Piramida
Ti piramida wenno piramide (manipud ti Griego: πυραμίς pyramis[1]) ket isu ti estruktura a ti sukogna ket agarup a ti piramida iti heometriko a kapanunotan; ti akin-ruar a rabawna ket trianggulo ken agsinnabat iti agmaymaysa a puntos iti ngato. Ti batayan ti piramida ket mabalin a trilateral, kuadrilateral, wenno iti ania man a poligono a sukog, a ti kayatna a sawen ket ti piramida ket addaan ti saan a basbassit ngem tallo nga akinruar a tringgulo a rabaw (saan a basbassit ngem uppat a sanguanan a mairaman ti batayan). Ti kuadrado a piramida, ket isu ti addaan ti kuadrado a batayan ken uppat a trianggulo nga akinruar a rabaw, ket isu daytoy ti kadawyan a bersion.
Ti daremdem ti piramida, a ti kaaduan a kadegsenna ket as-asideg iti rabaw ti daga,[2] ken ti piramidion iti ngato ket kayatna a sawen a ti basbassit a materiales iti ngato ti piramida ket agpababanto nga agiduron manipud ti ngato. Daytoy a pannakaiwarwaras ti kadagsen ket nangpalubos kadagiti nasapa a sibilisasion ti agpartuat kadagiti natalinaay nga estruktura ti monumento.
Dagiti piramida ket nabangbangon idin dagiti sibilisasion kadagiti nadumaduma a paset ti lubong. Para kadagiti rinibu a tawtawen, dagiti kadakkelan nga estruktura iti Daga idi ket dagiti piramida—ti immuna ket ti Nalabbasit a Piramida idiay Necropolis ti Dashur ken kalpasanna ti Nalatak a Piramida ti Khufu, iti Ehipto, ti naud-udi a naibagbaga ket isu-isu ti natidtidda kadagiti Pito a Siddaaw iti Taga-ugma a Lubong. Ti Piramida ni Khufu ket nangruna a nabangon iti limestone (nga addaan dagiti dakkel a granito nga inus-usar kadagiti akin-uneg a kamara), ken naikedkeddeng a kas maysa nga maestra obra ti arkitektura. Daytoy ket aglon kadagiti garup a 1,300,000 muton a sumakop ti kadagsen manipud ti 2.5 tonelada (5,500 lb) aginggana ti 15 tonelada (33,000 lb) ket nabangon iti maysa a kuadrado a batayan nga adda dagiti bakrang nga agrukod iti agarup a 230 m (755 pie), a mangabbong kadagiti 13 nga acre. Dagiti uppat a bakrangna ket apag-isu a sumango kadagiti uppat a kardinal a puntos ken addan iti anggulo kadagiti 52 a grado. Ti kasisigud a katayag idi ti piramida ket 146.5 m (488 pie), ngem itan ket addaan laeng ti 137 m (455 pie) a katayag, ti 9 m (33 pie) nga awanen ket gapu ti panagtakaw ti napino a nasayaat a puraw a Tura a bungon a limestone, para iti konstruksion idiay Cairo. Daytoy ket isu pay laeng ti katayagan a piramida Ti kadakkelan a piramida babaen ti tomo ket ti Nalatak a Piramida ti Cholula, idiay Mehikano nga estado ti Puebla.
Dagiti nota
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ πυραμίς, Henry George Liddell, Robert Scott, Ti Griego-Ingles a Leksikon, iti Dihital a Biblioteka ti Perseus
- ^ Tengnga ti tomo ket maysa a pagkapat iti agpangato – kitaen ti Tengnga ti masa
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- Patricia Blackwell Gary ken ni Richard Talcott, "Agbuybuya kadagiti bituen idiay Taga-ugma nga Ehipto," Astronomia (magasin), Hunio 2006, pp. 62–67.
- Fagan, Garrett. "Archaeological Fantasies." RoutledgeFalmer. 2006
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Dagiti piramida iti Wikimedia Commons
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |