PL182681B1 - Urządzenie do rozsuwania skał - Google Patents

Abstract

1. Urządzenie do rozsuwania skał zawierające kadłub z płaską powierzchnią, a od strony płaskiej powierzchni osadzony w kadłubie co najmniej jeden zaczep prostopadły do płaskiej powierzchni oraz zawierające co najmniej jeden rozpychak jednym końcem zamocowany do kadłuba w płaszczyźnie poprzecznej do osi zaczepu, znamienne tym, że ma przesuwny kadłub (2a) z płaską powierzchnią (5a) usytuowaną równolegle do płaskiej powierzchni (5) kadłuba (2), a od strony płaskiej powierzchni (5a) ma w przesuwnym kadłubie (2a) co najmniej jeden zaczep (1), przy czym rozpychak (3) jest zamocowany drugim końcem do przesuwnego kadłuba (2a).

Description

Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do rozsuwania skał, zwłaszcza do rozsuwania odspojonego skalnego bloku od calizny w kamieniołomie.

W kamieniołomach oddziela się skalny blok od calizny przez wiercenie otworów w górotworze, które to otwory leżą w jednej płaszczyźnie pionowej i po załadowaniu do otworów wybuchowego materiału, odpala się go. Następuje wówczas odspojenie bloku od calizny wzdłuż wspomnianej płaszczyzny, a między odspojonym blokiem i calizną powstaje niewielka szczelina. W celu załadowania odspojonego bloku na środek transportu blok oplata się liną ułożoną we wspomnianej szczelinie. Z reguły szczelina ta jest zbyt wąska i lina nie mieści się w niej. Trzeba więc szczelinę tę poszerzyć odsuwając odspojony blok od calizny. Znany sposób poszerzania szczeliny polega na osadzeniu w otworach strzałowych stalowych drągów i działając siłą ręcznie, na wystający koniec drąga, odsuwa się odspojony blok od calizny na taką odległość, aby w poszerzonej szczelinie mieściła się lina. Sposób ten jest powolny i wymaga użycia siły rąk.

Znana z polskiego opisu patentowego nr 92743 podpora kotwowa jest przesuwnikiem służącym do przemieszczania ścianowego przenośnika górniczego w odkrywkowym wyrobisku, gdzie urabianie odbywa się systemem ścianowym. Podpora ta składa się z płyty układanej na spągu wyrobiska i kotwionej do spągu za pomocą dwóch kotwi zamocowanych do płyty, a osadzonych w otworach w spągu, specjalnie do tego celu wierconych. Do górnej powierzchni płyty, równolegle do niej, jest zamocowany jednym końcem hydrauliczny siłownik. Drugi koniec siłownika mocuje się do poprzecznej ściany przemieszczanego przenośnika. Wymienione kotwie są osadzone w płycie w podłużnych wycięciach równoległych do siłownika. Podłużne wycięcia służą do przesuwania urządzenia po spągu za postępem czoła wyrobiska, gdy przestawiony odcinek przenośnika służy wówczas za stały punkt, względem którego za pomocą hydraulicznego siłownika podciąga się płytę urządzenia ku przenośnikowi.

Urządzenie do rozsuwania skał według wynalazku zawierające kadłub z płaską powierzchnią, a od strony płaskiej powierzchni osadzony w kadłubie co najmniej jeden zaczep prostopadły do płaskiej powierzchni oraz zawierające co najmniej jeden rozpychak jednym

182 681 końcem zamocowany do kadłuba w płaszczyźnie poprzecznej do osi zaczepu charakteryzuje się tym, że ma przesuwny kadłub z płaską, powierzchnią usytuowaną równolegle do płaskiej powierzchni kadłuba, a od strony płaskiej powierzchni przesuwny kadłub ma co najmniej jeden zaczep prostopadły do tej powierzchni, przy czym rozpychak jest zamocowany drugim końcem do przesuwnego kadłuba. Korzystnie rozpychak jest hydraulicznym siłownikiem zamocowany do kadłuba i przesuwnego kadłuba. W szczególnym rozwiązaniu zaczepy są kołkami o kołowym poprzecznym przekroju. Korzystnie płaskie powierzchnie kadłuba i przesuwnego kadłuba mają szerokość mierzoną prostopadle do prostej przechodzącej przez środki zaczepów w ich początkowym położeniu, co najmniej równą trzem grubościom zaczepów. Korzystnie punkty oparcia rozpychaka o kadłub i przesuwny kadłub leżą po przeciwnych stronach palisady, którą tworzą zaczepy.

Przedmiot wynalazku w przykładzie wykonania przedstawiono na rysunku, na którym fig. 1 jest widokiem z góry urządzenia, fig. 2 jest widokiem z boku, a fig. 3 widokiem z przodu urządzenia, fig. 4 przedstawia widok z góry urządzenia z dwoma rozpychakami w formie hydraulicznych siłowników, fig. 5 jest widokiem z boku kadłuba z zaczepami o przekroju prostokątnym, fig. 6 jest widokiem z przodu kadłuba z zaczepami o przekroju prostokątnym, fig. 7 jest przekrojem przez zaczep, fig. 8 jest widokiem z boku drugiego kadłuba z jednym zaczepem o przekroju prostokątnym, a fig. 9 jest hydraulicznym układem zasilania dwóch urządzeń do rozsuwania skał.

Urządzenie ma kadłub 2 i przesuwny kadłub 2a utworzone z masywnych płyt, z płaskimi powierzchniami 5 i 5a. Kadłub 2 ma wnękę 7 usytuowaną w połowie długości kadłuba i sięgającąjego krawędzi, przez co zostały utworzone ramiona 8. W ramionach 8 są osadzone zaczepy 1 wystające z kadłuba 2 od strony płaskiej powierzchni 5. Zaczepy 1 są wzajemnie równoległe, a ich osie przecinają prostą 6.

W przykładzie wykonania na fig. 1, fig. 2 i fig. 3 w kadłubie 2 są osadzone dwa zaczepy 1, jednakże w innych postaciach wykonania liczba zaczepów 1 osadzonych w kadłubie 2 może być większa przy zachowaniu ich wzajemnej równoległości i przecinaniu się ich osi z jedną i tą samą prostą 6. W omawianym przykładzie wykonania zaczepy 1 mają postać kołków o poprzecznym kołowym przekroju, które osadzono w kołowych otworach w kadłubie 2. Przesuwny kadłub 2a jest masywną prostokątną płytą której szerokość jest nieco mniejsza od szerokości wnęki 7 w kadłubie 2, dzięki czemu może być wsuwany do wnęki 7, a zaczepy 1 w kadłubie 2 i przesuwnym kadłubie 2a mogą być w położeniu wyjściowym ustawione na jednej osi 6. W przesuwnym kadłubie 2a jest osadzony jeden zaczep 1 wystający poza kadłub 2a od strony płaskiej powierzchni 5a. W innych wykonaniach w kadłubie 2a, odpowiednio szerokim, może być osadzony więcej niż jeden zaczep 1. W tym przypadku wszystkie te zaczepy leżą na prostej równoległej do krawędzi kadłuba 2a zwróconej w stronę kadłuba 2. Głębokość wnęki 7 w kadłubie 2 jest tak dobrana, iż po wsunięciu do niej kadłuba 2a oś zaczepu 1, albo osie zaczepów 1, osadzonych w kadłubie 2a znajdą się na prostej 6 wyznaczonej przez osie zaczepów 1 osadzonych w kadłubie 2. Szerokość s kadłubów 2 i 2a mierzona od osi zaczepów 1 prostopadle do prostej 6, jest korzystnie równa co najmniej trzem grubościom d zaczepów 1. Chodzi o to, aby kadłuby 2 i 2a ułożone płaskimi powierzchniami 5 i 5a na powierzchni skały przylegały do niej stabilnie. Na powierzchni kadłubów 2 i 2a przeciwległej do płaskich powierzchni 5 i 5a są umieszczone punkty oparcia 4 i 4a rozpychaka 3. Kształt konstrukcyjny punktów oparcia 4 i 4a jest dostosowany do rodzaju rozpychaka 3. W omawianym przykładzie wykonania wynalazku rozpychak 3 jest hydraulicznym siłownikiem i wobec tego punkty oparcia 4 i 4a mają formę uch, w których za pomocą sworzni jest zamocowany hydrauliczny siłownik służący jako rozpychak 3. Dzięki takiemu zamocowaniu siłownika kadłuby 2 i 2a można przechylać wzajemnie wokół osi równoległej do prostej 6, co umożliwia zamocowanie siłownika w uchach; można także kadłuby 2 i 2a przechylać wzajemnie poprzecznie, co umożliwia obrót tłoka i tłoczyska w cylindrze siłownika. Tak więc kadłuby 2 i 2a mogą być dobrze dostosowane do nierówności powierzchni rozsuwanych skał. W omawianym przykładzie wykonania siłownik spełniający zadanie rozpychaka 3 jest usytuowany prostopadle do prostej 6 przechodzącej przez osie zaczepów 1, a punkty oparcia 4 i 4a są rozmieszczone po przeciwległych stronach palisady zaczepów 1, czyli po przeciwległych

