Ara (rodzaj)
| Ara[1] | |||
| Lacépède, 1799[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – ara żółtoskrzydła (A. macao) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Ara | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Psittacus macao Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Ara – rodzaj dużych ptaków z podrodziny papug neotropikalnych (Arinae) w obrębie rodziny papugowatych (Psittacidae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej, Ameryce Centralnej i Meksyku[10].
Morfologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 46–95 cm; masa ciała 285–1708 g[10]. Charakteryzują się bardzo długim ogonem, kolorowym upierzeniem oraz dużym, hakowato zakończonym dziobem. Gdy są podekscytowane, ich policzki mogą się rumienić. Dymorfizm płciowy praktycznie nie występuje. Odżywiają się owocami i orzechami (kruszą skorupę, a następnie wydobywają zawartość językiem). Łatwo się oswajają. Niektóre mogą uczyć się naśladować ludzką mowę[11]. W niewoli dożywają czasem nawet do 65 lat.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Ara: tupi. onomatopeja Ara odnosząca się do ary, ale również w połączeniu wskazuje inne ptaki (np. Araçarí, Araponga). Arara to ogólna nazwa dla papug[12].
- Maracanus: na podstawie „Maracana” Marggrafa z 1648 roku, od tupi. nazwy Maracanā „żuć korę” dla ar[12]. Gatunek typowy: Psittacus severus Linnaeus, 1758.
- Paracus: autor opisu taksonu nie wyjaśnił znaczenia nazwy; gr. παρα para „blisko”; rodzaj Ara Lacépède, 1799[12]. Nowa nazwa dla Ara Lacépède, 1799.
- Macrocercus (Macrocircus): gr. μακροκερκος makrokerkos „długoogonowy”, od μακρος makros „długi”; κερκος kerkos „ogon”[12]. Gatunek typowy: Psittacus macao Linnaeus, 1758.
- Araclanga: rodzaj Ara Lacépède, 1799; łac. clangere „rozbrzmiewać”[12]. Nowa nazwa dla Ara ze względu na puryzm.
- Aracanga: epitet gatunkowy Psittacus aracanga J.F. Gmelin, 1788; tupi. nazwa Aráracanga „wielkogłowa papuga” dla różnych ar[12]. Gatunek typowy: Psittacus aracanga J.F. Gmelin, 1788 (= Psittacus macao Linnaeus, 1758).
- Ararauna: epitet gatunkowy Psittacus ararauna Linnaeus, 1758; tupi. nazwa Arára úna „wielka ciemna papuga” dla modroary hiacyntowej[12]. Gatunek typowy: Psittacus ararauna Linnaeus, 1758.
- Hemipsittacus: gr. ἡμι- hēmi- „pół, mały,” podobny do, od ἡμισυς hēmisus „połowa”; ψιττακος psittakos „papuga”[12]. Gatunek typowy: Psittacus severus Linnaeus, 1758.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[13]:
- Ara severus (Linnaeus, 1758) – ara kasztanowoczelna
- Ara rubrogenys Lafresnaye, 1847 – ara różowooka
- Ara ararauna (Linnaeus, 1758) – ara ararauna
- Ara glaucogularis Dabbene, 1921 – ara szafirowa
- Ara tricolor (Bechstein, 1811) – ara trójbarwna – takson wymarły około 1885 roku[14]
- Ara macao (Linnaeus, 1758) – ara żółtoskrzydła
- Ara chloropterus G.R. Gray, 1859 – ara zielonoskrzydła
- Ara militaris (Linnaeus, 1766) – ara zielona
- Ara ambiguus (Bechstein, 1811) – ara oliwkowa
- Ara autocthones Wetmore, 1937 – takson wymarły, znany na podstawie kości[15]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ara, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ B.G. de Lacépède: Discours d’ouverture et de clôture du cours d’histoire naturelle, donné dans le Muséum national d’Histoire naturelle, l’an VII de la République, et tableaux méthodiques des mammifères et des oiseaux. Paris: Plassan, 1799, s. 1. (fr.).
- ↑ a b C.S. Rafinesque: Analyse de la Nature ou Tableau de l’Univers et des Corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 65. (fr.).
- ↑ L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 26. (fr.).
- ↑ S.D.W.. The birds of Britain, systematically arranged. „The Analyst”. 3 (14), s. 212, 1836. (ang.).
- ↑ W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 299, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
- ↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 193. (niem.).
- ↑ a b Ch.-L. Bonaparte. Tableau des Perroquets. „Revue et Magasin de Zoologie pure et appliquée”. 2e Série. 6, s. 149, 1854. (fr.).
- ↑ A. de Miranda-Ribeiro. Revisão dos Psittacideos brasileiros. „Revista do Museu Paulista”. 12 (2), s. 7, 16, 1920. (hiszp.).
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: New World and African Parrots (Psittacidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.psitta3.01. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
- ↑ Encyklopedia Audiowizualna Britannica. Zoologia I: A–O. Poznań: Axel Springer Polska, 2006, s. 11–12. ISBN 978-83-60563-05-2.
- ↑ a b c d e f g h Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (wersja: 2022-09-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-11].
- ↑ BirdLife International, Ara tricolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-10-19] (ang.).
- ↑ A. Wetmore, Ancient records of birds from the island of St. Croix with observations on extinct and living birds of Puerto Rico, „The Journal of Agriculture of the University of Puerto Rico”, 21 (1), 1937, s. 5–16.