Lymphozyt
Lymphozyten höört to de Zellbestanddelen vun’t Blood. Se tellt to de Witten Bloodkörpers (Leukozyten) un ümfaat de B-Zellen, T-Zellen un de natürlichen Killerzellen. Bi utwassen Minschen sünd 25 bit 40 % vun de Leukozyten in’t periphere Blood Lymphozyten.
Opgaav
[ännern | Bornkood ännern]De Lymphozyten sünd vör allen för’t Kennen vun Frömdstoffen as to’n Bispeel Bakterien un Viren dor as ok dorför, jem mit immunologischen Methoden wegtomaken. För disse Opgaav warrt de Zellen in de Milt, in’t Knakenmark, in’n Thymus un de in de Lymphknütten (mööglicherwies ok in’n Appendix vermiformis) präägt. Dat bedüüt, dat de Zellen eerst „lehren“ mööt wo vun Stoffen to’n Lief vun den Minsch tohöört, un wo vun frömd sünd. De Lymphozyten höört dormit also to dat adaptive Immunsystem (för de spezifische Afwehr), in’n Gegensatz to dat innate (anboren) Immunsystem (to’n Bispeel Makrophagen). De Levensduer vun Lymphozyten kann bannig ünnerscheedlcihe wesen, un twüschen en poor Stünnen un mehrere Johren liggen. De Plasmazellen, de dör de Zelldelen vun de B-Lymphozyten tostannen kamt hebbt en Levenstiet vun en poor Weken, de Gedächtniszellen, de ok dör Zelldelen vun de B-Lymphozyten entstaht, blievt mehrere Johren in’n LIef, oder ok dat hele Leven lang.
Jemehr Opgaven maakt de Lymphozyten op verscheden Oorden. To’n een sett se Bodenstoffen (Zytokinen) free, de annere Immunzellen un ok normale Zellen dorto anregt, gegen Frömdkörpers as Bakterien oder Viren antogahn. Bito produzeert se ok Antikörpers, de disse Angriepers as frömd markeert. Opletzt maakt de Lymphozyten infizeerte Zellen tonichten.
Oort vun’t Entstahn un Morphologie
[ännern | Bornkood ännern]Lymphozyten entstaht as Vörlöperzellen ut multipotente Stammzellen in’t Knakenmark vun de platten Knaken (Becken, Bostbeen, to’n Deel ok de Schädelknaken), bi Kinner tosätzlich ok in de groten Röhrenknaken (Arms un Been). De Vörlöperzellen riept in dat Bursa-Äquivalent (dat is bi Minschen dat Knakenmark sülvst) oder in’n Thymus to differenzeerte B- un T-Lymphozyten. In jemehr wietere Entwickeln wannert de B- un T-Zellen in de sekundär-lymphaatschen Geweven, woneem de Differenzeeren vun de B-Lymphozyten dör de vun T-Helperzellen praat stellten Zytokinen ünnerstütt warrt. De Zellen hebbt’n Karn un wiest in de Gram-Farven en granuleert Zellplasma. Mit stiegen Öller vun de Zellen warrt de Zellkarn lütter (10 bit 15 Mikrometer).
Funkschoon
[ännern | Bornkood ännern]Dat gifft verscheden Typen vun riepe Lymphozyten, de na jemehr Funkschoon ünnerscheed warrn künnt:
- αβ T-Lymphozyten
- naive T-Zellen (de noch keen Antigen kennt)
- T-Killerzellen (CD8-T-Zellen)
- T-Helperzellen (CD4-T-Zellen)
- TH1-T-Zellen
- TH2-T-Zellen
- T-Suppresserzellen (ok T-Ünnerdrückerzellen oder regulatoorsche T-Zellen)
- Gedächtnis-T-Zellen
- γδ T-Lymphozyten
- naive B-Zellen (de noch keen Antigen kennt)
- Plasmablasten (aktiveerte B-Zellen)
- Plasmazellen (sezerneeren Antikörper)
- Gedächtnis-B-Zellen
NK-Zellen (engelsch: natural killer cells) sünd en wietere Grupp vun grote granuläre Lymphozyten, de keen T- un ok nich keen B-Zell-Rezepter hebbt un dör Freesetten vun lytische Granula infizeerte Zellen (Frömdzellen, sünners Tumorzellen un virusinfizeerte Zellen) tonichten maakt un wichtige Funkschonen bi de anboren Immunität wohrnehmt. De NK-Zellen kennt all MHC I negative Zellen vun’n Organismus un maakt jem tonichten. Se hebbt en Grött vun ruchweg teihn Mikrometer un bargt en heterochromaatschen Karn. Se riept in’t Knakenmark un zirkuleert denn in’t Blood oder sammelt sik in de Milt.
Krankheiten
[ännern | Bornkood ännern]To de Krankheiten vun’t lymphatische System tellt de anborenen primären un de sekundären (later kregen) Immundefekten, as ok de malignen Krankheiten, de vun lymphaatsche Zellen utgaht. Dorto höört de Non-Hodgkin-Lymphomen, wo de chroonsche lymphaatsche Leukämie, de Morbus Hodgkin, dat vun de Plasmazellen utgahn Plasmazytom un de akute lymphaatsche Leukämie totellt.
In’n Rahmen vun en HIV-Infekschoon warrt de Lymphozytentall in’n Lief minnert. Normal sünd 25 bit 40 % vun de Bloodleukozyten. Dat sünd 1,5 bit 4,0 Mrd. Partikels op een Liter oder 1500 bit 4000 Zellen in een Mikroliter Blood. Is de Tall minnert, snackt man vun en Lymphopenie, sünd dat mehr as normal, heet dat Lymphozytoos.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Holländer G.A.: Immunologie -Grundlagen für Klinik und Praxis- Elsevier GmbH, München 1. Opl. 2006 ISBN 3-437-21301-6
- Delves P.J., Roitt I.M. (2000): The immune system, Advance in Immunology 343: 37-49, un 198-117.