1983
Historio 19ma yarcento20ma21ma yarcento |
Yardeki: 1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a |
Yari: 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 |
La yaro 1983 (MCMLXXXIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye saturdio segun Gregoriala kalendario. Ol esis la 983ma yaro di la duesma yarmilo, la 83ma yaro di la 20ma yarcento, e la 4ma yaro di la yari 1980a.
Eventi
[redaktar | redaktar fonto]- 4ma di aprilo - Spaco-paromo Challenger flugas unesmafoye.
- 7ma di aprilo - Unesma astronauti Story Musgrave e Don Peterson venas ek spaco-paromo Challenger en kosmo.
- 13ma di junio - Kosmoprobilo Pioneer 10 divenas l'unesma spaconavo qua ekiras Sunala sistemo.
- 1ma di januaro - ARPANET komencas uzar Interretala protokolo. To signifikas la komenco dil Interreto.
- 27ma di junio - Paul Mockapetris inventas DNS-nomo-servo por Interreto.
- 22ma di januaro - Tenisisto Björn Borg demisionas pos kin vinki en Wimbledon.
- 7ma di marto - Aviono Antonov An-24B de Bulgara kompanio Balkan Airlines kun 44 personi en nave kidnapesas da 4 viri pos departar de Sofiya. La kidnaperi demandas deviaco dil aviono vers Wien. La pilotisto trompas la kidnaperi e tervenas en Varna, ube lokala policisti mortigas un ek la kidnaperi ed arestas la 3 cetera.
- 30ma di julio til la 4ma di agosto - Ido-konfero Eventas en York, Anglia, Britania.
- 26ma di novembro - Che aeroportuo Heathrow raptesas 6.800 ora briki, equivalanta a 26 milion pundi.
- Apertesas Disney-lando en Tokyo, Japonia.
- 10ma di aprilo - Milito Iran-Irak: Irak komencas atakar Iran, sensucese.
- 18ma di aprilo - Suocidanta teroristo explozas bombo en ambasadeyo di Usa en Beirut, e produktas 80 morti.
- 17ma di mayo - Libano, Israel ed Usa paktas pri retreto di Israel ek Libano.
- 21ma di agosto - Benigno Aquino, Jr., chefo dil opozantaro di Filipini, mortigesas en Manila.[1]
- 1ma di septembro - Sovietia pafas infre Sud-Koreana aeroplano (flugo KAL-007) qua voyajis super esta rivo Sovietiana. To produktas 269 morti.[2]
- 6ma di septembro - Sovietia konfesas la pafo di Korean aeroplano, asertante ke ol judikesis kom milital aeroplano.
- 12ma di oktobro - Ex-chefministro di Japonia, Kakuei Tanaka, enkarcerigesas pro recevir 2 milion dolari kom suborno da Lockheed.
- 23ma di oktobro - Lor explozo da suocidant atakanti 241 Usana e 60 Franca soldati perisas en Beirut.
- 30ma di oktobro - Ter-tremo en Turkia kun forteso 6.8 che skalo di Richter produktas 1 330 viktimi.
- 31ma di decembro - En Nigeria, Shehu Shagari revokesas de la povo.
- 19ma di januaro - Apple Lisa, komputero* da Apple Inc. qua precedis Macintosh, komecas vendesar.
- 8ma di marto - Prezidanto di Usa Ronald Reagan nomizas Sovietia kom "la Mala Imperio".
- 23ma di marto - Ronald Reagan propozas konstrukto di nova fuzeala defenso-sistemo. L'informili nominas la projeto "Milito sur Steli".
- 26ma di septembro - Sovietian armeala komputatoro* montras erore ke Usa pafabis atomala fuzei kontre la lando. Tamen, lietnanto Stanislav Petrov desfidas l'alerto e ne lansas talion-atako.
- Julio - En Nikaragua komencas ataki di gerileri* kontre Sandinista rejimo.
- 19ma di septembro - Santa Kitts e Nevis divenas nedependanta.
- 19ma di oktobro - Maurice Bishop, chefministro di Grenada, asasinesas dum stato-stroko.
- 25ma di oktobro - Usa invadas Grenada.[3]
- 19ma di januaro - Klaus Barbie, Germana milito-kriminero, arestesas en Bolivia.
- 31ma di marto - Ter-tremo en Kolumbia, produktas 300 morti.
- 30ma di oktobro - En Arjentinia eventas demokratial elekti pos sep-yara regno da militisti.
- 3ma di januaro - Komencas erupto di volkano Kilauea en Havayi.
- 8ma di februaro - En Australia, granda polvo-tempesto kovras urbo Melbourne, en la stato Victoria.
- 11ma di marto - Bob Hawke divenas chefministro di Australia.
