Terb

Terb
	gadolin ← terb → dysproz
	Wygląd
	srebrzystoszary
	; Widmo emisyjne terbu
	Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	terb, Tb, 65; (łac. terbium)
Grupa, okres, blok	–, 6, f
Stopień utlenienia	III, IV
Właściwości metaliczne	lantanowiec
Właściwości tlenków	słabo zasadowe
Masa atomowa	158,93 ± 0,01
Stan skupienia	stały
Gęstość	8219 kg/m³
Temperatura topnienia	1356 °C
Temperatura wrzenia	3230 °C
Numer CAS	7440-27-9
PubChem	23958
Właściwości atomowe
Promień; • atomowy	; 175 (obl. 225) pm
Konfiguracja elektronowa	[Xe]4f96s2
Zapełnienie powłok	2, 8, 18, 27, 8, 2; (wizualizacja powłok)
Elektroujemność; • w skali Paulinga; • w skali Allreda	; 1,20; 1,10
Potencjały jonizacyjne	I 565,8 kJ/mol; II 1110 kJ/mol; III 2114 kJ/mol
Właściwości fizyczne
Ciepło parowania	330,9 kJ/mol
Ciepło topnienia	10,8 kJ/mol
Konduktywność	0,889×106 S/m
Ciepło właściwe	180 J/(kg·K)
Przewodność cieplna	11,1 W/(m·K)
Układ krystalograficzny	heksagonalny
Twardość; • w skali Mohsa	; 2,5
Prędkość dźwięku	2620 m/s (293,15 K)
Objętość molowa	19,3×10−6 m³/mol
Najbardziej stabilne izotopy
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-10-04]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Niebezpieczeństwo
Zwroty H	H228
Zwroty P	P210
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 0 0
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Terb (Tb, łac. terbium) – pierwiastek chemiczny, lantanowiec.

Jest to jeden z czterech pierwiastków, których nazwy zostały utworzone od szwedzkiej miejscowości Ytterby (są to: erb, itr, iterb, terb). Został odkryty w 1843 r.

Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 1,1 ppm. Jego najważniejszym minerałem jest monacyt (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr,Tb)PO₄, najczęściej pozyskiwany z tzw. piasków monacytowych.

Stosowany np. do produkcji terfenolu-D, silnie magnetostrykcyjnego stopu z żelazem i dysprozem.

Uwagi

↑ Podana wartość stanowi przybliżoną standardową względną masę atomową (ang. abridged standard atomic weight) publikowaną wraz ze standardową względną masą atomową, która wynosi 158,925354 ± 0,000007. Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.

Przypisy

↑ ^a ^b David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-36, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ Terbium (nr 263206) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-10-04]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).

[3] Podana wartość stanowi przybliżoną standardową względną masę atomową (ang. abridged standard atomic weight) publikowaną wraz ze standardową względną masą atomową, która wynosi 158,925354 ± 0,000007. Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.

[CRC-1] David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-36, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).

[Aldrich-US-2] Terbium (nr 263206) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-10-04]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[CIAAW-4] ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).

[5] Alternatywnie do skandowców zalicza się często nie lutet i lorens, lecz lantan, aktyn oraz hipotetyczny unbiun.

[6] Budowa 8. okresu jest przedmiotem badań teoretycznych i dokładne umiejscowienie pierwiastków tego okresu w ramach układu okresowego jest niepewne.

[a]

[3]

[1]

[2]

[i]

[ii]