sila, uhapšen lider sindikata Dragoljub Stošić.
- 29. 10. - MMF je imenovao Sergea Roberta iz Francuske za šefa centralne banke BiH.
- 29. 10. - Pobunjenici u Zairu su zauzeli Bukavu, glavni grad provincije Južni Kivu.
Novembar/Studeni
uredi- 1. 11. - Pokrenuta je TV stanica Al Jazeera.
- 3. 11. - Savezni izbori u SRJ, koalicija SPS-JUL-ND dobila 64 mandata prema 22 za "Zajedno"; DPS Crne Gore 20, radikali 16 itd.
- Skupštinski izbori u Crnoj Gori: DPS 45, Narodna stranka 19 itd.
- Prvi krug lokalnih izbora u obe republike i za pokrajinsku skupštinu Vojvodine.
- 3. 11. - Duboka država u Turskoj: sudar mercedesa i kamiona kod Susurluka razotkriva veze između ekstremista iz Sivih vukova, policije i političara.
- 5. 11. - Benazir Bhutto po drugi put smenjena zbog optužbi za korupciju,
- 5. 11. - Bill Clinton pobijedio Boba Dolea na izborima za predsjednika SAD te tako osvojio drugi mandat, sa 31+1 prema 19 u državama.
- Republikanska većina je malo smanjena u Domu - neki novi članovi: Elijah Cummings (od aprila), Asa Hutchinson, Rod Blagojevich, Dennis Kucinich, Ron Paul (povratak). Republikanska većina u Senatu je malo povećana - neki novi članovi: Jeff Sessions, Dick Durbin, Chuck Hagel.
- 6. 11. - U Sarajevu održana konstituirajuća sjednica oba doma Parlamenta Federacije BiH na kojoj su usvojena obilježja Federacije BiH - grb i zastava (ukinuti 2007).
- 6. 11. - Hrvatska postaje 40. članica Vijeća Europe.
- 7. 11. - Ciklon pogodio indijsku državu Andra Pradeši, ima preko 1.000 mrtvih.
- 8. 11. - Predsednica Plavšić dekretom smenila Ratka Mladića sa čela Glavnog štaba VRS, za načelnika novog Generalštaba postavljen Pero Čolić; Mladić i saradnici to ne prihvataju.
- 9. 11. - U Rimu uhapšen Antonio Pagano, lider mafijaške organizacije Sacra corona unita u Pulji, koji se bavio švercom cigareta u Crnu Goru.
- 9. 11. - U Skoplju tuča pristalica VMRO-DPMNE i nezavisnog romskog političara Amdi Bajramija.
- 10. 11. - Izbori u Sloveniji, najviše glasova za Liberalnu demokraciju premijera Drnovšeka.
- 12. 11. - Pošto su se Bošnjaci, nekoliko stotina civila i naoružanih ljudi, juče vratili u zaselak Gajeve sela Koraja kod Brčkog, došlo je do sukoba sa MUP RS.[12]
- 12. 11. - Sudar saudijskog džambo-džeta i kazahstanskog Il-76 zapadno od Delhija - 349 mrtvih.
- ca. 12 - 23. 11. - Predsednik Tuđman u vašingtonskoj Walter Reed Army Hospital zbog kancera.
- 13. 11. - Opozicija napušta Hrvatski sabor nakon što im je odbijen predlog za rešenje Zagrebačke krize (do 27-og).
- 14. 11. - Predsjedništvo BiH i predstavnici sila usvojili u Parizu dvogodišnji plan u 13 tačaka za konsolidaciju mira.
- 15. 11. - Clinton izjavio da će novi američki kontigent ostati u BiH do 1998, ranije se govorilo o povlačenju do kraja godine.
- 15. 11. - CNN izveštava da se Tuđman leči od raka u Washingtonu.[13]
- 16. 11. - Eksplozija čečenskih terorista uništila devetospratnicu u Kaspijsku, u Dagestanu - 68 poginulih.
- 17. 11. - Na lokalnim izborima u Srbiji koalicija "Zajedno" osvojila vlast u 44 opštine i najvećim gradovima (Beograd, Novi Sad, Niš, Kragujevac,... ukupno 60% stanovništva); SRS pobedila u Zemunu.
- 17. 11. - Emil Constantinescu izabran za predsednika Rumunije (do 2000), pobedivši Iliescua.
