Tôre de Babæle
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ |
BABÆLE (Babel)
Da-o diçionâio filozòfico[1] do Voltaire:
A vanitæ a l’à de lóngo tiòu sciù di gréndi monuménti. Pe vanitæ i òmmi àn costroîo a bèlla tôre de Babæle: «Sciù, tiémmo sciù sta tôre a quæ çimma a tócche o çê, e fémmo diventâ famôzo o nòstro nómme prìmma che sémmo spantegæ pe tùtta a tæra»[2]. L’inpréiza a l’é stæta fæta a-i ténpi de ’n çèrto Falég, ch’o gh’avéiva cómme quìnto antenòu o bón Noè. Cómme se védde, l’architetûa e tùtte e àrte colegæ avéivan fæto gròsci progrèsci inte çìnque generaçioìn. Sàn Gêumo, quéllo mæximo ch’o l’avéiva vìsto i fàoni e i sàtiri, o no l’avéiva vìsto ciù che mi a tôre de Babæle; ma o l’asegûa ch’a mezuâva vintimîa pê d’altéssa. Che no l’é goæi: l’antîgo lìbbro Jacult[3], scrîto da un di ebrêi ciù erudîo, o dimóstra chi-â sò altéssa a l’êa de òtantunmîa pê giudêi, e tùtti sàn chò-u pê giudêo o l’êa ciù ò mêno lóngo cómme o pê grêgo. Sta dimensción chi a l’é asæ ciù vêa de quélla do Gêumo.
Sta tôre chi a l’exìste ancón; ma a no l’é ciù goæi èrta. Bén bén de viagiatoî a-i quæ se peu crédde l’àn vìsta. Mi, che no l’ò vìsta, no ne parliö ciù che de l’Adàmmo, mæ antenòu, co-o quæ no ò mâi avûo l’önô de fâ conversaçión. Ma voî consultæ o reverendo Pàddre præ Calmet: o l’é ’n òmmo de spìrito fìn e de profónda filozofîa, o ve spieghiâ beniscimo a cösa. Mi no sò perché inta Génexi se dîxe che Babæle veu dî confuxón. De fæti "Ba" veu dî poæ inte léngoe òrientâli, e "Bel" veu dî Dîo; Babæle veu dî a çitæ de Dîo, a çitæ sànta. I antîghi dâvan sto nómme chi a tùtte e sò capitâli. Ma no se peu negâ che Babæle veu dî confuxón, ségge perché i architétti se són confûxi dòppo avéi tiòu sciù l’òpera scinn-a òtantunmîa pê giudêi, ségge perché e léngoe se són confûze, e evidenteménte l’é da alôa che i Tedéschi no capìscian ciù i Cinéixi; perché l’é ciæo, segóndo l’erudîo Bochart[4], chò-u cinéize o l’é òriginaiaménte a mæxima léngoa che l’âto tedésco.
Nòtte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- ↑ Publicòu into 1767
- ↑ Génexi XI,4
- ↑ In realtæ Jalkut (Compilaçión), òpera de no se sa chi, probabilménte do XIII sécolo, ch’a l’achéugge ’n vàsto lezendâio bìblico.
- ↑ Samuel Bochart (1599-1677), teòlogo e òrientalìsta protestànte, aotô de ’na "Geographia sacra" (1646) e de ’n "Hierozoicum, sive de animalibus Sacrae Scripturae" (1675)
Âtri progètti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Tôre de Babæle
| Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 203176274 · LCCN (EN) sh85010726 · GND (DE) 4143847-4 · BNF (FR) cb11955192v (data) · BNE (ES) XX5065586 (data) · WorldCat Identities (EN) 203176274 |
|---|