Gerbera

Gerbera
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Mutisioideae
Rodzaj	gerbera
	Nazwa systematyczna
	Gerbera L.; Opera Varia 247. 1758
	Typ nomenklatoryczny
	Gerbera linnaei Cass.
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Gerbera (Gerbera L.) – rodzaj bylin należący do rodziny astrowatych. Liczy około 22^[4]–29^[5] gatunków. Rośliny te występują w stanie dzikim w południowo-wschodniej Afryce i na Madagaskarze oraz w tropikalnych rejonach Azji i na Tasmanii^[6]. Nazwę roślinie, dla upamiętnienia niemieckiego botanika Traugotta Gerbera, nadał w 1735 roku Jan Frederik Gronovius.

Morfologia

Łodyga bezlistna (głąbik), dość gruba, o wysokości do 45 cm. Liście skupione w różyczce liściowej. Od spodu są owłosione, ogonkowe, równowąskie lub pierzastoklapowane. Kwiaty zebrane w koszyczki złożone z kwiatów rurkowatych i długich, wąskich kwiatów języczkowatych. Otwierają się w godzinach rannych, a zamykają pod wieczór.

Systematyka

Synonim^[7]

Cleistanthium Kuntze, Piloselloides (Less.) C. Jeffrey

Homonimy^[3]

Gerbera Boehmer = Arnica L.

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Angiosperm Phylogeny Website adaptuje podział na podrodziny astrowatych (Asteraceae) opracowany przez Panero i Funk w 2002^[8], z późniejszymi uzupełnieniami^[9]. Zgodnie z tym ujęciem rodzaj Gerbera należy do podrodziny Mutisioideae (Juss.) Chev. W systemie APG III astrowate są jedną z kilkunastu rodzin rzędu astrowców (Asterales), wchodzącego w skład kladu astrowych w obrębie dwuliściennych właściwych^[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), plemię Gerbereae Lindl. in Loud., podplemię Gerberinae Benth. & Hook.f., rodzaj gerbera (Gerbera L.)^[10]

Wykaz gatunków^[4]

Gerbera ambigua Sch.Bip.
Gerbera aurantiaca Sch.Bip.
Gerbera bojeri Sch.Bip.
Gerbera crocea Kuntze
Gerbera diversifolia Humbert
Gerbera elliptica Humbert
Gerbera emirnensis Baker
Gerbera galpinii Klatt
Gerbera grandis J.C.Manning & Simka
Gerbera hypochaeridoides Baker
Gerbera jamesonii Bolus – gerbera Jamesona
Gerbera leandrii Humbert
Gerbera linnaei Cass.
Gerbera ovata J.C.Manning & Simka
Gerbera parva N.E.Br.
Gerbera perrieri Humbert
Gerbera petasitifolia Humbert
Gerbera serrata Druce
Gerbera sylvicola Johnson, N.R.Crouch & T.J.Edwards
Gerbera tomentosa DC.
Gerbera viridifolia (DC.) Sch.Bip.
Gerbera wrightii Harv.

Zastosowanie

Roślina uprawna: w ogrodnictwie ma znaczenie gatunek pochodzący z południowej Afryki, tzw. gerbera Jamesona. W krajach o ciepłym klimacie jest uprawiany w ogrodach skalnych. W Polsce nie przetrzymuje zimy, uprawia się go wyłącznie w szklarniach, głównie na kwiat cięty.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-05-27].
↑ ^a ^b Gerbera L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-02-20].
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 385, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-05-27].
↑ Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
↑ B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24]. (ang.).
↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Gerbera. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-05-27]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[A-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-05-27].

[pow-4] Gerbera L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-02-20].

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 385, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[E-6] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[7] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-05-27].

[8] Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.

[9] B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24]. (ang.).

[10] Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Gerbera. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-05-27]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]