- 18. 11. - Demonstracije u Srbiji 1996–1997. počinju jer izborne komisije poništavaju opozicione pobede - paralelni protesti građana oko koalicije "Zajedno" (do februara) i studentski protesti (do marta).
- 21. 11. - Preko 120.000 građana se okuplja na ulicama Zagreba kako bi protestirali zbog najavljenog gašenja popularnog Radija 101. Ministar unutarnjih poslova Ivan Jarnjak odbija naređenje predsjednika Franje Tuđmana da demonstracije - najveće u historiji Hrvatske - razbije silom, i dan nakon toga vlada dozvoljava Radiju 101 neometani rad.
- 21. 11. - U luku Ploče stiže pošiljka teškog američkog oružja za FBIH, nakon što je smenjen zamenik ministra odbrane Hasan Čengić, zbog veza sa Iranom. Clinton je u ovo vreme obavešten da je Iran poslao pola miliona dolara za Izetbegovićevu predizbornu kampanju.[14]
- 22. 11. - Počinju studentski protesti u Beogradu.
- 23. 11. - Predsednik Clinton prisustvuje samitu APEC u Manili - navodno je otkrivena bomba ispod mosta kojim je trebao proći, postavljena po Bin Ladenovom nalogu.
- 23. 11. - Ethiopian Airlines Flight 961: oteti avion ostaje bez goriva, sleće na vodu kod Komora, uz pogibiju 125 ljudi, uključujući tri otmičara, od 175 - otmičari su želeli u Australiju, mada im je objašnjeno da nema dovoljno goriva.
- 24. 11. - Beogradski sud poništio većinu opozicionih mandata u Skupštini grada, opozicija će bojkotovati treći krug zakazan za 27..
- 25. 11. - Velika šetnja u Beogradu, bačena jaja na gradsku skupštinu i RTS.
- 27. 11. - Ratko Mladić konačno odstupa s čela VRS, za naslednika postavlja zamenika gen. Manojla Milovanovića (koji je takođe među smenjenim oficirima).
- 27. 11. - Polupano nešto stakala na RTS-u i Politici u Beogradu.
- 29. 11. - Dražen Erdemović osuđen na 10 godina zbog Masakra u Srebrenici (smanjeno na pet, pušten 1999.).
- 30. 11. - Vlada i pobunjenici afričke državi Sijera Leone potpisali u Abidžanu sporazum o okončanju petogodišnjeg građanskog rata - ali rat se nastavlja 1997-99. i 2000-2002.
Decembar/Prosinac
uredi- 3. 12. - Beogradski radio B 92 ugašen posle nekoliko dana ometanja, radiju Indeks oborena snaga - par dana kasnije vraćeni nakon protestnog pisma Carla Bildta.
- 3. 12. - Jane's Intelligence Review tvrdi da je ARBiH proizvodila hemijsko oružje tokom rata.
- 3. 12. - Tuđman posetio Vukovar.
- 4. 12. - Londonska konferencija o sprovođenju mira u BiH: zamera se na neprivođenju optuženih za ratne zločine.
- decembar, prva dekada - Prvi tabloid u Srbiji, provladin nedeljnik "Fleš", optužuje demonstrante da ih "finansira albanska mafija"[15].
- 6. 12. - Ministar informisanja u Srbiji Aleksandar Tijanić podneo ostavku.
- 9 - 13. 12. - Prva ministarska konferencija Svjetske trgovinske organizacije održana u Singaporu - osnovane četiri stalne radne grupe.
- 10. 12. - Počinje UN-ov program hrane za naftu (do 2003): Irak prodaje prvu naftu, a prvu hranu će dobiti u martu.
- 10. 12. - NATO odobrava novu misiju SFOR u BiH. Za madridski samit sledećeg jula su najavljene pozivnice za Poljsku, Češku i Mađarsku, mada se Rusija protivi širenju NATO.
- 11. 12. - Smjenjen hrvatski ministar unutarnjih poslova Ivan Jarnjak, navodno zbog prisluškivanja riječkog gradonačelnika.
- 12. 12. - Rezolucija SB UN 1088: ovlašćeno stvaranje SFOR-a (Stabilisation Force) kao zamene IFOR-u u BiH.
- 13. 12. - Kofi Annan, podsekretar za mirovne operacije, izabran je za sledećeg generalnog sekretara UN (1997-2006), nakon što se Boutros Boutros-Ghali povukao iz reizbora zbog američkog veta.
