NL8006711A

NL8006711A - Als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling.

Info

Publication number: NL8006711A
Application number: NL8006711A
Authority: NL
Original assignee: Sony Corp
Priority date: 1979-12-10
Filing date: 1980-12-10
Publication date: 1981-07-01
Also published as: FR2471703B1; CA1160699A; DE3046540A1; FR2471703A1; ATA597680A; AU541683B2; JPS5683135A; AU6512980A; GB2065396A; AT386498B; GB2065396B; US4355413A; JPS6349935B2

Description

t ' * * C/Ca/eh/1202 ; Als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling.

De uitvinding heeft betrekking op een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling, en meer in het bijzonder op een dergelijke schakeling, waaraan een schakeling voor regeling van de dempingsfactor is toegevoegd.

5 Sedert een aantal jaren is men overgegaan tot de toepassing van electronische afstemeenheden, waarbij een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling de functie • van de locale oscillator vervult. Bij afstemming van een dergelijk type afstemeenheid op eenbepaald omroepstation wordt 10 de frequentiedeelverhouding N van een tot de fasevergrendelde lus behorende, programmeerbare freguentiedeler zodanig gevarieerd, dat afstemming op het gewenste omroepstation wordt verkregen. Daarbij wordt opgemerkt, dat de totale voor FM-uitzendingen overeengekomen frequentieband zodanig is ver-15 deeld, dat in Japan een frequentiegebied van 76,1 - 89,9 MHz, in de Verenigde Staten van Amerika een frequentiegebied van 87,9 - 107,9 MHz en in Europa een frequentiegebied van 87,5 - 108,0 MHz voor FM-uitzendingen ter beschikking staat·. Voor een afstemeenheid van een ontvanger, welke zowel de in Japan 20 als de in de Verenigde Staten van Amerika gebruikte frequentieband dient te bestrijken, brengt het voorgaande met zich mede, dat het gebied, waarbinnen de genoemde frequentiedeelver-houding N dient te kunnen variëren, zeer groot wordt. Dit brengt echter het gevaar met zich mede, dat de dempingsfactor 25 van de als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling een zeer geringe waarde bereikt, waardoor een stabiele ontvangst van sommige omroepstations binnen de totale door een ontvanger bestreken frequentieband twijfelachtig wordt.

Tot op dit ogenblik is voor het tegengaan van 30 het zojuist genoemde verschijnsel nog geen regelschakeling van eenvoudige constructie voor regeling van de dempingsfactor van een dergelijke als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling voorgesteld.

De onderhavige uitvinding stelt zich ten doel, 35 een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling te verschaffen, welke vrij is van de hiervoor genoemde bezwaren.

Rnn« 7 1 1 ; . - 2 - !

Voorts stelt de uitvinding zich ten doel, een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling te verschaffen, waarvan de dempingsfactor automatisch wordt geregeld op basis van de regelspanning van de schakeling zelf.

'5 Een ander doel van de uitvinding is het ver schaffen van een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling, waarbij de tijdsconstante van het tot die schakeling behorende laagdoorlaatfilter door de regelspanning van de schakeling automatisch wordt overgeschakeld.

10 Daartoe gaat de uitvinding uit van een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling, omvattende: een referentiesignaaloscillator, een spanningsgeregelde oscillator, een met de uitgang van de spanningsgeregelde 15 oscillator gekoppelde, programmeerbare frequentiedeler, een aan zijn beide ingangen met de uitgangen van de referentiesignaaloscillator en de programmeerbare frequentiedeler gekoppelde fasevergelijkingsschakeling voor afgifte van een van het faseverschil tussen de beide aan zijn 20 ingangen ontvangen signalen afhankelijk foutsignaal, en een met de uitgang van de fasevergelijkingsschakeling gekoppelde, als laagdoorlaatfilter werkende en een tijdsconstante vertonende schakeling voor vorming en afgifte van een gelijkspanningsregelsignaal voor zodanige regeling 25 van de spanningsgeregelde oscillator, dat de fase van het uit- · gangssignaal daarvan- wordt vergrendeld met dié van het refe-rentiesignaal.

