Indonesia
Nagsasabtan: 5°S 120°E / 5°S 120°E
Republika ti Indonesia | |
|---|---|
 Wagayway
 Nailian a kayarigan
| |
| Napili a pagsasao: Bhinneka Tunggal Ika (Kawi) "Panagkaykaysa iti Dibersidad" Nailian nga ideolohia: Pancasila (Kawi)[1][2] | |
| Nailian a kanta: Indonesia Raya Nalatak nga Indonesia | |
 | |
 | |
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Jakarta 6°10.5′S 106°49.7′E / 6.1750°S 106.8283°E |
| Opisial a sasao | Indones |
| Nagan dagiti umili | Indones |
| Gobierno | Unitario a presidensial a batay-linteg a republika |
| Joko Widodo | |
| Ma'ruf Amin | |
| Lehislatura | Kosultatibo nga Asemblia ti Tattao |
| Konseho ti Rehional a Representatiblo | |
| Representatibo a Konseho ti Tattao | |
| Pannakawayawaya | |
| Kalawa | |
• Daga | 1,904,569 km2 (735,358 sq mi) (Maika-15) |
• Danum (%) | 4.85 |
| Populasion | |
• Karkulo idi 2014 | 252,164,800[3] |
• Senso idi 2011 | 237,424,363[4] (Maika-4) |
• Densidad | 124.66/km2 (322.9/sq mi) (Maika-84) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2013 |
• Dagup | $2.388 trilion[5] (Maika-9) |
• Tunggal maysa a tao | $9,559[6] (Maika-124) |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2013 |
• Dagup | $867.468 bilion[4] (Maika-16) |
• Tunggal maysa a tao | $3,499[4] (Maika-115) |
| Gini (2010) | 35.6[7] kalalainganna |
| HDI (2013) |  0.684[8]kalalainganna · Maika-108 |
| Kuarta | Rupia (Rp) (IDR) |
| Sona ti oras | UTC+7 aginggana ti +9 (nadumaduma) |
| Pagmanehuan | kanigid |
| Kodigo ti panagtawag | +62 |
| Kodigo ti ISO 3166 | ID |
| TLD ti internet | .id |
Ti Indonesia, opisial a ti Republika ti Indonesia (Indones: Republik Indonesia), ket ti naturay nga estado idiay Abagatan a daya nga Asia ken Oceania. Ti Indonesia ket maysa a purpuro a buklen dagiti rinibu nga isla.[9] Daytoy ket sakupenna dagiti 33 a probinsia ken 1 nga Espesial nga Administratibo a Rehion (para iti panangituray babaen ti sakbay ti kolonia a monarkia) nga addaan iti nakarkulo a populasion iti sumurok a 252 a riwriw a tattao, ken mangaramid daytoy iti maikapat a kaaduan ti populasion a pagilian iti lubong. Ti republika a porma ti gobierno ti Indonesia ket buklen ti nabutosan a lehislatura ken presidente. Ti kapitolio a siudad ti pagilian ket ti Jakarta. Ti pagilian ket makibinningay kadagiti daga a pagbeddengan iti Papua Baro a Guinea, Daya a Timor, ken Malaysia. Dagiti dadduma pay a kaarrubana a pagilian ket mairaman ti Singapur, ti Filipinas, Australia, Palau, ken ti Indiano a teritorio ti Is-isla ti Andaman ken Nicobar. Ti Indonesia ket ti nagpundar a kamemng ti ASEAN ken kameng dagiti nangruna nga ekonomia ti G-20. Ti ekonomia ti Indonesia ket isu ti maika-16 a kadakkelan babaen ti nominal a GDP.
Ti purpuro ti Indonesia ket nangruna idin a rehion iti panagtagilako manipud idi maika-7 a siglo, idi ni Srivijaya ken kalpasanna ni Majapahit ket nakipagtagilako iti Tsina ken India. Dagiti lokal nga agturturay ket nagin-inutda a nangala kadagiti gangganaet a modelo ti kultura, relihion ken politika manipud kadagiti nasapa a siglo, ken nagrang-ay dagiti pagarian ti Hindu ken Budista. Ti pakasaritaan ti Indonesia ket naimpluensian babaen dagiti gangganaet a bileg a nagay-ayat kadagiti masna a rekursona. Dagidi Muslim a nagtagtagilako ket nagiyegda ti kaaduan nga Islam, bayat a dagidi bileg ti Europa ket nagiyegda iti Kristianidad ken naglalabanda tapno bukbukodanda ti panagtagilako kadagiti Is-isla ti Rekado ti Maluku idi las-ud ti Panawen ti Panagduktal. Kalpasan ti tallo ket gudua a sigsiglo iti Kolonialisno nga Olandes, ti Indonesia ket nakaala met iti pannakawayana kalpasan idi Sangalubongan a Gubat II. Ti pakasaritaan ti Indonesia ket nariron kalpasanna daytat, nga adda met dagiti karit nga inyeg dagiti masna a didigra, adu a panagpapatay, panagbalintungeg, separatismo, ti proseo ti demokratisasion, ken dagiti paset ti panawen iti napardas a panagbaliw iti ekonomia.
