Uprawniony z patentu: Ministerium fur Verkehrswesen, Berlin (Niemiecka Republika Demokratyczna) Urzadzenie zamkowe dla sprzegów samoczynnych w pojazdach szynowych Wynalazek dotyczy urzadzenia zamkowego w sa¬ moczynnych sprzeglach centralnych zwlaszcza dla pojazdów szynowych, które to urzadzenie wyposa¬ zone jest w: zamek sprzegajacy, posiadajacy ruch obrotowo-toczny w kierunku wzdluznym w dolnej czesci komory zamkowej, nastepnie — w obrotowa zapadke, umieszczona w tym zamku oraz — w uch¬ wyt zamkowy z ruchem odchylnym równoleglym do zamka i zamocowanym w glowicy sprzegowej, przy czym uchwyt ten posiada dzwignie klawiszo¬ wa, wystajaca w kierunku sasiedniego sprzegu na pojezdzie, który ma byc z nim sprzegniety, zas w polozeniu sprzegniecia ze sprzegiem pojazdu sa¬ siedniego zamek zostaje zablokowany przez uchwyt . zamkowy, unieruchomiony za pomoca zapadki; po¬ nadto wyposazony jest w podnosnik zamka o ru¬ chu odchylnym na walku zwalniajacym, umiesz¬ czonym w glowicy sprzegowej, który — w celu rozprzegniecia odryglowuje najpierw ograniczniki blokujace zamek a nastepnie ustala zamek w po¬ lozeniu odprzegniecia wzglednie — w polozeniu manewrowym oraz az do zwolnienia z ksztalto¬ wego zlaczenia obu sprzegów, utwierdza go w jego polozeniu rozprzegniecia, a przy tym wskazuje po¬ lozenie robocze zamka za pomoca ruchomego wskaznika dowolnej konstrukcji.Znane sa powszechnie urzadzenia zamkowe dla samoczynnych sprzegów centralnych, których zacze¬ py w czasie sprzegania wchodza w glowice sprze¬ gowa i w polozeniu sprzegniecia blokuja zamek 10 15 20 25 30 za pomoca zapadki ryglujacej, umieszczonej na zamku sprzegajacym.Jednakze wszystkie te znane dotad konstrukcje cechuje ta niedogodnosc, ze, zwlaszcza przy wyz¬ szych szybkosciach nabiegowych sprzegania, w mo¬ mencie laczenia sie obu sprzegów, szczególnie w tych przypadkach, kiedy przed sprzegnieciem istnieje róznica wysokosci pomiedzy obiema glo¬ wicami, moze sie zdarzyc, ze przy wyrównywa¬ niu poziomów obu tych glowic uchwyt zamkowy, na skutek zadzialania sil dynamicznych, zaskoczy w glowice i zablokuje zamek zanim nastapi ksztal¬ towe polaczenie obu glowic.Takie nieprawidlowe sprzegniecie powoduje awa¬ rie lub deformacje sprzegów, lub tez uszkodzenie w ukladzie blokujacym zamka. Dalszy mankament znanych zamków polega na tym, ze na przyklad w czasie manewrów w wagonach juz sprzegnietych, na skutek uderzenia nastepnego wagonu najezdza¬ jacego do sprzegniecia i pojawienia sie skutkiem tego zjawisk dynamicznych, moze nastapic podskok blokujacy zamek zapadki, powodujacy rozprzegnie- cie tych wagonów.Zaproponowane ulepszenie konstrukcyjne w pos¬ taci wyciecia w konturze dzwigni klawiszowej na uchwycie zamkowym dalo wprawdzie pewien efekt dodatni przy sprzeganiu, nie usunelo jednakze moz¬ liwosci wypadkowego samorozprzegniecia wagonów na skutek zadzialania sil dynamicznych lub wstrza¬ sów udarowych. 7769677696 Celem niniejszego wynalazku jest usuniecie ist¬ niejacych w opisywanym stanie techniki niedociag¬ niec.Zadanie wynalazku polega na skonstruowaniu urzadzenia zamkowego w rodzaju opisanego na wstepie, w którym czesc uchwytu zamka, spelnia¬ jacego role przeciwwagi wraz z gniazdem zapad¬ kowym do blokowania zamka w polozeniu sprzeg¬ niecia, zabezpieczalaby zapadke przed niepozada¬ nymi ruchami, spowodowanymi dynamicznymi sila¬ mi udarowymi i jednoczesnie wykluczala przed¬ wczesne zaryglowanie zamka w chwili sprzegania.Zadanie to zostalo w taki sposób rozwiazane, ze uchwyt zamkowy, zamocowany w znany sposób w glowicy zamkowej, zostal wykonany jako ele¬ ment dwuczesciowy, skladajacy sie z dzwigni kla¬ wiszowej, zamontowanej obrotowo na sworzniu w glowicy oraz — z przeciwwagi, posiadajacej ruch odchylny i przymocowanej za pomoca lozyska z czopem trabkowym do tejze dzwigni klawiszowej, przy czym przeciwwaga posiada znany ogranicz¬ nik wystajacy z boku zlacza sprzegowego wzdluz jego osi glównej i wspóldzialajacy z zapadka, umieszczona na tymze zlaczu, nastepnie na jego dolnej czesci umieszczony jest znany nosek od- przegowy, zas na górnej czesci znajduje sie zabie- rak, który wspiera sie na kulaczku zabieraka dzwigni klawiszowej.Proponowane rozwiazanie, zgodnie z wynalaz¬ kiem, posiada te zalete, ze zjawiska udarowe w mo¬ mentach