Volgens de uitvinding dient een dergelijke als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling nu bovendien te 30 worden uitgerust met een met de uitgang van de als laagdoorlaatfilter werkende schakeling gekoppelde regelschakeling voor regeling van de tijdsconstante daarvan in afhankelijkheid van het aan de spanningsgeregelde oscillator toegevoerde gelijkspanningsregelsignaal .

35 De uitvinding zal worden verduidelijkt in de nu volgende beschrijving aan de hand van de bijbehorende tekening. Daarin tonen: 8 0 0 6 7 1 1 ^i^UUr 1 ββη a^S klokschema uitgevoerd prin- ' * » - 3 - cipeschema van een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling van bekend type, figuur 2 en 3 enige grafieken ter verduidelijking van de werking van de schakeling volgens figuur 1, 5 figuur 4 een als blokschema uitgevoerd prin- • cipeschema van een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling volgens de uitvinding, en figuur 5 en 6 enige grafieken ter verduidelijking * " van de werking van de schakeling volgens figuur 4.

10 Figuur 1 toont de toepassing van een als fase vergrendelde lus uitgevoerde schakeling van bekend type bij een radio-ontvanger van het FM-type met een brede ontvangst-frequentieband, welke de frequenties van 76 · - 108 MHz omvat, dat wil zeggen zowel het in Japan als het in de Verenigde Staten 15 van Amerika voor FM-ontvangst aangewezen frequentiegebied.

De hoogfrequenttrap 1 van de ontvanger krijgt zijn hoogfrequentingangssignaal toegevoerd van een antenne en voert dit hoogfrequentsignaal, na versterking, toe aan een mengtrap 2 voor frequentie-omzetting tot een middenfrequent-20 signaal met behulp van een locaal oscillatiesignaal, dat afkomstig is van een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling, welke als locale oscillator voor de ontvanger dient en nog meer in details zal worden beschreven. Hier wordt volstaan met op te merken, dat de als fasevergrendelde lus uit-25 gevoerde schakeling bijvoorbeeld voor hoogfrequentingangs-signalen met frequenties van 76 108 MHz respectievelijke locale oscillatiesignalen met frequenties van 65,3 - 97,3 MHz aan de mengtrap 2 toevoert, zodanig, dat het door deze afgegeven middenfrequentsignaal onder alle omstandigheden een fre-30 quentie van 10,7 MHz vertoont.

Dit door de mengtrap 2 afgegeven middenfrequentsignaal wordt via een voor middenfrequentversterking dienende middenfrequenttrap 3 toegevoerd aan een frequentie-detectieschakeling 4, waarvan het uitgangssignaal wordt toe-35 gevoerd aan een laagfrequenttrap 5, waaraan een luidspreker 6 kan zijn aangesloten.

De als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling bestaat in hoofdzaak uit een referentiesignaaloscilla- 8006711 - 4 - tor 10, een frequentiedeler 11, een fasevergelijkingsschakeling 13, een laagdoorlaatfilter 14, een voor versterking van het uitgangssignaal daarvan dienende gelijkspanningsversterker 15, een spanningsgeregelde oscillator 16 en een frequentieschaal- ; 5 corrector 17. Daarbij geeft de referentiesignaaloscillator 10 een referentiesignaal met een frequentie van bijvoorbeeld 100 KHz af, dat door de frequentiedeler 11 aan frequentiedeling door 20 wordt onderworpen, waarna de fasevergelijkingsschakeling .13 dit aan frequentiedeling onderworpen uitgangssignaal van de 10 frequentiedeler 11 en het uitgangssignaal van een nog nader te beschrijven, programmeerbare frequentiedeler 12 aan fase-vergelijking onderwerpt. Het als uitgangssignaal door de fasevergelijkingsschakeling 13 afgegeven faseverschil- of fout-signaal wordt door het laagdoorlaatfilter 14 ontdaan van even-15 tuele hoogfrequentcomponenten en stoorcomponenten en vervolgens, na versterking door de gelijkspanningsversterker 15, als fre-quentieregelspanning aan de oscillator 16 toegevoerd; de frequentie schaalcorrector 17 onderwerpt het oscillatie-uitgangs- -signaal van de spanningsgeregelde oscillator 16 aan frequentie-20 deling met althans ten minste nagenoeg dezelfde frequentie-deelverhouding als bij de frequentiedeler 11. In sommige gevallen kan dè gelijkspanningsversterker 15 voor versterking * van de door het laagdoorlaatfilter 14 afgegeven frequentie-regelspanning worden weggelaten.

25 Als laagdoorlaatfilter 14 dient een filter • van het actieve type, dat bijvoorbeeld kan bestaan uit een operationele versterker 18 met een door de serieschakeling van een capaciteit 19 en een weerstand 20 gevormde terugkop-pelkring en een ingangsweerstand 21.

30 De programmeerbare frequentiedeler 12 is van het type met een programmeerbaar variabele deelverhouding? dit wil zeggen, dat bij instelling of programmering van een bepaalde numerieke waarde als frequentiedeelverhouding een aan- de frequentiedeler toegevoerd ingangssignaal aan fre-35 quentiedeling volgens de ingestelde deelverhouding wordt onderworpen.

Wanneer het desbetreffende ingangssignaal een te hoge frequentie voor frequentiedeling door de frequentie- ...... 8 0 0 6 7 1 1 - 5 - deler 12 blijkt te hebben, dient de aan de ingang van de fre-quentiedeler 12 opgenomen frequentieschaalcorrector 17 om de frequentie van het desbetreffende ingangssignaal te corrigeren, dat wil zeggen te verlagen, tot een waarde, welke 5 voor verwerking door de programmeerbare frequentiedeler 12 geschikt is.

In het algemeen kan worden gesteld, dat de grenswaarde van de voor verwerking door de programmeerbare frequentiedeler 12 geschikte ingangssignaalfrequenties enige ίΙΟ MHz bedraagt. Wanneer bij de schakeling volgens figuur 1 het oscillatie-uitgangssignaal van de spanningsgeregelde oscillator 16 frequentiewaarden binnen het gebièd van 65,3 - 97,3 MHz laat zien en wanneer dit oscillatie-uitgangssignaal door de frequentieschaalcorrector 17 aan frequentiedeling door 20 15 wordt onderworpen, zal het aan de programmeerbare frequentiedeler 12 toegevoerde ingangssignaal frequenties binnen het gebied 3,265 - 4,865 MHz vertonen. De frequentie van dit laatstgenoemde ingangssignaal wordt dan door de programmeerbare frequentiedeler 12 aan deling onderworpen tot dezelfde fre-20 quentiewaarde als dié van het door de frequentiedeler 11 afgegeven signaal, dat wil zeggen een waarde van 5 KHz. Dit wil zeggen, dat de aan de programmeerbare frequentiedeler 12 toegevoerde ingangssignalen met frequenties wan 3,265 - 4,865 MHz door de deler aan frequentiedeling worden onderworpen 25 in een deelverhouding, welke van 653 tot 973 varieert.

De frequentiedeelverhouding van de lus, dat wil zeggen de frequentiedeelverhouding N tussen de osei11a-tiefrequentie van de spanningsgeregelde oscillator 16 en de ingangssignaalfrequèntie van de fasevergelijkingsschakeling 30 13, kan worden weergegeven door het produkt van de frequentiedeelverhouding van de frequentieschaalcorrector 17 en de frequentiedeelverhouding van de programmeerbare frequentiedeler 12; de frequentiedeelverhouding N varieert derhalve bij het hier beschreven voorbeeld van 13060 tot 19460 (20 x 653 -35 20 x 973). Dit variatiegebied is betrekkelijk groot, terwijl de variatieverhouding, dat wil zeggen de verhouding tussen de maximale en de minimale waarde van het gebied, ongeveer 1,5 bedraagt, hetgeen voor een dergelijke verhouding eveneens - 6 - een betrekkelijk grote waarde is.

. ' Wanneer de frequentiedeelverhouding N en de zojuist genoemde variatieverhouding betrekkelijk groot zijn, doet zich het ongunstige verschijnsel voor, dat de aan de . 5 lusschakeling inherente vertragingsduur een juiste keuze van de verschillende bedrijfsparameters van het laagdoorlaatfilter 14 bemoeilijkt en het instelgebied van deze bedrijfsparameters beperkt.

