Ortaca MYO

Tüketicilerin belli bir markayı düzenli ve tutarlı şekilde satın alma eğilimi olarak tanımlanan marka sadakati pazarlama literatüründe yoğun ilgi gören bir kavramdır. Bu çalışmanın amacı, gsm operatörleri sektöründe marka sadakatini oluşturan faktörlerin belirlenmesidir. Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. Kavramsal çerçevenin çizilmeye çalışıldığı literatür taraması bölümünde marka ve marka
sadakati tanımları yapılmış, marka sadakatinin işletmeler için önemine değinilmiştir. Aynı bölümde, marka sadakatini etkilediği düşünülen faktörlerin tanımları da yapılmıştır. Çalışmanın teorik bölümünde ortaya konan faktörlerin marka sadakati ile ilişkilerinin ölçülmesi 952 üniversite öğrencisi üzerinde uygulanan anketler ile sağlanmıştır. Anketlerin analiz sonuçları çalışmanın ikinci bölümünde yer almaktadır. Araştırma sonucunda; marka imajı, markaya güven, müşteri memnuniyeti, algılanan değer, değiştirme maliyeti ve algılanan kalite faktörlerinin marka sadakatine anlamlı etkileri olduğu ortaya çıkmıştır. Özellikle müşteri memnuniyeti, algılanan değer ve markaya güven faktörleri marka sadakati
oluşturmada son derece önemli faktörler olarak ortaya çıkmaktadırlar. Araştırmanın sonuç bölümünde söz konusu ilişkiler değerlendirilerek işletme yöneticilerine, pazarlamacılara ve pazarlama araştırmacılarına öneriler sunulmuştur.

Her gün daha fazla artan yoğun çalışma temposu, artan teknoloji kullanımı, olumsuz yaşam koşulları, nüfus kalabalığı, gürültü ve çevre kirliliği, yapay insan ilişkileri gibi farklı stres kaynakları insanlar üzerinde fiziksel ve duygusal yıpranmalara neden olmaktadır. Bu noktada da insanlar, fiziksel ve duygusal yıpranmaları karşısında rekreasyon faaliyetlerini gereklilik olarak görmeye başlayarak doğaya yönelmektedirler. Dolayısıyla içerisinde doğaya, suya, spora ve izlemeye bağlı rekreasyonel faaliyet alanlarını barındıran yerler, yöre halkı ve turistler tarafından en üst düzeyde kullanılabilirliğinin sağlanması amacına göre düzenlenmelidir. Bu bağlamda bu çalışmada önemli bir turistik destinasyon olan Dalyan‟ın rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Rekreasyon alanı mevcut potansiyelinin belirlenmesi için Gülez (1990) tarafından ülkemiz koşullarına uygun olarak geliştirilen, orman içi ve açık hava alanının rekreasyon potansiyelinin saptanmasına olanak veren yöntem kullanılmıştır. Çalışmada, Ortaca Kaymakamlığı, Köyceğiz Kaymakamlığı, Ortaca Belediyesi, Dalyan Turizm Danışma Bürosu, Köyceğiz Orman İşletme Müdürlüğü ve Dalaman Meteoroloji İstasyon Müdürlüğü ile yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen veriler ile ikincil kaynaklar yardımıyla elde edilen verilerden yararlanılmıştır. Elde edilen bulguların analizi sonucunda, rekreasyon alanının peyzaj değeri, iklim değeri, ulaşılabilirlik değeri, rekreaktif kolaylıklar değeri ve olumsuz etkenler değeri kriterlerine göre “Dalyan Destinasyonunun” rekreasyon potansiyeli tespit edilmiştir.