- 17. 12. - Počinje Talačka kriza u japanskoj ambasadi u Limi, Peru - Revolucionarni pokret Tupac Amaru je uzeo 72 taoca (do travnja).
- 17. 12. - Hrvatski željezničari prekidaju trotjedni štrajk.
- 20. 12. - U Beograd doputovala Komisija OEBS na čelu s bivšim premijerom Španije Felipeom Gonsalesom kako bi ispitala regularnost lokalnih izbora u Srbiji pošto je, pod pritiskom inostrane javnosti i svakodnevnih protesta širom Srbije, predsednik Slobodan Milošević bio prisiljen da prihvati arbitražu OEBS.
- 20. 12. - Okončava se NATO-ova misija IFOR u BiH, predaje mandat SFOR-u (Stabilisation Forces), prvobitno na 18 meseci, ostaje do 2004.
- 21. 12. - Bugarski premijer Žan Videnov podnosi ostavku zbog ekonomske krize (na čelu BSP ga zamenjuje Georgi Parvanov).
- 24. 12. - U Beogradu kontramiting dovedenih pristalica Slobodana Miloševića; prethodno iz pištolja teško ranjen Ivica Lazović, član SPO, tokom dana u tučama povređeno 58 ljudi, jedan podlegao.
- 25. 12. - U Koloradu ubijena 6-godišnja JonBenét Ramsey, mala misica.
- 25/26. 12. - Blizu Sicilije potonuo brod F174 sa migrantima, najmanje 283 stradalih - najgora nesreća u Mediteranu od rata.
- 24-26. 12.? - Predsednik crnogorske skupštine Svetozar Marović primio delegaciju Studentskog protesta i dao im podršku; potpredsednik vlade Slavko Drljević kaže da će Crna Gora uvesti sopstvenu valutu ako se u Beogradu i dalje bude štampao novac.
- 29. 12. - U Gvatemali potpisan mirovni sporazum kojim se završava 36-godišnji građanski rat.
Kroz godinu
uredi- Prva dejstva "Oslobodilačke vojske Kosova".
- Homoseksualnost dekriminalizirana u Federaciji BiH.
- Kompanija PLIVA ponudila akcije na Londonskoj berzi - prva iz istočno-centralne Evrope.
- Objavljena je knjiga Samuela P. Huntingtona "Sukob civilizacija".
Rođenja
uredi- 11. 2. - Daniil Medvedev, teniser
- 14. 4. - Abigail Breslin, glumica
- 24. 4. - Ashleigh Barty, australska tenisačica
- 5. 5. - Jai Hindley, australski biciklist
- 15. 5. - Birdy, pjevačica
- 20. 5. - Michael Brown, centar afere oko reakcije policije († 2014)
- 28. 6. - Donna Vekić, tenisačica
- 5. 7. - Ovca Dolly, prvi klonirani sisavac († 2003)
- 26. 7. - Stormzy, britanski kantautor
- 10. 8. - Nemanja Majdov, srpski džudista
- 1. 9. - Zendaya, glumica
- 17. 9. - Duje Ćaleta-Car, nogometaš
- 7. 10. - Lewis Capaldi, škotski kantautor
- 9. 10. - Bella Hadid, model
- 7. 11. - Lorde, novozelandska kantautorka
- 8. 11. - Ryoyu Kobayashi, skijaški skakač
- 14. 11. - Borna Ćorić, tenisač
- 16. 11. - Loren Fatović, vaterpolist
- 10. 12. - Jonas Vingegaard, danski biciklist
Smrti
urediJanuar/Siječanj
uredi- 5. 1. - Lincoln Kirstein, američki pisac i impresario (* 1907)
- 5. 1. - Yahya Ayyash zv. Inženjer, palestinski borac/terorista (* 1966)
- 8. 1. - François Mitterrand, bivši predsednik Francuske (* 1916)
- 17. 1. - Božidarka Damnjanović Kika, učesnica NOB, narodni heroj (* 1920)
- 18. 1. - Leonor Fini, slikarica (* 1907)
- 19. 1. - Don Simpson, filmski producent (* 1943)
- 24. 1. - Olga Poznatov, srpska glumica (* 1933)
- 28. 1. - Joseph Brodsky, pjesnik, esejist (* 1940)
- 28. 1. - Jerry Siegel, kokreator Supermena (* 1914)
- 31. 1. - Martin Jonaš, slikar-naivac (* 1924)
- 31. 1. - Dragan Bato Ognjenović, prvak sveta u kik-boksu (* 1958)
Februar/Veljača
uredi- 1. 2. - Dragan Radišić (ubijen), inspektor beogradskog SUP-a (* 1962)
- 2. 2. - Slavoljub Stefanović Ravasi, TV i pozorišni reditelj (* 1927)
- 2. 2. - Gene Kelly, glumac, plesač, pevač, režiser (* 1912)
- 4. 2. - Blažo Janković, general-pukovnik JNA, narodni heroj (* 1910)
- 9. 2. - Adolf Galland, nemački letački as (* 1912)
- 11. 2. - Neda Depolo, dramaturg Radio Beograda († 1922)
- 13. 2.- Branko Marjanović, hrvatski filmski redatelj i montažer (* 1909.)
