PL181648B1

PL181648B1 - Ciekla kompozycja bielaca PL PL

Info

Publication number: PL181648B1
Application number: PL96322451A
Authority: PL
Inventors: Stefano Scialla; Raffaele Scoccianti
Original assignee: Procter & Gamble
Priority date: 1995-03-27
Filing date: 1996-03-04
Publication date: 2001-08-31
Also published as: HUP9801425A3; EP0735133A1; JPH11502883A; ES2173151T3; NO974212L; CA2215709A1; EP0735133B1; WO1996030456A1; MX9707355A; DE69525526T2; EP1010749B1; SK131397A3; AR001434A1; HUP9801425A2; RU2154702C2; KR19980703341A; ATE318298T1; CN1234819A; EP1010749A2; FI973808L

Abstract

1. Ciekla kompozycja bielaca, znamienna tym, ze zawiera od 0,5% do 20% wagowych w przeliczeniu na mase kompozycji nadtlenku wodoru lub jego zródla oraz od 0,5% do 20% wagowych w przeliczeniu na mase kompozycji cieklego, hydrofobowego aktywatora srodka bielacego, przy czym kompozycja ma postac mikroemulsji cieklego, hydrofobowego aktywa- tora srodka bielacego w matrycy zawierajacej wode i pomniejsze skladniki w uzupelnieniu do 100% wagowych kompozycji, nadtlenek wodoru lub jego zródlo oraz hydrofilowy uklad sro- dków powierzchniowo czynnych, skladajacy sie z od 6% do 12% wagowych w przeliczeniu na mase kompozycji anionowego srodka powierzchniowo czynnego i od 5% do 12% wago- wych w przeliczeniu na mase kompozycji niejonowego srodka powierzchniowo czynnego. PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku sąciekłe kompozycje bielące, oparte na nadtlenkowych środkach bielących, które są szczególnie przydatne w wybielaniu materiałów włókienniczych.

Wybielające i czyszczące kompozycje sa szeroko opisane w literaturze. Dobrze również wiadomo, że z różnych przyczyn, stosowanie nadtlenkowych środków bielących może być bardziej pożądane, niż chlorowych środków bielących. W szczególności, uważa się, że nadtlenkowe środki bielące są na ogół łagodniejsze w kontakcie z tkaniną, niż chlorowe substancje bielące. Jednakże, nadtlenkowe środki bielące maja tę wadę, że są na ogół mniej skuteczne w niższych temperaturach. Aby zaradzić tej niedogodności, zostały opisane nadtlenkowe substancje bielące, które dodatkowo zawierają aktywator środka bielącego. Aktywator środka bielącego reaguje z jonem nadhydroksylowym dając nadkwas, który jest „aktywowanym” środkiem bielącym.

Jednakże, aktywowane kompozycje bielące przedstawiają tę niedogodność, że aktywator i środek bielący majątendencję do reagowania ze sobąw kompozycji, której są składnikami. A zatem, kompozycje takie przeważnie są niestabilne chemicznie.

Rozwiązanie tego problemu zostało opisane w europejskim opisie patentowym nr 598 170, gdzie omówiono wytworzenie kompozycji, zawierającej hydrofobowy aktywator środka bielącego i hydrofilowy środek bielący. Kompozycje, przedstawione w europejskim opisie patentowym nr 598 170, zostały wytworzone w postaci emulsji, składającej się z fazy hydrofobowej i fazy hydrofilowej. Faza hydrofitowa zawiera hydrofitowy, niejonowy środek powierzchniowo czynny oraz środek bielący, podczas gdy faza hydrofobowa zawiera hydrofobowy, niej on owy środek powierzchniowo czynny oraz hydrofobowy, ciekły aktywator środka bielącego.

Kompozycje te sąbardzo zadowalające, jeśli chodzi o stabilność, jednakże narzucają ostre ograniczenia, jeśli chodzi o elastyczność składu. Na przykład, trudno jest wprowadzić do tych kompozycji znaczne ilości anionowych środków powierzchniowo czynnych, podczas gdy ich obecność, w niektórych spośród nich, może być pożądane, aby zapewnić lepsze wybielanie i usuwanie plam, a w szczególności zanieczyszczeń nierozpuszczonych i plam enzymatycznych, a zwłaszcza z gliny i krwi. Również obecność hydrofobowego, niejonowego środka powierzchniowo czynnego, może być nieodporna w pewnych warunkach. Na przykład, w niskiej temperaturze, przy dużym rozcieńczeniu i krótkich cyklach prania, hydrofobowe, niejonowe środki powierzchniowo czynne tylko w niewielkim stopniu przyczyniają się do całkowitego usuwania plam.

