Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania no¬ wych pochodnych dimerycznego indolodwuwodoroindo¬ lodionu stanowiacych pochodne alkaloidów barwnika, uzytecznych jako srodki przeciwnowotworowe i pólpro¬ dukty.Wytwarzane sposobem wedlug wynalazku dimeryczne indolodwuwodoroindolodiony sa objete wzorem ogól¬ nym 1, w którym R oznacza atom wodoru, grupe alki¬ lowa o 1—4 atomach wegla, grupe alkenylowa o 3—4 ato¬ mach wegla, grupe o wzorze -CH2-CHX-CH3 lub wzorze -CH2-CH2X, w których X oznacza atom bromu lub chlo¬ ru, R3 oznacza atom wodoru, grupe metylowa lub grupe o wzorze -CHO, jeden z podstawników R3 i R4 oznacza atom wodoru lub grupe hydroksylowa, drugi oznacza grupe etylowa a Rs oznacza atom wodoru, lub R4 i R5 tworza lacznie pierscien epoksydowy a R3 oznacza grupe etylowa, R7 oznacza grupe o wzorze -0-C(=0)-NHR lub grupe o wzorze -0-C(=0)-CH3, R8 oznacza oddziel¬ nie atom wodoru a R9 oznacza grupe o wzorze -0-CH3, lub R8 i R9 tworza lacznie pojedyncze wiazanie pomiedzy atomem wegla w pozycji 4" i atomem azotu w pozycji 3".Stwierdzono, ze szereg naturalnych alkaloidów otrzy¬ manych z barwnika (Vinca rosea) wykazuje aktywnosc w leczeniu doswiadczalnych zlosliwych nowotworów u zwierzat. Naleza do nich takie, jak leurozyna, jak podano w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3370057, winkaleukoblastyna czyli winblastyna, okre¬ slana jako VLB przedstawiona w opisie patentowym Sta¬ nów Zjednoczonych Ameryki nr 3097137, leuroformina przedstawiona w belgijskim opisie patentowym nr 811110, 10 15 20 25 30 leurozydyna czyli winrozydyna i leurokrystyna czyli win- krystyna, przedstawione w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3205220, dezoksy-VLB"A" i „B" przedstawione w Tetrahedron Letters, 783, 1958, 4-dezacetoksywinblastyna, przedstawiona w opisie pa¬ tentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3954773, 4-dezacetoksy-3'-hydroksywinblastyna przedstawione w o- pisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3944554, leurokolombina, przedstawiona w opisie pa¬ tentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3890325 i winkadiolina przedstawiona w opisie patentowym Sta¬ nów Zjednoczonych Ameryki nr 3887565. Dwa z powyz¬ szych alkaloidów, a mianowicie VLB i winkrystyna, sa obecnie sprzedawane jako leki do zwalczania nowotwo¬ rów zlosliwych, zwlaszcza leukemii i podobnych cho¬ rób u ludzi. Winkrystyna jest bardziej aktywnym i uzy¬ tecznym srodkiem w zwalczaniu leukemii ale tez jest obecna w mniejszej ilosci wsród alkaloidów przeciwno- wotworowych barwnika. Alkaloidy te podaje sie zwykle dozylnie.Chemiczne modyfikaqe alkaloidów barwnika maja ograniczony zasieg. Przede wszystkim, struktura czastecz¬ ki jest wyjatkowo skomplikowana i trudne sa do przepro¬ wadzenia reakcje chemiczne na okreslonych grupach fun¬ kcyjnych bez naruszenia innych grup. Po drugie, bada¬ nia strukturalne alkaloidów nie wykazujacych pozada¬ nych wlasciwosci chemioterapeutycznych a wyizolowa¬ nych lub wytworzonych z frakcji barwnika (Vinca ro¬ sea), doprowadzily do wniosku, ze zwiazki te sa scisle spokrewnione z alkaloidami aktywnymi. Jak z tego wy- 110 671110 671 3 nika, aktywnosc przeciwnówotworowa wydaje sie byc ograniczona do bardzo specyficznych struktur i szanse znalezienia bardziej aktywnych leków na drodze mody¬ fikacji tych struktur sa nieznaczne.Do udanych modyfikacji fizjologicznie czynnych alka¬ loidów zaliczyc trzeba otrzymanie dwuwodoro-VLB, co przedstawiono w opisie patentowym Stanów Zjedno¬ czonych Ameryki nr 3352868 i zastapienie grupy acety- lowej przy atomie wegla w pozycji 4 pierscienia alkailo- dów barwnika wyzsza grupa alkanokarbonylowa lub in¬ nego typu grupami acylowymi, jak podano w ppisie pa¬ tentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3392173.Wiele z tych pochodnych wykazuje zdolnosc przedluza¬ nia zycia myszy zakazonych leukemia PI534. Jedna z tych pochodnych w której zamiast grupy 4-acetylowej w VLB znajduje sie grupa chloroacetylowa, jest takze uzy¬ tecznym pólproduktem do wytwarzania strukturalnie modyfikowanych pochodnych VLB, w. których, wprowa¬ dzona jest grupa N,N-dwualkiloglicylowa w miejsce grupy 4-acetyIówej7 co przedstawiono w opisie patento¬ wym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3387001.Otrzymano takze pochodne 3-karboksyamidowe VLB, winkrystyny, winkadioliny i innych, i stwierdzono, ze sa one takze aktywnymi srodkami przeciwnowotworo- wymi, jak podano w belgijskim opisie patentowym nr 813168. Zwiazki te sa nieslychanie interesujace, poniewaz np. 3-karboksyamid VLB jest bardziej aktywny wobec miesaka kostnego Rodgewaya i miesaka limfatycznego Gardnera niz VLB, którego jest pochodna.Niektóre z pochodnych amidowych wykazuja' aktyw¬ nosc przeciwko powyzszym nowotworom*, -osiagajaca ak- tywnosc winkrystyny. Jeden z takich amidów, a miano¬ wicie 3-karboksyamid 4-dezacetylo-VLB, czyli windezyna, przechodzi wlasnie badania kliniczne na ludziach, przy czym stwierdzono, ze jest aktywny