Anatol Vieru

Anatol Vieru

Data i miejsce urodzenia	8 czerwca 1926 Jassy
Pochodzenie	rumuńskie
Data i miejsce śmierci	9 października 1998 Bukareszt
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, dyrygent, muzykolog

Anatol Vieru (ur. 8 czerwca 1926 w Jassach, zm. 9 października 1998 w Bukareszcie) – rumuński kompozytor, dyrygent i muzykolog.

Życiorys

W latach 1946–1951 studiował w konserwatorium w Bukareszcie, a następnie w Konserwatorium Moskiewskim pod kierunkiem Arama Chaczaturiana .

Był dyrygentem w Teatrze Narodowym w Bukareszcie (1947–1950), a także redaktorem naczelnym "Muzica", dziennika Związku Kompozytorów Rumuńskich (do 1951). Od 1955 z przerwami do 1998 wykładał orkiestrację i kompozycję w konserwatorium w Bukareszcie. Na przestrzeni blisko 30 lat (1970–1997) wykładał też w znanych zagranicznych uczelniach muzycznych, m.in. Sarah Lawrence College w Yonkers, nowojorskiej Juilliard School oraz w konserwatoriach w Moskwie i Jerozolimie. Jako egzaminator brał udział w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt .

Pod koniec lat 90. Vieru był najbardziej znanym rumuńskim kompozytorem na arenie międzynarodowej . Jego muzyka przeszła niezwykły progres od pieśni patriotycznych i wielkich form chóralno-wokalnych w czasach stalinowskich (1950–1955), poprzez poszukiwania awangardowe w latach 60. i 70., aż po tendencje neoklasycystyczne w latach 80. 

Nagrody i wyróżnienia

(na podstawie materiałów źródłowych )

• 1949 – Rumuńska Nagroda Państwowa
• 1962 – nagroda kompozytorska w Konkursie im. królowej Marie-José (Genewa)
• 1966 – nagroda Fundacji im. S. Kusewickiego (Nowy Jork)
• 1967 – nagroda im. G. Enescu, za całokształ pracy twórczej
• 1986 – nagroda im. Herdera (Wiedeń)

Ważniejsze kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych )

Symfonie

• Symfonia kameralna na 15 instrumentów i głos (1962)
• I symfonia Oda tacerii (Ode to Silence) (1967)
• II symfonia (1973)
• III symfonia La un cutremur (Earthquake Symphonia) (1978)
• IV symfonia (1982)
• V symfonia na chór i orkiestrę, do poezji Mihaia Eminescu (1984–1985)
• VI symfonia Exodus (1989)
• VII symfonia Anul soarelui calm (The Year of the Silent Sun) (1992–1993)

Koncerty

• Koncert na orkiestrę (1954–1955)
• Koncert na flet (1958)
• Koncert wiolonczelowy (1962)
• Koncert skrzypcowy (1964)
• Koncert gitarowy (1996)

Inne utwory orkiestrowe

• Suita în stil vechi (Suite in an Olden Style), na orkiestrę smyczkową (1945)
• Dansuri simfonice (1952)
• Simfonia de camera na 15 instrumentów i głos (1962)
• Jocuri (Jeux), na fortepian i orkiestrę (1963)
• Clepsidra I (Sonnenuhr) (1968–1969)
• Muzeu muzical (Museum Music), na klawesyn i 12 instrumentów smyczkowych (1968)
• Sinfonietta (1975)
• Sinfonia concertante, na wiolonczelę i orkiestrę (1987)
• Memorial (1990)
• Psalm (1993)
• Elegia II, na wiolonczelę, kontrabas i orkiestrę kameralną (1998)

Utwory kameralne i instrumentalne

• I kwartet smyczkowy (1955)
• II kwartet smyczkowy (1956)
• III kwartet smyczkowy z sopranem (1973)
• IV kwartet smyczkowy (1980)
• V kwartet smyczkowy (1982)
• VI kwartet smyczkowy (1986)
• VII kwartet smyczkowy (1987)
• VIII kwartet smyczkowy (1991)
• Kwintet klarnetowy (1957)
• Kammersymphonie (1962)
• Nautilos, na fortepian i taśmę (1969)
• Nașterea unui limbaj (The Birth of a Language, na fortepian, na 4 ręce (1971)
• Mozaicuri (Mosaics), dla 3 perkusjonistów (1972)
• Iosif și frații săi (Joseph and his Brothers), na 11 instrumentów i taśmę (1979)
• Scoica (Shell), na 15 instrumentów smyczkowych (1982)
• Sonata, na skrzypce i wiolonczelę (1984–1985)
• Diaphonie, na wiolonczelę i kontrabas (1987)
• Epistolaire, na flet i fortepian (1988)
• Multigen, na flet, obój, saksofon, perkusję i fortepian (1988)
• Giusto, na saksofon 2 gitary, syntezator i perkusję {1989)
• Kwartet saksofonowy (1990)
• Trio microtonowe, na fagot, gitarę i kontrabas (1992)
• Toccatina, na 2 gitary (1995)
• Masca (Masks), na flet, wiolonczelę i kontrabas (1996)
• Elegia I, na saksofon i organy (1997)
• Posviascenie (Dedication), na trąbkę, wiolonczelę i kotły (1997)

A także utwory sceniczne (w tym opery), wokalne (w tym oratorium i kantata), elektroniczne oraz muzyka filmowa.

Bibliografia

• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
• Corneliu Dan Georgescu: Vieru, Anatol. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. V. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Anatol Vieru w bazie AllMusic (ang.) (ang.)
• Anatol Vieru w bazie IMDb (ang.)
• Anatol Vieru w bazie Discogs.com (ang.)