Naski
[redaktar | redaktar fonto]- 11ma di januaro - Alexei Kamenski, Rusa sporta pafistulo
- 28ma di januaro - Thierry Baudet, nederlandana politikisto, skribisto e yuristo
- 2ma di februaro - Carolina Klüft, Sueda atletino
- 10ma di februaro - Daiane dos Santos, Braziliana gimnastikino
- 23ma di februaro - Emily Blunt, Britanian aktorino
- 8ma di marto - Poliana Okimoto, Braziliana natistino
- 9ma di marto - Buyanjavin Batzorig, Mongoliana luktisto
- 22ma di marto - Dyego Rocha Coelho, Braziliana futbalisto
- 7ma di aprilo - Franck Ribéry, Franca futbalisto
- 8ma di aprilo - Yuri Molchan, Rusa skermistulo
- 12ma di aprilo - Jelena Dokić, Serbian-Australiana tenisistino
- 12ma di aprilo - Michal Dragoun, Cheka hokeisto
- 20ma di aprilo - Miranda Kerr, Australiana manekinino
- 13ma di mayo - Yaya Touré, Ivoriana futbalisto
- 6ma di junio - Gemma Bissix, Angla aktorino
- 8ma di junio - Kim Clijsters, Belga tenisistino
- 9ma di junio - Marina Lizorkina, Rusa kantistino (Serebro)
- 12ma di junio - Anja Rubik, Polona manekinino
- 22ma di junio - Ágatha Bednarczuk, Braziliana volebalistino
- 25ma di junio - Xenia Agafonova, Rusa atletino pri long-distala kurado
- 25ma di junio - Lyubov Shutova, Rusa skermistino
- 27ma di junio - Alsou, Rusa kantistino
- 28ma di junio - Dmitri Yakovenko, Rusa shakoludistulo
- 1ma di julio - Sheilla Castro, Braziliana volebalistino
- 5ma di julio - Zheng Jie, Chiniana tenisistino
- 5ma di julio - Marcela Kloosterboer, Arjentinian aktorino
- 13ma di julio - Liu Xiang, Chinian atleto
- 14ma di julio - Igor Andreyev, Rusa tenisistulo
- 22ma di julio - Arsenie Todiraş, Moldavana kantisto (O-Zone)
- 23ma di julio - Petr Haluza, Cheka hokeisto
- 31ma di julio - Vítězslav Bílek, Cheka hokeisto
- 4ma di agosto - Jiří Cetkovský, Cheka hokeisto
- 4ma di agosto - Mariusz Wlazły, Polona volebalisto
- 6ma di agosto - Robin van Persie, Nederlandana futbalisto
- 9ma di agosto - Yevgenia Lamonova, Rusa skermistino
- 13ma di agosto - Aleš Hemský, Cheka hokeisto
- 14ma di agosto - Mila Kunis, Ukrainan-Usana cinem-aktorino e kantistino
- 20ma di agosto - Andrew Garfield, Usan aktoro
- 23ma di agosto - Marianne Steinbrecher, Braziliana volebalistino
- 11ma di septembro - Vivian Jepkemoi Cheruiyot, Kenian atletino
- 14ma di septembro - Amy Winehouse, Britaniana kantistino (m. 2011)
- 16ma di septembro - Kirsty Coventry, Zimbabwana natistino
- 21ma di septembro - Anna Favella, Italian aktorino
- 21ma di septembro - Rafael Marques Pinto, Braziliana futbalisto
- 23ma di septembro - Emma Johansson, Sueda biciklistino
- 26ma di septembro - Ricardo Quaresma, Portugalana futbalisto
- 30ma di septembro - Andreea Răducan, Rumana gimnastikistino
- 5ma di oktobro - Mashrafe Mortaza, Bangladeshana kriketisto
- 11ma di oktobro - Ruslan Ponomariov, shakoludo-championo en yari 2002-2004
- 31ma di oktobro - Alexei Yakimenko, Rusa skermistulo
- 8ma di novembro - Blanka Vlašić, Kroatian atletino
- 11ma di novembro - Philipp Lahm, Germana futbalisto
- 20ma di decembro - Lara Stone, Nederlandana manekinino
- 22ma di decembro - Jennifer Hawkins, Australiana manekinino
- Volha Antropava, Bielorusa manekinino
Morti
[redaktar | redaktar fonto]- 12ma di januaro - Nikolai Podgorni, Sovietiana politikistulo (n. 1903)
- 18ma di januaro - Arturo Umberto Illia, prezidanto di Arjentinia (n. 1900)
- 20ma di januaro - Garrincha, pseudonimo di Manuel Francisco dos Santos, Braziliana futbalisto (n. 1933)
- 24ma di januaro - George Cukor, Usana filmifisto (n. 1899)
- 27ma di januaro - Louis de Funès, Franc aktoro (n. 1899)
- 27ma di januaro - Georges Bidault, chefministro di Francia (n. 1899)