wobec niektórych ty¬ pów leukemii. Windezyna wykazuje przy podawaniu lu¬ dziom mniejsza neurotoksycznosc niz winkrystyna.Jednym z glównych problemów medycyny jest zwal¬ czanie chorób nowotworowych u ludzi. Istnieje wiele rodzajów tych chorób i wystepuje znaczna specyficznosc poszczególnych zwiazków pod wzgledem aktywnosci wo¬ bec róznych typów tych chorób. Male modyfikacje w struk¬ turze zwiazków moga wiec wplywac zarówno na specy¬ ficznosc dzialania jak i na aktywnosc. Nowe pochodne alkaloidów barwnika sa nowymi srodkami chemiotera- peutycznymi dla lekarzy poszukujacyh nowych metod leczenia chorób nowotworowych.Sposób wytwarzania pochodnych indolodwuwodoroin- dolodionu o ogólnym wzorze 1, w którym wszystkie sym¬ bole maja wyzej, podane znaczenie, polega wedlug wy¬ nalazku na tym, ze dimeryczny indolodwuwodoroindol o ogólnym wzorze 2, w którym R2, R3, R4 i R5 maja wy¬ zej podane znaczenie a R6 oznacza grupe hydroksylowa lub grupe o wzorze -0-C(=0)-CH3, poddaje sie reakcji z izocyjanianem o wzorze RCNO, w którym R ma wyzej podane znaczenie, w obojetnym rozpuszczalniku orga¬ nicznym.W powyzszych wzorach, okreslenie grupa alkilowa o 1—4 atomach wegla oznacza takie grupy jak metylowa, etylowa, ri-propylowa, izobutylowa, n-butylowa, izo- propylowa, Hrz.-butylowa i Ill-rz.-butylowa. Okreslenie grupa alkenylowa o 3—4 atomach wegla oznacza grupe allilowa, metyloallilowa i 2-butenylowa.Zwiazki o wzorze ogólnym 1 sa pochodnymi VLB jesli R7 oznacza grupe acetoksylowa, R2 oznacza grupe metylowa, R3 oznacza grupe hydroksylowa, R4 oznacza grupe etylowa a Rs oznacza atom wodoru, pochodnymi winkrystyny jesli R7 oznacza grupe acetoksylowa, R2 oznacza grupe formylowa, R3 oznacza grupe hydroksy- 5 Iowa, R4 oznacza grupe etylowa a R5 oznacza atom wo¬ doru, pochodnymi demetylo-VLB (znanej takze pod nazwa deformylowinkrystyna) jesli R7 oznacza grupe acetoksylowa, R2 oznacza atom wodoru, R3 oznacza grupe hydroksylowa, R4 oznacza grupe etylowa a R5 oznacza 10 atom wodoru, pochodnymi leorozydyny jfsli R7 oznacza grupe acetoksylowa, R2 oznacza grupe metylowa, R3 ozna¬ cza grupe etylowa, R4 oznacza grupe hydroksylowa a R5 oznacza atom wodoru, pochodnymi. dezoksy-VLB„A" jesli R7 oznacza grupe acetoksylowa, R? pzrfacija grupe 15 metylowa, R3 i R5 oznaczaja atom wodoru, a R4- oznacza grupe etylowa, pochodnymi dezbks^-VLB,3" jesli fe7, R2 i R5 maja takie samo znaczenie jak we wzorze dezoksy- , -VLB„A" a R3 oznacza grupe etylowa i R4 oznacza atom wodoru, pochodnymi leuro2yny jesli R7 oznacza grupe 20 acetoksylowa, R2 oznacza grupe metylowa, R3 oznacza grupe etylowa a R4 i R5 tworza lacznie pierscien a-epo- ksydowy, lub pochodnymi' leuroforminy, odpowiednie¬ go zwiazku^ w którym R2 oznacza. grupe, o wzorze -CHO.Zwiazki wytwarzane sposobem wedlug wynalazku no- 25 sza nazwy pochodnych 3-spiro-5"-oksazolidynodiono- wych poszczególnych^ wymienionych. wyzej. alkaloidów..Na przyklad pochodna oksazolidynodionowa VLB mo¬ ze byc nazwana 3-dekarbometoksy-3-dezoksy-VLB-3-spi- ro-5"-oksazolidynodionem-2",4". Zgodnie z taka no- Se •meriklatura, w utworzonym* spiranife wspólnym atomem ' wegla jest ^toin- w pozycji 3 pierscienia alkaloidu, co od¬ powiada pozycji 5" w pierscieniu oksazolidynodionu.W nazwie systematycznej zwiazków wytwarzanych sposobem wedlug wynalazku stosuje sie okreslenie „3- 35 -dekarbometoksy-3-dezoksy" dla wskazania, ze grupa karbometoksylowa i grupa hydroksylowa zostaly zasta¬ pione przez pierscien oksazolidyny lub wbudowane w nie¬ go- , =¦-..-« W celu uproszczenia nazw wytwarzanych zwiazków* 40 okreslenie ,,3-dekarbometqksy-3-dezoksy'" jest pomijane, poniewaz obecnosc pierscienia oksazolidyny w kazdym z nowych zwiazków wskazuje jednoznacznie, ze grupy karbometoksylowa i hydroksylowa w pozycji 3 alkaloidu barwnika zostaly przez ten pierscien zastapione. Nalezy 45 wiec rozumiec, ze w kazdej z nazw oksazolidynodionu zawiera sie okreslenie „3-d.ekarbometoksy-3-dezoksy".Do nietoksycznych kwasów stosowanych do wytwa¬ rzania dopuszczalnych w farmacji soli zwiazków o wzorze 1 naleza takie, jak kwasy nieorganiczne, takie jak chlpro- 50 wodór, kwas azotowy, fosforowy, siarkowy, bromowo- dór, jodowodór, kwas azotawy, fosforawy i podobne; a takze kwasy, organiczne tworzace nietoksyczne sole, takie jak alifatyczne jedno- i dwukarboksylany, podsta¬ wione grupa fenylowa alkanokarboksylany, hydroksyal- 55 kanokarboksylany, i hydroksyalkanodwukarboksylany, sole kwasów aromatycznych, sole alifatycznych i aromatycz¬ nych kwasów sulfonowych i pqdobne.Do dopuszczalnych w farmacji soli naleza takie, jak siarczan, pyrosiarczan, wodorosiarczan, siarczyn, wodo- 6o rosiarczyn, azotan, fosforan, jednowodorofosforan, dwur wodorofosforan, metafosforan, pyrofosforan, chlorek; bro¬ mek, jodek, octan, propionian, kaprynian, kaprylan* akry¬ lan, mrówczan, izomaslan kapranan, enantan, propiolan szczawian, malonian, bursztynian, heksanodwukarboksy- 65 lan-1,6, sebacynian, fumaran, maleinian, etynodwukar-110 671 boksylan-1,2- butynodwukarboksylan-1,4, benzoesan, chlo- robenzoesan, metylóbenzoesan, dwunitrobenzoesan, hy- droksyberizoesan, metoksybenzoesan, ftalan, tereftalan, benzenosulfonian, toluenosulfonian, chlorobenzenosulfo- nian, ksylenosulfonian, fenylooctan, fenylopropionian, fe- nylomaslan, cytrynian, mleczan, 2-hydroksymaslan, gli- kolan, jablczan, winian, metanosulfonian, propanosul- fónian, naftalenosulfonian-1, naftalenosulfonian-2 i po¬ dobne.W sposobie wedlug wynalazku, dimeryczny indolodwu- wodoroindol posiadajacy grupe acetoksylowa w pozycji 4 a otrzymany na drodze ekstrakcji z lisci barwinka (Vinca rosea) lub na drodze pólsyntezy, poprzez chemiczna mo¬ dyfikacje dimerycznych zwiazków albo poprzez konden¬ sacje dwóch monomerycznych indoli, dwuwodoroindoli i podobnych, poddaje sie reakqi z izocyjanianem o wzo¬ rze RNCO i otrzymuje sie przejsciowy 3-karbaminian o wzorze 1, w którym R8 oznacza atom wodoru a R9 ozna¬ cza grupe o wzorze -OCH3, Karbaminiany te sa stosun¬ kowo nietrwalymi zwiazkami w temperaturze w jakiej prowadzi sie zwykle reakcje, takiej jak 30—110°C, i ule¬ gaja przegrupowaniu do spirooksazolidynodionów o wzo¬ rze 1, w którym R8 i R* oznaczaja wiazanie pojedyncze pomiedzy atomem wegla w pozycji 4" i atomem azotu wpozycji 3".Trwalosc grupy 3-karbaminowej zalezy w diizym stop¬ niu od rodzaju podstawnika R przy atomie azotu w kar- baminianie. Na przyklad jesli R oznacza grupe fi-chlo- roetylowa, to przejsciowy 3-karbaminian mozna izolo¬ wac z mieszaniny reakcyjnej i oddzielac od nadmiaru izocyjanianu oraz dimerycznego alkaloidu o wzorze 2 za pomoca chromatografii i nastepnie termicznie prze¬ ksztalcac w spirooksazolidynodion. Pochodne 3-karba- minianowe wytwarzane w reakcji z izocyjanianem me¬ tylu ulegaja przegrupowaniu do spirooksazolidynodio¬ nów w typowych warunkach reakcji.Jesli reakcje prowadzi sie we wzglednie niskiej tempe¬ raturze, to 3-karbaminiany mozna w wiekszosci przypad¬ ków izolowac zaraz po dodaniu izocyjanianu, bez potrze¬ by przedluzonego ogrzewania. Po wyizolowaniu, przej¬ sciowy 3-karbaminian przeksztalca sie w spirooksazolidy¬ nodion na drodze ogrzewania w ciagu kilku godzin w tem¬ peraturze 30—110°C. 3-karbaminiany o wzorze 1 sa uzyteczne nie tylko ja¬ ko pólprodukty do syntezy spirooksazolidynodionów ale równiez same wykazuja aktywnosc przeciwnowotworowa, co zostalo stwierdzone na podstawie zdolnosci hamowa¬ nia przez nie rozwoju wszczepianych nowotworów u my¬ szy.Z mieszaninyotrzymanej zreakcji izocyjanianu z dimerycz- nym alkaloidem indolodwuwodoroindolowym o wzorze 2 czesto izoluje sie drugi rodzaj zwiazku przejsciowego, zwlaszcza w przypadku stosowania nadmiaru izocyja¬ nianu i benzenu jako rozpuszczalnika. Zwiazek ten jest rozpuszczalnym w wodzie osadem i stanowi kompleks alkaloidu barwinka i prawdopodobnie wiecej niz jed¬ nej czasteczki izocyjanianu.Na przyklad jesli nadmiar izocyjanianu /?-chloroetylu poddaje sie reakcji z VLB, tworzy sie rozpuszczalny w wo¬ dzie kompleks, który odsacza sie z mieszaniny reakcyj¬ nej. W roztworze tego kompleksu w wodzie po przetrzy¬ mywaniu w ciagu 16 godzin w temperaturze pokojowej powstaje 3"- (^-chloroetylo)-spirooksazolidynodion.Inne izocyjaniany zachowuja sie podobnie w reakcji z VLB i innymi dimerycznymi alkaloidami barwinka, ale tylko niektóre kompleksy daja sie izolowac w zwy¬ klych warunkach reakcji. Zalezy to widocznie od typu grupy R w izocyjanianie o wzorze RCNÓ.Jesli proces prowadzi sie bez wyodrebniania przejscio- 5 wego karbaminianu O wzorze 1, to alkaloid barwinka o wzorze 2 w postaci wolnej zasady rozpuszcza sie w obo¬ jetnym rozpuszczalniku organicznym, takim jak benzen i dodaje zadany izocyjanian o wzorze RCNO, zwykle w nadmiarze. Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie w tem- io peraturze wrzenia w ciagu okresu czasu potrzebnego do wytworzenia sie oksazolidynodionu i nastepnie chlodzi.Po odparowaniu rozpuszczalnika i nadmiaru izocyjania¬ nu otrzymuje sie oksazolidynodion, który mozna do¬ datkowo oczyszczac, np. chromatograficznie. Jako obo- 15 jetne rozpuszczalniki mozna w powyzszej reakcji sto¬ sowac takze chlorek metylenu, chloroform, toluen i po¬ dobne.Jesli jako zwiazek wyjsciowy stosuje sie 4-dezacetylo- alkaloid, taki jak 4-dezacetylo-VLB lub 4-dezacetylowin- 20 krystyna, produktem reakcji z izocyjanianem jest 4-kar- baminian (O-CO-NHR) 3-spiro-5" -oksazolidynodionu- -2",4". Takie 4-karbaminooksazolidynodiony sa takze aktywnymi srodkami przeciwnowotworowymi oraz pól¬ produktami do wytwarzania zwiazków, w których R7 25 oznacza grupe hydroksylowa lub ostatecznie acetoksy¬ lowa.Zwiazki o wzorze 1, w którym R7 oznacza grupe hy¬ droksylowa, wytwarza sie na drodze kwasnej hydrolizy, np. za pomoca kwasu solnego, zwiazków o wzorze 1, w 30 którym R7 oznacza grupe acetoksylowa. Zwiazki, w któ¬ rych R7 oznacza grupe hydroksylowa mozna poddawac reakcji z izocyjanianem o wzorze RNCO, prowadzonej w obojetnym rozpuszczalniku, korzystnie podczas la¬ godnego ogrzewania, i otrzymywac zwiazki, w