PL167660B1 - Tuleja cylindrowa do silnika spalinowego chlodzonego woda PL PL PL PL PL PL - Google Patents

Abstract

1. Tuleja cylindrow a do silnika spalinow ego chlodzonego woda, w szczególnosci do dw usuw ow ego silnika D iesla, posiadaja- ceg o cylindryczna wewnetrzna pow ierzchnie ograniczajaca komore spalania silnika i tworzaca pow ierzchnie prowadzaca dla pracujace- g o tloka, w sp ólosiow o osadzonego w tulei, przy czym tlok w sw ym górnym zwrotnym punkcie sasiaduje z górnym koncem przekroju tulei, który to górny koniec przekroju tulei zawiera pewna liczbe w ydluzonych kanalów chlodzacych rozm ieszczonych w zdluz ob- w odu tulei i polaczonych z komora doplywu chlodziw a i komora odplyw u chlodziw a a kazdy wydluzony w góre kanal chlodzacy posiada slepy koniec oraz czlon prowadzacy w zdluznie zamonto- w any w kanale i dzielacy strumien w ody w kanale na strumien plynacy w kierunku slep ego konca kanalu oraz na strumien w yply- w ajacy w kierunku przeciw nym do slep ego konca kanalu, zn am ien - n a tym , ze czlon prowadzacy (2 1,38) poprzecznie do swej dlugosci ma usytuow any elem ent (3 4 ,4 1 ) ograniczajacy pewna czesc poprze- czn ego przekroju-kanalu i utrudniajacy przeplyw w ody przez czesc powierzchni przekroju (3 2,41) kanalu, od strony komory spalania, przy czym przynajmniej jeden z dw óch strumieni plynacych odpo- w iednio, w kierunku slep ego konca kanalu (8 ,8 ’) i z powrotem, znajduje sie w w ym uszonym przez czlon prowadzacy (21,38) kon- takcie z segm entem (3 3 ,4 2 ,4 3 ) powierzchni poprzecznego przekro- ju, usytuowanym od strony przeciwnej do kom ory spalania. FIG 1 PL PL PL PL PL PL

Description

Wynalazek dotyczy tulei cylindrowej do silnika spalinowego chłodzonego wodą, w szczególności do dwusuwowego silnika Diesla, posiadającego cylindryczną wewnętrzną powierzchnię ograniczającą komorę spalania silnika i tworzącą powierzchnię prowadzącą dla pracującego tłoka, współosiowo osadzonego w tulei, przy czym tłok w swym górnym zwrotnym punkcie sąsiaduje z górnym końcem przekroju tulei, który to górny koniec przekroju tulei

167 660 zawiera pewną liczbę wydłużonych kanałów chłodzących, rozmieszczonych wzdłuż obwodu tulei i połączonych z komorą dopływu chłodziwa i komorą odpływu chłodziwa, przy czym każdy wydłużony w górę kanał chłodzący posiada ślepy koniec oraz człon prowadzący, wzdłużnie zamontowany w kanale i dzielący strumień wody w kanale na strumień płynący w kierunku ślepego końca kanału oraz na strumień wypływający w kierunku przeciwnym do ślepego końca kanału.

W tego typu tulei cylindrowej, znanej z opisu patentowego RFN nr 2 149 400, najwyższy punkt kanału chłodzącego przy wysoce obciążonej szczytowej części tulei może być usytuowany blisko cylindrycznej wewnętrznej powierzchni, ponieważ ciągnący się do góry kanał ze ślepym końcem nie powoduje powstawania zbyt dużych koncentracji naprężeń. Takie ślepe kanały zapewniają dobre chłodzenie najwyżej obciążonych termicznie i mechanicznie górnych części tulei.

Gdy paliwo omawianego silnika jest zasiarczone, co między innymi przypadkami, dotyczy Diesli pracujących na paliwach ciężkich, temperatura wewnętrznej cylindrycznej powierzchni musi być kontrolowana w stosunkowo wąskim przedziale, który jest ograniczany od dołu w celu zabezpieczenia przed gromadzeniem się kwasu siarkowego na wewnętrznej powierzchni, od góry zaś ze względu na chęć uniknięcia uszkodzeń struktury materiału tulei przez wysoką temperaturę. Doświadczenie pokazuje, że można uniknąć dużego stężenia kwasu siarkowego, będącego powodem intenstywnej korozji tak wewnętrznej powierzchni tulei, jak i tłoka, jeśli temperatura wewnętrznej powierzchni tulei zawiera się w przedziale od 200 do 230°C w obszarze graniczącym z górnym pierścieniem tłoka, w czasie gdy tłok jest w swym górnym zwrotnym punkcie.