Günümüzde internet kullanımının hızlı bir şekilde toplumun her kesiminde
yaygınlaşması, bireylerin yaşamları kadar tüketici olarak da alışkanlık ve davranışlarını
değiştirmiştir. Son yıllarda ortaya çıkan önemli olgulardan biri olan internet üzerinden
alışveriş, turistlerin satın alma karar sürecini etkilemekte, karar sürecinin aşamalarında
belirleyici bir faktör olarak karşımıza çıkmakta, bu nedenle turizm ürünü satın alma
kararında gittikçe önem kazanan ve üzerinde tartışılan bir konu haline gelmektedir.
Türkiye’de internet üzerinden alışveriş konusunda turistlerin davranışlarını
inceleyen araştırma sayısı henüz çok yetersizdir. Bu çalışma Türkiye’ ye gelen turistlerin ealışverişe
ilişkin davranış ve eğilimlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmakta olup, aynı
zamanda bireylerin teknoloji kabul davranışını açıklayan Teknoloji Kabul Modeli’nin
(TKM), turistlerin internet üzerinden alışveriş davranışını ve internet üzerinden alışveriş
davranışına dönük niyet ve fiiliyata dökülen davranışını açıklamaktaki yeterliliğini
tartışmaktadır.
Bu çalışmanın temel amacı, turistik ürün satın alma davranışının Teknoloji Kabul
Modeli ile incelemektir. Turistik ürün satın alma davranışı üzerinde etki eden faktörlerin ve
bu faktörlerin davranışı etkileme yönleri ve oranlarının tespiti, turizm alanında
gerçekleştirilecek elektronik pazarlama faaliyetlerine ışık tutacaktır.

“Varılacak yer” (TDK, 2012) veya “farklı doğal özellikleri veya çekicilikleri olan ve ziyaretçilerin ilgisini çeken yer” (Coltman, 1989: 48) olarak tanımlanan destinasyonların yönetimi ve pazarlanması, günümüzde turizm literatürü açısından ilgi çeken konular arasında yer almaktadır. Ancak destinasyonun siyasi olarak sınırları çizilmiĢ bir bölgeden ziyade turistik kaynakların kümelendiği bir coğrafi alanı ifade etmesi bu bölgelerin yönetiminde ve pazarlanmasında farklı yerel yönetim birimlerinin ve STK‟ların birlikte hareket etmesini zorunlu kılmaktadır. Dalaman havzası sınırları Muğla ilinde yer alan Dalaman, Ortaca ve Köyceğiz belediyelerini kapsamaktadır. Dalaman ilçesi sınırları içerisinde yer alan bir uluslararası havaalanı sayesinde bölgeye gelen turistler tatillerini bölgede yer alan konaklama iĢletmelerinde değerlendirmekte ve bölgenin tarihi ve turistik değerlerinden faydalanmaktadırlar. Bu çalıĢma baĢta Dalaman havzası sınırları çerisinde kalan üç belediye olmak üzere, bölgede yer alan turizm iĢletmeleri temsilcileri, turizm amaçlı STK‟lar ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi öğretim elemanları tarafından yürütülen Dalaman Havzası Destinasyon Yönetim Projesi sonuçlarına dayanmaktadır. Proje kapsamında gerçekleĢtirilen toplantılar zincirinde bölgede yer alan suya dayalı rekreasyon faaliyetlerinin ön plana çıkarılarak markalaĢtırılması ve böylelikle bölgenin pazarlanmasında bu faaliyetlerden faydalanılması gerektiği sonucuna varılmıĢtır. Proje kapsamında bölgeyi tanımlamak için “Turkish Water Land” isminin kullanılması ve gerekli yatırım ve harcamaların gerçekleĢtirilmesi amacıyla üç belediyenin bir protokol imzalaması konularında fikir birliğine varılmıĢtır. Bölgede suya dayalı rekreasyon faaliyetlerine kaynak oluĢturabilecek; Dalaman Çayı, Köyceğiz Gölü, Ġztuzu ve Sarıgerme plajları, Ekincik ve Sarsala koyları, termal sular ve Köyceğiz gölünü denize bağlayan bir kanal bulunmaktadır.

Bu çalısmanın amacı, bilis ihtiyacının satıs performansı ve satıs performansını etkileyen faktörler üzerinde bir etkisinin bulunup bulunmadığını tespit etmektir. Bu amaçla iç turizm pazarında önemli paya sahip X seyahat acentasının acenta temsilcilerine bilis ihtiyacı ölçeğinin Cacioppo vd. (1984) tarafından gelistirilen kısa formu ve Munshi ve Hanji (2014) tarafından gelistirilen satıs performansını etkileyen faktörlere iliskin ölçek uygulanmıstır. Arastırma sonucunda acenta temsilcilerinin bilis ihtiyacı düzeyleri ile nicel satıs performansı
arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir korelasyon tespit edilmistir. Ayrıca bilis ihtiyacı düzeyi ile satış performansını etkileyen faktörlerden ‘müsteri hizmetleri’ faktörü arasında da benzer bir korelasyon tespit edilmistir. Ancak bilis ihtiyacının, ‘ürün bilgisi ve sunumu’, ‘satıs gelistirme yeteneği’ ve ‘yönetime bilgi sağlama’ faktörleri üzerinde anlamlı bir etkisi tespit edilememistir. Arastırmadan elde edilen bir diğer önemli
sonuç ise nicel satıs performansı üzerinde en önemli etkiye sahip olan faktörün ‘müsteri hizmetleri’ faktörü olmasıdır.