Przedmiotem wynalazku jest wytworzenie aktywowanej kompozycji bielącej, która zapobiega wyżej wymienionym niedogodnościom.

Obecnie stwierdzono, że taka kompozycja może być wytworzona w postaci mikroemulsji hydrofobowego, ciekłego aktywatora środka bielącego, w matrycy zawierającej wodę oraz hydrofitowy układ środków powierzchniowo czynnych, składający się z anionowego i niejonowego środka powierzchniowo czynnego.

181 648

W europejskim opisie patentowym nr 598 170, szczególnie mocno podkreśla się, że kompozycje te sątylko emulsjami, w których obecność substancji anionowych również nie jest polecana. W europejskim opisie patentowym nr 92932, opisuje się aktywowaną kompozycję bielącą w postaci emulsji, która wymaga emulgatora dla wymienionego aktywatora środka bielącego. W publikacji WO 93/00847 opisuje się aktywowaną ciekłą kompozycję bielącą która zawiera hydrofobowy, ciekły aktywator środka bielącego, acetylocytrynian trietylowy (ATC). Ciekłe kompozycje zawierające ATC, opisane ogólnie w publikacji WO 93/00847, nie majapostaci mikroemulsji.

Kompozycje według wynalazku są ciekłymi kompozycjami bielącymi, które zawierają nadtlenek wodoru lub jego źródło oraz ciekły, hydrofobowy aktywator środka bielącego. Kompozycje według wynalazku są wytwarzane w postaci mikroemulsji ciekłego, hydrofobowego aktywatora środka bielącego w matrycy zawierającej wodę, nadtlenek wodoru lub jego źródło oraz hydrofitowy układ środków powierzchniowo czynnych, składający się z anionowego i niejonowego środka powierzchniowo czynnego.

Kompozycje według wynalazku sa ciekłymi, wodnymi kompozycjami bielącymi. A zatem, składają się one z wody oraz środka bielącego.

Stosowane według wynalazku, odpowiednie środki bielące, obejmują nadtlenek wodoru lub rozpuszczalne w wodzie jego źródła. W rzeczywistości, aby mieć pewność, że środek bielący i aktywator środka bielącego nie przereagowująprzedwcześnie, zasadniczą sprawą) est oddzielenie środka bielącego od aktywatora środka bielącego. Odpowiednio, środek bielący powinien być rozpuszczalny w wodzie. Poza nadtlenkiem wodoru, odpowiednie, rozpuszczalne w wodzie jego źródła, obejmują sole nadboranowe, nadwęglanowe, kwasy nadbenzoesowy i alkilonadbenzoesowy, sole nadkrzemianowe i nadsiarczanowe i im podobne. Najodpowiedniejszy dla zastosowania jest nadtlenek wodoru. Kompozycja według wynalazku powinny zawierać 0,5 - 20% wagowych w przeliczeniu na masę całej kompozycji, korzystnie 2% -15%, korzystniej 3% -10%, nadtlenku wodoru lub jego źródła.

Drugim zasadniczym elementem kompozycji jest ciekły, hydrofobowy aktywator środka bielącego. Przez aktywator środka bielącego, według wynalazku, rozumie się związek, który reaguj e z nadtlenkiem wodoru tworząc nadkwas. Tak utworzony nadkwas stanowi aktywowany środek bielący. Dla celów wynalazku konieczne jest, aby aktywator środka bielącego był hydrofobowy, aby zapewnić jego oddzielenie od hydrofilowego środka bielącego, przez co unika się przedwczesnej reakcji pomiędzy oboma związkami. I stosownie do tego, przez hydrofobowy aktywator środka bielącego, rozumie się aktywator, który nie miesza się z wodą trwale w znacznym stopniu. Zazwyczaj, takie hydrofobowe aktywatory środka bielącego mają wartość stałej równowagi hydrofilowo-lipofilowej poniżej 11. Takie odpowiednie, ciekłe, hydrofobowe aktywatory środka bielącego, zazwyczaj należą do klasy estrów, amidów, imidów lub bezwodników. Szczególna rodzina aktywatorów środków bielących została opisana w europejskim opisie patentowym nr 624 154, a szczególnie korzystnym z tej rodziny jest acetylocytrynian trietylowy (ATC). ATC ma również inne zalety, a mianowicie jest przyjazny dla środowiska, co przejawia się tym, że w końcu rozkłada się do kwasu cytrynowego i alkoholu. ATC ma również dobrą hydrolityczną stabilność w kompozycjach według wynalazku i jest skutecznym aktywatorem środka bielącego. I w końcu, zapewnia on dobrą spoistość kompozycjom. Możliwe jest również stosowanie mieszanin ciekłych, hydrofobowych aktywatorów środków bielących. Kompozycje według wynalazku powinny zawierać 0,5 - 20% wagowych, w przybliżeniu na całkowitą masę kompozycji, aktywatora środka bielącego, korzystnie 1 - 10%, korzystnie 2 - 7%.