Jeżeli tuleja cylindrowa jest wykonana na przykład z żeliwa, to najwyższa dopuszczalna temperatura powierzchni wynosi około 350°C, ponieważ wyższe temperatury, często występujące, mogą spowodować trwałe odkształcenie materiału żeliwnego i w wyniku tego, powstawanie pęknięć.

Zapotrzebowanie na chłodzenie, mające na celu kontrolowanie temperatury wewnętrznej powierzchni tulei cylindrowej, zależy od założonej mocy silnika. Powszechnie wiadomo, że silnik może mieć założoną wartość mocy niższą od rzeczywistej przez obniżenie wartości znamionowej po to, by uzyskać lepsze ściśle określone zużycie paliwa. Uzyskuje się to przez utrzymanie maksymalnego ciśnienia w silniku, w wyniku czego dolna granica dozwolonej temperatury pracy wewnętrznej powierzchni tulei nie będzie się zmieniać. Jeżeli chłodzenie w silniku o obniżonych wartościach znamionowych jest podtrzymywane na poziomie takim jak w silniku pracującym z pełną mocą, temperatura wewnętrznej powierzchni obniża się tak znacznie, że może prowadzić to do wspomnianej powyżej niepożądanej kondensacji kwasu siarkowego.

Z opisu patentowego USA nr 2 572 392 znana jest tuleja cylindrowa chłodzona przez otaczającą ją komorę chłodzącą. Zewnętrzna strona tulei jest zaopatrzona w izolującą opaskę w celu zapobiegania kondensacji kwasu na wewnętrznej powierzchni tulei graniczącej z izolacją.

Z brytyjskiego opisu nr 2 019 490 znana jest tuleja cylindrowa w której przekrój górnego końca zawiera pewną ilość ciągłych kanałów, do których chłodziwo jest dostarczane w ich dolnym końcu i odbierane przez promieniowo rozciągający się otwór w ich górnym końcu. W celu utrudnienia kondensacji kwasu na wewnętrznej powierzchni tulei, stosowana jest wewnątrz kanału izolująca rurka wykonana z syntetycznego materiału. Promieniowo rozciągające się otwory w szczytowej części kanałów powodują, że tuleja nie nadaje się do pracy przy dużych obciążeniach.

Zadaniem wynalazku jest stworzenie tulei cylindrycznej do silnika spalinowego, umożliwiającego w prosty sposób uniknięcie wspomnianych wad i łatwe dostosowywanie zdolności chłodzenia do różnych wartości znamionowych silnika.

Według wynalazku zadanie to zostało rozwiązane za pomocą tulei cylindrowej silnika spalinowego, wspomnianego na wstępie rodzaju, która charakteryzuje się tym, że człon prowadzący poprzecznie do swej długości ma usytuowany element ograniczający pewną część poprzecznego przekroju kanału i utrudniający przepływ wody przez część powierzchni przekroju kanału, od strony komory spalania, przy czym przynajmiej jeden z dwóch strumieni płynących odpowiednio, w kierunku ślepego końca kanału i z powrotem, znajduje się w wymuszonym przez

167 660 człon prowadzący kontakcie z segmentem powierzchni poprzecznego przekroju, usytuowanym od strony przeciwnej do komory spalania.

Korzystnym jest gdy człon prowadzący posiada co najmniej dwie promieniowo wystające listwy lub żeberka usytuowane w kierunku wzdłużnym kanału, których swobodna krawędź opiera się na powierzchni kanału, przy czym przestrzeń ograniczona listwami lub żeberkami i wewnętrzną powierzchnią kanału znajduje się od strony komory spalania i posiada przegrodę utrudniającą przepływ wody.

W korzystnym innym wykonaniu według wynalazku człon prowadzący posiada trzy żeberka lub listwy wyznaczające, przestrzeń znajdującą się od strony komory spalania i zawierającą przegrodę oraz dwa równoległe przejścia od strony przeciwnej do komory spalania.

W innej korzystnej postaci wykonania człon prowadzący jest rurką posiadającą mniejszą średnicę niż kanał, przy czym ma co najmniej dwie promieniowo wystające listwy lub żeberka usytuowane wzdłuż zewnętrznej strony rurki wspierające się o wewnętrzną powierzchnię kanału, połączone kołnierzem zamykającym u wylotu wolną powierzchnię kanału od strony komory spalania.

W korzystnym wykonaniu według wynalazku człon prowadzący jest rurką posiadającą mniejszą średnicę niż kanał pokrytą na części swej zewnętrznej powierzchni, od strony komory spalania, warstwą materiału, rozciągającą się od zewnętrznej strony rurki do wewnętrznej powierzchni kanału a człon prowadzący posiada otwór obejściowy umieszczony blisko komory dopływu chłodziwa, tworzący połączenie dla przepływu wody z komorą odpływową.

W związku z tym, że człon prowadzący przeszkadza strumieniowi wody przy przepływie przez kanał i, w następstwie tego, ochładzaniu przekroju powierzchni kanału od strony komory spalania, ciepło napływając od wewnętrznej powierzchni tulei musi przebyć dłuższą drogę w tulei po to, by dotrzeć do chłodziwa. Większa odległość daje efekt w postaci zmniejszonego gradientu temperatury i zarazem wyższej temperatury na wewnętrznej powierzchni tulei przy niezmienionej temperaturze chłodziwa i wydajności silnika. Patrząc z drugiej strony, jeden i ten sam cylinder może być stosowany przy różnych wartościach znamionowych (charakterystykach mocy) silnika dzięki zastosowaniu tylko odpowiednich członów prowadzących, przegradzających przekrój kanałów chłodzących, w zależności od aktualnej mocy silnika. Oprócz tego, że takie rozwiązanie daje korzyść wynikającą z ujednolicenia produkcji tulei, ponieważ zależnie od konkretnego rozmiaru silnika, wystarczy produkować tylko jeden typ tulei, a różnorodność typów nie zależy od założonej dla tego silnika wartości mocy znamionowej. Poważną zaletą jest też fakt, że istniejącemu silnikowi można nadać nową wartość znamionową bez konieczności wymiany tulei cylindrowych, wymieniając tylko człony prowadzące.

W szczególnie prostym wariancie człon prowadzący posiada co najmniej dwie promieniowo wystające listwy lub żeberka rozciągające się w kierunku wzdłużnym kanału. Ponieważ swobodne krawędzie żeberek lub nóg opierają się na powierzchni kanału, zapewniają one usytuowanie członu prowadzącego w kanale i jednocześnie człon prowadzący jest podpierany na dużej części swej długości, co jest szczególnie ważne w wielkich silnikach, w których stosunek długości do średnicy kanałów chłodzących i, tym samym, członów prowadzących może mieć typową wartość 25. Efekt chłodzący może być regulowany wedle żądania dzięki temu, że żeberka lub listwy zamykają między sobą pewien mniejszy lub większy kąt, odgradzając przez to większy lub mniejszy przekrój powierzchni kanału od chłodziwa.

W odmianie, w której człon prowadzący posiada trzy żeberka wyznaczające z jednej stron, przestrzeń zwróconą w kierunku komory spalania i zawierającą przegrodę oraz z drugiej strony, dwa równoległe przejścia od strony przeciwnej do komory spalania, chłodziwo może wpływać poprzez jedno z nich i powracać przez drugie.

W korzystnej odmianie, stabilny i skuteczny efekt chłodzący na całej długości kanału jest uzyskiwany przez to, że człon prowadzący jest rurką o średnicy mniejszej od średnicy kanału, oraz przez to, że przynajmniej dwa promieniowo wystające żeberka lub listwy usytuowane są po zewnętrznej stronie rurki. Pomiędzy zewnętrzną stroną rurki i powierzchnią kanału znajduje się pierścieniowa przestrzeń i, w czasie gdy chłodziwo przepływa przez przekrój tej przestrzeni, przepływ ten przyjmuje postać strumienia o przekroju błonki, zwiększając przez to współczynnik przenoszenia ciepła od 200 do 400% w odniesieniu do przepływu chłodziwa w tradycyjnych

167 660 kanałach chłodzących, ponieważ taki strumień utrudnia lokalne wrzenia na powierzchni kanałów chłodzących, które mogłyby spowodować znaczny spadek lokalnego przenoszenia ciepła.