Ti Indonesia ket buklen dagiti ginasut a naisangayan a patneng a grugrupo ti etniko ken lingguistika. Ti kadakkelan – ken katurayan iti politika – ket ti etniko a grupo ti Habanes. Napadur-as met ti nagbibingayan nga identidad, a naipalawag babaen ti nailian a pagsasao, dibersidad ti etniko, kaadu ti relihion iti kaunegan ti kaaduan a populasion ti Muslim, ken ti pakasaritaan ti kolonialismo ken iti rebelion a naisuppiat iti daytoy. Ti nailian a sasao ti Indonesia ket ti, "Bhinneka Tunggal Ika" ("Panagkaykaysa iti Dibersidad" literall a, "adu, ngem maymaysa met"), ket mangibagbaga ti dibersidad a nangsukog iti pagilian. Uray ti dakkel a populasianna ken dagiti rehion a napusek iti populasion, ti Indonesia ket addaan iti nawatiwat a luglugar iti kaatapan a mangsuporat ti maikadua a kangatuan nga agpang iti biodibersidad iti lubong. Ti pagilian ket addaan iti adu a masna a rekurso, ngem adu pay met laeng dagiti napanglaw.[10][11]
Dagiti nota
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ "Indonesia". Pancasila (Country Studies nga ed.). US Library of Congress.
- ^ Vickers, p. 117
- ^ "Population". www.bi.go.id (iti Indones). Bank Indonesia. 30 Hunio 2014. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2018-12-25. Naala idi 9 Septiembre 2014.
- ^ a b c "Indonesia". International Monetary Fund. Naala idi 27 Oktubre 2013.
- ^ "Gross domestic product 2013" (PDF). World Bank. Naala idi 2 Hulio 2014.
- ^ "GDP per capita, PPP (current international $)". World Bank. Naala idi 2 Hulio 2014.
- ^ "Gini Index". World Bank. Naala idi 2 Marso 2011.
- ^ "Human Development Reports 2014" (PDF). United Nations. Naala idi 25 Hulio 2014.
- ^ "The Naming Procedures of Indonesia’s Islands", Tenth United Nations Conference on the Standardization of Geographical Names, New York, 31 Hulio – 9 Agosto 2012, United Nations Economic and Social Council
- ^ "Poverty in Indonesia: Always with them". The Economist. 14 Septiembre 2006. Naala idi 26 Disiembre 2006.; correction.
- ^ Guerin, G (23 Mayo 2006). "Don't count on a Suharto accounting". Asia Times Online. Hong Kong. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2015-02-13. Naala idi 2014-10-23.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- Friend, T. (2003). Indonesian Destinies. Harvard University Press. ISBN 0-674-01137-6.
- Ricklefs, M. C. (1991). A History of Modern Indonesia since c.1300, Second Edition. MacMillan. ISBN 0-333-57689-6.
- Schwarz, A. (1994). A Nation in Waiting: Indonesia in the 1990s. Westview Press. ISBN 1-86373-635-2.
- Taylor, Jean Gelman (2003). Indonesia: Peoples and Histories. New Haven and London: Yale University Press. ISBN 0-300-10518-5.
- Vickers, Adrian (2005). A History of Modern Indonesia. Cambridge University Press. ISBN 0-521-54262-6.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Indonesia iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Indonesia manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)
- Gobierno
- Gobierno ti Indonesia Naiyarkibo 2012-02-17 iti Wayback Machine
- Ministro ti Sekretario ti Estado (iti Indones)
- Sentro ti Estadistiko
- Hepe ti Estado ken Kamkameng ti Gabinete Naiyarkibo 2014-10-12 iti Wayback Machine
- Sapasap a pakaammo
- Indonesia a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
- Indonesia Naiyarkibo 2009-04-26 iti Wayback Machine manipud iti UCB Libraries GovPubs
- Indonesia iti Curlie (iti Ingles)
- Bariweswes ti Indonesia BBC News
- Indonesia iti Encyclopædia Britannica
Wikimedia Atlas iti Indonesia- Opisial a sitio ti Turismo ti Indonesia
- Key Dagiti padto ti Panagdur-as para iti Indonesia
| Sapasap | |
|---|---|
| Dagiti nailian a biblioteka | |
| Dagiti patakder ti panagsukisok ti arte | |
| Dadduma | |
- Indonesia
- Dagiti pagilian ti Abagatan a daya nga Asia
- Dagiti estado a kameng ti Gunglo ti Pagpagilian ti Abagatan a daya nga Asia
- Pagpagilian ti G20
- Pagpagilian ti G15
- Dagiti estado a kameng ti Organisasion ti Islamiko a Pagtitinnulongan
- Dagiti pagilian nga isla
- Dagiti republika
- Dagiti estado ken teritorio a nabangon idi 1949
- Dagiti pagilian ken teritorio nga agsasao ti Malayo
- Dagiti estado a kameng ti Nagkaykaysa a Pagpagilian
- Dagiti pagilian idiay Oceania