Hubarka bengalska

Hubarka bengalska
	Houbaropsis bengalensis
	(Gmelin, 1789)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dropie
Rodzina	dropie
Rodzaj	Houbaropsis; Sharpe, 1893
Gatunek	hubarka bengalska
Synonimy
	Otis bengalensis Gmelin, 1789; Eupodotis bengalensis (Gmelin, 1789);
	Otis bengalensis Gmelin, 1789; Eupodotis bengalensis (Gmelin, 1789);
Podgatunki
	H. b. bengalensis (Gmelin, 1789); H. b. blandini Delacour, 1928;
	H. b. bengalensis (Gmelin, 1789); H. b. blandini Delacour, 1928;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony
	Zasięg występowania
	; Zasięg występowania h. bengalensis. Czerwony: występuje, złoty: wyginęła, jasnożółty: przebywa sezonowo
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hubarka bengalska^[5] (Houbaropsis bengalensis) – gatunek dużego ptaka z rodziny dropi (Otididae), będący jedynym przedstawicielem rodzaju Houbaropsis^[5]. Występuje w północnej części subkontynentu indyjskiego oraz, w niewielkiej liczbie, w Kambodży (głównie w prowincji Kampong Thum). Ze względu na szybki zanik siedlisk lęgowych jest to gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem, a jego populacja w ostatnich latach gwałtownie spada.

Charakterystyka

Samiec uchwycony w locie w Parku Narodowym Kaziranga, Asam (Indie)

Cechy gatunku: Samiec w szacie godowej ma charakterystyczne, białe skrzydła, wyraźnie odróżniające się od aksamitnoczarnej głowy, piersi i brzucha. Grzbiet ciała i ogon barwy brązowo-rudej w ciemniejsze cętki. Na kark i na pierś opadają dłuższe, ozdobne pióra. Samica – inaczej niż u większości dropi – jest nieco większa od samca. Podobnie jak u pozostałych gatunków jest ubarwiona bardziej jednolicie w brązoworude, cętkowane na czarno, maskujące pióra. Nogi długie i silne, o żółtej barwie. Stopy, jak u innych dropi, pozbawione kciuka. Hubarka bengalska odzywa się rzadko, zaniepokojona wydaje głośne, metaliczne „czik-czik-czik”. Samce w czasie toków wydają nisko brzmiące buczenie.

Jedynym podobnym gatunkiem jest występująca również w Indiach hubarka długoczuba, choć jest to ptak znacznie mniejszy.

Wymiary średnie: Hubarka bengalska nie jest dużym dropiem, osiągając 66–68 cm długości i około 55 cm wysokości. Długość skrzydła 33,8–36,8 cm^[6]. Masa ciała mieści się w granicach 1,2–1,5 kg u samców i 1,7–1,9 kg u samic.
Biotop: Nizinne obszary trawiaste i stepy porośnięte rozproszonymi krzewami. W odróżnieniu od innych dropi często spotyka się pojedyncze osobniki^[6].
Lęgi: Od marca do maja trwa sezon godowy, podczas którego tokujące samce wykonują popisowe loty godowe, wzlatując pionowo nad wybranym, dobrze widocznym punktem^[7]. Lęgi trwają do sierpnia, gdy młode stają się bardziej samodzielne.
Gniazdo: Dołek wygrzebany w ziemi, wśród gęstych traw lub pod krzewem.
Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 3 do 5 ciemnych, cętkowanych jaj^[7].
Wysiadywanie: Wysiadywaniem jaj i opieką nad młodymi zajmuje się samica.
Pożywienie: Nasiona wielu roślin, pędy, kwiaty i jagody, a także owady i rzadziej jaszczurki lub mniejsze węże^[6].

