David Duchovny

David Duchovny
	; David Duchovny (2013)
Imię i nazwisko	David William Duchovny
Data i miejsce urodzenia	7 sierpnia 1960 ; Nowy Jork
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta, producent, wokalista
Współmałżonek	Téa Leoni; (1997–2014; rozwód)
Lata aktywności	od 1987
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

David William Duchovny^[1]^[2]^[3] (ur. 7 sierpnia 1960 w Nowym Jorku) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, reżyser, scenarzysta, producent i wokalista^[4] pochodzenia żydowsko-szkockiego^[5]. Znany głównie z seriali Z Archiwum X i Californication.

Życiorys

Wczesne lata

Jest synem Margaret z domu Miller, szkolnej administratorki i nauczycielki, i Amrama Duchovny’ego (1927–2003)^[6], scenarzysty i publicysty American Jewish Committee^[7]. Miał siostrę Laurie i starszego brata Daniela. Jego ojciec był Żydem, którego rodzina pochodziła z Ukrainy i Polski^[8]^[9], a matka Szkotką (luterańską imigrantką z Aberdeen)^[10]^[5]. Ojciec usunął z nazwiska literę "h", aby uniknąć pomyłek, które zdarzały się, gdy służył w wojsku^[11].

Uczęszczał do Grace Church School i nowojorskiej szkoły dla chłopców The Collegiate School. Należał do Phi Beta Kappa Society. W 1982 ukończył studia na Uniwersytecie Princeton^[12] na wydziale literatury angielskiej. Otrzymał tytuł Master of Arts na wydziale literatury angielskiej na Uniwersytecie Yale.

Kariera

Pojawił się w dwóch scenach jako gość na przyjęciu w komediodramacie Mike’a Nicholsa Pracująca dziewczyna (Working Girl, 1988) z Harrisonem Fordem, Sigourney Weaver i Melanie Griffith. W serialu ABC Miasteczko Twin Peaks (1990-91) grał postać transseksualnego agenta specjalnego Drug Enforcement Administration Dennisa/Denise Bryson. Był narratorem i gospodarzem serialu Showtime Pamiętnik Czerwonego Pantofelka (Red Shoe Diaries, 1992–1999). W dramacie biograficznym Richarda Attenborough Chaplin (1992) z Robertem Downeyem Jr. wystąpił w roli hollywoodzkiego operatora filmowego Rolanda Herberta Totheroha.

Przełom w jego karierze nastąpił w roku 1993, kiedy przyjął rolę agenta specjalnego FBI Foxa Muldera w serialu science fiction Fox Z Archiwum X. W dreszczowcu Kalifornia (1993) u boku Brada Pitta i Juliette Lewis wystąpił jako Brian Kessler, student psychologii, który jako dziennikarz pisze artykuły o seryjnych mordercach.

Od 13 maja 1995 do 9 maja 1998 gościł w Saturday Night Live. W maju 2000 wziął udział w teleturnieju Who Wants to Be a Millionaire?. Wystąpił też w komedii romantycznej Bonnie Hunt Wróć do mnie (Return to Me, 2000) z Minnie Driver i Carrollem O’Connorem, komedii sci-fi Ivana Reitmana Ewolucja (2001) z Seannem Williamem Scottem oraz komedii Bena Stillera Zoolander (2001) jako model J.P. Prewitt. W 2003 pojawił się gościnnie w 84. odcinku serialu HBO Seks w wielkim mieście (Sex and the City) jako Jeremy, ex-przyjaciel z liceum Carrie Bradshaw, który zobowiązał się do leczenia w szpitalu psychiatrycznym w Connecticut. Za rolę Hanka Moody’ego w serialu Showtime Californication (2007-2014) otrzymał w 2008 roku nagrodę Złoty Glob.

Wyreżyserował trzy odcinki Z archiwum X (1999–2002), komedię Głowa do góry (House of D, 2004) z Robinem Williamsem, Antonem Yelchinem, Erykah Badu i Téą Leoni, jeden z odcinków serialu Kości – pt. Judas on a Pole (2006).

W 2015 nagrał folk-rockowy album Hell or Highwater (wyd. ThinkSay Music)^[13]

Życie prywatne

Był związany z Sheryl Lee (1991–1992), Perrey Reeves (1992–1995), Mandy Komlosy (od października 1992 do czerwca 1993), Sharon Stone (1993), Daną Wheeler-Nicholson (1995–1996), Lisą Loeb (1995), Winoną Ryder (1996), Ashley Judd i Maggie Wheeler^[14].

