Удвал (ургамал)
| Удвал (ургамал) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Биологийн ангилал | ||||||
|
Удвал (Латин: Aquilégia) — Холтсонцэцэгтэн (Ranunculaceae)-ий овгийн төрөл юм.
Энэ төрөлд 100 орчим зүйл хамрагдах бөгөөд тэдгээр нь гол төлөв дэлхийн бөмбөрцгийн хойд хагаст тархсан байдаг.
Удвалын 35 зүйлийг тарималжуулан олон хэлбэр, сортуудыг гарган авчээ.
Нэр
[засварлах | кодоор засварлах]Удвал хэмээх нэр нь төвөд хэлний ཨུཏ་པ་ལ (Удбала) гэсэн үгнээс гаралтай. Харин Aquilégia гэгдэх шинжлэх ухааны нэр нь aqua — «ус» болон legere — «хураах, цуглуулах», эсвэл aquila — «бүргэд» гэсэн үгнүүдээс үүссэн гэж үздэг.
Дүрслэл
[засварлах | кодоор засварлах]Цэцэг нь 6-10 см голчтой, хөх заримдаа шаравтар дэрвэнтэй, бүдүүн гоодой цоморлигийн навчинцрыг бодвол хоёр дахин богино. Навчис хошоод, гурвалсан; навчинцар шүдэрхэг. Хэтэвч 8-10. Цэцгийн шилбэ булчирхайлаг.
Европ, Азид ургах зүйлүүдийн цэцэг нь цагаан, хөх, цэнхэр, ягаан өнгөтэй бол Америкт ургадаг зүйлүүд алтлаг, улбар шар, улаан өнгөтэй байна.
Зүйлүүд
[засварлах | кодоор засварлах]The Plant List мэдээллийн санд удвалын төрлийн 102 зүйл цэцэгт ургамал бүртгэгдсэн байна. Монголд 5 зүйл тэмдэглэгдсэн:
- Aquilegia ganboldii Kamelin & Gubanov. — Ганболдын удвал
- Aquilegia glandulosa Fisch. ex Link. — Шүүсэвчит удвал
- Aquilegia sibirica Lam. — Сибирь удвал
- Aquilegia turczaninovii Kamelin & Gubanov.- Турчаниновын удвал
- Aquilegia viridiflora Pall. — Ногоон удвал
Цахим холбоос
[засварлах | кодоор засварлах]
Commons: Удвал (Aquilegia) – Викимедиа дуу дүрсний сан |
Wiktionary: Удвал – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |