Johannes XII. (Paapst)

Papst Johannes XII., neetietlich Phantasiedorgestellen

Johannes XII. (* 937 oder 939 as Octavian von Spoleto in Rom; † 14. Mai 964 in de Campagna) weer Papst van' 16. Dezember 955 bit to sien Afsetten an' 4. Dezember 963. He weer de eenzige Paapst – villicht mit Utnahm vun Paapst Benedikt IX. –, de all in de Jöögd sien Amt antreeden dee. He hett 962 mit Otto den Grooten eerstmals en röömsch-düütschen König to'n Kaiser kröönt.

Leven

Graf Alberich II. von Spoleto, Söhn vun de senatrix Marozia, leet up dat Starvenslager Paapst Agapitus II. un den röömschen Adel per Eid verplichten, sien Söhn Octavian nich blots to'n princeps vun Rom un dormit to sien Nahfolger to maaken, sonnern ok nah den Dood vun den Paapst hüm to de sien Nahfolger to wählen. Nah den Dood vun Agapitus II. wurr Octavian an' 16. Dezember 955 in dat Öller vun 16 Johren (nah anner Borns mit 18) as Johannes XII. to'n Paapst wählt, ofschons he de dorför erforderliche Bilen nich harr un ok nich Latiensch snacken kunn. He weer de fievte Paapst, de up Befehl vun Alberich wählt wurr. Trotz de tendenziöös Dorstellen vun sien Amtstiet in de historsch Överleefern dör Liutprand von Cremona kann as seker gellen, dat Johannes weder en fromm noch en fähig Paapst weer, sonnern en weltlich Leven führen dee.

Wiels sien Amtstiet full Berengar II., Markgraf vun Ivrea mit sien Söhn Adalbert in den Karkenstaat in. Johannes reep – mögelkerwies dör Krinken vun de Cluniazensisch Reform dwungen – den ostfränkischen König Otto I. to Hülp, de as Berengar Anspröök up den Titel König vun Italien hemm wull. 961 truck Otto mit en Heer nah Italien; Berengar truck sück up sien Borgen torüch. In Rom hett Johannes an' 2. Februar 962 Otto un sien Fru Adelheid von Burgund to Kaiser un Kaiserin kröönt. Dormit overdroog he de röömsch Kaiserwürde up dat Ostfränkisch Riek. Otto wedderum hett den Paapst dat Bestahn vun den Karkenstaat garanteert, indem he mit dat Privilegium Ottonianum de Schenkungen vun Pippin III. un Karl den Grooten as ok de Constitutio Romana van 824 bestätigen dee. As all in letzterer fastleggt, bestimm he dorbi, dat de Paapstweehe blots nah en utdrücklich kanonisch Wahl un nah en Lehenseid vun den Wählten den Kaiser tegenöver vulltrucken wurrn drüff.

Nahdem he den Paapst den Trüeeid afnommen harr, hett Otto Rom verlaaten, um Berengar ünner to kriegen un dormit sien Königsherrschap tegenöver den dor herrschenden Adligen dörtosetten. Nah etwa een Johr hett Berengar up de Borg San Leo upgeven un wurr in dat Exil nah Bambarg verbrocht. Berengar sien Söhn Adalbert is nah Korsika flücht.

Nah de Afreis vun den Kaiser hett Paapst Johannes sien Trüeeid braken un hett sück mit den flücht Adalbert tosommen daan. Doruphen truck Kaiser Otto weer nah Rom. Johannes un Adalbert sünd den mit den Karkenschatz flücht. In Rom hull de Kaiser en Synode af, um den Paapst aftosetten. Johannes hett den versammelten Bischöp vun sien Versteck ut schriftlich antwoort, keem aber de Vörlaaden nich nah. Doruphen hett de Synode to'n eersten Mal in de Karkengeschichte en Paapst afsett. To'n Nahfolger hett se entgegen kanonisch Recht den Laien Leo VIII. wählt, de eerst vör sien Wahl de notwennig Weehn kreeg.

De Kaiser harr man jüst Rom verlaaten, kehr de flücht Paapst in' Januar 964 torüch un leet up en Synode nu Leo afsetten. De is in dat Heerlager vun Otto flücht. Bevör de Kaiser nochmals nah Rom trecken kunn, is Johannes storven. Sien Anhänger hemm nah sien Dood Benedikt V. to'n Paapst wählt.

Literatur

• Werner Goez: Lebensbilder aus dem Mittelalter. 3. Uplaag, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2010, S. 83–94.
• Georg Kreuzer: Johannes XII. (Papst). In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 3, Bautz, Herzberg 1992, ISBN 3-88309-035-2, Sp. 208–210.
• Roland Pauler: Giovanni XII, papa. In: Mario Caravale (Hrsg.): Dizionario Biografico degli Italiani (DBI). Band 55 (Ginammi–Giovanni da Crema), Istituto della Enciclopedia Italiana, Rom 2000, S. 573–577 mit Literaturangaben .
• Rudolf Schieffer: Johannes XII, Papst (955-964). In: Lexikon des Mittelalters (LexMA). Band 5, Artemis & Winkler, München/Zürich 1991, ISBN 3-7608-8905-0, Sp. 541 f.

Weblenken

Johannes XII.. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Enkeld Nahwiesen

Vörgänger	Amt	Nafolger
Agapitus II.	Paapst 955 - 963	Leo VIII.