Systematyka

Miano „hubarki” otrzymały dwa indyjskie gatunki mniejszych dropi. Drugi z nich, hubarka długoczuba (Sypheotides indicus), był wcześniej zaliczany do tego samego rodzaju, jednak dokładniejsze badania skłoniły naukowców do wyróżnienia dwóch monotypowych rodzajów, choć uważanych za blisko spokrewnione^[8]. Wyróżniono dwa podgatunki H. bengalensis^[9]^[3]:

H. bengalensis bengalensis – południowy Nepal do północnych i wschodnich Indii.
H. bengalensis blandini – południowa Kambodża, południowy Wietnam.

Status i zagrożenia

Hubarka bengalska jest gatunkiem skrajnie zagrożonym wyginięciem^[a]. Mimo wysiłków podejmowanych w celu zapewnienia jego ochrony, zarówno w Indiach, w Nepalu jak i w Kambodży populacja tego gatunku wciąż spada. Liczebność jest trudna do oszacowania ze względu na skryty tryb życia tych ptaków i ich płochliwość. Obecnie stan populacji określa się na poziomie 350–1500 osobników^[4]. Przyczyną wymierania hubarki jest ubywanie odpowiednio dzikich siedlisk oraz fragmentaryzacja populacji. Hubarka bengalska, w odróżnieniu od wielu innych gatunków dropi nie toleruje długotrwałej obecności człowieka i nie przystosowała się do życia na obszarach regularnie wykorzystywanych rolniczo.

Uwagi

↑ W Czerwonej Księdze IUCN do roku 2007 był zaliczany do niższej kategorii zagrożenia EN – „zagrożony”. Teraz jest w kategorii CR – „krytycznie zagrożony”.

Przypisy

↑ ^a ^b Houbaropsis bengalensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Houbaropsis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-04-12] (ang.).
↑ ^a ^b Bengal Florican (Houbaropsis bengalensis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-06)]. (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Houbaropsis bengalensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-05-23] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Otididae Rafinesque, 1815 - dropie - Bustards (wersja: 2015-09-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-19].
↑ ^a ^b ^c Mały słownik zoologiczny. Ptaki T. I. Przemysław Busse (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 211–212. ISBN 83-214-0043-4.
↑ ^a ^b George W. Archibald: Żurawiowate (w:) Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 320–321. ISBN 83-85152-34-2.
↑ Sylke Frahnert Pitra Christian, Joerns Fickel Dietmar Lieckfeldt. Phylogenetic Relationships and Ancestral Areas of the Bustards (Gruiformes: Otididae), Inferred from Mitochondrial DNA and Nuclear Intron Sequences. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 23, s. 63–74, 2002. PMID: 12182403. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Turacos, bustards, cuckoos, mesites, sandgrouse. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[10] W Czerwonej Księdze IUCN do roku 2007 był zaliczany do niższej kategorii zagrożenia EN – „zagrożony”. Teraz jest w kategorii CR – „krytycznie zagrożony”.

[itis-1] Houbaropsis bengalensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[itis2-2] Houbaropsis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-04-12] (ang.).

[ibc-3] Bengal Florican (Houbaropsis bengalensis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-06)]. (ang.).

[iucn-4] BirdLife International, Houbaropsis bengalensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-05-23] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Otididae Rafinesque, 1815 - dropie - Bustards (wersja: 2015-09-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-19].

[Busse-6] Mały słownik zoologiczny. Ptaki T. I. Przemysław Busse (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 211–212. ISBN 83-214-0043-4.

[Archi-7] George W. Archibald: Żurawiowate (w:) Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 320–321. ISBN 83-85152-34-2.

[ncbi-8] Sylke Frahnert Pitra Christian, Joerns Fickel Dietmar Lieckfeldt. Phylogenetic Relationships and Ancestral Areas of the Bustards (Gruiformes: Otididae), Inferred from Mitochondrial DNA and Nuclear Intron Sequences. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 23, s. 63–74, 2002. PMID: 12182403. (ang.).

[ioc-9] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Turacos, bustards, cuckoos, mesites, sandgrouse. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-19]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]