Sergej Staniszew

Sergej Staniszew

Сергей Станишев

Pełne imię i nazwisko	Sergej Dmitriewicz Staniszew
Data i miejsce urodzenia	5 maja 1966 Chersoń
Premier Bułgarii
Okres	od 17 sierpnia 2005 do 27 lipca 2009
Przynależność polityczna	Bułgarska Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Symeon Sakskoburggotski
Następca	Bojko Borisow
Przewodniczący Bułgarskiej Partii Socjalistycznej
Okres	od 15 grudnia 2001 do 27 lipca 2014
Przynależność polityczna	Bułgarska Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Georgi Pyrwanow
Następca	Michaił Mikow

Sergej Dmitriewicz Staniszew, bułg. Сергей Дмитриевич Станишев (ur. 5 maja 1966 w Chersoniu) – bułgarski polityk i dziennikarz, przewodniczący Bułgarskiej Partii Socjalistycznej i Partii Europejskich Socjalistów, w latach 2005–2009 premier Bułgarii, eurodeputowany VIII i IX kadencji.

Życiorys

W 1989 ukończył studia z zakresu historii na Moskiewskim Uniwersytecie Państwowym, w 1994 obronił doktorat. Kształcił się również na London School of Economics oraz w moskiewskiej szkole studiów politycznych. W latach 1994–1995 pracował jako dziennikarz. W 1995 wstąpił do Bułgarskiej Partii Socjalistycznej, został etatowym pracownikiem BSP jako główny ekspert w wydziale polityki zagranicznej i współpracy międzynarodowej. Stopniowo awansował w hierarchii partyjnej, wchodząc w 2001 do zarządu ugrupowania. W tym samym roku z ramienia Koalicji na rzecz Bułgarii uzyskał mandat posła do Zgromadzenia Narodowego, który następnie odnawiał w 2005, 2009 i 2013.

15 grudnia 2001 został przewodniczącym Bułgarskiej Partii Socjalistycznej, w tym samym miesiącu stanął na czele klubu parlamentarnego koalicji. Po zwycięstwie socjalistów w wyborach parlamentarnych w 2005 zadeklarował, że w nowym gabinecie nie znajdzie się miejsce dla przedstawicieli Narodowego Ruchu Symeona Drugiego, który rządził w latach 2001–2005. Jednak, kiedy 27 lipca jego propozycja gabinetu została odrzucona w parlamencie głosami m.in. liberałów, rozpoczęły się pierwsze próby zawiązania nowej koalicji. Ostatecznie, 16 sierpnia, Sergej Staniszew ogłosił nowy skład rządu, w którym zasiedli ministrowie trzech największych partii w Zgromadzeniu Narodowym 40. kadencji (oprócz socjalistów i partii jego poprzednika także Ruchu na rzecz Praw i Wolności).

Sergej Staniszew był trzecim w historii Bułgarii premierem, który przetrwał na swoim stanowisku pełną, czteroletnią kadencję. W okresie pełnienia przez niego tej funkcji Bułgaria weszła do Unii Europejskiej. Jego gabinet oskarżany był jednak o brak skuteczności w walce z korupcją, marnotrawienie funduszy unijnych oraz uzależnienie kraju od dostaw gazu z Rosji. Ponadto krytycy Sergeja Staniszewa przywoływali kilka afer, w które zaangażowani byli członkowie jego rządu: naciski ministra skarbu Rumena Owczarowa na prokuratorów w celu znalezienia kompromitujących dokumentów na dyrektora państwowego zakładu produkującego papierosy oraz sprawę ministra spraw wewnętrznych Rumena Petkowa, który spotykał się z kryminalistami oraz nakazał zakładanie nielegalnych podsłuchów dziennikarzom i przeciwnikom politycznym. Po krytyce opozycji, a także przedstawicieli Unii Europejskiej, obaj politycy zostali usunięci z gabinetu.

W wyborach parlamentarnych w 2009 kierowani przez niego socjaliści zajęli drugie miejsce, przechodząc do opozycji. Sergej Staniszew nie został odwołany ze stanowiska przewodniczącego partii, pozostał członkiem parlamentu, utrzymując mandat również w 2013. W listopadzie 2011 został jednocześnie pełniącym obowiązki przewodniczącego Partii Europejskich Socjalistów, a na kongresie we wrześniu 2012 wybrano go na przewodniczącego PES. Stanowisko to zajmował do października 2022.

W 2014 Sergej Staniszew z ramienia Koalicji na rzecz Bułgarii uzyskał mandat eurodeputowanego VIII kadencji. W tym samym roku zakończył pełnienie funkcji przewodniczącego BSP. W 2019 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję w wyborach europejskich.

Życie prywatne

Bułgarskie obywatelstwo uzyskał w 1996, wcześniej posiadał obywatelstwo radzieckie i następnie rosyjskie. Jego partnerką życiową do 2009 była dziennikarka Elena Jonczewa. Później związany z Moniką Josifową, z którą ma dwoje dzieci. Para zawarła związek małżeński w 2013.