Trzeci zasadniczy składnik kompozycji według wynalazku to hydrofilowy układ środków powierzchniowo czynnych, na który składa się anionowy środek powierzchniowo czynny oraz niejonowy środek powierzchniowo czynny. Bardzo istotne dla stabilnego wprowadzenie hydrofobowego aktywatora jest to, że co najmniej jeden ze środków powierzchniowo czynnych musi mieć wyraźnie inną wartość stałej równowagi hydrofilowo-lipofilowej, niż aktywator hydrofobowy. Praktycznie, jeśli wszystkie środki powierzchniowo czynne miałyby taką samą wartość stałej równowagi hydrofilowo-lipofilowej, jak hydrofobowy aktywator, mogłaby wytworzyć się

181 648 ciągła, pojedyncza fazą, co spowodowałoby zmniejszenie chemicznej stabilności układu środek bielący/aktywator środka bielącego. Korzystnie, wartość stałej równowagi hydrofilowo-lipofilowej co najmniej jednego z wymienionych środków powierzchniowo czynnych, różni się o co najmniej 1,0 jednostkę stałej równowagi hydrofilowo-lipofilowej, korzystniej o 2,0, od wartości stałej równowagi hydrofilowo-lipofilowej aktywatora środka bielącego.

Odpowiednie, anionowe środki powierzchniowo czynne według wynalazku, obejmują rozpuszczalne w wodzie sole lub kwasy o wzorze ROSO₃M, w którym R, korzystnie oznacza, hydrokarbylC ] ₀-C₂₄, korzystnie alkil lub hydroksyalkil zawieraj ący C ] ₀-C₂₀ alkil, korzystnej C j ₂-C j ₈ alkil lub hydroksyalkil, a M oznacza atom wodoru lub kation, np. kation metalu alkalicznego (np. sód, potas, lit) lub amon lub podstawiony amon (np. kationy metylo-, dimetylo- oraz trimetyloamoniowe i czwartorzędowe kationy amoniowe, takie jak tetrametyloamoniowy oraz kationy dimetylopiperydyniowe i czwartorzędowe kationy amoniowe pochodzące z alkiloamin, takich jak etyloamina, dietyloamina, trietyloamina oraz ich mieszaniny i im podobne). Zazwyczaj, łańcuchy alkilowe C₁₂-C₁₆ są korzystne do prania w niskich temperaturach (np. poniżej około 50°C), a łańcuchy alkilowe C₁₆-C₁₈ są korzystne do prania w wyższych temperaturach (np. powyżej około 50°C).

Innymi odpowiednimi, anionowymi środkami powierzchniowo czynnymi, stosowanymi według wynalazku, są rozpuszczalne w wodzie sole lub kwasy o wzorze RO(A)_mSO₃M, w którym R oznacza niepodstawioną C₁₀-C₂₄ grupę alkilową lub grupę hydroksyalkilowa, mającą C₁₀-C₂₄ alkil, korzystnie C₁₂-C₂₀ alkil lub hydroksyalkil, korzystniej C₁₂-C₁₈ alkil lub hydroksyalkil, A oznacza jednostkę etoksy lub propoksy, m oznacza liczbę większą niż zero, zazwyczaj od około 0,5 do około 6, korzystniej od około 0,5 do około 3, a M oznacza atom wodoru lub kation, którym może być, a przykład, kation metalu (np. sód, potas, lit, wapń, magnez, itd.), kation amoniowy lub podstawiony kation amoniowy. Według wynalazku rozważane są zarówno alkilosiarczany etoksylowane, jak i alkilosiarczany propoksylowane. Specyficzne przykłady podstawionych kationów amoniowych obejmują metylo-, dimetylo- oraz trietyloamoniowe i czwartorzędowe kationy amoniowe, takie jak tetrametyloamoniowy i kationy dimetylopiperydyniowe i czwartorzędowe kationy amoniowe, pochodzące z alkanoloamin, takich jak etyloamina, dietyloamina, trietyloamina oraz ich mieszaniny i im podobne. Przykładowymi środkami powierzchniowo czynnymi sąC₁₂-Ci₈alkilosiarczan polietoksylowany (1,0), C₁₂-C₁₈E (l,0)M), Ci₂-C₁₈alkilosiarczan polietoksylowany (2,25), C₁₂-C₁₈E(2,25)M), C₁₂-C₁₈alkilosiarczan polietoksylowany (3,0), C₁₂-C₁₈E(3,0)M) oraz C₁₂-C₁₈ alkilosiarczan polietoksylowany (4,0), C₁₂-C₁₈E(4,0)M), gdzie M wybiera się, dogodnie, spośród potasu lub sodu.

Inne, anionowe środki powierzchniowo czynne przydatne do celów oczyszczania, mogą być również stosowane według wynalazku. Mogą one obejmować sole (w tym, na przykład, sole sodowe, potasowe, amoniowe i podstawione sole amoniowe, sole takie jak mono-, di-oraz trietanoloamin) w postaci mydeł, C₉-C₂₀ liniowe alkilobenzenosulfoniany, C₈-C₂₂ pierwszorzędowe lub drugorzędowe alkanosulfoniany, C₈-C₂₄ olefinosulfoniany, sulfonowane kwasy polikarboksylowe, wytworzone przez sulfonowanie pirolizowanych produktów cytrynianów metali ziem alkalicznych, np. jak przedstawione w angielskim opisie patentowym nr 1082179, C₈-C₂₄ alkilopoliglikoloetero- siarczany (zawierające do 10 moli tlenku etylenu); estry kwasów alkilosulfonowych, takie jak ester metylowy kwasów C₁₄-C₁₆ sulfonowych; acylosulfoniany gliceryny, siarczany gliceryny i alkoholi tłuszczowych, siarczanowane etery etoksylowanych alkilofenoli, sulfoniany parafinowe, fosforany alkilowe, izetioniany, takie jak acyloizetioniany, N-acylotauryniany, aminobursztyniany i sulfobursztyniany alkilowe, monoestry kwasu sulfobursztynowego, (a zwłaszcza nasycone i nienasycone Ci₂-C₁₈ monoestry), diestry kwasu sulfobursztynowego, (a zwłaszcza nasycone i nienasycone C₆-C₁₄ diestry), acylosarkozyniany, siarczany alkilopoli- sacharydów, takie jak siarczany alkilopoliglukozydu, (przy czym, niejonowe, niesulfonowane związki sa opisane poniżej), siarczany rozgałęzionych, pierwszorzędowych alkih, alkilopolietoksykarboksylany, takie jak o wzorze RO(CH₂CH₂O)_k CH₂COO-M⁺, w którym R oznacza C₈-C₂₂ alkil, k oznacza liczbę całkowita 0-10, a M oznacza rozpuszczalny, tworzący sole kation. Odpowiednie sa również kwasy żywiczne i uwodornione kwasy żywiczne, takie jak kala

181 648 fonia, uwodorniona kalafonia, kwasy żywiczne i uwodornione kwasy żywiczne, występujące lub pochodzące z oleju talowego. Kolejne przykłady sa podane w „Surface Active Agents and Devtergents” (Tom I i II, Schwartz, Perry i Berch). Różnorodne środki powierzchniowo czynne tego typu są również ogólnie przedstawione w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 929 678, udzielonym 3 grudnia 1975 r Laughlin'owi i innym, w kolumnie 23, wers 58 do kolumny 29, wers 23 (dołączonym jako referencja).

Korzystnymi środkami powierzchniowo czynnymi, stosowanymi w kompozycjach według wynalazku, są estry alkilowe kwasów benzenosufonowych, siarczany alkilowe, siarczany alkilowe alkoksylowane oraz ich mieszaniny. Jak wyżej wymieniono anionowe środki powierzchniowo czynne zapewniają poprawioną wydajność czyszczenia. Poza tym, anionowe środki powierzchniowo czynne według wynalazku, nawet przy niskiej zawartości, wykazują poprawioną fizyczną stabilność kompozycji według wynalazku, nawet w wyższych temperaturach (do 50°C).

