Anodorhynchus
| Anodorhynchus | |
 Hyasintara Foto: Hank Gillette
| |
| Systematikk | |
| Rike: | Dyr Animalia |
| Rekkje: | Ryggstrengdyr Chordata |
| Underrekkje: | Virveldyr Vertebrata |
| Klasse: | Fuglar Aves |
| Orden: | Papegøyefuglar Psittaciformes |
| Familie: | Papegøyefamilien Psittacidae |
| Underfamilie: | Arinae |
| Slekt: | Anodorhynchus Spix, 1824 |
Anodorhynchus er ei biologisk slekt i papegøyefamilien, Psittacidae. Dette er store, blå araer frå opne og halvopne naturtypar i det sentrale og austlege Sør-Amerika. Slekta inkluderer to nolevande artar, hyasintara og indigoara, og ein art som er trudd å vere utdøydd, asurara. Med omtrent 100 centimeter i kroppslengde, er hyasintara den lengste papegøyen i verda.
Skildring
[endre | endre wikiteksten]
Utanom farga, er det mest typiske morfologiske karakteristikum for slekta den nakne gule hudflekken mot undernebbet. Kvar av artane har sin spesifikke form og storleik på flekken. Alle tre artar har òg gul augering.
Indigoara hekkar utelukkande i holar i fjellsider, hyasintara helst i hole tre. Asurara hekka i holar i skrentar ved elvebankar. Føda for dei tre artane er hovudsakleg nøtter frå nokre få palmeartar.
Populasjonen av asurara vart desimert på 1800-talet ved rydding for jordbruk og innføring av storfe som reduserte førekomst av hovudkjelde til føda, nøtter frå palmearten Butia yatay. Villkattar blei òg etablerte i leveområdet.[1] Indigoara har gjort eit comeback frå nær utrydding på byrjinga av 1980-talet, ca. 60 fuglar, til estimert 1694 i år 2018, som eit resultat av program med vernetiltak. Hyacintara blir verande lokalt vanleg innanfor delar av utbreiingsområdet, men området har blitt fragmentert i tre kjente, distinkte populasjonar i Sør-Brasil, aust i Bolivia og nordaust i Paraguay; bestandar minkar på grunn av omfattande fangst til ulovleg handel så vel som på grunn av tap av naturtypar.
Både hyacintara og indigoara er oppførte på lista i CITES vedlegg 1, den internasjonale avtalen for kontroll av handel med ville dyr og plantar.
Artslista
[endre | endre wikiteksten]Anodorhynchus i rekkjefølgje etter EBird/Clements Checklist v2019[2] med norske namn etter Norske navn på verdens fugler:[3]
- Hyasintara, Anodorhynchus hyacinthinus, Hyacinth macaw, Latham, 1790, (VU)
- Kroppslengde på 100 centimeter, lever i tre åtskilde område i Brasil, det sørlegaste ligg litt inn i tilgrensande Bolivia og Paraguay
- Asurara, Anodorhynchus glaucus, Glaucous macaw, Vieillot, 1816, (CR(PE))
- 72 cm lang, grønleg blå, hovud og hals gråleg. Sist observert tidleg på 1960-talet, var knytt til elvebankar. Naturleg utbreiing var grenseområdet Argentina, Uruguay, Paraguay og sørvestlegaste Brasil
- Indigoara, Anodorhynchus leari, Indigo macaw, Bonaparte, 1856, (EN)
- 75 cm i kroppslengd, lever i tørre habitat lengst nordaust i staten Bahia, Brasil
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Anodorhynchus - Inngang til artsskildringar hos BirdLife International Henta 10. juni 2020
- Referansar
- ↑ Yamashita, Valle (1993). «On the linkage between Anodorhynchus macaws and palm nuts, and the extinction of Glaucous Macaw. 113». Bulletin of the British Ornithologists' Club 113: 53–60.
- ↑ Syvertsen, P. O., Ree, V., Hansen, O. B., Syvertsen, Ø., Bergan, M., Kvam, H., Viker, M. & Axelsen, T. 2008. Virksomheten til Norsk navnekomité for fugl (NNKF) 1990-2008. Norske navn på verdens fugler. med oppdateringar i 2017. Norsk Ornitologisk Forening sin nettstad (publisert 21.12.2017)
- ↑ Schulenberg T.S.; M. J. Iliff; S. M. Billerman; B. L. Sullivan; C. L. Wood; T. A. Fredericks. (august 2019), eBird/Clements Checklist v2019 (CSV), Cornell Lab of Ornithology, henta 19. september 2019
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Anodorhynchus