których R7 35 oznacza grupe o wzorze -0-C(=0)-NH-R. Do wytwa¬ rzania takich 4-karbaminianów mozna takze jako zwiazek wyjsciowy stosowac zwiazek o wzorze 2, w którym R6 oznacza grupe hydroksylowa.Dopuszczalne w farmacji addycyjne sole kwasowe po- 40 chodnych 3-spiro-5" -oksazolidynodionowych-2",4" al¬ kaloidów barwinka o wzorze 1, wytwarza sie mieszajac roztwór alkaloidu w postaci wolnej zasady z 1 molem za¬ danego nietoksycznego kwasu, w obojetnym rozpuszczal¬ niku. Jesli sól jest rozpuszczalna izoluje sie ja przez od- 45 parowanie rozpuszczalnika pod zmniejszonym cisnie¬ niem. Jesli otrzymana sól jest nierozpuszczalna w sro¬ dowisku reakcji, wytraca sie ja i odsacza.Niektóre sole nieorganiczne wytwarza sie w nieco in¬ ny sposób. Na przyklad siarczan otrzymuje sie rozpusz- 50 czajac wolna zasade zwiazku o wzorze 1 w minimalnej ilosci polarnego rozpuszczalnika organicznego, takiego jak etanol i nastepnie doprowadzajac pH tego roztworu do wartosci okolo 4,0 poprzez wkraplanie 2% wodnego roz¬ tworu kwasu siarkowego w etanolu. Siarczan izoluje sie 55 przez odparowanie roztworu do sucha.W podobny sposób mozna wytwarzac chlorowodorek, dodajac alkoholowy roztwór chlorowodoru do alkoho¬ lowego roztworu wolnej zasady alkaloidu. Otrzymane sole addycyjne z kwasami mozna oczyszczac znanymi 60 sposobami, takimi jak chromatografia lub rekrystalizacja.Jak wspomniano, zwiazki wytwarzane sposobem we¬ dlug wynalazku sa takze uzyteczne jako pólprodukty do wytwarzania innych przeciwnowotworowych alkaloidów barwinka. W wyniku dzialania na oksazolidynodion za- 65 sada otrzymuje sie pochodna 3-karboksyamidowa nie110 671 zawierajaca zwykle grupy acetylowej w pozycji 4.Na przyklad w wyniku reakcji VLB-3" -metylo-3-spiro- 5" -oksazolidynodionu-?,',4// z wodnym roztworem za¬ sady otrzymuje sie 4-dezacetyIo-VLB-3-N-metylokarbo- ksyamid.Pochodne 3-karboksyamidowe alkaloidów barwinka, takich jak VLB, winkrystyna, leurozydyna oraz dezoksy- -VLB"A" i „B" sa aktywnymi czynnikami przeciwno- wotworowymi dla zwierzat, co zostalo przedstawione w zgloszeniu patentowym Cullinana i Gerzona, 3-karboksya- midy leurozyny i leuroforminy, które to alkaloidy sa objete wzorem 2, sa takze aktywnymi czynnikami prze- ciwnowotworowymi w przypadku nowotworów wszcze¬ pianych u zwierzat doswiadczalnych.Wyjsciowe zwiazki o wzorze 2, takie jak VLB, win¬ krystyna, leurozydyna, leurozyna, leuroformina, dezoksy- -VLB„A" i „B" albo wyodrebnia sie z lisci barwinka (Vinca resea) lub w przypadku gdy R6 we wzorze 2 ozna¬ cza grupe hydroksylowa, wytwarza sie je na drodze kwas¬ nej hydrolizy odpowiednich zwiazków w których R6 ozna¬ cza grupe o wzorze -0-C(=0)-CH3.Pochodna 4-dezacetylewa mozna ewentualnie pow¬ tórnie acylowac w pozycji 4, sposobem podanym przez Hargrove'a w Lloydia, 27,340 (1964) lub acetylowac 1 mo¬ lem bezwodnika octowego w warunkach lagodnych.Zwiazki wyjsciowe o wzorze 2, w którym R2 oznacza atom wodoru lub grupe formylowa, z wyjatkiem win- krystyny, N-deformylo-leurokrystyny, N-defermylo-leuro- forminy i leuroforminy, które otrzymuje sie z lisci bar¬ winka, wytwarza sie w nastepujacy sposób.Grupe 1-metylowa w dezoksy-VLB„A" lub „B" i w innych, mozna utleniac tlenkiem chromu w lodowatym kwasie octowym w temperaturze —60°C i otrzymywac mieszanine zwiazków o wzorze 2, w którym R2 oznacza grupe formylowa lub atom wodoru, stosujac sposób opi¬ sany w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ame- 8 ryki nr 3899493. Zwiazki, w których R2 oznacza atom wo¬ doru mozna formylowac, natomiast zwiazki w których R2 jest grupa formylowa, deformylowac.Stwierdzono, ze zwiazki wytwarzane sposobem wedlug 5 wynalazku sa aktywne in viyo wobec nowotworów wszcze¬ pianych u myszy i wywoluja hamowanie metafazy w ko¬ mórkach jajników chomików chinskich przetrzymywa¬ nych w hodowli tkankowej.W celu wykazania aktywnosci wytwarzanych zwiazków 10 wobec nowotworów wszczepianych u myszy, podawano je w róznych dawkach, zazwyczaj dootrzewnowo, w cia¬ gu 7—10 dni po zakazeniu nowotworem.W tablicy przedstawiono wyniki róznych doswiadczen, w których myszy z wszczepionymi nowotworami podda- 15 wano kolejno dzialaniu zwiazków. W kolumnie 1 tabli¬ cy podano nazwe zwiazku, w kolumnie 2 rodzaj wszcze¬ pianego nowotworu, w kolumnie 3 wielkosc dawki oraz ilosc dni podawania, w kolumnie 4 sposób podawania i w kolumnie 5 procent hamowania wzrostu nowotworu 20 lub procent przedluzania zycia, np. w przypadku B16 i P388. Skrót ROS oznacza miesak kostny Ridgewaya GLS miesak limfatyczny Gardnera, P1534(J) i P388 leuke¬ mie, CA755 gruczolakorak a BI6 czerniak.Jak widac z danych z tablicy, oksazolidynodiony wy- 25 twarzane sposobem wedlug wynalazku wykazuja aktyw¬ nosc przy podawaniu doustnym. Aktywnosc przy poda¬ waniu doustnym jest zupelnie nieoczekiwana, gdyz znaj¬ dujace sie w sprzedazy jako leki VLB i winkrystyna nie wykazuja takiego stopnia aktywnosci przy podawaniu 30 doustnym, wobec takich samych nowotworów u zwie¬ rzat doswiadczalnych. Na przyklad VLB-3"-metylo-3- -spiro-5,,-oksazolidynodion-2//,4// i jego analog 3"-(/?