Wynalazek jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku na którym fig. 1 przedstawia przekrój poprzeczny przez cylinder silnika z tuleją cylindrową, fig. 2 - górny koniec przestrzeni tulei cylindrowej z fig. 1; fig. 3 - przekrój poprzeczny przez znane wykonanie z dwoma kanałami chłodzącymi; fig. 4 - przekrój poprzeczny przez dwa kanały chłodzące według wynalazku; fig. 5 - przekrój przez drugie wykonanie według wynalazku; fig. 6 - przekrój poprzeczny przez kanał chłodzący w tulei cylindrowej z fig. 5a, fig. 7 przedstawia rzut perspektywiczny trzeciego wykonania członu prowadzącego.

Na figurze 1 przedstawiony jest górny koniec przekroju tulei cylindrowej 1 w dużym, wolno obrotowym silniku Diesla, gdzie tłok 2 jest pokazany w pozycji jego górnego zwrotnego punktu. Tuleja cylindrowa 1jest dociśnięta przez głowicę 3 do korpusu cylindra 4. Pierścieniowa osłona wodna 5 otacza górny koniec przekroju i wyznacza razem z promieniową zewnętrzną stroną tulei pierścieniową dolną komorę dopływu chłodziwa 6 oraz pierścieniową górną komorę odpływu chłodziwa 7, zaprojektowaną jako okrężny rowek w zewnętrznej stronie tulei. Pewna liczba kanałów chłodzących 8 w tulei tworzy połączenie przepływu pomiędzy wspomnianymi dwiema komorami.

W czasie pracy silnika, chłodziwo z komory chłodzącej, która otacza dolny koniec przekroju tulei, przepływa poprzez wywiercony kanał łączący 10 i przez rurę łączącą 11 do dolnej komory 6 i rozpływa się dookoła tulei, w następstwie czego woda, poprzez kanał 8, wpływa do górnej komory 7. Z komory 7, chłodziwo przechodzi poprzez rurę łączącą 14, wywiercony kanał 15, komorę rozdzielającą 16 i kanały chłodzące 17 w pokrywie silnika i dalej, do komory chłodzącej 18 w gnieździe zaworu, z którego następnie chłodziwo jest odbierane.

Zgodnie z fig. 2, tuleja zawiera większą ilość prostych, wydłużonych kanałów chłodzących 8 równomiernie rozłożonych wzdłuż obwodu. W rzeczywistości kołowo-cylindryczne kanały 8 są ukośne względem podłużnej osi tulei i rozciągają się do góry w kierunku górnej krawędzi elementu 28 stanowiącego wewnętrzną stronę tulei. Ślepy koniec 25 kanału może być półkolisty w celu zmniejszenia koncentracji naprężeń.

Z zewnętrznej strony tulei, kanały chłodzące 8 są wwiercone aż do górnego końca przekroju. Do wewnątrz wymienionego wyżej kanału wprowadzona jest doprowadzająca wodę rurka 21 o mniejszej średnicy niż średnica kanału. Dla większej przejrzystości rurka została pokazana jedynie w jednym z kanałów. Wystający kołnierz 22 na dolnym końcu rurki opiera się o próg w wystającym kołnierzu 23 oddzielającym od siebie komory 6 i 7. Tulejka gwintowana 24 podpiera i uszczelnia rurkę na tym progu, przez co wymusza przepływ chłodziwa z komory 6 najpierw przez rurkę, aż do jej końca i przeniknięcia chłodziwa do kanału. W rzeczywistości, górny koniec rurki kończy się niedaleko ślepego końca 25 kanału, chłodziwo styka się ze ślepym końcem jako skoncentrowany strumień, w następstwie czego woda spływa do przestrzeni o pierścieniowym przekroju, pomiędzy zewnętrzną stroną rurki i powierzchnią kanału, znajdującą się od strony powierzchni wewnętrznej tulei. Woda spływa z pierścieniowej przestrzeni do komory 7.

Strzałki A na fig. 3 pokazują w jaki sposób ciepło, w pewnym znanym wariancie kanału chłodzącego, przepływa w czasie pracy silnika z wewnętrznej powierzchni tulei do pierścieniowej przestrzeni, otaczającej tuleję. Okazuje się, że ciepło ma stosunkowo krótką drogę do przebycia, dlatego też tworzy duży gradient temperatury, co wymusza silne chłodzenie. Jeśli pożądany jest mniejszy efekt chłodzący kanałów chłodzących w jednej i tej samej tulei cylindrowej, kanały chłodzące mogą być wtedy zaopatrzone w człon prowadzący, zgodny z wynalazkiem.