*

Ingeval van toepassing van een dergelijke als 10 fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling in een radio-ontvanger van het "draagbare" type wordt meestal voor de lusschakeling een dempingsfactor ξ gekozen, welke betrekkelijk . hoog in het beschikbare waardengebied ligt. Deze dempings-factor £ vormt een parameter bij de bepaling van de "transient 15 response"-karakteristiek van de lusschakeling en kan worden weergegeven door: ï = 11 ( _K_)7 waarin ^1 en f 2 de tijdsconstanten van het laagdoorlaatfilter 20 14 vormen (f ^ = R^C; = R2C) ' K lusversterkingsfactor vormt (het produkt van de omzetversterkingsfactor van de fasever-gelijkingsschakeling 13, de versterkingsfactor van de operationele versterker 18, de spanningsversterkingsfactor van de gelijkspanningsversterker 15 en de spannings/frequentie-25 omzetversterkingsfactor van de spanningsgeregelde oscillator 16), R^ de weerstandswaarde van de weerstand 21 is, de weerstandswaarde van de weerstand 20 is en C de capaciteits-waarde .van de capaciteit 19 is.

Algemeen kan worden gesteld, dat een als fase-30 vergrendelde lus uitgevoerde schakeling in zijn toestand van onderhoudenoscillatie verkeert en bij zijn natuurlijke frequentie oscilleert wanneer de demplngsfactor £ gelijk 0 is iX - 0), doch in de toestand van gedempte oscillatie verkeert, dat wil zeggen "uitslingert", wanneer 0<-ξ< 1.

35 Voor*£ = 1 spreekt men van de "critische" toestand. Vooral vertoont de schakeling geen oscillatietoestand, doch treedt slechts demping op.

8 00 6 7 1 1 De als fasevergrendelde: lus uitgevoerde scha- - 7 - keling produceert derhalve geen fasevergrendeling voor een te hoge waarde van de dempingsfactor ^ en is voorts gevoelig voor uitwendige trillingen en stoorsignalen voor te lage waarden van ^ . Het is derhalve gewenste, dat de dempings-5 factor ξ binnen een vooraf bepaald gebied een zoveel mogelijk constante waarde heeft. Als geschikte, waarde voor de dempings-factor ξ wordt gewoonlijk, en afhankelijk van de toegepaste frequentiedeelverhouding, een waarde van 0,6 - 0,8 toegepast.

Bij een als fasevergrendelde lus uitgevoerde 10 schakeling van bekend type, zoals in het voorgaande beschreven, zal de dempingsfactor £ omgekeerd evenredig met de vierkantswortel van de frequentiedeelverhouding N variëren, zoals de grafiek volgens figuur 2 laat zien. Wanneer nu de reeds genoemde variatieverhouding, dat wil zeggen de verhouding tussen 15 de maximale en de minimale waarde, van de frequentiedeelverhouding N een grote waarde heeft, bijvoorbeeld 1,5 zoals in het hiervoor beschreven geval, is het moeilijk om de dempings-factor £ constant te maken door slechts een geschikte keuze van de béide ti jdsconstanten ^ en^2 van laa?doorlaatfilter 20 14? een dergelijke bandering leidt tot ongewenste ontgrendeling van de schakeling en beïnvloeding van de schakeling door uitwendige trillingen en stoorsignalen. Voorts kan worden opgemerkt, dat wanneer de frequentiedeelverhouding N een te grote waarde heeft, welke bijvoorbeeld het hiervoor genoemde gebied 25 van 13060 19460 doorlopen, het gebied van optimale of ge schikte waarden voor de dempingsfactor £ wordt verkleind door de aan een dergelijke lusschakèling inherente vertragings-duur, waardoor het gebied van instelwaarden eveneens wordt beperkt, met als gevolg, dat ongewenste ontgrendeling van de 30 schakeling en dergelijke optreden.

Bij een grote waarde van de variërende frequentiedeelverhouding N zal de frequentiekarakteristiek van het laagdoorlaatfilter 14 als gevolg van de in de frequentie-deler optredende faseverschuiving of -vertraging een te nauwe 35 frequentieband gaan vertonen, welke slechts door wijziging van de frequentiekarakteristiek zou kunnen worden verbreedt Bij het laagdoorlaatfilter 14 van bekend type geldt echter, dat de fre- 8006711 - 8 - quentiekarakteristiek daarvan wordt bepaald door de tijds-constanten ^ en ^ van vaste waarde, zoals figuur 3 laat zien. Als gevolg daarvan is het onmogelijk om de frequentiekarak-: teristiek met de frequentiedeelverhouding N te laten variëren, 5 ! waardoor de responsiesnelheid van de lusschakeling ongunstig ; wordt beïnvloed.

De figuren 4-6 hebben betrekking op een als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling volgens de uit- vinding, welke een eenvoudige constructie paart aan de moge-.10 lijkheid om de hiervoor genoemde nadelen weg te nemen, en wel zodanig, dat de genoemde dempingsfactor | binnen een vooraf . bepaald gebied constante gemaakt wordt, waardoor verschillende karakteristieke eigenschappen van de schakeling worden verbeterd.

15 Bij het blokschema volgens figuur 4 zijn'voor met dié van het blokschema volgens figuur 1 overeenkomende componenten respectievelijk dezelfde verwijzingssymbolen gebruikt, terwijl kortheidshalve de uitvoering en de werking van de desbetreffende componenten niet herhaald wordt.

20 In het schema volgens figuur 4 is het laagdoor- laatfilter 14 volgens figuur 1 vervangen door een schakeling 30 met een ingangsaansluiting 31 en een uitgangsaansluiting 34, welke respectievelijk met de uitgang van de faseverge-• lijkingsschakeling 13 en de ingang van de gelijkspannings- « 25 versterker 15 zijn verbonden; wanneer de gelijkspannings versterker 15 wordt weggelaten, wordt de uitgangsaansluiting 34 van de schakeling 30 in principe rechtstreeks met de regel-ingang van de spanningsgeregelde oscillator 16 verbonden.

Van de genoemde ingangsaansluiting 31 voert 30 een weerstand 32 naar de ingang van een operationele ver= sterker 33, waarvan de uitgang met de genoemde uitgangsaansluiting 34 van de schakeling 30 is verbonden. Tussen de ingang en de uitgang van de operationele versterker is voorts een terugkoppelkring aangesloten, welke wordt gevormd door de 35 serieschakeling van een capaciteit 35 en een weerstand 36, aan welke laatstgenoemde de serieschakeling van een transistor 37 en een weerstand 38 is parallelgeschakeld. Tussen een . 800.6 7 1 1 - 9 - punt van de voedingsspanningspotentiaal.+B en aarde is een voor instelspanningslevering dienende serieschakeling van twee weerstanden 39 en 40 opgehomen, waarvan het spannings- delende verbindingspunt de basisinstelspanning voor de transis- 5 tor 37 levert. De operationele versterker 33 wordt eveneens gevoed uit het punt van voedingsspanningspotentiaal +B. Het als laagdoorlaatfilter werkende gedeelte van de schakeling : 30 omvat de weerstanden 32, 36, de capaciteit 35 en de ope-* rationele versterker 33.

10 In alle andere opzichten komt de schakeling volgens figuur 4 althans ten minste nagenoeg geheel overeen met dié van Hekend type volgens figuur 1.

In het hierna volgende zal nu op de werking . ; van de als fasevergrendelde lus uitgevoerde schakeling volgens 15 de uitvinding worden ingegaan.

Aangenomen wordt, dat de uitgangsspanning' van de operationele versterker 33 gelijk Vq is, terwijl de basisspanning van de transistor 37 gelijk νβ is. Wanneer Vq = νβ, verkeert de transistor 37 in zijn niet-geleidende toestand.

20 De tijdsconstante ^ van het laagdoorlaatfilter 30 is dan

RlC ( fj, = R^C) terwijl de tij ds cons tante τ 2 de waarde *t*2i ~ = R2lC k®®^' waarbij R^ en R21 respectievelijk de weerstands-waarden van de weerstanden 32 en 36 vormen,, terwijl C de capa-citeitswaarde van de capaciteit 35 is.