- -chloroetylowy) wykazuje 100% hamowania przy po¬ dawaniu doustnym w dawce 6—7 i 3—6 mg/kg, wobec 35 nowotworów GLS, ROS i CA755.Natomiast VLB i winkrystyna jesli wykazuja aktyw- Zwiazek | 1 VLB-3"-metylo-3-spiro-5"- -oksazolidynodion-2//,4//, wolna zasada 1 Siarczan 4- (N-metylokarbamylooksy) -4-dezacetylo-VLB 3"- -metylo-3-spiro-5"-oksazoli- dynodion-2",4" VLB-3"- (-chloroetylo)-3- -spiro-5"-oksazolidynodion- 2",4" wolna zasada Nowotwór 2 GLS L 1210 B16 CA755 P1534(J) GLS ROS GLS GLS Tablica Dawka mg/kg x dni 3 3—5x10 0,6x7 1,25x9 1,0—1,5x3 0,5—0,6x10 4,5x10 0,5—1,0x10 0,5—0,6x10 3-^1x8 3—4x10 5—7x10 0,1—2,5x7—9 0,5—0,6x9—10 3—4x9 Sposób podawania 4 doustnie dootrzewnowo dootrzewnowo dootrzewnowo dootrzewnowo dootrzewnowo dootrzewnowo dootrzewnowo doustnie doustnie doustnie dootrzewnowo dootrzewnowo doustnie ) % hamowania lub prze¬ dluzania zycia 5 37—56 100 100 96—102% (4 przypad¬ ki niepew- ne)*) 156—158 (3 przypad- 49—91 ki niepew- 43—100 ne)*) 100 100 100 38—59 40—100 50—74 92—100 |110 671 10 1 1 siarczan 4-dezacetylo-VLB-3"-mety- lo-3-spiro-5"-oksazolidyno- dion-2",4" VLB-3"-allilo-3-spiro-5"- -oksazolidynodion-2//,4,/ Winkrystyno-3''-metylo-3- -spiro-5"-oksazolidynodion- -2",4" 4-dezacetylo-VLB-3"-(-chlo- roetylo)-3-spiro-5"-oksazo- lidynodion-2",4" 1 2 GLS CA755 B16 P1534(J) L1210 GLS GLS GLS GLS 3 0,5—0,65x10 0,75—1 X10 3—5x9—10 0,4^-0,6x10 3,5x8 0,4^-0,6x10 1,0—2,6x3 2,5x7 2,5x7 1,0x7 0,5—1 x 10 4 dootrzewnowo dootrzewnowo doustnie dootrzewnowo doustnie dootrzewnowo dootrzewnowo dootrzewnowo dootrzewnowo dootrzewnowo dootrzewnowo tablica (c.d.) i 1 47—55 53 59—92 25—178(5 przypad-- 100 ków niepew- 61—86 nych)*) 53^101 (2—7 przy¬ padków nie- 1 pewnych) 27 35 61 27—51 | *) czas przezycia wynosil 60 dni od zakonczenia próby nosc, to tylko szczatkowa przy wysokosci dawki odpowied¬ nio 2 i 2—4,5 mg/kg, i zwykle sa toksyczne przy wyzszych dawkach. Przy podawaniu pozajelitowym (dootrzewno¬ wo) porównywalne hamowanie nowotworu lub przedlu¬ zanie zycia wystepuje przy podawaniu 0,5—0,75 mg/kg oksazolidynodionów oraz 0,4—0,45 mg/kg VLB lub 0,2— 0,25 mg/kg winkrystyny.Nowe oksazolidynodiony stosowane jako czynniki prze- ciwnowotworowe dla zwierzat, moga byc podawane po- zajelitowo lub doustnie. Dla podawania doustnego, od¬ powiednia ilosc dopuszczalnej w farmacji soli zasady o wzorze I, otrzymanej z nietoksycznego kwasu, miesza sie ze skrobia lub innym nosnikiem i mieszanine umieszcza sie w kapsulkach zelatynowych, w ilosci 7,5—50 mg sklad¬ nika aktywnego w kazdej kapsulce.Podobnie, dopuszczalna w farmacji sól mozna mie¬ szac ze skrobia, srodkiem wiazacym i lubrykantem i z mie¬ szaniny wytwarzac tabletki zawierajace 7,5—50 mg soli.Tabletki moga posiadac naciecia jesli przewiduje sie sto¬ sowanie mniejszych lub dzielonych dawek. Przy poda¬ waniu pozajelitowym korzystne jest podawanie dozylne, chociaz w przypadku mniejszych ssaków, takich jak my¬ szy, stosuje sie podawanie dootrzewnowo.Do podawania pozajelitowego stosuje sie roztwory izo- toniczne zawierajace 1—10 mg/ml soli oksazolidynodionu o wzorze 1. Zwiazki podaje sie w ilosci 0,01—1 mg, ko¬ rzystnie 0,1—1 mg/kg ciezaru ciala ssaka, jednokrotnie lub dwukrotnie, w ciagu tygodnia lub dwóch, w zalez¬ nosci od aktywnosci i toksycznosci leku. Inny sposób ustalania dawki terapeutycznej oparty jest na wielkosci powierzchni ciala. Dawka wynosi wtedy 0,1—10 mg/m2 powierzchni ciala ssaka, w ciagu 7 lub 14 dni.Przyklad I. Wytwarzanie VLB-3"-metylo-3-spiro- -5//-oksazolidynodionu-2//,4,/.Do roztworu 2,84 g wolnej zasady VLB w 40 ml bez¬ wodnego benzenu dodaje sie 15 ml izocyjanianu metylu i calosc ogrzewa w temperaturze wrzenia w ciagu okolo 6 godzin. Mieszanine reakcyjna ochladza sie i lotne sklad¬ niki odparowuje. Pozostalosc zawierajaca VLB-3"-me- 30 35 40 45 50 55 65 tylo-3-spiro-5,,-oksazolidynodion-2,,,4" oczyszcza sie chro¬ matograficznie na 200 g zelu krzemionkowego (aktyw¬ nosc I).Do rozwijania chromatogramu stosuje sie 1 litr 4% roz¬ tworu metanolu w benzenie a nastepnie 2,5 litra 6% roz¬ tworu metanolu w benzenie. Ten ostatni rozpuszczalnik eluuje 0,9764 g yLB^-metylo-S-spiro-S^oksazolidy- nodionu-2,,,4,/. Jon masowy przy 835. Widmo NMR S: 0,17, 0,88, 2,0, 2,60, 2,74, 2,78, 2,81, 3,08 (nowy sygnal NCH3), 3,58, 3,60, 3,79, 4,52, 5,18, 5,41, 5,88, 6,09, 6,64.Jony w widmie masowym przy: 849 (transmetylowanie), 835, 817, 804, 776, 650, 543, 494, 355, 167, 154, 149, 135.Powtarzajac powyzsze postepowanie poddaje sie reak¬ cji 270 mg wolnej zasady VI/B z izocyjanianem n-butylu i otrzymuje VLB-3''-n-butylo-3-spiro-5''-oksazolidynodion- -2,/,4//. W widmie masowym wystepuja nastepujace sy¬ gnaly: 891, 877, 859, 837, 836, 819, &18, 792, 747, 650, 543, 536 (512), 381, 355, 341, 325, 295 (188), 154, 149, 135 i 136, 122, 121, 107. W widmieNMRw deuterochloro- formie wystepuja nastepujace sygnaly S: 0,66, 0,92, 1,3— 1,7, 1,99, 2,07, 2,81, 3,61, 3,79, 5,17, 5,43, 5,87, 6,09 i 6,61. 98,9 mg wolnej zasady VLB poddaje sie reakcji z izo¬ cyjanianem allilu i otrzymuje 31,3 mg oczyszczonego VLB-3/,-allilo-3-spiro-5//-oksazolidynodionu-2",4/'. W wi¬ dmie masowym wystepuja nastepujace sygnaly: 875, 861, 843, 844, 830 i 831, 802 i 803, (784), 650, 543, 520, 380 i 381, 355, 295, 273, 242, 154, 149, 143, 136, 135, 122, 121, 107. W widmie w podczerwieni w chloroformie wys¬ tepuja pasma absorpcji przy 3440, 1810, 1740 i 1610 cm-1.Widmo NMR d: 0,66, 0,88, 1,98, 2,41, 2,80, 3,57, 3,60, 3,79, 4,14, 5,1—5,3, 5,43, 5,7—5,95, 6,08, 6,63.Przyklad II. Wytwarzanie winkrystyno-3"-mety- lo-3-spiro-5//-oksazolidynodionu-2,/,4//.Wolna zasade winkrystyny, otrzymana ze 158,3 mg siarczanu winkrystyny na drodze typowego postepowa¬ nia, rozpuszcza sie w okolo 15 ml bezwodnego benzenu.Do roztworu dodaje sie okolo 2,5 ml izocyjanianu metylu i calosc ogrzewa sie w ciagu okolo 6 godzin w tempera¬ turze wrzenia a nastepnie pozostawia w ciagu nocy w tern-110 671 11 12 peraturze pokojowej. Lotne skladniki usuwa sie otrzy¬ mujac 159,6 mg pozostalosci rozpuszczalnej w metanolu ale nierozpuszczalnej w chlorku metylenu.Podczas preparatywnej chromatografii cienkowarstwo¬ wej, przy zastosowaniu do rozwijania mieszaniny 3:1 octanu etylu i etanolu, obserwuje sie cztery pasma, z któ¬ rych trzecie w kolejnosci polaraosci odpowiada winkrys- tyno-3//-metylo-3-spiro-5//-ok$azolidynodiori<)wi-2'/,4/'. O- trzymuje sie 26,3 mg oczyszczonego zwiazku o nastepu¬ jacej charakterystyce: Widmo masowe: 863, 849, 831, 818, 806, 790, 751, 708, 647, 650, 635, 480, 393, 355, 283, 270, 268, 183, 171, 168, 154, 141, 136, 122, 121, Widmo w podczerwieni w chloroformie: 3440, 1805, 1730, 1745, 1660 cm-1. Widmo NMR w deuterochloroformie S: 0,59, 0,88, 1,35, 1,68, 2,74, 2,78, 3,01, 3,65, 3,87, 4,41, 4,68, 5,20, 5,90, 6,81, 6,91, 8,12 i 8,78.Przyklad III. Wytwarzanie l-demetylp-4-dezacety- lo-4-(N-metyIokarbamylooksy)-VLB-3//-metylo-3-spiro- -5,,-oksazolidynodionu-2",4//.Powtarzajac postepowanie z przykladu I, 21,7 mg 1- -demetylo-4-dezacetylo-VLB poddaje sie w temperatu¬ rze wrzenia reakcji z 3 ml izocyjanianu metylu w okolo 12 ml bezwodnego chlorku metylenu. Powstajacy 1-de- metylo-4-dezacetylo-4-(N-metyloka^bamylooksy)-VLB-3,,- -metylo-3-spiro-5''-oksazolidynodion-2'',4'' izoluje sie w sposób podany w przykladzie I i oczyszcza za pomoca preparatywnej chromatografii cienkowarstwowej, stosujac do rozwijania metanol. Otrzymuje sie 5,5 g oczyszczo¬ nego produktu o podanej ponizej charakterystyce. Widmo NMR w deuterochloroformie ó: 2,75, 2,79, 3,08, 3,59, 3,76, 3,84, 4,76, 5,35, 5,19, 5,86, 6,26 i 6,68. W widmie w podczerwieni w chloroformie pojawia sie nowe pasmo przy dlugosci fali 1818 cm-1 i wzrasta absorpcja przy 1740 i 1130 cm-1, w porównaniu ze zwiazkiem wyjsciowym.Widmo masowe: 836, 834, 779, 777, 368, 256, 241, 213, 155 i 149.Przyklad IV. Wytwarzanie VLB -3"- Gff-chlo- roetylo)-3-spiro-5"-oksazolidynodionu-2//,4//.Powtarzajac postepowanie opisane w przykladzie I, 1,620 g VLB poddaje sie reakcji z 15 ml izocyjanianu — chloroetylu w 100 ml bezwodnego benzenu. Calosc mie¬ sza sie w ciagu 16 godzin w temperaturze pokojowej a nastepnie w ciagu 2 godzin w temperaturze wrzenia. Wy¬ tracony osad rozpuszczalnego w wodzie kompleksu VLB i izocyjanianu ^-chloroetylu odsacza sie z zimnego roz¬ tworu. Otrzymuje sie 1,692 g produktu, który rozpuszcza sie w 30 ml wody i calosc miesza w ciagu okolo 16 go¬ dzin w temperaturze pokojowej a nastepnie alkalizuje za pomoca rozcienczonego roztworu wodorotlenku sodo¬ wego. Powstajacy VLB-3"- (^-chloroetylo)-3-spiro-5''-oksa- zolidynodion-2",4", nierozpuszczalny w srodowisku alka¬ licznym, ekstrahuje sie chlorkiem metylenu. Polaczone ekstrakty odparowuje sie a pozostalosc zawierajaca VLB- -3"- (/^<±lOTC^lylo)-3-spi^o-5,/-c4csazoHdynodion-2,,,4,' o- czyszcza sie chromatograficznie na 150 g zelu krzemionko¬ wego o aktywnosci I, stosujac do rozwijania 6% roztwór metanolu w benzenie. Otrzymuje sie 1,127 g oczyszczo¬ nego produktu o ponizej przedstawionej charakterysty¬ ce fizycznej. Widmo masowe: 883, 847, 816, 789, 650, 592, 591, 543, 506, 485, 451, 355, 295, 154, 136, 135, 122, 121, 107. Widmo w podczerwieni w chloroformie: 3650, 3570, 3440, 1805,1745, 1610 cm-1. Widmo NMR w deute¬ rochloroformie ó: 0,67, 0,88, 2,01, 2,81, 2,85, 3,61, 3,79, 3,87, 5,19, 5,44, 5,89, 6,11, 6,65.Przyklad V. Wytwarzanie VLB-3"- (^-chloroety- lo)-3-spiro-5,'-oksazolidynodionu-2,/,4" i 3-N-(/?-chloro- etylo)karbaminianu VLB.Do roztworu 481,2 mg wolnej zasady VLB w 14 ml 5 bezwodnego benzenu dodaje sie 7,0 ml izocyjanianu fi- -chloroetylu. Podczas dodawania wytraca sie natychmiast osad. Calosc ogrzewa sie w ciagu okolo 16 godzin w tem¬ peraturze wrzenia. Benzen odparowuje sie pod zmniej¬ szonym cisnieniem a pozostalosc poddaje sie preparatyw- 10 nej chromatografii cienkowarstwowej na zelu krzemion¬ kowym, stosujac mieszanine 3:1 octanu etylu i metanolu.Izoluje sie 379,4 mg mieszaniny, dajacej na chromatogra- mie dwa nie dajace sie rozdzielic pasma. Mieszanine te chromatografuje sie powtórnie, stosujac taki sam uklad 15 rozwijajacy i nakladajac na jedna plytke preparatywna tylko 47 mg mieszaniny. Uzyskuje sie rozdzial na dwa produkty, otrzymujac 147 mg VLB-3"- (/?