Cauberg
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Cauberg ies 'n helling in Valkeberg in Nederlands Limburg. De Cauberg ies veural bekènd vanoet 't fietsrenne; de helling woort en weurt in 't parcours van väöl wedsjtrieje opgenómme. De finish van de Amstel Gold Race liek saer 2003 bovenaan de Cauberg; meistal moete de rennersj de Cauberg 'n paar kièr beklumme in dees koers. In 1938, 1948, 1979 en 1998 waor de Cauberg ónderdeil van de route van 't Waereldkampioensjap fietsrenne. In 1992 kaom d'r 'n etappe van de Tour de France aan; op 4 juli 2006 houw obbenuujts 'n Touretappe sjuus nao de beklumming van de Cauberg de finish.
Euver 't hellingspercentaasj en de lengde van de Cauberg ies me 't neet gans eins. Sjattinge variëre van 800 tot 1500 maeter veur de lengde, 5 tot 8 % veur 't gemieddeld hellingspercentaasj en 10 tot 12 % veur 't maximaal hellingspercentaasj. Volges metinge van Daniel Gobert en Jean-Pierre Legros (sjrieversj van Encyclopedie Cotacol. 1000 hellingen van België), haet de helling 'n lengde van 1450 maeter, 'n gemieddeld hellingspercentaasj van 5% en 'n maximaal hellingspercentaasj van 12%.
Ónderaan de Cauberg liek d'n ingank van de Gemeintegrot, 'n mergelgroeve. Wiejer nao bove liek de Lourdesgrot, 'n replica van de grot van Massabielle in Lourdes, geconstrueerd in 1916. Ouch sjteit d'r 'n monument veur de Limburgse sjlachoffersj van de Twiède Waereldoorlog, op de plaats woa twiè jóng verzètssjtriejersj door de Pruusje woorte gefusilleerd. 't Kèrkh'f Cauberg ies aangelag op terrasse en haet vanwege de liegking tege de heuvel veur Nederland vrie unieke bovegróndse galeriegraver. Bovenop de Cauberg liek 't kuuroord Thermae 2000 en 'n vestiging van 't Holland Casino.
De naam Cauberg ies meugelik aafgeleid van 't Keltisch woord kadeir, dat 'huègde' of 'heuvel' beteikent. De naam zou èvvel ouch kènne aafsjtamme van de familie Van Caldenborgh oet Vild - Berg, die de Cauberg in bezit zou höbbe gehad. Bies in de jaore '80 van de twintigste ièw woort de naam ouch waal gesjpeld es 'Couberg'; in 't miedde van diet decennium haet me de sjpelwies mèt 'au' officieel vasgesjtèld.
De helling liek boete de Grendelpoort (Boete de Paort) en huèrde bies 1940 bie de gemeinte Berg en Terbliet. In 1934 woort de Cauberg besjtraot mèt klinkersj en in 1969 woort 'r geasfalteerd.