Twelve Monkeys
| Filmdaten | |
|---|---|
| Plattdüütsch Titel: | — |
| Originaltitel: | Twelve Monkeys |
| Düütsch Titel: | 12 Monkeys |
| Produkschoonsland: | USA |
| Johr vun’t Rutkamen: | 1995 |
| Läng: | 133 Minuten |
| Originalspraak: | Engelsch |
| Öllersfreegaav in Düütschland: | FSK 16 |
| Filmkru | |
| Speelbaas: | Terry Gilliam |
| Dreihbook: | David Webb Peoples Janet Peoples |
| Produkschoon: | Charles Roven |
| Musik: | Paul Buckmaster |
| Kamera: | Roger Pratt |
| Snitt: | Mick Audsley |
| Szenenbild: | Jeffrey Beecroft |
| Kledaasch: | Julie Weiss |
| Dorstellers | |
| |
Twelve Monkeys (op platt so veel as Twölf Apen; dt. Titel: 12 Monkeys) is de Titel vun en US-amerikaanschen Science-Fiction-Film vun den Speelbaas Terry Gilliam ut dat Johr 1995. Dat Dreihbook baseert op den franzööschen Koortfilm La Jetée (dt.: Am Rande des Rollfelds) vun Chris Marker ut dat Johr 1962. De Kortfilm is vun Alfred Hitchcock sien Vertigo inspireert wesen. Gilliam sülvst hett na egen Vertellen La Jetée to’n eersten mol bi de Premiere vun Twelve Monkeys sehn, woneem he as Vörfilm wiest worrn is[1].
Inholt
[ännern | Bornkood ännern]De Geschicht in’n Film geiht 2035 los. Dör en Virus-Pandemie, de in’t Johr 1996 anfungen hett, sünd mehr as fief Milliarden Minschen doodbleven. Blots ruchweg een Perzent vun de Minschheit hett de Katastrooph överstahn un mutt nu ünner klöterige Ümstännen, afschott vun de Butenwelt, ünner de Eer leven. Wetenschopplers versöökt, dat Virus beter uttoforschen un sennt „Freewillige“ in de verleden Tiet. Een dorvun is James Cole, de as gefährlichen Verbreker insparrt is. Sien Straaf schall minnert warrn, wenn he dör en Tietreis in 1996 dat originale Virus oder de Lüüd, de dat entwickeln doot, finnen deit. Cole hett al siet sien Kindheit Flashbacks: In’n Droom sütt he jümmer wedder Szenen vun en Scheteree in en Flaaghaven.
Ut Versehn warrt Cole toeerst in dat Johr 1990 schickt, woneem he wegen sien Geschicht över de Pandemie un sien Afkumst foorts as psychisch krank gellt un in en Nervenklinik steken warrt. Ünner Medikemanten is he kuum in de Laag kloor to denken. In de Klinik dröpt he Jeffrey Goines, de ok as Patient in de Klinik sitten deit. Behannelt warrt he vun de Psycholoogsche Dr. Kathryn Railly. Na korte Tiet warrt he wedder torüch bröcht in sien egen Tiet. He kriggt en tweete Chance för sien Reis in’t Jahr 1996. Man, de Wetenschopplers maakt wedder en Fehler un Cole lannt midden in en Gravenkrieg vun’n Eersten Weltkrieg. He warrt vun en Kugel an’t Been drapen, warrt denn aver glieks wieter in dat Johr 1996 bröcht.
He besinnt sik op Dr. Kathryn Railly, de em vörher versproken harr, em to hülpen. He bringt ehr in sien Gewalt, un geiht wieter sien Opdrag na. He finnt Anteken för en Grupp, de sik Army of the Twelve Monkeys nöömt, bi de Jeffrey Goines dat Seggen hett. Cole is övertüügt, dat Goines achter dat Virus steken deit, vun wegen dat he rutfunnen hett, dat Goines sien Vadder viroloogsche Forschen bedrieven deit. De Psychiatersche maakt de Kugel ut sien Been weg, man se glöövt Cole sien Geschicht vun de Pandemie nich. Man, ünner den Stress, den Cole dörmaken deit, fangt he allmählich an, sülvst an sien Informatschonen to twieveln. To de glieken Tiet, as Dr. Railly in Cole sien Gewalt is, warrt in de Medien vun en Jungen bericht, de in en Brunnen fallen is. Cole vertellt, dat dat in Wohrheit en Striek weer un de Jung sik egentlich in en Stall versteken deit. So wüss he dat noch ut sien Kindheit.
