[go: up one dir, main page]
Wikisłownik

ta

Podobna pisownia Podobna pisownia: T.A. • TA • Ta • taa • taâ • tá • tááʼ • tä • tå • tā • tą • tạ

ta (język polski)

edytuj
wymowa:
IPA: [ta], AS: [ta] ​?/i
​?/i
znaczenia:

zaimek wskazujący, rodzaj żeński

(1.1) zaimek wskazujący, rodzaj żeński

spójnik

(2.1) reg. (Kresy) i[1]

partykuła

(3.1) reg. (Kresy) partykuła wzmacniająca wypowiedź[2]
odmiana:
(1.1)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mos/mzwmrzżnmosnmos
mianowniktentatocite
dopełniacztegotejtegotych
celowniktemutejtemutym
bierniktegotentę / pot. tątotychte
narzędniktymtątymtymi
miejscowniktymtejtymtych
wołacztentatocite
(2.1) nieodm.
(3.1) nieodm.
przykłady:
(1.1) Ta dziewczyna jest bardzo ładna.
(2.1) Mam dwie przyjaciółki: Helenę ta Agatę.
(3.1) Ta, kup mi Sprite'a. Chce mi się pić.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) owa; książk. taż; przest. ona; daw. sia
(2.1) taj[1]
(3.1) taj[2], tajoj[2], taże[2]
antonimy:
(1.1) tamta, ten
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
jak ta lala
etymologia:
(1.1) od prasł. *ta[3], od praindoeur. *seh₂[4]
(1.1) por. bułg. тя, czes. ta, ros. та, ros. эта, scs. та, słc. tá i ukr. та
(2.1) ukr.[1]
uwagi:
(1.1) W rejestrze potocznym polszczyzny standardowej często odchodzi się od stosowania wzorcowej formy zaimka ta. Postać tą pojawia się często w sytuacji, gdy we wzorcowym języku literackim należałoby użyć formy tę.
(1.1) Należy zapamiętać, że według normy wzorcowej z biernikiem liczby pojedynczej łączy się forma tę (widzę tę kobietę; nie: widzę tą kobietę), zobacz tabelkę:
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikkobietakobiety
dopełniaczkobietykobiet
celownikkobieciekobietom
biernikkogo? co? widzę: tę kobietękobiety
narzędnikkobietąkobietami
miejscownikkobieciekobietach
wołaczkobietokobiety
Natomiast forma tą łączy się z narzędnikiem liczby pojedynczej (idę z tą kobietą, nigdy: idę z tę kobietą):
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikkobietakobiety
dopełniaczkobietykobiet
celownikkobieciekobietom
biernikkobietękobiety
narzędnikz kim? z czym? idę z tą (nie: tę) kobietąkobietami
miejscownikkobieciekobietach
wołaczkobietokobiety
Podsumowując:
tę kobietę, tę książkę, tę butelkę (biernik)
tą kobietą, tą książką, tą butelką (narzędnik)
Stosowanie formy tą w miejscu tę jest akceptowane przez środowiska preskryptywistyczne, ale tylko w mowie potocznej[5][6].
por. tamta • owa • która
Ucieczka od form: tamtą / ową / którą kobietę (tamtę / owę / którę kobietę)
tłumaczenia:
(2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: i
źródła:
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Tadeusz Lehr, O mowie Polaków w Galicji wschodniej, „Język Polski” nr 2–3/1914, s. 50.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Ewa Jędrzejko, Elementy kresowe w języku Gabrieli Zapolskiej, w: Prace językoznawcze, t. 19 pod red. Aliny Kowalskiej i Aleksandra Wilkonia, Uniwersytet Śląski, Katowice 1991, s. 76.
  3. ↑ Hasło „тот” w: Vasmer's Etymological Dictionary.
  4. ↑ PIE *so, *seh2, *tod / PSl. *tъ, *ta, *to and the development of PIE word-final *-os in Slavic Marek Majer - Academia.edu
  5. ↑   Porada „tę i tą” w: Poradnia językowa PWN.
  6. ↑   Porada „od błędu do poprawności” w: Poradnia językowa PWN.

ta (język abenaki)

edytuj
wymowa:
znaczenia:

spójnik

(1.1) i
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz abenaki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

ta (język ama)

edytuj
 
ta (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ogień
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz ama, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

ta (język angielski)

edytuj
wymowa:
IPA: /tɑː/ wymowa australijska?/i
znaczenia:

wykrzyknik

(1.1) bryt. irl. austral. pot. dzięki
odmiana:
(1.1) nieodm.
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) ta everso • ta muchly
synonimy:
(1.1) ta everso, ta muchly, thanks, thank you, 10x, thx
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
wyraz niezwiązany z wyrażeniem ta ta
źródła:

ta (język buruszaski)

edytuj
wymowa:
IPA: [t̪a]
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) zool. tygrys
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz buruszaski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

ta (język estoński)

edytuj
wymowa:
znaczenia:

zaimek

(1.1) on, ona, ono[1]
(1.2) jego, jej
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1-2) tema
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
(1.1) nemad
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.1-2) krótka forma zaimka tema
(1.1) zobacz też: mina • ma • sina • sa • tema • ta • meie • me • teie • te • nemad • nad
(1.2) zobacz też: minu • mu • sinu • su • tema • ta • meie • me • teie • te • nende
źródła:
  1. ↑ Krzysztof Tomasz Witczak, Zagadnienie ugrofińskiego substratu w językach bałtyckich, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. LXXV/2019, s. 206.

