15 Armia (RFSRR)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1919 |
| Rozformowanie |
grudzień 1920 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Działania zbrojne | |
| wojna domowa w Rosji wojna polsko-bolszewicka bitwa nad Dołhem (4 lipca 1920) bitwa pod Rosią (24-25 lipca 1920) bitwa nad Bugiem (31 lipca-7 sierpnia 1920) bitwa pod Szelkowem (9 sierpnia 1920) bitwa pod Ciełuszkami (25 sierpnia 1920) bitwa pod Wołkowyskiem (23-24 września 1920) | |
| Organizacja | |
| Podległość | |
15 Armia (ros. 15-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej okresu wojny domowej w Rosji i wojny polsko-bolszewickiej.
Formowanie i walki
[edytuj | edytuj kod]maj – czerwiec 1920 r.
Sformowana 4 stycznia 1919 r. w Rydze[2] pod nazwą Armii Radzieckiej Łotwy[3], poprzez przekształcenie Grupy Armijnej Łotwy, stworzonej w grudniu roku poprzedniego na potrzeby rozpoczętej w listopadzie ofensywy Armii Czerwonej na Łotwie, na bazie 1 Dywizji Strzelców Łotewskich[4]. Działała od lutego 1919 w składzie Frontu Zachodniego, utworzonego 19 lutego 1919. Jej jednostki osłaniały Piotrogród przed wojskami Judenicza, toczyły walki z oddziałami estońskimi.
Armia Radzieckiej Łotwy została przekształcona w 15 Armię 7 czerwca 1919 r., kiedy po utracie Kurlandii i Semigalii, większości Liwonii oraz Rygi dowództwo Armii Czerwonej uznało utrzymywanie odrębnych wojsk Łotewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej za bezzasadne[5]. Armia brała następnie w styczniu 1920 r. udział w bitwie pod Dyneburgiem, walcząc przeciwko połączonym siłom polskim i łotewskim. Poniosła klęskę, po której Łotewska Socjalistyczna Republika Radziecka przestała istnieć[6].
Wiosną 1920 przerzucona na Białoruś do walk przeciwko Polakom.
Podczas ofensywy majowej 1920 oddziały 15 Armii, działające na północ od Dźwiny, były połączone pod dowództwem Sergiejewa w Grupę Północną, której za zadanie postawiono sforsowanie Dźwiny w rejonie na zachód od Połocka. 15 Armia uderzyła na słabe oddziały Dywizji Litewsko-Białoruskiej, zajmującej mniej więcej bieg rzeki Ułły. Oddziały tejże dywizji zostały rozbite i rozproszone już pierwszego dnia bolszewickiego ataku.
Podczas ofensywy lipcowej 1920 roku 15 Armia pod dowództwem Augusta Korka otrzymała rozkaz uderzenia w kierunku Głębokiego. Wyróżniła się w bitwie nad Wkrą. Zmuszona do odwrotu poniosła klęskę w bitwie pod Łomżą. Jej resztki uszły wzdłuż granicy pruskiej nad Niemen. Odtworzona wzięła udział w bitwie nad Niemnem, gdzie poniosła duże straty[3]. Rozformowana w grudniu 1920.
Dowódcy armii
[edytuj | edytuj kod]- August Kork – lipiec 1919[7] - październik1920[3]
- Siergiej Mieżeninow - październik-grudzień 1920[8]
- Boris Niegrodow[3]
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]- Skład w lipcu 1919
skład niepełny
- 2 Dywizja Łotewska[9]
- 4 Dywizja Strzelców.
- Skład 1 listopada 1919
Razem: 32760 „bagnetów”, 740 „szabel”, 625 km i 128 dział.
- Skład 4 lipca 1920
- 4 Dywizja Strzelców,
- 11 Dywizja Strzelców,
- 16 Dywizja Strzelców,
- 33 Dywizja Strzelców,
- 54 Dywizja Strzelców.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Moszyński 1923 ↓.
- ↑ T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914–1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 138-139.
- ↑ a b c d Odziemkowski 2004 ↓, s. 316.
- ↑ T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914–1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 135.
- ↑ T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914-1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 283-284.
- ↑ T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914-1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 322 i 329-334.
- ↑ Корк Август Иванович [online], www.hrono.ru [dostęp 2020-04-01].
- ↑ Меженинов Сергей Александрович [online], www.hrono.ru [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Według T. Paluszyńskiego, opierającego się na źródłach radzieckich, 30 czerwca rozformowana i częściowo włączona do 1 Dywizji Łotewskiej. T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914-1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 283.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Mieczysław Wrzosek, Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920, Koszalin 1990.
- Józef Moszyński. Natarcie i odwrót XV armji sowieckiej maj – czerwiec 1920 r.. „Bellona”. 12, s. 88-114, 1923. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo – Wydawniczy.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