Odpowiednie, niejonowe środki powierzchniowo czynne do stosowania według wynalazku obejmują alkoksylowane alkohole tłuszczowe. Praktycznie dostępne są w handlu różnorodne alkoksylowane alkohole tłuszczowe, które mają bardzo różne wartości stałych równowagi hydrofilowo-lipofilowej. Wartości stałych równowagi hydrofilowo-lipofilowej takich alkoksylowanych niejonowych środków powierzchniowo czynnych zależą zasadniczo od długości łańcucha alkoholu tłuszczowego, rodzaju alkoksylowania oraz stopnia alkoksylowania. Hydrofilowe, niejonowe środki powierzchniowo czynne zazwyczaj mająwysoki stopień alkoksylowania oraz krótki łańcuch alkoholu tłuszczowego, podczas gdy hydrofobowe środki powierzchniowo czynne mają zazwyczaj niski stopień alkoksylowania oraz długi łańcuch alkoholu tłuszczowego. W dostępnych katalogach środków powierzchniowo czynnych są zebrane zestawienia dużej ilości środków powierzchniowo czynnych, w tym niejonowych, łącznie z ich odpowiednimi wartościami stałych równowagi hydrofilowo-lipofilowej.

Korzystny sposób wytwarzania kompozycji obejmuje mieszanie wstępnie środków powierzchniowo czynnych z wodą a następnie dodawanie innych składników, w tym nadtlenku wodoru i w końcu wprowadzenie hydrofobowego aktywatora środka bielącego. Niezależnie od tej korzystnej kolejności dodawania składników, ważne jest, aby podczas mieszania składników, kompozycja była intensywnie mieszana, korzystnie przez 30 minut przy 750 obr./min, korzystniej przez 30 minut przy 1000 obr./min.

Kompozycje według wynalazku mogą poza tym charakteryzować się tym, że są one makroskopowo transparentne pod nieobecność substancji zmętniających i barwników oraz tym, że można je zbadać na drodze mikroskopowej i przez odwirowanie. Stwierdzono, że w trakcie wirowania, kompozycje według wynalazku, nie wykazują rozdziału faz, po 15 minutach wirowania przy 6000 obr./min. Pod mikroskopem okazało się, że kompozycje stanowią zawiesiny kropelek w matrycy. Matryca jest, opisaną wyżej, matryca hydrofitową, a kropelki są utworzone z ciekłego, hydrofobowego aktywatora środka bielącego. Stwierdzono, że typowy wymiar cząstek miał średnicę około lub poniżej 3 mikronów. Przyjmuje się, że omawiane kompozycje sąmikroemulsjami.

Ewentualnie ale korzystnie, kompozycje według wynalazku, powinny być wytwarzane w zakresie kwasowym pH, korzystnie przy pH 2-6, korzystniej przy pH 3-5.

W innym ewentualnym ale korzystnym wykonaniu, kompozycje według wynalazku, zawierają, jako środek powierzchniowo czynny, tlenek aminy o wzorze R]R₂R₃NO, gdzie każdy z R], R₂ i R₃ oznacza niezależnie, łańcuch węglowodorowy C₆-C₃₀, korzystnie, C₁₀-C₃₀, korzystniej, C₁₂-C₁₆. W praktyce, stwierdzono, że poprawioną chemiczną stabilność, tzn. niższy stopień rozkładu środka bielącego i aktywatora środka bielącego, uzyskuje się przez wprowadzenie takiego tlenku aminy. Przyjmuje się, że stabilność takajest związana ze zdolnościątlenku aminy do ograniczenia oddziaływań pomiędzy środkiem bielącym i aktywatorem środka bielącego, być może poprzez tworzenie emulsji. Przyjmuje się, że ten stabilizujący efekt nie zależy od matrycy. I stąd, w innym sposobie wykonania wynalazku, kompozycja jest wodną ciekłą kompozycją zawierającą nadtlenek wodoru lub jego źródło, aktywator środka bielącego oraz tlenek aminy.

181 648

Kompozycje według wynalazku są szczególnie przydatne jako środki do wstępnej obróbki prania, tzn. w procesie, gdzie wymienioną kompozycję rozkłada się w czystej postaci na zaplamione części tkanin, zanim wymienione tkaniny zostaną uprane w oddzielnej, typowej operacji prania. Korzystnie, wymienione części tkanin poddaje się działaniu wymienionej kompozycji w czystej postaci, przez pewien okres czasu, zanim upierze się tkaniny w operacji prania. Korzystnie, nie pozostawia się kompozycji w czystej postaci, do wyschnięcia na wymienionych częściach. Korzystnie, okres czasu wynosi od 1 minuty do 24 godzin, korzystnie od 1 minuty do 1 godziny, a zwłaszcza 1 -30 minut. Ewentualnie, w przypadku kiedy tkaniny są zabrudzone zaskorupiałymi plamami i brudem, proces obróbki wstępnej może dodatkowo obejmować tarcie i szorowanie. Stwierdzono, że w takim procesie obróbki wstępnej, obecność tlenku aminy dalej poprawia skuteczność czyszczenia jednorodnych i tłustych plam. Przyjmuje się, że ta poprawa skuteczności czyszczenia jest niezależna od matrycy. I stąd, kolejnym celem wynalazku jest sposób wstępnej obróbki tkanin, w którym tkaniny sa poddawane wstępnemu działaniu kompozycji, zawierającej tlenek aminy, jak omówiony wyżej.

Aby osiągnąć jedną z tych korzyści, tlenek aminy powinien występować w ilości 0,1 %-10% wagowych całej kompozycji, korzystnie 1,5-3%.

W kolejnym ewentualnym ale korzystnym sposobie wykonania, kompozycje według wynalazku, mogą zawierać 0,5%-5% wagowych, korzystnie 2%-4%, w przeliczeniu na masę całej kompozycji, alkoholu o wzorze HO-CR'R-OH, w którym R' i R niezależnie oznaczająatom wodoru lub łańcuch węglowodorowy C₂-C₁₀ i/lub pierścień. Korzystnym alkoholem o tym wzorze jestpropanodiol. W praktyce stwierdzono, że te alkohole na ogół, apropanodiol w szczególności, również poprawiają chemiczną stabilność kompozycji, tzn. niższy stopień rozkładu środka bielącego i aktywatora środka bielącego, tak jak wyżej omówiony tlenek aminy. Poza tym, wymienione alkohole, obniżają napięcie powierzchniowe produktu, zapobiegając w ten sposób w tworzeniu warstewki powierzchniowej lub żelu. A zatem, wymienione alkohole poprawiają estetykę kompozycji według wynalazku. Przyjmuje się, że efekt chemicznej stabilizacji alkoholi jest podwójny. Po pierwsze, mogą one działać jako akceptory wolnych rodników, a po drugie, mogą one oddziaływać z nadtlenkiem wodoru, zapobiegając lub ograniczając hydrolizę, a co się z tym wiąże, zmniejszać szybkość rozkładu nadtlenku. Przyjmuje się, że ta poprawa chemicznej stabilności, uzyskana przez stosowanie alkoholi, jest niezależna od matrycy. I stąd, innym celem wynalazku, jest wodna kompozycja, zawierająca nadtlenek wodoru lub jego źródło oraz stabilizującą ilość alkoholu lub jego mieszanin.

W kolejnym ewentualnym sposobie wykonania, kompozycje według wynalazku mogą zawierać alkohol o wzorze

R w którym n oznacza liczbę całkowita 0-10, R, R', R, R* oraz R^IV, oznaczają atom wodoru lub

Ci-Cio liniowe lub rozgałęzione łańcuchy alkilowe lub Ci-Cio liniowe lub rozgałęzione łańcuchy alkenylowe lub alkinylowe. Korzystnym alkoholem o tym wzorze jest alkohol benzylowy.

W praktyce stwierdzono, że takie związki są szczególnie korzystne, kiedy pożądane jest wytworzenie mikroemulsji według niniejszego wynalazku o niskiej lepkości, tzn. mikroemulsji o lepkości 5-2000 mPas, korzystnie 10-500 rnPas, a zwłaszcza 20-200 mPas, zmierzonej wrzecionem

Brookfield'a 3, przy szybkości 50 obr./min, w temperaturze 20°C.

181 648

Odpowiednio, kompozycja według wynalazku, może zawierać do 20% wagowych, w przeliczeniu na masę całej kompozycji, korzystnie 0,l%-10%, korzystniej 0,5%-5%, alkoholi o wyżej przedstawionym wzorze lub ich mieszanin.

