Sasao a Borneano

Borneano
Borneano
(heograpiko)
Heograpiko a; pannakaiwarwaras	Borneo
Lingguistika a pannakaidasig	Austronesio Malayo-Polinesio Borneano; ;
Pannakabingbingay	Amianan a Borneano; Dayak Daga; Kayan; Barito (dagiti 4 a pamilia);
Glottolog	Awan; nort2892 (North Bornean); grea1283 (Barito); kaya1333 (Kayanic); land1261 (Land Dayak)
	Dagiti pamilia ti pagsasao a Borneano

Ti sasao a Borneano ket dagiti heograpiko a grupo dagiti pamilia ti pagsasao nga Austronesio nga indihenio kadagiti isla ti Borneo ken Madagascar malaksid ti Ibaniko (Malayiko Dayak) ken dagiti dadduma a sasao a Malayiko. Awan ti bassit a rason iti panagpanunot a mangpormada iti heneolohiko a klado.

Dagiti pagsasao

Ti sasao a Borneano ket mangporma iti bilang dagiti naisangayan a sanga ti pamilia ti Austronesio.

Amianan a Borneano

Ti Amianan a Borneano ket ti singasing 1991/2010 babaen ni Robert Blust a dagiti pamilia ti Amianan a daya a Sabahano, Abagatan a laud a Sabahano, Amianan a Sarawakano, ken Melanau–Kajang ket mangporma ti maysa nga eksklusibo a yunit.

Amianan a daya a Sabahano (Banggi, Ida’an)
Amianan a Sarawakano
Melanau–Kajang (mairaman ti Rejang–Sajau)
Abagatan a laud a Sabahano

Kayan

Ti sasao a Kayan ket naisangayan a nailaksid manipud iti pamilia ti Amianan a Borneo babaen ni Robert Blust (1991).

Kayan–Murik

Dayak Daga

Ti Dayak Daga ket ti kaaduan ti sasao a Dayak malaksid ti Ibaniko.

Dayak Daga

Barito

Ti sasao a Barito ket addaan kadagiti sapasap a langa gapu ti napaut a pannakaiyasideg. Isuda amin a maipanda kadagiti uppat a pamilia:

Daya a Barito (mairaman ti Malagasi)
Laud a Barito
Mahakam
Sama–Bajaw (segun kenni Blust 2006)

Nalatlatak nga Amianan a Borneo

Insingasing ni Smith (2017)^[1] ti maysa a grupo ti Nalatlatak nga Amianan a Borneo nga aglaon kadagiti lima a sanga, ti Amianan a Borneo, Tengnga a Sarawak, Kayaniko, Dayak Daga, ken Malayiko. Inkeddeng ni Smith ti pannakaisilpo a Nalatlatak a Barito a kas kabasat iti, ngem saan a parte, ti grupo ti Nalatlatak nga Amianan a Borneo.

Amianan a Borneo
Tengnga a Sarawak
- Melanau (Dalat, Sarikei, Mukah, Balingian, Matu, Sibu, Kanowit)
- Kajang (Kejaman, Sekapan, Lahanan)
- Punan-Müller-Schwaner
Kayaniko
- Kayan-Murik-Merap
- Segai-Modang
Dayak Daga
- Banyadu-Bekati
- Bidayuh-Akin-abagatan a Dayak Daga
Malayiko
- Laud a Borneano a Malayiko
  - Kendayan-Salako
  - Ibaniko (Iban, Mualang, Seberuang, Keninjal)
  - Besemah
- dadduma a Malayiko

Naisingasing a subestrato

Segun kenni Roger Blench (2010),^[2] ti sasao nga Austroasiatiko ket naisasaoda idi idiay Borneo. Dinakamat ni Blench a ti taudan dagiti balikas ti bokabulario ti Austroasiatiko iti moderno nga aldaw a sangsanga ti Borneano a kas ti Dayak Daga (Bidayuh, Dayak Bakatiq, kdpy.), Dusuniko (Tengnga a Dusun, Bisaya, kdpy.), Kayan, ken Kenyah, nga inota ti pannakaipada iti sasao nga Asliano ti peninsular a Malaysia. Kas adu pay nga ebidensia para iti singasingna, dinakamat pay ni Blench ti etnograpiko nga ebidensia a kas dagiti instrumento ti musika idiay Borneo a sapasap a nagbibingay dagiti grupo nga agsasao iti Austroasiatiko idiay nangruna a daga ti Abagatan a daya nga Asia.

Tinunton ni Blench (2010) a dagiti porma ti leksiko a nagbibingayan dagiti sasao a Borneano ken Austroasiatiko ket mairaman ti 'tudo', 'tapno matay', 'likudan (ti bagi)', 'agtaytayab a lemur', 'tsonggo', 'agtataol nga ugsa', 'alutiit', ken 'aba'.

Kitaen pay

Dagiti nagibasaran

^ Smith, Alexander. 2017. The Languages of Borneo: A Comprehensive Classification. PhD Dissertation: University of Hawai‘i at Mānoa.
^ Blench, Roger. 2010. "Was there an Austroasiatic Presence in Island Southeast Asia prior to the Austronesian Expansion?" In Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association , Vol. 30.

Blust, Robert. "The Greater North Borneo Hypothesis." Oceanic Linguistics 49.1 (2010): 44-118.
Fay Wouk and Malcolm Ross (ed.), The history and typology of western Austronesian voice systems. Australian National University, 2002.
K. Alexander Adelaar and Nikolaus Himmelmann, The Austronesian languages of Asia and Madagascar. Routledge, 2005.

[Smith2017-1] Smith, Alexander. 2017. The Languages of Borneo: A Comprehensive Classification. PhD Dissertation: University of Hawai‘i at Mānoa.

[2] Blench, Roger. 2010. "Was there an Austroasiatic Presence in Island Southeast Asia prior to the Austronesian Expansion?" In Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association , Vol. 30.

[1]

[2]