- 13. 2. - Martin Balsam, glumac (* 1919)
- 20. 2. - Audrey Munson, umetnički model (* 1891)
Mart/Ožujak
uredi- 2. 3. - Ešref Kovačević, kaligraf, profesor arapskog jezika († 1924)
- 3. 3. - Marguerite Duras, francuska spisateljica (* 1914.)
- 5. 3. - Ramiz Abduli, general-pukovnik JNA (* 1928)
- 8. 3. - Mladen Stahuljak, hrvatski skladatelj i dirigent (* 1914.)
- 11. 3. - Biljana Jovanović, književnica (* 1953)
- 12. 3. - Dragan Marković, novinar i urednik "NIN"-a (* 1927)
- 13. 3. - Krzysztof Kieślowski, filmski režiser i scenarista (* 1941)
- 26. 3. - David Packard, suosnivač Hewlett-Packard-a (* 1912)
- 27. 3. - Branislav Grebenarević (ubijen), beogradski kriminalac (* 1976)
- 27. 3. - Zoran Šubara (ubijen), beogradski kriminalac (* 1973)
- 30. 3. - Zvonko Strmac, glumac (* 1918)
- 31. 3. - Dario Bellezza, italijanski pesnik i pisac (* 1944.)
April/Travanj
uredi- 1. 4. - Slavko Löwy, arhitekt (* 1904)
- 3. 4. - Ron Brown, sekretar trgovine SAD (* 1941)
- 6. 4. - Greer Garson, glumica (* 1904)
- 13. 4. - Vjekoslav Kaleb, hrvatski književnik (* 1905.)
- 18. 4. - Dragoslav Petrović Gorski, narodni heroj, društveno-politički radnik (* 1919)
- 21. 4. - Džohar Dudajev, general SSSR, predsednik otcepljene Čečenije/Ičkerije (* 1944)
- 25. 4. - Vaso Pavićević, kriminalac iz "Barske ekipe" (* 1963)
Svibanj/Maj
uredi- 12. 5. - Vojislav J. Đurić, istoričar umetnosti, akademik (* 1925)
- 18. 5. - Đorđe Đukić, general Vojske RS (* 1934)
- 21. 5. - Miroslav Bižić Biža (ubijen), privatni detektiv i bivši policajac
- 25. 5. - Zoran Markuš, likovni kritičar (* 1925)
- 29. 5. - Tamara Tumanova, balerina (* 1919)
- 31. 5. - Timothy Leary, psiholog, eksperimentator, pisac (* 1920)
Jun/Juni/Lipanj
uredi- 1. 6. - Branko Đurđulov, književnik, bivši upravnik Biblioteke grada Beograda (* 1925)
- 3. 6. - Ivo Gugić, umir. kotorski biskup (* 1920)
- 14. 6. - Oliver Tihi (Boris Đukić) - srpski slikar (* 1943)
- 15. 6. - Ella Fitzgerald, američka pjevačica jazz glazbe (* 1917.)