-chloroetylo)-3- -spiro-S^-oksazolidynodionu^"^" i 69 mg 3-N-(/?-chlo- roetylo)karbaminianu VLB. 20 Karmabinian wykazuje nastepujaca charakterystyke: Widmo masowe: (881), 835, 821, 790, 763, 692, 591, 543, 480, 409, 353, 295, 293, 283, 281, 278, 243, 188, 154, 149, 135. Widmo w podczerwieni w chloroformie: 3645, 3575, 3450, 3405 (nowe pasmo), 1730, 1675 (nowe pasmo) i 25 1610 cm-1. Widmo NMR w deuterochloroformie d: 0,88, 0,80, 1,35, 2,05, 2,76, 2,80, 3,60, 3,77, 5,32, 5,53, 5,84, 6,09, 6,60 i 10,0 (szeroki sygnal).Przyklad VI. Wytwarzanie 4-dezacetylo-VLB- -3/'-metylo-3-spiro-5//-oksazolidynodionu-2/',4". 30 99,7 mg VLB-3/,-metylo-3-spiro-5//-oksazolidynodionu- -2"£" ogrzewa sie w ciagu 1,5 godziny w temperaturze wrzenia 0,5 n kwasie solnym a nastepnie mieszanine al¬ kalizuje sie i ekstrahuje chlorkiem metylenu nierozpusz¬ czalnym w alkaliach 4-dezacetylo-VLB-3"-metylo-3^spiro- 35 -5//-oksazolidynodion-2/,,4,/. Polaczone ekstrakty orga¬ niczne odparowuje sie do sucha pod zmniejszonym cis¬ nieniem. Pozostalosc poddaje sie preparatywnej chroma¬ tografii cienkowarstwowej na zelu krzemionkowym, sto¬ sujac do rozwijania mieszanine 3:1 octanu etylu i meta- 40 nolu. Z glównego pasma otrzymuje sie 32,3 mg oczyszczo¬ nego 4-dezacetylo-VLB-3/'-metylo-3-spiro-5''-oksazolidy- nodionu-2",4". Zwiazek ten jest jednorodny takze w in¬ nych ukladach chromatograficznych. Widmo masowe: 807, 793, 763, 762, 749, 734, 690, 493, 452, 408, 355, 295, 45 268, 167, 171, 154, 149, 143, 135, 122, 121 i 107. Widmo w podczerwieni w chloroformie: 3580, 3440, 1815, 1735 i 1615 cm-1. Widmo NMR w deuterochloroformie ó: 0,80, 0,88, 2,70, 2,81, 2,90, 3,04, 3,59, 3,76, 3,92, 4,20, 5,60 i 5,88. 50 Przyklad VII. Wytwarzanie 4-(N-metylo)karba- minianu 4-dezacetylo-VLB-3''-metylo-3-spiro-5''-oksazoli- dynodionu-2",4", Do roztworu 304 mg 4-dezacetylo-VLB w 10 ml bez¬ wodnego benzenu dodaje sie 5 ml izocyjanianu metylu 55 i calosc ogrzewa sie w temperaturze wrzenia w ciagu okolo 6 godzin. Rozpuszczalnik odparowuje sie pod zmniej¬ szonym cisnieniem otrzymujac 444,4 mg pozostalosci.Na podstawie chromatografii cienkowarstwowej stwier¬ dza sie obecnosc dwóch zwiazków, które rozdziela sie za 60 pomoca preparatywnej chromatografii cienkowarstwowej, stosujac jako uklad rozwijajacy mieszanine 3:1 octanu etylu i metanolu. Otrzymuje sie w ten sposób oczyszczo¬ ny 4-(N-metylo)-karbaminian-4-dezacetylo-VLB-3//-mety- lo-3-spiro-5//-oksazolidynodionu-2//,4//o nastepujacej cha- 65 rakterystyce fizycznej. Widmo masowe: 850, 807, 793,110 671 13 14 775, 762, 734, ,452, 355, 154 i 135MWidmo w nadfiolecie w etanolu: maksyma przy 215 i 268 //, z przegieciami przy 290 i 298 fi. Widmo w podczerwieni w chloroformie: 3700, 3460, 1816, 1743, 1600 cm-1. Widmo NMR w deu- terochloroformie S: 0,67, 0,88, 2,78, 2,81, 3,07, 3,60, 3,70, 5,0, 5,25, 5,30, 5,84, 6,08 i 6,03. Zwiazek powyzszy wykazuje aktywnosc hamujaca w standardowym tes¬ cie na hamowanie mitozy, w stezeniach tak niskich jak 10-3 mmg/ml.Przyklad VIIL Wytwarzanie 4-dezacetyIo-VLB- -3,/-^hlo^oetylo-3-spiro-5/,-oksazolidynodionu-2/,,4/,.Do 25,0 ml bezwodnego metanolu nasyconego chlo¬ rowodorem w temperaturze 0°C dodaje sie 96,9 mg VLB- -3,/-^hloroetylo-3-spiro-5,/-oksazolidynodionu-2//,4//. Ca¬ losc miesza sie w ciagu 18 godzin w temperaturze poko¬ jowej. Rozpuszczalnik odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem i do pozostalosci dodaje sie wody z lodem a nastepnie alkalizuje wodorotlenkiem amonowym i ekstra¬ huje czterema porcjami chlorku metylenu. Polaczone ekstrakty odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem.Pozostalosc (88,6 mg) poddaje sie preparatywnej chro¬ matografii cienkowarstwowej na zelu krzemionkowym, stosujac do rozwijania mieszanine 3:1 octanu etylu i me¬ tanolu. Pasmo o Rp = 0,4 ehiuje sie i otrzymuje 14,3 mg produktu. Widmo masowe: 841 (jon macierzysty), 782, 816, 651, 543, 355, 295, 175, 167, 154, 149, 135 i 125? Przyklad IX. Inny sposób wytwarzania 4-dezace^ tylo-VLB-3'/-/^chloroetylo-3-spiro-5/,-oksazolidynodionu- -2",4".Do 9,86 g wolnej zasady VLB w 200 ml bezwodnego benzenu dodaje sie 25 ml izocyjanianu /J-chloroetylu.Calosc miesza sie w ciagu nocy w temperaturze pokojo¬ wej a nastepnie ogrzewa sie w ciagu 2,5 godzin w tempe¬ raturze wrzenia. Wytracony osad odsacza sie i 3,15 g pro¬ duktu rozpuszcza sie w 300 ml 0,1 n kwasu solnego i ogrze¬ wa w ciagu nocy w temperaturze wrzenia. Mieszanine ochladza sie i alkalizuje wodorotlenkiem amonowym a nastepnie ekstrahuje chlorkiem metylenu. Polaczone ek¬ strakty odparowuje sie pod' zmniejszonym cisnieniem i otrzymuje 2,80 g pozostalosci. Pozostalosc t£ zawiera- . jaca 4-dezacetylo-VLB-3''-£-chloroetylo-3rspir^ lidynodion-2",4", oczyszcza