Aksamitka (szczyt)
49°23′14″N 20°28′14″E/49,387222 20,470556 Widok z Haligowców | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
833 m n.p.m. |
Położenie na mapie Pienin  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
| 49°23′14″N 20°28′14″E/49,387222 20,470556
| |
Aksamitka (833 m[1]), dawniej nazywana Haligowczykiem – wzniesienie w Grupie Golicy w słowackich Pieninach[2]. Znajduje się na wschód od Płaśni. Aksamitka tworzy długi grzbiet ciągnący się od rozdroża Pod Płaśniami (835 m) aż do Przełęczy pod Tokarnią. Grzbiet ten oddziela dolinę Leśnickiego Potoku (na północy) od doliny Lipnika (na południu)[3].
Cały masyw zbudowany jest ze skał osadowych (wapienie i dolomity). Górna część bardziej stromych stoków jest porośnięta lasem, ale w bardziej łagodnej dolnej części południowych stoków i na grzbiecie biegnącym do Przełęczy pod Tokarnią wysoko podchodzą dawne pola uprawne, obecnie użytkowane głównie jako pastwiska i łąki. W południowych stokach znajdują się skałki wapienne[4], na grzbiecie na wschód od szczytu wieża przekaźnika telekomunikacyjnego.
Nazwa Haligowczyk pochodzi od miejscowości Haligowce położonej u południowych podnóży, w dolinie Lipnika. Nazwa Aksamitka pochodzi od Piotra Axamita, jednego z przywódców husytów, który – jak podawał w 1861 r. Onufry Trembecki – tutaj miał ...miewać główny swój majdan, stąd całe podgórze węgierskie na wodzy trzymał. Namiestnik Węgier, Zapolya, z pospolitym ruszeniem, dopiero za powtórnym usiłowaniem zdołał go poskromić. Według podań ukrywał się on w niewielkiej jaskini zwanej dziś Aksamitką (w południowych zboczach sąsiedniej Płaśni), o której notki pojawiają się w XIX w. Z Aksamitką związane są także częste w górach legendy o ukrytych skarbach oraz legenda o skamieniałym zbójniku[2].
Szlaki turystyki pieszej
[edytuj | edytuj kod]
czerwony: Czerwony Klasztor – Przełęcz pod Klasztorną Górą – Płaśnie – Aksamitka – Przełęcz pod Tokarnią – Wielki Lipnik. 3.15 h, ↓ 2:45 h
zielony: Leśnica – przełęcz Pod Płaśniami – Haligowce. 2:05 h, ↓ 2:05 h[3].
-
Grzbiet Aksamitki od wschodniej strony, z tyłu Płaśnie -
Aksamitka, widok z Haligowców
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Juraj Kordováner (red.), Pieninský národný park. Pieniński Park Narodowy. Turistická mapa 1 : 25 000, wyd. 1, Harmanec: Vojenský kartografický ústav, š. p., 2001, ISBN 80-8042-254-0 (słow.).
- ↑ a b Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, ISBN 83-915859-4-8.
- ↑ a b Pieniny polskie i słowackie. Mapa turystyczna 1:25 000, Piwniczna: Agencja Wydawnicza „WiT” s.c., 2008.
- ↑ Stefan Michalik, Pieniny – park dwu narodów: przewodnik przyrodniczy, Krościenko n/D: Pieniński Park Narodowy, 2005, ISBN 83-913898-1-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Aksamitka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 25.