humanetikk

Humanisme er læra om at det frie mennesket står i sentrum. Mennesket har høg verdi i seg sjølv. Ifølgje humanismen er mennesket fornuftig, og har vilje og evne til å gjere gode val. Ordet humanisme kjem frå human, som betyr menneskeleg. Slike idear har eksistert langt tilbake i tid.

Kjerna i den humanistiske etikken er at menneska skal leve slik at handlingane deira kan bli ei lov for alle menneske. Litt forenkla kan ein seie at humanismen lærer at meininga med livet er å vere eit godt menneske og ta vare på menneska rundt seg. Humanetikken ønsker òg et samfunn der alle er frie og kan være med og bestemme i samfunnet.

Humanetikken legg stor vekt på fornufta til mennesket. Mennesket må finne ut korleis verda er bygd opp og heng saman, gjennom vitskapen og fornufta si. Dermed har naturvitskapen stor plass i det humanetiske synet på verda.

Humanetikken trur ikkje på overnaturlege forklaringar eller mytar om korleis verda blei til.

Forskjellen på humanisme og humanetikk er at humanisme blir brukt om eit meir overordna menneskesyn, som legg vekt på det gode i mennesket.

• Humanismen er viktig for humanetikken, men det humanistiske menneskesynet finst òg i ulike religionar. Menneskerettane er bygd på humanistisk etikk.
• Humanetikk er eit moderne livssyn, som avviser alle religiøse forklaringar og modellar. Menneska har sjølve ansvaret for vala dei tek i livet, og må skape gode samfunn, bygde på menneskeskapte lover. Menneskerettane er òg ein viktig del av humanetikken.

Humanetikken er humanistisk, men humanetikken er berre ein liten del av humanismen.

I Noreg er humanetikken som livssyn knytt til organisasjonen Human-Etisk Forbund (HEF). Det er eit livssynssamfunn. Human-Etisk Forbund fyller mange av dei same funksjonane som religiøse trussamfunn gjer. For eksempel arrangerer dei namnefest, humanetisk konfirmasjon, bryllaup og gravferder.

• religion
• menneskerettar