Kompozycje według wynalazku, mogą ponadto zawierać różne inne dodatki, takie jak wypełniacze, związki chelatowe, akceptory wolnych rodników, enzymy, substancje rozjaśniające, barwniki, substancje zapachowe i im podobne.

Kompozycje według wynalazku są przydatne w różnych zastosowaniach, zazwyczaj do prania tkanin, a zwłaszcza do operacji wstępnej obróbki, czyszczenia dywanów, jak również twardych powierzchni i naczyń.

W dalszej części, wynalazek zostanie zilustrowany przykładami.

Poniższe kompozycje zostały wytworzone poprzez zmieszanie zestawionych składników w podanych proporcjach.

Zestawione ilości sąpodane w % wagowych, w przeliczeniu na całkowitą masę kompozycji.

	Przykład 1	Przykład 2	Przykład 3	Przykład 4
Środek bielący	6% H₂O₂	6% H₂O₂	6% H₂O₂	6% H₂O₂
Aktywator środka bielącego	3,5% ATC	3,5% ATC	3,5% ATC	3,5% ATC
Niejonowy środek powierzchniowo czynny	6% Dob45-7 6%Dob-23-6,5	12% Dob-45-7	12% Dob23-6,5	6%Dob-45-7 6%Dob23-6,5
Anionowy środek powierzchniowo czynny	12% C₂₅AE3S	12%C_2SAE2,5S	12% Na AS	12%NaAS
Tlenek aminy	1,5%	0,5%	1,5%	3%
Propanodiol	3%	3%	3%	5%
Woda i składniki drugorzędne	bilansowe	bilansowe	bilansowe	bilansowe

	Przykład 5	Przykład 6	Przykład 7	Przykład 8
Środek bielący	3% H₂O₂	4% H₂O₂	7% H₂O₂	6% H₂O₂
Aktywator środka bielącego	3,5% OCL (oktanoilo kaprolaktam)	3,% NVL (nonanoilo - valerolaktam)	3,5% OCL + 3,5 ATC	3,0% Triacetyna
Niejonowy środek powierzchniowo czynny	5%Dob91-10+ 2%Dob23-3	5% Dob91-8 +	9%Dob45-7	6%Dob45-7
Anionowy środek powierzchniowo czynny	-	10% HLAS	6% AES	6% AS
Tlenek aminy	-	1,0%	-	1%
Propanodiol	-	-	3%	3%
Woda i składniki drugorzędne	bilansowe	bilansowe	bilansowe	bilansowe

	Przykład 9	Przykład 10
Środek bielący	4% H₂O₂	4% H₂O₂
Aktywator środka bielącego	2% ATC	2% ATC
Niejonowy środek powierzchniowo czynny	6% Neodol45-7+ 3,5% Neodol23-3	6% Neodol45-7+ 3,5% Neodol23-3
Anionowy środek powierzchniowo czynny	6% NaAS	6%C₂₅AE2,5S
Alkohol benzylowy	3%	3%
Woda i składniki drugorzędne	bilansowe	bilansowe

181 648 9

W przykładach powyżej, „Dob” oznacza Dobanol®, serię, dostępnych handlowo, niejonowych środków powierzchniowo czynnych.

Kompozycje zostały ocenione co do ich chemicznej stabilności i uzyskano następujące wyniki: - strata nadtlenku wodoru: mniejsza niż 2% po 4 tygodniach w temperaturze

40°C

- lepkość (mPas w temperaturze 20°C: 200-400 dla przykładów 1 -8,50-80 dla przykładów

9-10

- stabilność fazy: brak rozdziału fazowego po 15 minutach wirowa- nia przy 6000 obr./min

- aktywność aktywatora środka bielącego: 60-80% teoretycznej AvO (% aktywatora, który efektywnie reaguje z nadtlenkiem wodoru w warunkach prania).

181 648

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz.