25 . Wanneer de frequentiedeelverhouding N een kleine waarde heeft, heeft .ook de frequentie van de spanningsge-regelde oscillator 16 een lage waarde, hetgeen wil zeggen, dat de aan het. element van variabele impedantiewaarde (niet in figuur 4 weergegeven) van de oscillator toegevoerde regel-30 spanning gering is. In dat geval, waarvoor geldt Vg-CVg, zal de transistor 37 in zijn geleidende toestand komen of verkeren. De tijdsconstante heeft dan dezelfde waarde als in de vorige alinea, doch de ti jdsconstante krijgt de waarde ^ 22 ~ ^21 M waarbij R22 cl® uit de weer standswaarde 35 van de weerstand 38 en de uitgangsimpedantiewaarde van de transistor 37 samengestelde, vervangende weerstandswaarde is. Bij deze schakeling functioneert de transistor 37 niet als 8006711 - 10 - schakelelement, doch als element van variabele impedantie-waarde.

De grafiek volgens figuur 5 toont de relatie tussen de dempingsfactor ]£ van de als fasevergrendelde lus 5 uitgevoerde schakeling en de frequentiedeelverhouding N bij toepassing van een schakeling 30 volgens de uitvinding. In de grafiek volgens figuur 5 vertegenwoordigen, de gebroken lijnen a en b respectievelijk de karakteristieken voor respectieve-lijk op R21 en op R21 // R22 9eÏ3aseer^e waarden van T*2 , ter-10 wijl de volle lijn c de op samenstelling van de beide karakteristieken gebaseerde karakteristiek weergeeft. Uit de grafiek volgens figuur 5 komt naar voren, dat indien men de tijds-constante X2 doet variëren met de uitgangsspanning Vq van de operationele versterker 33, de dempingsfactor £ binnen een 15 vooraf bepaald gebied op een constante, geschikte waarde van bijvoorbeeld kan worden gehouden, zulks onafhankelijk van eventuele veranderingen van de deelverhouding N.

Figuur 6 toont de frequentiekarakteristiek(en) van de schakeling 30. Uit deze grafiek komt naar voren, dat 20 door waardevariatie van de tijdsconstante een vant2 afhankelijk gebied kan worden verkregen, waarbinnen de karakteristiek met een gradiënt van 6 dB/oct daalt vanaf een door de waarde van de eerste tijdsconstante T bepaald, constant niveau tot een door de varieerbare waarde van de tijdsconstante 25 X2 bepaald, variabel niveau. Dit wil zeggen, dat wanneer de .·-frequentiedeelverhouding N een grote waarde heeft, expansie van de frequentiekarakteristiek optreedt, terwijl de'fre-quentiekarakteristiek voor kleine waarden van de frequentiedeelverhouding smaller wordt.

30 Zoals uit het voorgaande blijkt, verschaft de onderhavige uitvinding de mogelijkheid om een belangrijke tijdsconstante van het laagdoorlaatfilter in waarde te laten variëren met de regelspanning voor de spanningsgeregelde osci-lator, zodanig, dat de dempingsfactor van de als fasever-35 grendelde lus uitgevoerde schakeling binnen een vooraf bepaald gebied blijft en in veel mindere mate aan variatie onderhevig is, waardoor zelfs bij een als fasevergrendelde 1 8006711 - 11 - lus uitgevoerde schakeling, waarbij de frequentiedeelver-houding een hoge waarde kan aannemen en waarbij de variatie-verhouding een hoge waarde heeft, wordt verhinderd, dat als gevolg daarvan ontgrendeling van de schakeling of beïnvloeding 5 van de schakeling door uitwendige trillingen en stoorsignalen optreedt *

Aangezien de frequentiekarakteristiek van het laagdoorlaatfilter volgens de uitvinding automatisch aan de frequentiedeelverhouding wordt aangepast, krijgt de als fase-10 vergrendelde lus uitgevoerde schakeling volgens de uitvinding een zeer hoge responsiesnelheid, respectievelijk treedt in de lusschakeling geen aanzienlijke faseverschuiving of -vertraging op.

Aangezien het variatiegebied van de dempings-15 factor bij een als fasevergrendelde lus volgens de uitvinding uitgevoerde schakeling betrekkelijk nauw is, resteert een aanzienlijke vrijheid voor keuze van de constanten en bedrijfs-parameters van het laagdoorlaatfilter.