Railly warrt opletzt free maakt, Cole dorgegen warrt gegen sien Willen wedder na 2025 torüch hollt. Intwüschen glöövt he sülvst, dat he geistig krank is un nimmt de Wetenschopplers in sien Tiet nich mehr för vull. Liekers kann he jem övertügen, dat se em torüch schicken schüllt, üm dat Original-Virus to besorgen. In Wohrheit will he aver ut siet Tiet weg, üm sik vun Railly behanneln to laten. In de Twüschentiet finnt Dr. Railly 1996 rut, dat de Kugel in Cole sien Been ut den Eersten Weltkrieg is. In en Book finnt se en Bild vun em dat ut de glieken Tiet stammt. As se denn ok noch gewohr warrt, dat Cole över den Jungen in’n Brunnen de Wohrheit seggt hett, fangt se an, em to glöven. Torüch in 1996 versöcht Cole sik fangen nehmen to laten, üm sik behanneln to laten. He dröpt op Railly, de em vertellt, dat he recht harr und sien Geschicht wohr is. Cole beslutt, nich wedder in sien Tiet torüch to gahn un tütt sik de Backentähnen, vunwegen dat he vun en Penner höört harr, dat he denn nich mehr funnen warrn kann.
Tosamen versöökt de beiden nu, de „Twelve Monkeys“ optohollen. Man, se weet sülvst nich mehr recht, wat wohr is un wat nich. Railly röpt en Voicemailbox an, vun de Cole de Nummer harr. Man, se warrt mit en Firma verbunnen. Mehr ut Spaaß vertellt se vun de Army of the Twelve Monkeys. Op dissen Weg kummt de Naricht in’t Johr 2035, woneem se Cole vörspeelt worrn is. Dat is vör jem de Bewies, dat Cole sien Geschicht doch stimmen mutt, un dat de Pandemie nu bald losgahn mutt. Jem is kloor, dat se nix mehr dorgegen maken künnt un bald starven warrt. En letzt mol wüllt se an de See fohren, vunwegen dat Cole dat Water noch nie sehn hett. Op’n Weg na’n Flaaghaven warrt se in’n Stau ophollen, vunwegen dat Beester free rümlopen doot. Nu warrt jem kloor, dat de „Twelve Monkeys“ gor nich üm dat Virus güng, man üm de Deerten in’n Zoo, de se freelaten hebbt.
Cole kennt den Flaaghaven ut sien Droom. He röpt nochmol de Voicemailbox an, üm den Fehler mit de verkehrte Sppor goot to maken un to vertellen, dat he nich wedder torüch kummt. Kort later dröpt he en fröheren Macker ut 2025, de em en Pistool geven deit. He seggt, he weer schickt worrn, üm de Fro doodtomaken. Cole schüll sien Opdrag aver noch toenn bringen. Railly finnt nu rut, dat Dr. Peters, en Helper vun Goines sien Vadder, achter dat Virus steken deit. Peters will all groten Städer in de Welt besöken, üm dor överall dat Virus freetosetten. Cole will em vorvun afhollen, wrart bi den Versöök aver vun Sekerheitslüüd doodschaten. Peters hett intwüschen aver al de eerste Proov vun’t Virus freesett, de Katastrooph nimmt ehrn Loop. Cole blifft in Railly ehr Arms doot un beobacht den jungen Cole, de dat allns al beleevt hett, aver nich weet, dat he sien egen Dood süüt. Railly weet, wokeen he is un smuustert em to.
As Peters in’n Fleger stiggt, sitt he blangen de Wetenschopplersche, de Cole torüch schickt harr. Se fangt mit em an to vertellen. Woans dat Drapen vun de beiden wieter geiht un wat de Sinn dorvun is, lett de Film apen.
Kritik
[ännern | Bornkood ännern]- Dat Lexikon vun’n internatschonalen Film schreev vun en Oort apokalyptischen Feverdroom vull vun Anspelen, man mit wenig klore Betöög. Dat Intresse an de labyrinthischen Geschicht weer dör de Exzentrik vun dat visuelle Gestalten mehr doodstickt as fördert.[2]
- Cinema (03/1996) beteken den Film as en monumental, meist al hypnootsch Lienwand-Maleree, de in’n wohrsten Sinn opregend weer.
- TV Spielfilm meen, dat Gilliam as vörher al in Brazil en visuell opulent un verstören Szenario vun de Tokumst utklamüstert harr, dat de Problemen vun de Nutiet op fantastische Wies verstarken de.[3]
Utteken
[ännern | Bornkood ännern]De Film is alltohopen för 29 Filmpriesen vörslahn wesen, dorünner tweemol för den Oscar in de Kategorien Best Kledaasch (Julie Weiss) un Best Nevendorsteller (Brad Pitt). Wunnen hett de Film negen Priesen, so as:
- 1996: den Saturn-Pries in de Kategorie Best Science-Fiction-Film
- 1996: den Saturn-Pries in de Kategorie Best Nevenrull för Brad Pitt
- 1996: den Saturn-Pries in de Kategorie Best Kledaasch för Julie Weiss
- 1996: den Golden Globe in de Kategorie Best Nevendorsteller för Brad Pitt
- 1997: den Blockbuster Entertainment Award in de Kategorie Leefst Nevendorsteller – Science Fiction för Brad Pitt
- 1997: den Empire Award in de Kategorie Best Speelbaas för Terry Gilliam
- 1997: den ASCAP Award in de Kategorie Top Box Office Films för Paul Buckmaster
Feernsehreeg un Book
[ännern | Bornkood ännern]In de USA is 1995 de Paperback-Utgaav vun „Twelve Monkeys“ bi Harper Prism rutkamen, de vun Elizabeth Hand schreven weer[4]. In Düütschland is 1996 in’n Goldmann-Verlag de Översetten vun Regina Winter rutbröcht worrn[5].
De US-amerikanische Feernsehsenner Syfy hett 2014 en Adaptschoon as Feernsehreeg in Opdrag geven, de vun Januar 2015 an utstrahlt weer.[6] En Pilotfilm, to den Terry Matalas un Travis Fickett dat Dreihbook schreven hebbt, weer al in 2013 produzeert[7]. In eerste Staffel weer in’n April 2014 in Opdrag geven. Produzeert weer de Reeg vun Universal Cable Productions un Atlas Entertainment.
Anners wat
[ännern | Bornkood ännern]12 Monkeys weer 1997 de eerste DVD, de op’n europääschen Markt rutkamen is. As Hommage an Hitchcock sien Film Vertigo, de den Film inspireert hett, is de Film in de Geschicht inboet worrn. Railly un Cole hollt sik op jemehr Flucht in en Kino op, woneem de Film wiest warrt. De Filmmusik ut Vertigo warrt kort later ok in’n Soundtrack opnahmen.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Eva Horn: Zukunft als Katastrophe. Fiktion und Prävention. Fischer, Frankfort an’n Main 2014, ISBN 978-3-10-401376-3, S. 349–359.
Borns
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Reputation ist alles. Interview vun Bert Rebhandl mit Terry Gilliam an’n 8. Januar 2007. taz.de (afropen an’n 26. Februar 2008).
- ↑ Kritik in’t Lexikon vun’n internatschonalen Film, afropen an’n 3. Oktober 2016
- ↑ http://www.tvspielfilm.de/filmlexikon/?type=filmdetail&film_id=386415
- ↑ Twelve Monkeys; afropen an’n 13. Juni 2016
- ↑ 12 Monkeys; afropen anvn 13. Juni 2016
- ↑ ‘12 Monkeys’ Picked Up To Series At Syfy vun Nellie Andreeva op deadline.com vun’n 4. April 2014; afropen an’n 6. April 2014
- ↑ SyFy orders '12 Monkeys' pilot vun Lynette Rice op ew.com vun’n 26. August 2013; afropen an’n 31. August 2013
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]- Twelve Monkeys in de Internet Movie Database (engelsch)
- Kritiken to’n Film op Rotten Tomatoes
- Dat Dreihbook to’n Film op Dailyscript (engelsch)