Gün geçtikçe önem kazanan turizm karşısında, profesyonel turist rehberliği eğitimi, hızla gelişen, aynı zamanda da tartışılan konular arasında bulunmaktadır. Ülkemizde Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği esaslarınca, 1995 yılına kadar turist rehberliği eğitimi kısa süreli kurslarla, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülmekteydi. Zamanla üniversite düzeyinde eğitimin çeşitlendirilmesi ile birlikte üniversiteler de rehberlik programı açarak rehberlik mesleğine akademik boyut kazandırmışlardır. Dolayısıyla 2001 yılından itibaren Türkiye’de rehberlik eğitimi konusunda üç farklı yapı karşımıza çıkmaktadır: Kültür ve Turizm Bakanlığı kursları, iki yıllık meslek yüksekokulları ve dört yıllık turizm yüksekokulları /fakülte bölümleri. Rehberlik çok güçlü bir bilgi birikimi ile onunda ötesinde çok yönlü bir eğitim gerektirmektedir. Bu çalışma, gerek kültür ve Turizm Bakanlığı, gerekse üniversitelerden rehber kimliği almaya hak kazanan ve sektörde çalışan profesyonel turist rehberlerinin Türkiye’deki rehberlik eğitimi sistemine bakış açılarını ölçmeyi ve değerlendirmeyi amaçlamaktadır. bu amaçla nitel araştırma yöntemlerinden odak grup görüşmesi yöntemi ile rehberlerle görüşülerek, elde edilen sonuçlar betimleyici ve açıklayıcı olarak değerlendirilmiştir.

Boş zaman bireylerin çalışma süresi dışında kendi istek ve ihtiyaçları doğrultusunda değerlendirebilecekleri süreyi ifade etmektedir. Bireyin sahip olduğu boş zamanın en önemli belirleyicilerinden biri mesleğidir. Mesleğin kendine özgü koşulları, bireyin sahip olduğu boş zaman diliminin süresini ve zamanını belirlemektedir. Sahip olunan boş zamanın nasıl değerlendirildiği ise bireyin boş zaman tutumu ile ilgilidir.
Bilişsel, duyuşsal ve davranışsal olmak üzere üç temel öğe içeren tutum, olumlu ya da olumsuz olmak üzere iki
farklı şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma turizm çalışanlarının boş zaman tutumlarının ölçülmesi amacıyla
gerçekleştirilmiştir. Muğla ili sınırları içerisinde çalışan 438 turizm çalışanı ile gerçekleştirilen anket çalışmasının sonuçlarını içermektedir. Araştırma sonuçları turizm çalışanlarının boş zamanlarını daha çok dinlenme ve sosyal etkinliklerle değerlendirdiklerini göstermektedir. Çalışanların tutumun bilişsel ve duyuşsal öğelerine karşı çok, davranışsal öğeye karşı ise daha az katılım gösterdikleri tespit edilmiştir. Ayrıca davranışsal öğe üzerinde duyuşsal öğeye kısayla bilişsel öğenin daha yüksek bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Turistlerin seyahat motivasyonları içerisinde gidecekleri destinasyonun kültürel unsurları önemli bir yer tutmaktadır. Ancak turistlere ‘folklor’ olarak sunulan her ürün aslında gerçekten bir folklor ürünü olmayabilmektedir. Uydurulmuş/İcat edilmiş gelenek olarak da adlandırılabilecek bu unsurlar literatürde ‘fakelore’ ve ‘folklorizm’ kavramları ile yer bulmaktadır. Fakelore, farklı nedenlere bağlı olarak var olmayan geleneklerin icat edilmesi, doğru olmayan ürünlerin folklormuşçasına sunulması anlamına gelmektedir. Folklorizm ise ticari amaçlar doğrultusunda gelenek yaratılması, turizm ve kitle iletişim araçlarında yaratılan bu geleneğin kullanılmasını ifade etmektedir. Her iki kavram da olumlu ve olumsuz yönleri açısından halk bilimi literatüründe tartışılmakla birlikte turizm literatüründe henüz ilgi gören kavramlar değildir. Bu makale kavramsal bir çalışma olup, turizmde yaygın olarak kullanılan belli başlı örnekler üzerinden fakelore ve folklorizm kavramlarını tanımlamakta ve bu kavramların halk bilimi ve ülke imajı üzerindeki olası etkilerini tartışmaktadır. Turizm literatüründe söz konusu iki kavramın tartışmaya açılması açısından önem taşıyan çalışmanın sonuç bölümünde ileride bu alanda yapılabilecek alan araştırmalarına yönelik örnekler de sunulmuştur.

Tüketicilere satın alma süreçlerinde yaşatılacak deneyimleri ne kadar olumlu ve ne kadar farklı olursa, tüketicinin satın aldığı üründen tatmin düzeyi ve o ürünü yakınlarına tavsiye düzeyi o derece artacaktır. Özellikle turizm ürünleri gibi soyut unsurların yoğunlukta olduğu sektörlerde bu durumun etkisi artmaktadır. Halk bilimi ürünleri de somut olmayan unsurların ağırlıkta olduğu ürünlerdir. Halk bilimi, bu ürünlerin araştırılması, derlenmesi, korunması ve gelecek nesillere aktarılmasını hedeflemektedir. Ankara ilinin Beypazarı ilçesinde kurulan 'Yaşayan Müze‘, bu amaçları ziyaretçilere deneyimler yaşatarak sergilemektedir. Söz konusu yöntemin turizmde de kullanılması durumunda hem Türk Halk Kültürü ürünlerinin tanıtılması ve gelecek nesillere aktarılması söz konusu olacak, hem de turistlere yaşatılacak farklı deneyimlerle ziyaretti memnuniyeti arttırılmış olacaktır. Bu çalışma kavramsal bir çalışma olup 'Yaşayan Müze‘ örneğinin turizm literatürüne kazandırılması ve sektörde yaygınlaştırılmasının tartışmaya açılmasını amaçlamaktadır. Bu amaçla, öncelikle deneyim pazarlaması, halk bilimi ve somut olmayan kültürel miras unsurlarından bahsedilmiş; daha sonra 'Yaşayan Müze‘ örneği incelenmiştir. Araştırmanın sonuç bölümünde 'Yaşayan Müze‘ örneğinin turizmde yaygınlaştırılmasının önemi ve yöntemleri üzerinde durulmuştur.

Şikâyet, beklentileri karşılanmayan müşterinin sergilediği davranış kalıplarından biridir. Memnun olmayan müşteri memnuniyetsizliğini farklı kanallar üzerinden ürününü kullandığı işletmeye dile getirmekte ve kendisinin de kabul edebileceği adil bir çözüm talebinde bulunmalıdır. Şikâyetlerin doğru karşılanması ve müşterilerin tatmin edilmesi işletmelerin pazarlama sorunları ile karşılamamaları için büyük önem taşımaktadır. Seyahat acenteleri gibi hizmet yoğun ürünler sunan aracı kuruluşlarda da şikâyete yaklaşım önemini kurumaktadır. Bu çalışma seyahat acentelerinin müşteri şikâyetlerine yaklaşımlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmada İstanbul, Ankara ve Antalya illerinde faaliyet gösteren 323 A sınıfı seyahat acentesi üzerine bir anket uygulanmıştır. Analizler sonucu acentelerin bulundukları illere göre sundukları ürünlerde, müşteri profillerinde, şikâyet alma kanallarında ve şikâyet çözüm yollarında anlamlı farklılıklar bulunduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın sonuç bölümünde seyahat acentelerinin müşteri memnuniyetini ve sadakatini sağlamak için şikâyet yaklaşımlarında nelere dikkat etmeleri gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunulmuştur.

Dalaman Basin is a geographical region that consists of the Dalaman Delta, silted up by Dalaman River,
and the surrounding hills. The basin encompasses the whole Dalaman and Ortaca counties and Köyceğiz in part.
These three counties display an intersecting and an integrated view in geographical, historical and tourism
aspects. In the archaeological perspective, Dalaman(Indus) river, which also created the basin, formed the exact
border between Lycia and Caria regions. The ancient cities, that were located in this basin, had their share of the
cultural values from both regions and created the unique cultural structure of the region.
Today, archaeological excavations have only been carried out in Kaunos, among all the ancient
settlements within the aforementioned area. This site has been arranged as an archaeological open-air museum,
while no such work has been carried out in the others, so far. Hence, the lack of such work causes the basin to be
overshadowed by such important tourism destinations as Marmaris and Fethiye, that are both border neighbours
to the basin.
Dalaman basin, today, is seen as a border between Marmaris and Fethiye, just as it was seen as a buffer
zone between Caria and Lycia in the antiquity. In the case of the basin’s ancient settlements’ being brought into
tourism, the region will have the chance to reflect its own character and potential value. This study aims to bring
out the tourism potential of the ancient settlements in Dalaman basin by using SWOT analysis.

Bu çalışma 2018 yılında düzenlenen 1. Turizm Rehberliği Kongresinde Bildiri olarak sunulmuş ve kongre bildirilerinin yer aldığı Turist Rehberliği Üzerine Güncel Araştırmalar kitabında bölüm olarak yayınlanmıştır.

ÖZET
Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM), toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekanlar olarak tanımlanmaktadır (UNESCO, 2003). Gelenekler, kıyafetler, el sanatları, mutfak kültürü, oyunlar gibi pek çok unsur SOKÜM tanımı kapsamında girmektedir.  Turist rehberleri meslekleri gereği destinasyonda yaşanan kültürel değerleri turistlere aktarmakla sorumlu olan kişilerdir. Gerek kendi aktarımları ve gerekse destinasyonda yer alan olumlu veya olumsuz uygulamaların gözlemlenmesi ve değerlendirilmesi açısından turist rehberleri önemli bir meslek grubunu oluşturmaktadır. Bu çalışma SOKÜM unsurlarının aktarılması ve korunmasında yaşanan sorunların ve çözüm önerilerinin turist rehberleri tarafından değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla nitel araştırma yöntemlerinden açık uçlu soru formu tekniğine başvurulmuş ve 18 turist rehberine oluşturulan soru formu gönderilmiştir. Araştırmada genel olarak; SOKÜM konusunda turist rehberliği eğitiminde daha çok yer verilmesi gerektiği, gastronominin en çok ilgi gören SOKÜM unsuru olduğu, SOKÜM unsurlarının aktarılmasında kültürün metalaşmasının en önemli problemlerden biri olduğu sonuçlarına varılmıştır.

Zekâ kavramının bileşenlerinden biri olan kültürel zekâ, bireylerin etkileşimde bulunduğu kültürlerin gereklerine göre davranışlarını anlayabilme, farklı kültürlerden bireylerle etkili bir şekilde iletişime girebilme ve kültürel farklılıklara uyum sağlayabilme kapasitesidir. Profesyonel turist rehberlerinin mesleklerini başarılı bir şekilde yapabilmeleri ve farklı kültürlerle kaliteli iletişim kurma becerileri kültürel zekâ düzeyleri ile doğrudan ilişkilidir. Bu bağlamda; profesyonel turist rehberlerinin kültürel zekâ seviyelerinin mesleğe bakış açıları ve meslekte kalma eğilimleri üzerinde bir etkisinin olup olmadığı, bu araştırmanın temel sorusunu oluşturmaktadır. Ayrıca profesyonel turist rehberlerinin tanımlayıcı verilerine göre kültürel zekâ seviyelerinde ve meslekte kalma eğilimlerinde bir farklılık bulunup bulunmadığı da bir diğer araştırma sorusu olarak ele alınmıştır. Araştırmada nicel yöntemlerden anket tekniğine başvurulmuştur ve Ang vd. (2007) tarafından geliştirilen "kültürel zekâ ölçeği", mesleğe bakış açısı ve meslekte kalma eğiliminin ölçülmesi için ise Çatı ve Bilgin'in (2013) çalışmalarında kullandıkları ölçek ve tanımlayıcı soruların yer aldığı anket 188 turist rehberine uygulanmıştır. Araştırma sonucunda turist rehberlerinin kültürel zekâ düzeyleri ve meslekte kalma eğilimi arasında anlamlı düzeyde bir korelasyon bulunmuş olmakla beraber bu korelasyonun sınırlı olduğu gözlenmiştir. Turist rehberlerinin kültürel zekâ düzeylerinin mesleki deneyim, yaş, belge alış şekli gibi özelliklerine bağlı olarak anlamlı düzeyde farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir.