voet

Nederlands

De voet van een vrouw

Uitspraak

• Geluid:  voet    (hulp, bestand)
• IPA: / vut / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• voet

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘lichaamsdeel waarop men staat’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

erfwoord afkomstig van: Middelnederlands:  voet zn  Oudnederlands:  fuot zn , aangetroffen in 901 Germaans: *fōt- m Indo-Europees: *pṓds, *pod- m

Verwant in Germaanse talen: Gotisch: 𐍆𐍉𐍄𐌿𐍃 (fotus) m Duits: Fuß (Oudhoogduits: fuoz m) Engels: foot (Angelsaksisch: fōt m) Noors: fot (Oudnoords: fótr m) Fries: foet (Oudfries: fōt m)

Verwant in andere Indo-Europese talen: Hettitisch: pāt-, pat- Sanskriet: pād, pad- m Latijn: pēs, ped- m Oudgrieks: πούς, ποδ- m

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	voet	voeten
verkleinwoord	voetje	voetjes

Zelfstandig naamwoord

de voet m

1. (anatomie) voortzetting van het been beneden de enkel; lichaamsdeel waar een mens en dier op staan

   • Ik heb mijn voet verzwikt. 

2. (figuurlijk), (geologie), (bouwkunde) de onderkant van een natuurlijke verhoging (zoals een berg of heuvel) of kunstmatige verhoging (zoals bijvoorbeeld een toren)

   ▸ Bij het zwembad ontstond commotie en iedereen begon te speculeren: ‘Zou de brand zijn aangestoken door een van de hikers?’ ’Kunnen we morgen wel richting Kennedy Meadows lopen?’ ‘Is er een alternatieve looproute?’ Het legendarische Kennedy Meadows lag nog maar vier dagen voor me, een kleine, verlaten nederzetting aan de voet van de High Sierra’s.

   • We stonden aan de voet van de berg. 

3. (eenheid), (verouderd) oude lengtemaat, de exacte lengte is streekafhankelijk, bijvoorbeeld de Engelse voet is 0,3048 meter, de Amsterdamse voet was 0,283 meter
4. (eenheid), (verouderd) oude oppervlaktemaat, de exacte lengte is streekafhankelijk
5. (metonymisch) afdruk van een voet [1]
6. (economie) basis op grond waarvan iets berekend of bepaald wordt (ruilvoet)
7. (techniek), (gereedschap) basis, onderstuk, voetstuk

Verwante begrippen

• [1] poot, teen, enkel, wreef, achillespees, schoen

Typische woordcombinaties

• Te voet gaan

lopen

1. ▸ Amateurwielrenners op de Planche des Belles Filles leggen de laatste 200 meter vaak te voet af.

Hyponiemen

   

Koevoet Surinaamse roodvoet Zwartvoetindiaan aanslagvoet achtervoet achtvoetig atletenvoet barrevoets barvoets belastingvoet beslagvrije voet bijvoet bladvoet blauwvoet blauwvoeter blootsvoets blootvoets boksvoet breedvoet champignonvoet dakvoet disconteringsvoet discontovoet drievoet droedenvoet drudevoet duinvoet ganzenvoet groeivoet hakvoet hanenvoet hazenvoet hielvoet holvoet hompelvoet horrelvoet interestvoet intrestvoet kindervoet klapvoet klemvoet klompvoet knolvoet koevoet kolomvoet kopvoeter korrelganzenvoet kousenvoet lampenvoet lampvoet linkervoet lobvoet loonvoet loopgraafvoet loopvoet lotusvoet madoeravoet maduravoet middelvoet middenvoet mosselvoet muntvoet naaktvoets olifantsvoet paardenvoet pelikaansvoet penvoet platvoet platvoets rechtervoet rentevoet reuzenvoet roeivoet rouvoet ruilvoet schijnvoet schildvoet schoorvoet sleepvoet spitsvoet spoelvoet spreidvoet staandevoets staandsvoets staansvoets stapvoets steltvoet subsidievoet tegenvoets veelvoet versvoet viervoet voorvoet wandelvoet winstgroeivoet winstvoet wintervoet witvoet zaagvoet zoomvoet zuigvoet zwartvoet zweetvoet zwemvoet

Afgeleide begrippen

   

achtvoetig beervoeter blotevoetendokter blotevoetenpad drievoetig eenvoetig kortvoetig kousenvoeter langvoetig lichtvoetig linksvoetig negenvoetig rechtsvoetig ruigvoetig snelvoetig staartvoeter tegenvoeter tienvoetig twaalfvoetig twaalfvoetsjol tweevoeter tweevoetig veelvoetig viervoeter viervoetig vijfvoeter vijfvoetig vinvoetig voetafdruk voetafrol voetamputatie voetangel voetbad voetbal voetballen voetbank voetbed voetbediening voetbeentje voetbesturing voetbeweging voetblad voetblessure voetboei voetboog voetbreed voetbrug voetcrème voetdelig voeteind voeteinde voeteling voeteloos voetenbad voetenbank voeteneind voeteneinde voetensteun voetenstoof voetenveger voetenwassertje voetenwerk voetenzak voeteuvel voetfetisj voetfout voetganger voetgangster voetgeroffel voetglas voetijzer voeting voetinkomen voetjacht voetjicht voetklacht voetklep voetkliniek voetknecht voetkus voetkussen voetkwetsuur voetlicht voetmaat voetmasker voetmassage voetmat voetnoot voetoverheveling voetpad voetpassagier voetpedaal voetplaat voetplank voetploeg voetpomp voetpost voetprent voetprobleem voetpunt voetra voetreflex voetreflexologie voetregel voetreis voetreiziger voetrem voetring voetrust voetschabel voetschakelaar voetschamel voetschilder voetschimmel voetschraper voetsoldaat voetspoor voetstand voetstap voetsteen voetsteun voetstoel voetstoots voetstring voetstuk voettekst voettitel voettocht voettrede voetval voetveeg voetveer voetverzorger voetverzorging voetvolk voetvolley voetvolleybal voetvormig voetvrij voetvrijs voetwassing voetweg voetwis voetwortel voetzak voetzand voetzoeker voetzool volvoetig zesvoeter zesvoetig zevenvoetig

eenheden van lengte (afstand) in het Nederlands (nld)
yoctometer • zeptometer • attometer • femtometer • picometer • nanometer • micrometer • millimeter • centimeter • decimeter • meter • decameter • hectometer • kilometer • megameter • gigameter • terameter • petameter • exameter • zettameter • yottameter
parsec • kiloparsec • megaparsec • gigaparsec astronomische eenheid (AE) • lichtjaar • lichtminuut • lichtseconde • lichtuur • mijl • zeemijl buiten gebruik: duim • el • roede • uur gaans • voet

eenheden van oppervlakte in het Nederlands (nld)
vierkante yoctometer • vierkante zeptometer • vierkante attometer • vierkante femtometer • vierkante picometer • vierkante nanometer • vierkante micrometer • vierkante millimeter • vierkante centimeter • vierkante decimeter • vierkante meter • vierkante decameter • vierkante hectometer • vierkante kilometer • vierkante megameter • vierkante gigameter • vierkante terameter • vierkante petameter • vierkante exameter • vierkante zettameter • vierkante yottameter
centiare • are • decare • hectare buiten gebruik: mud • roede • voet

Uitdrukkingen en gezegden

   

Uitdrukkingen en gezegden over de eigen voeten struikelen Voet aan wal zetten. Aan wal gaan. Voet bij stuk houden niet toegeven, bij de eigen ideeën blijven Aan de voeten van Gamaliël zitten aandachtig luisteren naar de les die een wijs persoon meegeeft Geen voet buiten de deur zetten Niet uitgaan Goed uit de voeten kunnen met goed kunnen omgaan met •  Hij praatte niet veel, hij kon goed uit de voeten met cijfers. Vóór de oorlog was hij kassier in een filiaal van de Banque de l'Union parisienne.   Iemand de voet dwars zetten tegenwerken Iemand de voet kussen erg onderdanig naar iemand doen Iemand de voet lichten iemand op gemene manier de baan afnemen Iemand de voeten spoelen iemand doen verdrinken Iemand het gras voor de voeten wegmaaien alles al zeggen wat een ander eigenlijk zelf had willen zeggen Iemand iets voor de voeten werpen iemand beschuldigen van iets Iets met voeten treden zich (bewust) niet aan de regels houden Ik zet daar geen voet meer in huis Ik wil hen niet meer bezoeken Jong te paard, oud te voet. als je in je jeugd erg wordt verwend, krijg je het later erg moeilijk Met één voet in het graf staan iemand gaat bijna dood Onder de voet raken vallen Op voet van oorlog zijn/leven erge ruzie hebben Op de voet volgen stap voor stap volgen Op de oude voet verdergaan / voortgaan Op dezelfde manier als voorheen doorgaan met een bepaalde activiteit Op dezelfde voet voortzetten op dezelfde manier Op gespannen voet (zijn) moeilijk met elkaar omgaan, ruzie Op goede voet staan met iemand Vriendschappelijk of vertrouwelijk met iemand om kunnen gaan Op grote voet leven veel geld uitgeven Op staande voet (ontslagen worden) direct Vaste voet aan de grond krijgen iets gedaan krijgen en/of als gebruikelijk beschouwd gaan worden Veel voeten in de aarde hebben veel moeite en tijd kosten Vertrouwen komt te voet en gaat/vertrekt te paard. door een enkele stommiteit kan men vertrouwen of een reputatie die men jarenlang heeft opgebouwd in een keer teniet doen. Zich uit de voeten maken er van door gaan, gauw weggaan

Vertalingen

    1. voortzetting van het been beneden de enkel   

Afrikaans: voet (af) Albanees: këmbë (sq) Angelsaksisch: fōt (ang) Avestisch: pad (ae) Bretons: troad (br) m Catalaans: peu (ca) m Deens: fod (da) Duits: Fuß (de) m Engels: foot (en) Esperanto: futo (eo) Estisch: pie (et) m Filipijns: paa Fins: jalkaterä (fi) Frans: pied (fr) m Fries: foet (fy) Grieks: πόδι (el) o Guarani: py (gn) Hebreeuws: רגל (he) v Hongaars: láb (hu) IJslands: fótur (is) Indonesisch: kaki (id) Interlingua: pede (ia) Italiaans: piede (it) m Japans: 足 (ja) Koerdisch: pî (ku) m, pê (ku) m

Koreaans: 발 (ko) (bal) Latijn: pes (la) Luxemburgs: Fouss (lb) Limburgs: voot (li) m Maleis: kaki (ms) Noors: fot (no) Occitaans: pè (oc) m Oudgrieks: πούς Papiaments: pia Perzisch: پا (fa) Pools: stopa (pl) v Portugees: pé (pt) m Roemeens: picior (ro) o Sanskriet: पाद (sa) Soemerisch: g̃ir₂, g̃iri₂ Spaans: pie (es) m Swahili: futi (sw) Taroko: qáqai, papuk Tok Pisin: lek (tpi) Tupinambá: py Turks: ayak (tr) Vietnamees: bàn chân (vi), chân (vi) Yucateeks: ook Zoeloe: unyawo (zu) Zweeds: fot (sv) g

    2. de bodem van iets   

Engels: foot (en) Frans: pied (fr) m

Vietnamees: chân (vi)

    3. oude lengtemaat   

Duits: Fuß (de) m Engels: foot (en) Frans: pied (fr) m

Italiaans: piede (it) m Perzisch: پا (fa) Pools: stopa (pl) v

Gangbaarheid

• Het woord voet staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "voet" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

voet

1. voet

Veluws

Zelfstandig naamwoord

voet

1. voet