Cena 2,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Ciekła kompozycja bieląca, znamienna tym, że zawiera od 0,5% do 20% wagowych w przeliczeniu na masę kompozycji nadtlenku wodoru lub jego źródła oraz od 0,5% do 20% wagowych w przeliczeniu na masę kompozycji ciekłego, hydrofobowego aktywatora środka bielącego, przy czym kompozycja ma postać mikroemulsji ciekłego, hydrofobowego aktywatora środka bielącego w matrycy zawierającej wodę i pomniejsze składniki w uzupełnieniu do 100% wagowych kompozycji, nadtlenek wodoru lub jego źródło oraz hydrofitowy układ środków powierzchniowo czynnych, składający się z od 6% do 12% wagowych w przeliczeniu na masę kompozycji anionowego środka powierzchniowo czynnego i od 5% do 12% wagowych w przeliczeniu na masę kompozycji niejonowego środka powierzchniowo czynnego.
2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako co najmniej jeden środek powierzchniowo czynny układu zawiera środek powierzchniowo czynny o wartości stałej równowagi hydrofilowo-lipofilowej HLB, która różni się co najmniej o 1 jednostkę HLB, korzystnie o 2 jednostki HLB, od tej wartości aktywatora środka bielącego.
3. Kompozycja według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że zawiera od 1% do 10% wagowych, w przeliczeniu na całkowitą masę kompozycji, nadtlenku wodoru lub jego źródła.
4. Kompozycja według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że zawiera od 2% do 7% wagowych, w przeliczeniu na całkowitąmasę kompozycji, ciekłego, hydrofobowego aktywatora środka bielącego.
5. Kompozycja według zastrz. 4, znamienna tym, że jako ciekły, hydrofobowy aktywator środka bielącego zawiera acetylocytrynian trietylowy.
6. Kompozycja według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że ponadto zawiera od 0,5% do 5% wagowych, korzystnie od 1 % do 3% wagowych, w przeliczeniu na całkowitąmasę kompozycji, tlenku aminy o wzorze R₁R₂R₃NO, w którym każdy spośród R_b R₂ i R₃ niezależnie oznacza łańcuch węglowodorowy C₆-C₃₀, korzystnie C₁₀-C₃₀, a zwłaszcza C₁₂-C₁₆.
7. Kompozycja według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że ponadto zawiera od 1% do 10% wagowych, korzystnie od 2% do 4% wagowych, w przeliczeniu na całkowitą masę kompozycji, alkoholu o wzorze HO-CR'R-OH, w którym R' i R niezależnie oznaczająatom wodoru lub C₂-C₁₀ łańcuch i/lub pierścień węglowodorowy, lub ich mieszaniny.
8. Kompozycja według zastrz. 7, znamienna tym, że jako alkohol zawiera propanodiol.
9. Kompozycja według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że ma wartość pH wynoszącą 2-6, korzystnie 3-5.
10. Kompozycja według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że ponadto zawiera alkohol o wzorze

R w którym n oznacza liczbę całkowitą od 0 do 10, R, R', R, R” oraz R^IV oznaczaj ą atom wodoru lub

Ci-Cio liniowe lub rozgałęzione łańcuchy alkilowe lub Ci-Cio liniowe lub rozgałęzione łańcuchy alkenylowe lub alkinylowe, przy czym jako alkohol, korzystnie, zawiera alkohol benzylowy.

181 648
11. Ciekła kompozycja wodna, znamienna tym, że zawiera od 0,5% do 20% wagowych w przeliczeniu na masę kompozycji nadtlenku wodoru lub jego źródła oraz od 0,5% do 20% wagowych w przeliczeniu na masę kompozycji ciekłego, hydrofobowego aktywatora środka bielącego oraz od 0,1% do 10% wagowych w przeliczeniu na masę kompozycji tlenku aminy o wzorze R]R₂R₃NO, w którym R_b R₂ i R₃ niezależnie oznaczają łańcuch węglowodorowy C₆-C₃₀, korzystnie C₁₀-C₃₀, a zwłaszcza C₁₂-C₁₆ oraz wodę i pomniejsze składniki w uzupełnieniu do 100% wagowych kompozycji.
12. Kompozycja wodna, znamienna tym, że zawiera od 0,5 do 20% wagowych w przeliczeniu na masę kompozycji nadtlenku wodoru lub jego źródła oraz od 0,5% do 5% wagowych alkoholu o wzorze HO-CR'R*-OH, w którym R' i R niezależnie oznaczają atom wodoru lub łańcuch i/lub pierścień węglowodorowy C₂-C₁₀ lub ich mieszaniny oraz wodę i pomniejsze składniki w uzupełnieniu do 100% wagowych kompozycji.
13. Kompozycja według zastrz. 12, znamienna tym, że jako alkohol zawiera propanodiol.

* * *