sprzegania i w polozeniach sprzegniecia zamka nie zaklócaja jego funkcjonowania ani tez nie wywieraja nan szkodliwego wplywu.Wynalazek jest przykladowo wyjasniony na ry¬ sunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie zamkowe zgodnie z wynalazkiem z zaznaczonym konturem glowicy sprzegowej samoczynnego sprze¬ gu centralnego w pozycji przygotowanej do sprzeg¬ niecia^ fig. 2 pokazuje widok z góry na fig. 1, fig. 3 — widok z boku na uchwyt urzadzenia zam¬ kowego, fig. 4 — widok z góry na uchwyt zam¬ kowy, pokazany na fig. 1, fig. 5 — urzadzenie zamkowe, pokazane na fig. 1 w stanie sprzegnie¬ cia, fig. 6 — polozenie posrednie urzadzenia zam¬ kowego podczas odprzegania.Urzadzenie zamkowe, wbudowane w glowice sprzegowa 1 samoczynnego sprzegu centralnego, skla¬ da sie w zasadzie z zamka sprzegowego 2, posia¬ dajacego ruch ku dolowi wzdluz osi glównej glo¬ wicy 1, który to ruch odbywa sie w znany sposób w formie toczenia po dolnej powierzchni komory zamkowej 2, nastepnie — z zapadki blokujacej 3 umieszczonej na zamku 2 z dzwignia zwalniajaca 4, wypuszczana ku dolowi w czesci tylnej, oraz — z uchwytu zamkowego 6, który, wraz ze swa dzwignia klawiszowa 7, ulozyskowany jest rucho¬ mo na sworzniu 5 w glowicy 1.Uchwyt zamkowy 6 sklada sie z dzwigni klawi¬ szowej 7, siegajacej w pole dzialania sprzegu sa¬ siedniego pojazdu, majacego byc sprzegnietym i z przeciwwagi 9 zamocowanej odchylnie w lo¬ zysku z czopem trabkowym 8, przy czym przeciw¬ waga 9 zaopatrzona jest w znany ogranicznik 10, wspóldzialajacy z umieszczona na zamku sprzego¬ wym 2 i wysuwajaca sie z jpgo bocznej powierzch¬ ni zapadka 3, nastepnie —r z noska odprzegowegp 11, umieszczonego w dolnej czesci ogranicznika, oraz — z zabieraka 12, umieszczonego w; górnej czesci. Zabierak 12 podparty jest na kulaczku za- 5 bieraka 13, znajdujacego sie na dzwigni klawiszo¬ wej 7, wbudowanej obrotowo w glowice liwcza- sie zapadania uchwytu zamkowego -^ uruchamia¬ nej. ,*_' ¦ Znany zamek sprzegowy 2 obok ótwónj dla wal- io ka zwalniajacego 14 posiada ograniczE&k podnosni¬ ka zamka 18, wystajacy z bocznej jego powierzchni w kierunku uchwytu zamkowego6. l Walek zwalniajacy 14 ulozyskowany w glowicy 1 trzyma podnosnik zamka 15, któsy wyposazony is jest w kulaczek podnoszacy 16, sluzacy do zwal¬ niania blokujacych urzadzenie zamkowe ogranicz¬ ników oraz do nastepujacego po Jym, uchylenia zamka sprzegowego 2 w celu odprzeganijt jak rów¬ niez do chwilowego przytrzymania zamka 2 w po- 20 lozeniu odprzegniecia, wzglednie — w pozycji ma¬ newrowej.Sily dynamiczne powstajace w czasie sprzegania a wywolane róznica poziomów stykajacych sie do sprzegniecia glowic, wywoluja w momencie ich 25 zderzenia pochylenie dzwigni klawiszowej 7 w sto¬ sunku do glowicy sprzegowej 1 i obrót przeciw¬ wagi 9 w stosunku do dzwigni 7 uchwytu zamko¬ wego 6.Jezeli, na przyklad, podczas sprzegania pokaza- 30 nej na fig. 1 glowicy 1, na skutek róznicy wyso¬ kosci z sasiednia glowica, ta pierwsza ulegnie sil¬ nemu pochyleniu ku dolowi, wówczas dzwignia 7, ulozyskowana obrotowo na sworzniu uchwytu zam¬ kowego 5 w glowicy 1, na skutek swej bezwlad- 35 nosci, odchyli sie wzgledem glowicy 1 w kierun¬ ku przeciwnym wskazówki zegara, jak widac na fig. 1, zas przeciwwaga 9, ulozyskowana w lozysku 8 na dzwigni 7, obróci sie zgodnie z kierunkiem wskazówki zegara, przy czym ogranicznik 10, 40 utwierdzajacy zapadke 3, przebiegnie droge wzgled¬ nego ruchu 20, która konczy sie pod zapadka 3 i w ten sposób uniemozliwi przedwczesne zablo¬ kowanie zamka. Podczas nastepujacego zlaczenia ksztaltowego glowic 1 nastepuje równiez pochyle- 45 nie uchwytu zamkowego 6 na dzwigni 7, skutkiefn czego przeciwwaga 9 pochyli sie, jak pokazano na fig. 5, przy czym ogranicznik 10, blokujacy zamek, przebiega pokazana na fig. 1 droge ruchu wzgled¬ nego 19 az do styku z zapadka3. r 50 Jezeli w polozeniu sprzegniecia urzadzenia zam¬ kowego dzialaja na elementy, blokujace zamek, wstrzasy udarowe lub podobne sily dynamiczne, spowodowane nabiegowym zderzeniem sie glowic dwóch pojazdów, nie maja one ujemnego wplywu 55 na proces sprzegania, gdyz, na przyklad, przy od¬ chyleniu do góry zapadki 3 przeciwwaga 9 poda^ zylaby za nia i uniemozliwila niezamierzone samo- rozprzegniecie pojazdów. \ 60 PL PL