ta (język francuski)

edytuj
wymowa:
IPA: /ta/ ​?/i
​?/i ​?/i ​?/i
znaczenia:

zaimek dzierżawczy przymiotny

(1.1) twoja (forma żeńska ton stawiana przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej)[1]
odmiana:
(1.1) lp ta; lm tes
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. ↑ Jolanta Sikora Penazzi, Krystyna Sieroszewska, Popularny słownik francusko-polski polsko-francuski, Wiedza Powszechna, Warszawa 2010, ISBN 978-83-214-1462-1, s. 568.

ta (język maltański)

edytuj
wymowa:
znaczenia:

czasownik

(1.1) dać
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz maltański, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

ta (język norweski (bokmål))

edytuj
wymowa:
​?/i
znaczenia:

czasownik

(1.1) brać, wziąć
(1.2) trwać
odmiana:
(1) å ta, tar, tok, tatt
przykłady:
(1.1) Hvem har tatt brillene mine? → Kto wziął moje okulary?
(1.2) Hvor lang tid tar det å skrive en skikkelig ordbok? → Ile czasu trwa napisanie porządnego słownika?
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

ta (papiamento)

edytuj
wymowa:
znaczenia:

czasownik

(1.1) być
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

ta (język sango)

edytuj
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) kulin. garnek
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

ta (język szwedzki)

edytuj
wymowa:
​?/i
znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) brać, łapać, chwytać, wziąć[1]
(1.2) otrzymywać, przyjmować, dostawać (np. zapłatę), brać (np. łapówki)[1]
(1.3) abstrakcyjnie dostawać (np. radę), przyjmować (np. krytykę), obejmować (np. prowadzenie), ponosić (np. konsekwencje, szkodę)[1]
(1.4) o używaniu zażywać (np. lekarstwo), brać (np. pomocników, taksówkę), brać (np. urlop, wolne)[1]
(1.5) o wykonywaniu robić (np. krok, zdjęcie, kopię), brać (np. miarę, rozbieg), podejmować (np. decyzję, ryzyko)[1]
(1.6) o przeszkodach brać (np. zakręt)[1]
(1.7) zajmować jakąś przestrzeń[1]
(1.8) zabierać jakiś czas[1]

czasownik nieprzechodni

(2.1) …wywierać zamierzone działanie: brać (np. o słońcu, znieczuleniu)[1]

czasownik zwrotny ta sig

(3.1) brać coś sobie[2]
(3.2) brać się, łapać się (np. za głowę), chwytać się[2]
(3.3) dostać się, dotrzeć[2]
(3.4) iść lepiej, dochodzić do siebie, stawać na nogi[2]
odmiana:
(1-3) att ta, tar, tog, tagit, ta!; pres. part. tagande, perf. part. tagen
przykłady:
(1.4) Min bror tar aldrig taxi. → Mój brat nigdy nie bierze taksówek.
(1.8) Det kan ta många timmar! → To może zabrać wiele godzin!
składnia:
kolokacje:
(1.2) ta något på största allvar → brać coś bardzo poważnie
synonimy:
(1.1) fatta, gripa, greppa, grabba
(1.2) ta emot, få, erhålla
(1.4) använda, nyttja
(1.6) klara
(1.7) rymma, fylla, uppta
(3.1) förse sig
(3.3) förflytta sig, färdas
(3.4) förbättras
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. tag, tagande
przym. tagen
związki frazeologiczne:
fraza rzeczownikowa ett taget namn
czasownik frazowy ta sig an • ta av • ta av sig • ta bort • ta efter • ta emot • ta fast • ta fasta • ta fatt • ta fram • ta sig fram • ta för sig • ta sig för • ta sig före • ta hem • ta i • ta ifrån • ta igen • ta igen sig • ta in • ta isär • ta itu • ta loss • ta med • ta med sig • ta miste • ta ned • ta om • ta på • ta på sig • ta sig samman • ta tag • ta till • ta till sig • ta sig till • ta tillbaka • ta undan • ta upp • ta ur • ta ut • ta ut sig • ta sig ut • ta vid • ta vid sig • ta åt • ta åt sig • ta över
fraza czasownikowa inte vilja ta i något med tång • ta av daga • ta av­stånd från något • ta det lugnt • ta det varligt • ta en rövare • ta fasta på något • ta hand om något • ta hän­syn till något • ta i hampan • ta i hand • ta i nack­skinnet • ta i örat • ta kropp • ta kål på något • ta löfte av någon • ta med en klack­spark • ta med ro • ta mod till sig • ta parti för något • ta priset • ta på sängen • ta reda på något • ta sats • ta sig för pannan • ta sig i akt • ta sig till vara • ta sig orådet före • ta sig rätten • ta sig ton • ta sin hand ifrån något • ta sin hatt och gå • ta sitt liv • ta skeden i vacker hand • ta ställning för något • ta ställning mot något • ta till fånga • ta till lipen • ta till nåder • ta till orda • ta till sitt hjärta • ta till heders igen • ta till vara • ta till äkta • ta udden av något • ta ur luften • ta vara på något • ta vägen
fraza przysłówkowa praktiskt taget • på det hela taget • strängt taget
fraza wykrzyknikowa peppar, peppar, ta i trä! • ta mej fan!
etymologia:
uwagi:
zobacz warianty: taga
źródła:
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8   Hasło „ta” w: Svensk ordbok (SO), Svenska Akademien.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3   Hasło „ta sig” w: Svensk ordbok (SO), Svenska Akademien.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=ta&oldid=8388446”