Przekrój poprzeczny przez tego typu człon prowadzący w kształcie rurki 21 jest pokazany na fig. 4. Rurka posiada dwie promieniowo wystające listwy lub żeberka 30 rozciągające się w kierunku wzdłużnym rurki i posiadające taką wysokość, że ich swobodna krawędź, która może być gładko zaokrąglona w celu zmniejszania spiętrzenia naprężeń, dokładnie opiera się na powierzchni kanału i rozdziela pierścieniową przestrzeń otaczającą rurkę na dwa segmenty z których segment 32 od strony wewnętrznej powierzchni tulei (zaznaczonej na czarno) jest zaopatrzony w przynajmniej jeden człon stanowiący przegrodę zaprojektowany jako poziomo usytuowany kołnierz rozciągający się wokół rurki od pierwszego do drugiego żeberka 30, skutkiem czego zabezpiecza segment 32 przed dopływem wody. Chłodziwo spływa w dół w

167 660 kierunku komory 7 przez drugi segment 33 pierścieniowej przestrzeni i w ten sposób realizuje chłodzenie tulei. W rzeczywistości ciepło jest odprowadzane faktycznie tylko przez segment 33, ciepło to musi przebywać większą odległość, tak jak to pokazuje strzałka B, co, jak wyjaśniono powyżej, daje w rezultacie mniejsze chłodzenie. Zamiast zaopatrywania rurki w żeberka 30, rurka może być pokryta w segment 32 warstwą materiału 34 umieszczonego na zewnętrznej stronie rurki i wypełniającego całą wolną powierzchnię kanału, powodując zablokowanie przejścia przez segment 32. Ten wariant członu prowadzącego jest przedstawiony w bardziej szczegółowy sposób na fig. 7. Warstwa materiału może być wykonana z policzterofluoroetylenu (PFTE), który jest samosmarujący podczas wciskania rurki do kanału. Warstwa materiału jest przyklejona do rurki i/lub może być zamocowana przez ustalający kołek 37 włożony we wspólny otwór w osłonie i w rurce. Osłona pokrywa jedynie część długości rurki i, patrząc od góry, koniec rurki może być bez osłony, na długości od jednej do dwóch średnic rurki. Ponadto uzyskanie zmniejszenia chłodzenia nie jest głównym problemem rozwiązywanym przez wynalazek, który jest ukierunkowany na to, by osłona dokładnie oddziaływała na wewnętrzną stronę otworu.

Figury 5 i 6 przedstawiają dalszy wariant zgodny z wynalazkiem, w którym komora odpływu chłodziwa 7’ jest umiejscowiona ponad wystającym kołnierzem 35 na zewnętrznej stronie tulei, oraz w której, poprzeczny otwór 36 tworzy połączenie pomiędzy kanałem chłodzącym 8’ i komorą 7’. Człon prowadzący 38 jest złożony z trzech promieniowo wystających żeber lub listew 39, które rozciągają się w kierunku wzdłużnym kanału i rozdzielają przekrój poprzeczny kanału na trzy segmenty, z których segment 40, od strony wewnętrznej powierzchni tulei, przynajmniej przy wierzchołku człona prowadzącego i, ewentualnie przy jego spodzie, jest zablokowany przez przegrodę, mającą kształt poziomo usytuowanej płytki 41. Drugi segment 42 jest otwarty tak przy swym wierzchołku, jak i przy spodzie, tak więc chłodziwo może przepływać od komory 6’ w stronę ślepego końca kanału, poprzez wspomniany segment przekroju a ponieważ trzeci segment przekroju 43 jest od spodu zamknięty przez poziomo usytuowaną płytkę 44, więc tworzy on powrotne przejście dla strumienia, połączone poprzez poprzeczny otwór 36 z komorą 7’

Człony prowadzące 21, 38 mogą mieć otwór obejściowy 45 łączący komorę 6 z komorą 7. W wariancie przedstawionym na fig. 1 i 2, otwór obejściowy w rurce 21 jest na poziomie komory 7, podczas gdy w wariancie z fig. 5 sąsiaduje z poprzecznym otworem 36. Otwór obejściowy przepuszcza część chłodziwa, na przykład dwie trzecie wody, prosto do komory 7, przez co zastosowanie członu prowadzącego zgodne z wynalazkiem nie zmienia ilości chłodziwa przepływającego przez korpus cylindra.