- 28ma di januaro - Frank Forde, chefministro di Australia (n. 1890)
- 4ma di februaro - Karen Carpenter, Usana kantistino e muzikistino (n. 1950)
- 25ma di februaro - Tennessee Williams, Usana skriptisto di teatro (n. 1911)
- 1ma di marto - Arthur Koestler, Austriana skriptisto (n. 1905)
- 3ma di marto - Georges Rémy, konocata kom Hergé, Belga designisto (n. 1907)
- 9ma di marto - Ulf von Euler, Sueda fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1905)
- 17ma di marto - Haldan Keffer Hartline, Usana fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1903)
- 18ma di marto - Rejulo Umberto la 2ma di Italia (n. 1904)
- 4ma di aprilo - Gloria Swanson, Usan aktorino (n. 1899)
- 11ma di aprilo - Dolores del Río, Mexikian aktorino (n. 1904)[4]
- 11ma di aprilo - Ahmed Rushdi, Pakistanana kantisto (n. 1934)
- 14ma di aprilo - Pete Farndon, Angla muzikistulo (The Pretenders) (n. 1952)
- 30ma di aprilo - Muddy Waters, Usana muzikistulo (n. 1915)
- 2ma di mayo - Pridi Banomyong, chefministro di Tailando (n. 1900)
- 2ma di mayo - Ernesto de la Guardia, prezidanto di Panama (n. 1904)
- 5ma di mayo - Anton Buttigieg, prezidanto di Malta (n. 1912)
- 8ma di mayo - John Fante, Usana skriptisto (n. 1908)
- 14ma di mayo - Miguel Alemán Valdés, prezidanto di Mexikia (n. 1900)
- 19ma di mayo - Jean Rey, prezidanto dil Europana Komisitaro (n. 1902)
- 22ma di mayo - Albert Claude, Belga biologiisto, Nobel-laureato (n. 1899)
- 23ma di junio - Osvaldo Dorticós Torrado, prezidanto di Kuba (n. 1919)
- 29ma di junio - John Nordin, Sueda Idisto ed Interlinguisto (n. 1887)
- 11ma di julio - Ross Macdonald, Usana skriptisto (n. 1915)
- 16ma di julio Michel Micombero, prezidanto di Burundi (n. 1940)
- 29ma di julio - Luis Buñuel, Hispana filmifisto (n. 1900)
- 29ma di julio - David Niven, Britanian aktoro (n. 1910)
- 17ma di agosto - Ira Gershwin, Usana kompozisto (n. 1896)[5]
- 21ma di agosto - Benigno Aquino, Jr., Filipinana senatano (asasinita) (n. 1932)
- 24ma di agosto - Pentti Saarikoski, Finlandana skriptisto (n. 1937)
- 10ma di septembro - Balthazar Johannes Vorster, prezidanto e chefministro di Sudafrika (n. 1915)
- 10ma di septembro - Felix Bloch, Suisa fizikisto, Nobel-laureato (n. 1905)
- 25ma di septembro - Rejulo Leopold la 3ma di Belgia (n. 1901)
- 7ma di oktobro - Christophe Soglo, prezidanto di Benin (n. 1909)
- 19ma di oktobro - Maurice Bishop, prezidanto di Grenada (n. 1944)
- 16ma di novembro - Janete Clair, Braziliana skriptisto di romani por televiziono (n. 1925)
- 4ma di decembro - Phoui Sananikone, chefministro di Laos (n. 1903)
- 8ma di decembro - Keith Holyoake, chefministro di Nova-Zelando (n. 1904)
- 25ma di decembro - Joan Miró, Kataluniana piktisto (n. 1893)
- 28ma di decembro - Dennis Wilson, Usana muzikisto (Beach Boys) (n. 1944)
Nobel-premiiziti
[redaktar | redaktar fonto]- Fiziko: Subrahmanyan Chandrasekhar, William Alfred Fowler
- Kemio: Henry Taube
- Fiziologio o Medicino: Barbara McClintock
- Literaturo: William Golding
- Paco: Lech Wałęsa
- Ekonomiko: Gerard Debreu
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ 1983: Filipino opposition leader shot dead - Publikigita da BBC. URL vidita ye 22ma di septembro 2016.
- ↑ 1983: Korean airliner 'shot down' - Publikigita da BBC. URL vidita ye 22ma di septembro 2016.
- ↑ 1983: US troops invade Grenada - Publikigita da BBC. URL vidita ye 22ma di septembro 2016.
- ↑ Dolores del Río - Biografía - Publikigita da biografias.es. URL vidita ye 3ma di aprilo 2020. Idiomo: Hispana.
- ↑ Ira Gershwin - Publikigita da Encyclopaedia Britannica. Idiomo: Angla.