Avicephala
| Avicephala Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Perm tot Laat-Trias | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Megalancosaurus | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Clade | |||||||||
| Avicephala Senter, 2004 | |||||||||
| |||||||||
| Hypuronector limnaios | |||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||
| |||||||||
De Avicephala[1] zijn een uitgestorven groep reptielen, behorend tot de Diapsida.
In het begin van de twintigste eeuw merkte de Amerikaanse paleontoloog Phil Senter tijdens het uitvoeren van een kladistische analyse dat een aantal groepen reptielen waarvan de verwantschappen tot dan toe vrij raadselachtig waren geweest samen een klade, monofyletische afstammingsgroep, vormden. In 2004 benoemde hij deze klade als de Avicephala, de 'vogelkoppen', vanwege een veelvoorkomende eigenschap bij de groep: het bezit van een spitse kop, oppervlakkig gelijkend op die van een vogel. Hij definieerde Avicephala als de groep bestaande uit Coelurosauravus en Megalancosaurus en alle soorten die nauwer verwant zijn aan Coelurosauravus en Megalancosaurus dan aan de Neodiapsida. Onder de Neodiapsida verstond hij in dit geval de kroongroep van de diapsiden, dus de groep die bestaat uit de gemeenschappelijke voorouder van alle nog levende Diapsida, en al zijn afstammelingen. De Avicephala hadden dus een basale positie in de Diapsida, volgens Senter net iets meer afgeleid dan Petrolacosaurus.
Tot de Avicephala behoorden de Simiosauria die weer de Drepanosauridae omvatten, en een klade bestaande uit Longisquama en de Coelurosauravidae. Volgens Senter had de groep oorspronkelijk de levenswijze van kleine boombewoners en insecteneters. De drepanosauriden zouden min of meer als een kameleon geleefd hebben; de coelurosauraviden kenmerkten zich door glijdende vormen, die voor hun vlucht gebruik maakten van verlengde ribben. Senter testte de hypothese dat vogels van de Avicephala zouden afstammen — of althans verwant waren van een dan tot de Archosauromorpha behorende Longisquama — en vond daarvoor niet de geringste ondersteuning.
Alle bekende avicefalen leefden in het Perm of het Trias.
Fylogenie
[bewerken | brontekst bewerken]Senter gaf dit kladogram van de Avicephala:
| Avicephala |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
- Senter, P., 2004, "Phylogeny of Drepanosauridae (Reptilia: Diapsida)", Journal of Systematic Palaeontology 2 (3): 257-268
- Colbert, E. H. & Olsen, P. E. (2001). "A new and unusual aquatic reptile from the Lockatong Formation of New Jersey (Late Triassic, Newark Supergroup)." American Museum Novitates: #3334, pp. 1–24.
- Harris, J. D. & Downs, A. (2002). "A drepanosaurid pectoral girdle from the Ghost Ranch (Whitaker) Coelophysis quarry (Chinle Group, Rock Point Formation, Rhaetian), New Mexico." Journal of Vertebrate Paleontology: Vol. 22, #1, pp. 70–75.
- Renesto, S. (1994). "Megalancosaurus, a possibly arboreal archosauromorph (Reptilia) from the Upper Triassic of northern Italy." Journal of Vertebrate Paleontology: Vol. 14, #1, pp. 38–52.
- Renesto, S. (2000): Bird-like head on a chameleon body: new specimens of the enigmatic diapsid reptile Megalancosaurus from the Late Triassic of northern Italy. Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia 106: 157-180. HTML abstract
Noten
- ↑ Fossilworks: Avicephala. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 13-03-2023.