- 15. 6. - Fitzroy MacLean, britanski vojnik, političar, pisac (* 1911)
- 18. 6. - Branko Bošnjak, filozof, praxisovac (* 1923)
- 23. 6. - Andreas Papandreu, bivši premijer Grčke (* 1919)
- 23. 6. - Božidar Stanković Batica (ubijen), srpski gangster
- 24. 6. - Osman Karabegović, učesnik NOB, društveno-politički radnik i narodni heroj (* 1911)
- 27. 6. - Nikita Iljič Tolstoj, slavista, praunuk Lava Tolstoja (* 1923)
- 27. 6. - Albert R. Broccoli, filmski producent (* 1909)
Jul/Juli/Srpanj
uredi- 1. 7. - Stojan Stiv Tešić, američki književnik i scenarista, dobitnik "Oskara" (* 1942)
- 1. 7. - Margaux Hemingway, model, glumica (* 1954)
- 8. 7. - Mitar Pešikan, lingvista, akademik (* 1927)
- 11. 7. - Ružica Meglaj Rimac, košarkašica (* 1941)
- 17. 7. - Gordana Brajović, novinar i književnik (* 1937)
- 20. 7. - František Plánička, češki golman (* 1904)
- 28. 7. - Ivan V. Lalić, književnik i prevodilac (* 1931)
- 30. 7. - Claudette Colbert, glumica (* 1903)
- 31. 7. - Petar Džadžić, književnik i knj. kritičar, akademik (* 1929)
Avgust/August/Kolovoz
uredi- 1. 8. - Mohamed Farrah Aidid, somalski zapovednik (* 1934)
- 2. 8. - Michel Debré, bivši premijer Francuske (* 1912)
- 3. 8. - Asja Kisić, hrvatska glumica (* 1914.)
- 11. 8. - Rafael Kubelik, češki dirigent i kompozitor (rođ. 1914)
- 11. 8. - Vidovita Vanga, bugarska proročica. (*1911.)
- 15. 8. - Sven Lasta, hrvatski glumac (* 1925.)
- avgust - Svetozar Nani Stanković, arheolog (* 1948)
- 27. 8. - Mario Maskareli, slikar (* 1918)
- 30. 8. - Zoran Stevanović (ubijen), pripadnik Arkanove garde (* 1961)
Septembar/Rujan
uredi- 5. 9. - Borivoje Tasovac, pedijatar, profesor, akademik, nosilac Ordena Legije časti (* 1901)
- 9. 9. - Dragiša Pavlović, srpski političar. (* 1943.)
- 13. 9. - Tupac Shakur, reper (* 1971.)
- 17. 9. - Spiro Agnew, bivši potpredsednik SAD (* 1918)
- 20. 9. - Krešimir Golik, hrvatski filmski i TV redatelj (* 1922.)
- 20. 9. - Paul Erdős, matematičar (* 1913)
- 22. 9. - Dorothy Lamour, glumica (* 1914)
- 24. 9. - Pavel Sudoplatov, sovjetski obaveštajac (* 1907)
- 26. 9. - Nicu Ceaușescu, Nicolaeov sin (* 1951)
- 27. 9. - Mohammad Najibullah, bivši predsednik Afganistana (* 1947)
- 30. 9. - Nikša Fulgosi, redatelj i scenarist (* 1919)
Oktobar/Listopad
uredi- 5. 10. - Seymour Cray, arhitekta superkompjutera (* 1925)
- 6. 10. - Zoran Dimitrov Žuća (ubijen), pripadnik Voždovačkog klana (* 1966)
- 7. 10. - Muhamed Kondžić, književnik (* 1932)
- 9. 10. - Aleksandar Popović, književnik (* 1929)
- 12. 10. - René Lacoste, teniser, biznismen (* 1904)
- 12. 10. - Nebojša Đorđević Šuca (ubijen), član Arkanove SDG i Zvezdin "Delija" (* 1968)
- 13. 10. - Zdenko Vinski, arheolog (* 1913)
- 14. 10. - Isidor Papo, hirurg, akademik (* 1913)
- 19. 10. - Radomir Stanić, istoričar umetnosti i konzervator (* 1932)
- 22. 10. - Nebojša Đukelić, filmski kritičar i reditelj, novinar (* 1947)
- 31. 10. - Marcel Carné, francuski reditelj (* 1906)
Novembar/Studeni
uredi- 3. 11. - Jean-Bédel Bokassa, bivši car Centralne Afrike (* 1921)
- 6. 11. - Dragan Kresoja, filmski reditelj i snimatelj (* 1946)
- 15. 11. - Alger Hiss, bivši državni službenik SAD (* 1904)
- novembar - Antonije Abramović, mitropolit nepriznate CPC (* 1919)
- 23. 11. - Milivoje Marković, književnik i kritičar (* 1930)
- 29. 11. - Dragoslav Srejović, srpski arheolog. (*1931.)
Decembar/Prosinac
uredi- 3. 12. - Babrak Karmal, bivši predsednik Afganistana (* 1929)
- 7. 12. - Desimir Žižović Buin, samouki strip-crtač i ilustrator (* 1920)
- 9. 12. - Mary Leakey, paleoantropologinja (* 1913)
- 10. 12. - Jakov Blažević, bivši predsjednik Predsjedništva SR Hrvatske, narodni heroj (* 1912)
- 19. 12. - Marcello Mastroianni, talijanski filmski i kazališni glumac (* 1923.)
- 20. 12. - Carl Sagan, astronom, popularizator nauke (* 1934)
- 21. 12. - Milan Milovanović, virusolog (* 1919)
- 22. 12. - Mića Popović, srpski slikar (* 1923.)
- 22. 12. - Marija Šoljan-Bakarić, učesnica NOB, udovica Vladimira Bakarića (* 1913)
- 23. 12. - Bratislav Stojanović, arhitekta i slikar (* 1912)
- 24. 12. - Milan-Ciga Vasojević, košarkaški trener
- 28. 12. - Miloš Kandić, glumac (* 1923)
- 30. 12. - Jack Nance, glumac (* 1943)
Kroz godinu
uredi- Radeta Stanković, vajar (* 1905)
- Petar Anagnosti, arhitekta (* 1909)
- Ivan Cvetko, slikar (* 1924)
- Judita Šalgo, književnica (* 1941)
Nobelove nagrade
uredi- Fizika: David M. Lee, Douglas D. Osheroff i Robert C. Richardson (otkriće superfluidnosti u helijumu-3)
- Kemija: Robert F. Curl, Jr., Harold W. Kroto i Richard E. Smalley (otkriće fulerena)
- Fiziologija i medicina: Peter Doherty i Rolf M. Zinkernaegel (otkrića u vezi specifičnosti ćelijskog imuniteta)
- Književnost: Wisława Szymborska (za poeziju koja s ironičnom preciznošću dozvoljava da istorijski i biološki kontekst izađe na svetlo dana u fragmentima ljudske realnosti)
- Mir: Carlos Filipe Ximenes Belo i José Ramos-Horta (rad prema pravednom i mirnom rešenju konflikta na Istočnom Timoru)
- Ekonomija: James Mirrlees i William Vickrey (fundamentalni doprinosi ekonomskoj teoriji poticaja pod asimetričnošću informacija)
Reference
uredi- ↑ Budući predsednik vlade na poternici. politika.rs 27.11.2007.
- ↑ PC Press » PC #33 | Dve godine Interneta. pc.pcpress.rs
- ↑ Izuzetno duga i nezgodna zima 1995/1996. – Meteologos. meteologos.rs
- ↑ (en) On the Spot: Kosovo: Great Fear in Velika Reka, tol.org
- ↑ NATO official backs Serb leader. upi.com May 16, 1996
- ↑ NATO cannot stop ethnic cleansing. upi.com May 30, 1996
- ↑ Bosnian mass grave excavation begins. upi.com July 7, 1996
- ↑ Ković i Čubrilović (9. avg. 1996). Novi zakon o jeziku u RS Arhivirano 2016-03-05 na Wayback Machine-u. aimpress.ch
- ↑ Bosnians, U.S. firm sign agreement. upi.com July 16, 1996
- ↑ Crackdown on the News Media in Serbia and Montenegro in 1996 Arhivirano 2012-12-05 na Wayback Machine-u, cpj.org
- ↑ U.S. arms ship leaves Croat harbor. upi.com Oct. 26, 1996
- ↑ POTPALJIVANJE RATNIH FITILJA. aimpress.forumcivique.org Nov 13, 1996
- ↑ PREVIRANJA POVODOM TUDjMANOVE BOLESTI. aimpress.forumcivique.org Nov 17, 1996
- ↑ Report links Iran, Bosnian leader. upi.com Dec. 31, 1996
- ↑ Serb opposition proposes freezing Milosevic group's foreign assets, apnewsarchive.com
Vanjske poveznice
uredi- (en) Yugoslavia Events Chronology (University of Texas at Arlington): Jan.-April '96 Arhivirano 2006-11-29 na Wayback Machine-u, May-August '96 Arhivirano 2005-02-14 na Wayback Machine-u & Sept.-Dec. 1996 Arhivirano 2005-02-14 na Wayback Machine-u (pokriva ex-Yu prostor).
- Deset Miloševićevih godina u deset slika (7) Arhivirano 2010-05-04 na Wayback Machine-u, časopis "Vreme"
- (en) Vreme News Digest Agency Arhivirano 2008-06-07 na Wayback Machine-u
U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: 1996. |