182 681 stronach wspomnianej prostej 6. Takie usytuowanie punktów oparcia 4 i 4a jest korzystne, gdyż wówczas zaczepy 1 osadzone w otworach podlegają jedynie ścinaniu, a nie jednoczesnemu zginaniu, ale przy odpowiednich kształtach kadłubów 2 i 2a rozmieszczenie punktów oparcia 4 i 4a może być inne. W przykładzie wykonania urządzenia przedstawionym na fig. 4 rozpychak 3 tworzą dwa hydrauliczne siłowniki zamocowane w jednym punkcie oparcia 4a na kadłubie 2a, a do kadłuba 2 zamocowane w dwóch punktach oparcia 4 przez co hydrauliczne siłowniki tworzą układ litery V. Przy odpowiednim ukształtowaniu kadłubów 2 i 2a można jako rozpychak 3 zastosować dwa hydrauliczne siłowniki ustawione wzajemnie równolegle i zamocowane jednymi końcami do kadłuba 2, a drugimi końcami do przesuwnego kadłuba 2a. W omówionych przykładach wykonania urządzenia użyto hydraulicznych siłowników, które zasilane hydraulicznym medium przez pompę napędzaną elektrycznym silnikiem zastępują pracę ręczną. W tych rozwiązaniach hydrauliczny siłownik oddziałuje bezpośrednio na kadłuby 2 i 2a w punktach oparcia 4 i 4a i wywierając siłę oddala od siebie kadłuby 2 i 2a, a tym samym oddala od siebie zaczepy 1 zamocowane do kadłuba 2a od zaczepów 1 zamocowanych do kadłuba 2. Jednakże hydrauliczny siłownik można zastąpić mechanizmem uruchamianym ręcznie. Mechanizm taki może tworzyć na przykład układ mimośrodowy, albo układ dźwigni uruchamianych ręcznie śrubą albo hydraulicznym siłownikiem. W każdym przypadku rozpychak 3 musi mieć taką budowę, aby mógł dużą siłą odsuwać od siebie kadłuby 2 i 2a, czyli ostatecznie odsuwać odspojony blok od calizny za pośrednictwem zaczepów 1. W szczególnym wykonaniu zaczepy 1 stanowią jednolitą całość z kadłubem 2 i 2a, jak to pokazano na fig. 5, fig. 6, fig. 7 i fig. 8. W tym wykonaniu zaczepy 1 mają przekrój prostokątny, w szczególności kwadratowy.

Po odpaleniu ładunków materiału wybuchowego osadzonego w otworach wywierconych w caliźnie skały, skała pęka wzdłuż powierzchni oddzielających od calizny skalny blok. W powstałej szczelinie osadza się w otworach strzałowych zaczepy 1 urządzenia. Wpierw jednak urządzenie ustawia się tak, aby zaczepy 1 zamocowane do kadłuba 2 i zaczepy 1 zamocowane do kadłuba 2a leżały na prostej 6. Kadłuby 2 i 2a powinny dolegać powierzchniami 5 i 5a do skały. Po osadzeniu zaczepów 1 w szczelinie tłoczy się hydrauliczne medium do rozpychaka 3. Pompa 9 tłoczy medium przewodami 10 pod tłok siłownika, przez co kadłuby 2 i 2a są od siebie oddalone, zatem zaczepy 1 napierając na caliznę i na skalny blok powodują odsunięcie bloku od calizny, a więc poszerzenie rozdzielającej je szczeliny. Do poszerzonej szczeliny można wsunąć linę i dalej przemieszczać blok urządzeniem dźwigowym. Przy dużych rozmiarach skalnego bloku w szczelinie osadza się dwa lub więcej urządzeń, których rozpychaki 3 mogą się łączyć ze wspólną pompą 9, jak to przykładowo pokazano na fig. 9 z zastosowaniem dwóch urządzeń do rozsuwania skał.

182 681

fig.9

182 681

fig.5

fig.7 fig.8

182 681

fig.4

182 681

fig.3

182 681

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.

Claims (5)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Urządzenie do rozsuwania skał zawierające kadłub z płaską powierzchnią, a od strony płaskiej powierzchni osadzony w kadłubie co najmniej jeden zaczep prostopadły do płaskiej powierzchni oraz zawierające co najmniej jeden rozpychak jednym końcem zamocowany do kadłuba w płaszczyźnie poprzecznej do osi zaczepu, znamienne tym, że ma przesuwny kadłub (2a) z płaską powierzchnią (5a) usytuowaną równolegle do płaskiej powierzchni (5) kadłuba (2), a od strony płaskiej powierzchni (5a) ma w przesuwnym kadłubie (2a) co najmniej jeden zaczep (1), przy czym rozpychak (3) jest zamocowany drugim końcem do przesuwnego kadłuba (2a).
2. 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że rozpychak (3) jest hydraulicznym siłownikiem zamocowanym do kadłubów (2, 2a) w punktach oparcia (4, 4a).
3. 3. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że zaczepy (1) są kołkami o kołowym poprzecznym przekroju.
4. 4. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że płaskie powierzchnie (5, 5a) mają szerokość (s), mierzoną prostopadle do prostej (6) przechodzącej przez środki zaczepów (1) co najmniej równą trzem grubościom (d) zaczepów (1).
5. 5. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że punkty oparcia (4, 4a) leżą po przeciwnych stronach palisady, którą tworzą zaczepy (1).