sie chromatograficznie na zehi krzemionkowym, stosujac do rozwijania benzen we wzrastajacym gradiencie stezenia metanolu. Wydajnosc produktu wynosi 192,0 mg. Sygnaly jonów w widmie masowym sa takie same jak dla produktu z przykladu VIII. Widmo NMR w deuterochloroformie S: 0,81, 0,88, 2,25, 2,71, 2,99, 3,60, 3,76, 3,79, 3,93, 5,61, 5,88, 6,Q0' i 6,63, Przyklad X. Wytwarzanie soli. Sole oksazolidy- nodionów i 3-karbaminianów o wzorze 1 wytwarza sie w nastepujacy sposób: Wolna zasade rozpuszcza sie w minimalnej ilosci eta¬ nolu i wartosc pH doprowadza do 4,0 ±0,2, wkraplajac 2% kwas siarkowy w etanolu. Wartosc pH oznacza sie pobierajac 2 krople roztworu, rozcienczajac je do 1 ml woda i mierzac pH na pehametrze. Kwasny roztwór eta- nolowy odparowuje sie do sucha. Pozostalosc zawieraja¬ ca siarczan mozna ewentualnie rekrystalizowac z meta¬ nolu lub etanolu.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowych pochodnych dimerycz- nego indolodwuwodoroindolodionu o ogólnym wzorze 1, w którym R oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o- 1—4 atomach wegla, grupe alkenylow^ o 3—4 atomach wegla, -grupe,.,o wzorze -CIL-CIDC-CH, lub grupe o wzorze -CH2-CHaX, w których X oznacza atom bromu lu£ chlo¬ ru, R2 oznacza atom wodoru, grupe metylowa lub grupe 5 o wzorze -CHO, jeden z podstawników R3 i R4 oznacza atom wodoru lub grupe hydroksylowa, drugi oznacza grupe etylowa a R5 oznacza atom wodoru, lub R4 i R5 tworza lacznie pierscien epoksydowy a R3 oznacza grupe etylowa, R7 oznacza grupe o wzorze -0-C(=0)-NH-R io lub grupe o wzorze -0-0(=0)-CH3, R* oznacza od¬ dzielnie atom wodoru a R9 oznacza grupe o wzorze -0-CH3 lub R* i R9 tworza lacznie pojedyncze wiazanie pomiedzy atomem wegla w pozycji 4" i atomem azotu w pozycji 3", znamienny tym, ze dimeryczny indolodwuwodoroin- 15 doi o ogólnym wzorze 2, w którym R2, R3, R4 i R5 maja wyzej podane znaczenie a R6 oznacza grupe hydroksy¬ lowa lub grupe o wzorze -0-C(=0)-CH„ poddaje sie reakcji z izocyjanianem o wzorze RNCO, w którym R ma wyzej podane znaczenie, w obojetnym rozpuszczalniku 20 Organicznym, i ewentualnie zwiazek o wzorze 1, w którym R7 oznacza grupe o wzorze -0-C(=0)-CH3 poddaje sie hydroh^, otrzymujac zwiazek o wzorze 1, w którym R7 oznacza grupe OH. „ 2. Sposób wedlug zastrz.- 1, znamienny tym, ze di- 25 meryczny mdolcKrwuwcMioromdolodion i izocyjanian mie¬ sza sie i ogrzewa w temperaturze 30—110°C, otrzymu- ¦ jae spirooksazolidynodion o wzorze 1, w którym R8 i R9 tworza lacznie pojedyncze wiazanie pomiedzy atomem we&a w pozycji 4" i atomem azotu w pozycji 3". 30 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze wolna zasade VLB ogrzewa sie z izocyjanianem metylu, otrzy¬ mujac VLB-3/,-metylo-3-spiro-5,'-oksazolidynodion-2,/,4". 4. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze wol¬ na zasade VLB ogrzewa sie z izocyjanianem n-butylu, 35 otrzymujac VLB-3''-n-butylo-3-spiro-5"-oksazoh\iynodion- -2",4". 5. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze wolna zasade VLB ogrzewa sie z izocyjanianem allilu, otrzy¬ mujac YLB-3,,-allilo-3-spiro-5//-oksazolidynodion-2",4". 40 6. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze wolna ' zasade winkrystyny ogrzewa sie z izocyjanianem metylu, otrzymujac winkrystyno-3''-metylo-3-spiro-5//-oksazolidy- nodion-2'',4''. ; 7. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze 4- 45 -dezacetylo-VLB ogrzewa sie z izocyjanianem metylu, otrzymujac 4-(N-metylo)karbaminianu 4-dezacetylo-VLB- ^''-metylo-S-spiro-S'-oksazolidynodionu^''^''. 8. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze wol¬ na zasade VLB ogrzewa sie z izocyjanianem /J-chloroe- 50 tyju, otrzymujac YLB-S^-^-chloroetylo^-Bpiro-S^-oksa- zohdynodion-2",4" i VLB-3-N- (^-cWoroetylo)karbami- nian. 9. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze reak¬ cje prowadzi sie w obojetnym rozpuszczalniku organkz- 55 nym takim jak bezwodny benzen. . 10. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze l-demetylo-4-dezacetylo-VLB ogrzewa sie z izocyjanianem metylu, otrzymujac l-demetylo-4-dezacetylo-4-(N-mety- lokarbamykksy)-VIJ^3,'-»etylo-3-^ 60 dion-2",4". 11. Sposób wedlug zastrz. 10, znamienny tym, ze reakcje prowadzi sie w obojetnym rozpuszczalniku orga¬ nicznym takim jak bezwodny chlorek metylenu. 12. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze 65 mieszanine ogrzewa sie w temperaturze wrzenia.110 671 15 13. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze w mieszanine wolnej zasady VLB i izocyjanianu fi-chloro- etylu miesza sie w bezwodnym benzenie w temperaturze pokojowej, nastepnie miesza sie w temperaturze wrzenia. 16 oddziela kompleks VLB i izocyjanianu /?-chloroetylu i rozpuszcza go w wodzie, otrzymujac VLB-3"-(/?-chloro- etylo)-3-spiro-5"-oksazolidynodion-2",4". 12. .^\10' R3 —_R4 R5 I" ¦ C-°^3 H 0 1 K9lA l ioi M N7 I 101 3 1^N^-01LC2=0 RJ V N-R C«-R9 R8 II 0 Wzór 1110 671 R: 7' & 5' l^\£ 12 ^ l<^ z"\ 16'A IR' R5 -R' i.H C-O-CH3 0 CHrO sr CHrCH3 /Yzór^ PL