[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Eocen

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
System Oddział Piętro Wiek (mln lat)
Neogen Miocen Akwitan młodsze
Paleogen Oligocen Szat 23,03–27,82
Rupel 27,82–33,9
Eocen Priabon 33,9–37,71
Barton 37,71–41,2
Lutet 41,2–47,8
Iprez 47,8–56,0
Paleocen Tanet 56,0–59,2
Zeland 59,2–61,6
Dan 61,6–66,0
Kreda Górna Mastrycht starsze
Podział według IUGS, luty 2022

Eocen (ang. Eocene)

Nazwa pochodzi od połączenia greckich słów ἠώς, eos – jutrzenka i καινός, kainos – nowy (w nieformalnym tłumaczeniu: „świt nowych czasów”).

Eocen zawdzięcza swą nazwę faktowi, że w czasie jego trwania pojawia się wiele występujących do dziś rzędów ssaków, a także niektóre istniejące nadal rodziny. Do najbardziej wyspecjalizowanych należą: nietoperze, walenie i brzegowce. Wtedy też pojawiają się lemurowate i wyrakowate. Parzystokopytne reprezentowane są m.in. przez maleńkiego „jelenia” Diacodexis, a nieparzystokopytne przez pierwszego koniaHyracotherium.

Powstają wyspecjalizowane formy ryb jak iglicznie i koniki morskie oraz makrele, mieczniki, barrakudy, płastugi.

Nowości ewolucyjne

[edytuj | edytuj kod]

Eocen w Polsce

[edytuj | edytuj kod]

Osady eocenu występują w Polsce w dwóch obszarach: na Niżu Polskim i w Karpatach.

Na Niżu współczesny zasięg eocenu jest znacznie większy niż paleocenu.

W późnym eocenie ponownie nastąpiła transgresja morska, która objęła północną i wschodnią Polskę. Powstały tam piaski kwarcowo-glaukonitowe o miąższości dochodzącej do 10 m, z liczną fauną małżoraczków, mięczaków i otwornic (głównie bentonicznych) oraz licznymi kokolitami. Na obszarze współczesnej Zatoki Gdańskiej utworzyła się szeroka delta z osadów naniesionych z północy przez hipotetyczną rzekę Eridan. Rzeka niosła również materiał roślinny wraz z żywicami drzew iglastych, które osadzone w delcie utworzyły tzw. ziemię niebieską – obecnie złoże bursztynu.

W obrębie utworów niżowego eocenu wyróżniono następujące formacje:

Na obszarze dzisiejszych Tatr w eocenie nastąpiła transgresja morska. Początkowo powstawały zlepieńce i piaskowce zbudowane z materiału dostarczonego z niszczonego masywu tatrzańskiego, a później wapienie i dolomity z licznymi numulitami (wapienie numulitowe). Pod koniec eocenu nastąpiło pogłębienie i poszerzenie zbiornika. Cały obszar Tatr znalazł się pod wodą, a w zbiorniku, obejmującym oprócz Tatr także obszar Podhala i Spiszu, osadzały się utwory fliszu podhalańskiego (głównie: piaskowce, mułowce, łupki ilaste, niekiedy dolomit żelazisty) o miąższości powyżej 2000 m.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]