6 maja 1997 ożenił się z aktorką Téą Leoni^[15]. Mają dwoje dzieci: córkę Madelaine West (ur. 24 kwietnia 1999) i syna Kyda Millera (ur. 15 czerwca 2002). 14 czerwca 2014 rozwiedli się^[16].

Duchovny był wegetarianem, a w 2007 roku przeszedł na pescowegetarianizm.

28 sierpnia 2008 Duchovny ogłosił, że dobrowolnie zgłosił się do kliniki odwykowej, gdzie leczy się z uzależnienia od seksu i od internetowych stron pornograficznych^[17].

Filmografia

filmy fabularne

1988 – Pracująca dziewczyna (Working Girl) – Gość na przyjęciu
1988 – Nowy rok (New Year's Day) – Billy
1990 – Bad Influence – gość z klubu
1990 – "Numerek na boku" (Denial) – John
1991 – Nie mówcie mamie, że opiekunka nie żyje (Don’t Tell Mom the Babysitter’s Dead) – Bruce
1991 – Ekstaza (The Rapture) – Randy
1991 – Julia ma dwóch kochanków (Julia Has Two Lovers) – Daniel
1992 – Beethoven – Brad
1992 – Chaplin – Rollie Totheroh
1992 – Wenecja (Venice/Venice) – Dylan
1992 – Dziecko za wszelką cenę (Baby Snatcher) – David
1992 – Ruby – oficer Tippit
1993 – Kalifornia – Brian Kessler
1997 – Udając Boga (Playing God) – Eugene Sands
1998 – Z Archiwum X: Pokonać przyszłość – agent specjalny Fox Mulder
2000 – Wróć do mnie (Return to me) – Bob Rueland
2001 – Zoolander – J.P. Prewitt
2001 – Ewolucja – Ira Kane
2002 – Full Frontal. Wszystko na wierzchu (Full Frontal) – Bill/Gus
2004 – Głowa do góry (House of D) – Tom Warshaw
2004 – Connie i Carla (Connie and Carla) – Jeff
2004 – My Dark Places – James Ellroy
2005 – Kwestia zaufania (Trust the Man) – Tom
2006 – Tak się robi telewizję (The TV Set) – Mike Klein
2006 – Queer Duck: The Movie – maleńki Jezus (głos)
2007 – Druga szansa (Things We Lost in the Fire) – Brian Burke
2007 – Sekret (The Secret / Si j’étais toi) – Dr Benjamin Marris
2008 – Z Archiwum X: Chcę wierzyć (The X-Files – I want to Believe) – Fox Mulder
2009 – Niedościgli Jonesonowie (The Joneses) – Steve Jones
2011 – Kozy (Goats) – Człowiek Kozioł
2013 – Phantom – Bruni
2013 – Relative Insanity – Trent
2013 – Więcej niż słowa (Louder Than Words) – John Fareri

seriale i miniseriale

1992–1999 – Pamiętnik Czerwonego Pantofelka (Red Shoe Diaries) – narrator; Jake Winters
1993–2002 – Z archiwum X – agent Fox Mulder (z przerwami)
2007–2014 – Californication – Hank Moody
2015–2016 – Era Wodnika – Sam Hodiak
2016–2018 – Z archiwum X – agent Fox Mulder

seriale i miniseriale – występy gościnne

1990–1991 – Miasteczko Twin Peaks jako agentka specjalna Denise Bryson (3 odcinki)
1995 – Eek! the Cat jako agent Mulder (głos, 1 odcinek)
1996 – Frasier jako Tom (1 odcinek)
1996 – Gwiezdna eskadra (Space: Above and Beyond) jako Przystojny Alvin (1 odcinek)
1996 – Duckman: Private Dick/Family Man jako Richard (głos, 1 odcinek)
1997 – Millenium jako Bobby Wingood (1 odcinek)
1997 – Simpsonowie jako agent Mulder (głos, 1 odcinek)
2001 – Samotni strzelcy (The Lone Gunmen) jako agent Fox Mulder (1 odcinek)
2002 – Life with Bonnie jako Johnny Volcano (2 odcinki)
2003 – Seks w wielkim mieście (Sex and the City) jako Jeremy Wade (Sezon 6 odcinek 10, „Boy, Interrupted”)

inne

1998 – The X Files Game (gra komputerowa) jako agent Fox Mulder
2003 – XIII (gra komputerowa) jako XIII
2004 – The X Files: Resist or Serve (gra komputerowa) jako agent Fox Mulder (głos)
2005 – Area 51 (gra komputerowa) jako Ethan Cole (głos)

Nagrody i nominacje

Rok	Nagroda	Kategoria	Serial

1996	Nagroda Satelita	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
1997	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
2007	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu komediowym lub musicalu	Californication

Rok	Nominacja	Kategoria	Serial
1995	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
1995	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
1996	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Saturn	Najlepszy aktor telewizyjny	Z Archiwum X
1997	Nagroda Emmy	Najlepszy gościnny występ w serialu komediowym	The Larry Sanders Show
	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Nagroda Satelita	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Nagroda Emmy	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Saturn	Najlepszy aktor telewizyjny	Z Archiwum X
1998	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Saturn	Najlepszy aktor telewizyjny	Z Archiwum X
	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
	Nagroda Emmy	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
1999	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
2000	Nickelodeon Kids' Choice Awards	Najlepszy aktor w serialu dramatycznym	Z Archiwum X
2003	Nagroda Emmy	Najlepszy gościnny występ w serialu komediowym	Life with Bonnie
2008	Nagroda Satelita	Najlepszy aktor w serialu komediowym	Californication
	Nagroda Ewwy	Najlepszy aktor w serialu komediowym	Californication
	Nagroda Gildii Aktorów Filmowych	Najlepszy aktor w serialu komediowym	Californication
	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu komediowym lub musicalu	Californication
2009	Złoty Glob	Najlepszy aktor w serialu komediowym lub musicalu	Californication

Publikacje

David Duchovny, Natalya Balnova, Holly Cow: A Modern-Day Dairy Tale, 2015, Farrar, Straus and Giroux, ISBN 978-0-374-17207-7
David Duchovny, Bucky F*cking Dent: A Novel, 2016, Farrar, Straus and Giroux, ISBN 978-0-374-11042-0

Dyskografia

Hell or Highwater (2015, ThinkSay Music)
Every Third Thought (2018, Westbound Kyd)

Przypisy

↑ Personalidade: David Duchovny (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-26]. (port.).
↑ David Duchovny Actor, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ David Duchovny. Listal. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ James Christopher Monger: David Duchovny Biography. AllMusic. [dostęp 2016-10-01]. (ang.).
↑ ^a ^b David Duchovny – What Nationality Ancestry. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ David Duchovny (7 de Agosto de 1960). Filmow.com. [dostęp 2017-08-26]. (port.).
↑ David Duchovny Biography (1960-). Filmreference.com. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ Five Minutes With David Duchovny. gothamist.com. [dostęp 2014-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-10)]. (ang.).
↑ David Duchovny o sobie: uświadomiłem sobie, że jestem Ukraińcem. [w:] ukrainaonline.pl [on-line]. [dostęp 2014-04-08].
↑ My Kind of Day – David Duchovny. [w:] Radio times, zamieszczona na stronie duchovny.net [on-line]. 2005. [dostęp 2014-04-05]. (ang.).
↑ Don R. Hecker (2003-09-02): Amram Ducovny, 75, Late-Blossoming Novelist. The New York Times. [dostęp 2014-06-19]. (ang.).
↑ David Duchovny. MYmovies. [dostęp 2017-08-26]. (wł.).
↑ Magdalena Słomka: David Duchovny nagrał folk-rockowy album!. Antyradio. [dostęp 2015-04-11]. (pol.).
↑ David Duchovny Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ Taryn Hillin: Téa Leoni Opens Up About David Duchovny For The First Time Since Divorce. Huffington Post. [dostęp 2016-05-08]. (ang.).
↑ Karen Mizoguchi (2015-02-24): 'Divorced and liking it': Tea Leoni reveals she's enjoying her new relationship status after split from David Duchovny. Daily Mail. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).
↑ Roger Friedman (2008-02-10): David Duchovny's Sex Rehab Not Because Of Affair: Report. Huffington Post. [dostęp 2016-05-08]. (ang.).

Bibliografia

David Duchovny w bazie IMDb (ang.)
David Duchovny w bazie Filmweb
David Duchovny w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Personalidade: David Duchovny (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-26]. (port.).

[2] David Duchovny Actor, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[3] David Duchovny. Listal. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[4] James Christopher Monger: David Duchovny Biography. AllMusic. [dostęp 2016-10-01]. (ang.).

[ethnicelebs-5] David Duchovny – What Nationality Ancestry. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[6] David Duchovny (7 de Agosto de 1960). Filmow.com. [dostęp 2017-08-26]. (port.).

[7] David Duchovny Biography (1960-). Filmreference.com. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[8] Five Minutes With David Duchovny. gothamist.com. [dostęp 2014-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-10)]. (ang.).

[9] David Duchovny o sobie: uświadomiłem sobie, że jestem Ukraińcem. [w:] ukrainaonline.pl [on-line]. [dostęp 2014-04-08].

[10] My Kind of Day – David Duchovny. [w:] Radio times, zamieszczona na stronie duchovny.net [on-line]. 2005. [dostęp 2014-04-05]. (ang.).

[amram-11] Don R. Hecker (2003-09-02): Amram Ducovny, 75, Late-Blossoming Novelist. The New York Times. [dostęp 2014-06-19]. (ang.).

[12] David Duchovny. MYmovies. [dostęp 2017-08-26]. (wł.).

[13] Magdalena Słomka: David Duchovny nagrał folk-rockowy album!. Antyradio. [dostęp 2015-04-11]. (pol.).

[famousfix-14] David Duchovny Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[15] Taryn Hillin: Téa Leoni Opens Up About David Duchovny For The First Time Since Divorce. Huffington Post. [dostęp 2016-05-08]. (ang.).

[16] Karen Mizoguchi (2015-02-24): 'Divorced and liking it': Tea Leoni reveals she's enjoying her new relationship status after split from David Duchovny. Daily Mail. [dostęp 2017-08-26]. (ang.).

[17] Roger Friedman (2008-02-10): David Duchovny's Sex Rehab Not Because Of Affair: Report. Huffington Post. [dostęp 2016-05-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

1960–1979	Mike Connors (1969) Peter Graves (1970) Robert Young (1971) Peter Falk (1972) James Stewart (1973) Telly Savalas (1974) Robert Blake / Telly Savalas (1975) Richard Jordan (1976) Edward Asner (1977) Michael Moriarty (1978) Edward Asner (1979)
1980–1999	Richard Chamberlain (1980) Daniel J. Travanti (1981) John Forsythe (1982) John Forsythe (1983) Tom Selleck (1984) Don Johnson (1985) Edward Woodward (1986) Richard Kiley (1987) Ron Perlman (1988) Ken Wahl (1989) Kyle MacLachlan (1990) Scott Bakula (1991) Sam Waterston (1992) David Caruso (1993) Dennis Franz (1994) Jimmy Smits (1995) David Duchovny (1996) Anthony Edwards (1997) Dylan McDermott (1998) James Gandolfini (1999)
2000–2019	Martin Sheen (2000) Kiefer Sutherland (2001) Michael Chiklis (2002) Anthony LaPaglia (2003) Ian McShane (2004) Hugh Laurie (2005) Hugh Laurie (2006) Jon Hamm (2007) Gabriel Byrne (2008) Michael C. Hall (2009) Steve Buscemi (2010) Kelsey Grammer (2011) Damian Lewis (2012) Bryan Cranston (2013) Kevin Spacey (2014) Jon Hamm (2015) Billy Bob Thornton (2016) Sterling K. Brown (2017) Richard Madden (2018) Brian Cox (2019)
2020–2039	Josh O’Connor (2020) Jeremy Strong (2021) Kevin Costner (2022) Kieran Culkin (2023)

1960–1979	Dan Dailey (1969) Flip Wilson (1970) Carroll O’Connor (1971) Redd Foxx (1972) Jack Klugman (1973) Alan Alda (1974) Alan Alda (1975) Henry Winkler (1976) Ron Howard / Henry Winkler (1977) Robin Williams (1978) Alan Alda (1979)
1980–1999	Alan Alda (1980) Alan Alda (1981) Alan Alda (1982) John Ritter (1983) Bill Cosby (1984) Bill Cosby (1985) Bruce Willis (1986) Dabney Coleman (1987) Michael J. Fox / Judd Hirsch / Richard Mulligan (1988) Ted Danson (1989) Ted Danson (1990) Burt Reynolds (1991) John Goodman (1992) Jerry Seinfeld (1993) Tim Allen (1994) Kelsey Grammer (1995) John Lithgow (1996) Michael J. Fox (1997) Michael J. Fox (1998) Michael J. Fox (1999)
2000–2019	Kelsey Grammer (2000) Charlie Sheen (2001) Tony Shalhoub (2002) Ricky Gervais (2003) Jason Bateman (2004) Steve Carell (2005) Alec Baldwin (2006) David Duchovny (2007) Alec Baldwin (2008) Alec Baldwin (2009) Jim Parsons (2010) Matt LeBlanc (2011) Don Cheadle (2012) Andy Samberg (2013) Jeffrey Tambor (2014) Gael García Bernal (2015) Donald Glover (2016) Aziz Ansari (2017) Michael Douglas (2018) Ramy Youssef (2019)
2020–2039	Jason Sudeikis (2020) Jason Sudeikis (2021) Jeremy Allen White (2022) Jeremy Allen White (2023)