Opisane warianty mogą oczywiście być modyfikowane na wiele sposobów bez wychodzenia poza ramy nakreślone w zastrzeżeniach patentowych. Na przykład, żeberka lub listwy mogą mieć kształt kołowych łuków, a kanał tak jak i rurka mogą mieć nie kołowy przekrój poprzeczny np. owalny. Płytki 41, 44 mogą mieć kołnierze ukształtowane jako kołowe łuki i opierać się na powierzchni kanału, lub płytki te mogą mieć stosunkowo dużą grubość w kierunku wzdłużnym kanału, w wyniku czego mogą opierać się na powierzchni kanału na tak dużej przestrzeni, że nie występują w tulei poważniejsze naprężenia. Człon odgradzający może być również wykonany z odpornego na ciepło, nierozpuszczalnego w wodzie i stosunkowo miękkiego materiału, takiego jak spieniowy plastyk, który w segmentach przekroju 32 lub 41 jest przymocowany do członu prowadzącego.

Claims (6)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Tuleja cylindrowa do silnika spalinowego chłodzonego wodą, w szczególności do dwusuwowego silnika Diesla, posiadającego cylindryczną wewnętrzną powierzchnię ograniczającą komorę spalania silnika i tworzącą powierzchnię prowadzącą dla pracującego tłoka, współosiowo osadzonego w tulei, przy czym tłok w swym górnym zwrotnym punkcie sąsiaduje z górnym końcem przekroju tulei, który to górny koniec przekroju tulei zawiera pewną liczbę wydłużonych kanałów chłodzących rozmieszczonych wzdłuż obwodu tulei i połączonych z komorą dopływu chłodziwa i komorą odpływu chłodziwa a każdy wydłużony w górę kanał chłodzący posiada ślepy koniec oraz człon prowadzący wzdłużnie zamontowany w kanale i dzielący strumień wody w kanale na strumień płynący w kierunku ślepego końca kanału oraz na strumień wypływający w kierunku przeciwnym do ślepego końca kanału, znamienna tym, że człon prowadzący (21,38) poprzecznie do swej długości ma usytuowany element (34,41) ograniczający pewną część poprzecznego przekroju-kanału i utrudniający przepływ wody przez część powierzchni przekroju (32,41) kanału, od strony komory spalania, przy czym przynajmniej jeden z dwóch strumieni płynących odpowiednio, w kierunku ślepego końca kanału (8,8') i z powrotem, znajduje się w wymuszonym przez człon prowadzący (21,38) kontakcie z segmentem (33,42,43) powierzchni poprzecznego przekroju, usytuowanym od strony przeciwnej do komory spalania.
2. 2. Tuleja według zastrz. 1, znamienna tym, że człon prowadzący (21,38) posiada co najmniej dwie promieniowo wystające listwy lub żeberka (30,39) usytuowane w kierunku wzdłużnym kanału, których swobodna krawędź opiera się na powierzchni kanału, przy czym przestrzeń ograniczona listwami lub żeberkami (30,39) i wewnętrzną powierzchnią kanału znajduje się od strony komory spalania i posiada przegrodę (32,41) utrudniającą przepływ wody.
3. 3. Tuleja według zastrz. 2, znamienna tym, że człon prowadzący (38) posiada trzy żeberka lub listwy (39) wyznaczające, przestrzeń znajdująca się od strony komory spalania i zawierającą przegrodę (41) oraz dwa równoległe przejścia (42,43) od strony przeciwnej do komory spalania.
4. 4. Tuleja według zastrz. 2, znamienna tym, że człon prowadzący (21) jest rurką posiadającą mniejszą średnicę niż kanał (8), przy czym ma co najmniej dwie promieniowo wystające listwy lub żeberka (30) usytuowane wzdłuż zewnętrznej strony rurki wspierające się o wewnętrzną powierzchnię kanału, połączone kołnierzem (32) zamykającym u wylotu wolną powierzchnię kanału od strony komory spalania.
5. 5. Tuleja według zastrz. 1, znamienna tym, że człon prowadzący (21) jest rurką posiadającą mniejszą średnicę niż kanał (8), pokrytą na części swej zewnętrznej powierzchni, od strony komory spalania, warstwą materiału (34), rozciągającą się od zewnętrznej strony rurki do wewnętrznej powierzchni kanału (8).
6. 6. Tuleja według zastrz. 1, znamienna tym, że człon prowadzący (21) posiada otwór obejściowy umieszczony blisko komory dopływu chłodziwa (6), tworzący połączenie dla przepływu wody z komorą odpływową.