Als regelsignaal voor aanpassing van de tijds-20 constante van het laagdoorlaatfilter aan de toegepaste frequentiedeelverhouding wordt bij de schakeling volgens de uitvinding gebruik gemaakt van het reeds voor de spanningsge-regelde oscillator beschikbare regelsignaal, zodat de toepassing van een afzonderlijke schakeling voor opwekking en 25 afgifte van een voor regeling van de tijdsconstante dienend regelsignaal overbodig is.

Een ander gevolg van het feit, dat de voor de spanningsgeregelde oscillator dienende regelspanning tevens voor regeling van de tijdsconstante van het laagdoorlaatfilter 30 wordt gebruikt, is dat de mogelijkheid van beïnvloeding van de schakeling door uitwendige factoren kleiner wordt. De strooiing, welke in de tijdstippen van overschakeling van de regelspanning voor de spanningsgeregelde oscillator optreedt, is bij de schakeling volgens de uitvinding laag.

35 Door variatie van de weerstandswaarde van ten minste één van de beide weerstanden 39 en 40 is het mogelijk om voor het overschakelsignaal, dat wil zeggen de basisspanning β n o #ï 71 f - 12 - V_ van de transistor 37, een geschikte waarde te kiezen.

D

De uitvinding beperkt zich niet tot de in het voorgaande beschreven en in de tekening weergegeven uit-. voeringsvorm. Verschillende wijzigingen kunnen in de beschre-5 , ven details en in hun onderlinge samenhang worden aangebracht, zonder dat daarbij het kader van de uitvinding wordt overschreden.

* 8006711

Claims

2. Schakeling volgens conclusie 1, waarbij het " 25 laagdoorlaatfilter van het actieve type met een tussen de uitgang van de fasevergelijkingsschakeling en de ingang van de spanningsgeregelde oscillator opgenomen, operationele versterker is, met het kenmerk, dat tussen de uitgang van de fasevergelijkingsschakeling en de ingang van de operationele 30 versterker een eerste weerstand is opgenomen, terwijl tussen de ingang en de uitgang van de operationele versterker een serieschakeling van een eerste capaciteit en een tweede weerstand is opgenomen.
3. Schakeling volgens sonclusie 2, met het 35 kenmerk, dat de eerste weerstand en de eerste capaciteit een onn« 711 - 14 - netwerk met een eerste tijdsconstante vormen, terwijl de tweede weerstand en de eerste capaciteit een netwerk met een tweede, door de regelschakeling geregelde tijdsconstante vormen.
4. Schakeling volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de regelschakeling een transistor omvat, waar- ' van de ingangselectrode het uitgangssignaal van de operationele versterker krijgt toegevoerd, terwijl de hoofdstroombaan van de transistor via een derde weerstand aan de tweede 10 weerstand parallelgeschakeld is.
5. Schakeling volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat de transistor in zijn geleidende toestand komt wanneer de uitgangsgelijkspanning van de operationele versterker een vooraf bepaaalde waarde bereikt, zodanig, dat 15 in dat geval de derde weerstand aan de tweede weerstand parallelgeschakeld wordt.
6. Sdhakeling volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat de transistor van het NPN-type met een basis, een emitter en een collector is, waarbij de basis de ingangs- 20 electrode van de transistor en de collector-emitterstroomkring de genoemde hoofdstroombaan vormt.
7. Schakeling volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat de basis van de transistor een positieve re-ferentiegelijkspanning krijgt toegevoerd.
8. Schakeling volgens conclusie 7, gekenmerkt door een tussen de uitgang van de spanningsgeregelde oscillator en de ingang van de programmeerbare freguentiedeler opgenomen frequentieschaalcorrector.
9. Schakeling volgens conclusie 8, gekenmerkt 30 door een tussen de uitgang van de referentiesignaaloscillator en de ene ingang van de fasevergelijkingsschakeling opgenomen frequentiedeler.
10. Schakeling volgens conclusie 9, net het kenmerk, dat de uitgang van de spanningsgeregelde oscillator 35 is gekoppeld met de mengschakeling van een FM-radio-ontvanger. 8 00 6 7Π