Airgetmar
| legendarny zwierzchni król Irlandii | |
| Okres |
od 385 p.n.e. |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Ojciec | |
| Dzieci |
Badharn, |
Airgetmar (irl.: Airgeatmhar) – legendarny zwierzchni król Irlandii z dynastii Milezjan (linia Íra, syna Mileda) w latach 385-375 p.n.e. Syn Sirlama, zwierzchniego króla Irlandii.
Informacje o nim czerpiemy ze średniowiecznych Roczników Czterech Mistrzów oraz Lebor Gabála Érenn („Księga najazdów Irlandii”), które różnią się między sobą, co do szczegółów. Airgetmar, w czasie drugiego roku panowania arcykróla Oiliolla (Aililla) II Finna, brał udział w zwycięskiej bitwie w Óenach Taillten przeciwko Fiachy Tolgracha. Ten ostatecznie zginął w następnej bitwie, stoczonej w miejscu zwanym Brega. Następnie ludzie z Munsteru zebrali się, w towarzystwie Eochaida, syna arcykróla Oiliolla II, Lugaida, syna arcykróla Eochaida VI Fiadmuine i Duacha Ladgracha, syna Fiachy wraz z innymi potomkami Eremona, celem rozprawienia się z nim. Udało się im zmusić Airgetmara do emigracji za morze. Po okresie siedmiu lat, powrócił oraz zawarł przymierze z Duachem Ladgrachem, celem zdobycia władzy. Z pomocą Fiachy, syna Duacha, dokonał zabójstwa arcykróla Oiliolla II. Jednak według „Roczników” Airgetmar razem Duachem miał pokonać i zabić arcykróla Oiliolla II w bitwie pod Odhbha. Mając zbyt słabe siły, nie był w stanie przeszkodzić w przejściu władzy na rzecz syna zabitego, Eochaida VII. Musiał czekać siedem lat, by zdobyć dla siebie upragniony tron. Wówczas razem z Duachem dokonał zabójstwa arcykróla Eochaida VII w Aine (ob. Knockany w pobliżu Bruff w hrabstwie Limerick). Linia Íra, w jego osobie, odzyskała po pięćdziesięciu siedmiu latach zwierzchnią władzę nad Irlandią. Są rozbieżności w źródłach, co do czasu jego rządów. Miał panować dziesięć, dwadzieścia trzy lub trzydzieści lat. Zginął z ręki dwóch osób: Duacha II Ladgracha, swego następcy, i Lugaida Laigde, mściciela śmierci ojca Eochaida VII oraz przyszłego zwierzchniego króla Irlandii.
Potomstwo
[edytuj | edytuj kod]Airgetmar pozostawił po sobie pięciu synów, a przez nich wielu potomków:
- Badharn, miał syna:
- Aed I Ruad, przyszły zwierzchni król Irlandii
- Deman, miał syna:
- Dithorba mac Deman, przyszły zwierzchni król Irlandii
- Finntan, miał syna:
- Cimbaeth mac Finntan, przyszły zwierzchni król Irlandii i król Ulsteru
- Faomhar (Fomoir), miał dwóch synów:
- Fedaig (Feig, Fedach), miał syna:
- Eochaid I Eolach, przyszły król Ulsteru
- Dub, miał syna:
- Eos, miał syna:
- Srub, miał syna:
- Inderech, miał syna:
- Glas, miał syna:
- Carbre (Cathair), miał syna:
- Febardile, miał syna:
- Fomhar, miał syna:
- Dub, miał syna:
- Sithrige, miał syna:
- Rudraige I Mor, przyszły król Ulsteru i zwierzchni król Irlandii
- Sithrige, miał syna:
- Dub, miał syna:
- Fomhar, miał syna:
- Febardile, miał syna:
- Carbre (Cathair), miał syna:
- Glas, miał syna:
- Inderech, miał syna:
- Srub, miał syna:
- Eos, miał syna:
- Fedaig (Feig, Fedach), miał syna:
- Cas, miał syna:
- Coran, miał dwóch synów:
- Uamanchan, przyszły król Ulsteru
- Cathair, miał syna:
- Conchobar I Rot, przyszły król Ulsteru
- Coran, miał dwóch synów:
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Annala Rioghachta Éireann. Annals of the Kingdom of Ireland by the Four Masters, Vol. I, ed. with transl. J. O’Donovan, Second Edition, Dublin 1856, s. 65-73.
- Corpus genealogiarum Hiberniae, ed. M. O’Brien, Dublin 1982, s. 276.
- Lebor Gabála Érenn. The Book of the Taking of Ireland, Part V, ed. and transl. R. A. Stewart Macalister, Irish Texts Society, Dublin 1956, s. 260-267.
- Truhart P., Regents of Nations. Systematic Chronology of States and Their Political Representatives in Past and Present. A Biographical Reference Book, Part 1: Antiquity Worldwide, München 2000, s. 373-374, ISBN 3-598-21543-6 (Przesunięcie datacji z powodu braku Fiachy IV na liście).