Carthamus

Carthamus é un xénero botánico na familia Asteraceae cuxas especies coñécense co nome común de cártamo. Son plantas orixinarias de Asia e o mediterráneo. Contén unhas 50 especies aceptadas. En Galicia atopamos dúas: unha brava: o cártamo silvestre e unha cultivada: o cártamo común.

Carthamus tinctorius, inflorescencias.

Carthamus arborescens, inflorescencia.

Cipselas heteromorfas de C. lanatus; as sen papo son as periféricas.

Descrición

Son herbas anuais ou perennes, ás veces matos ou arbustos, espiñentas con follas xeralmente pinnatífidas, coriáceas, espiñentas, mais ás veces enteiras e/ou inermes. Os capítulos, terminais solitarios ou agrupados, con numerosas follas involucrais semellantes ás follas caulinares superiores, ten un invólucro con varias fileiras de brácteas adpresas; as externas e medias xeralmente espiñentas; as internas finas e inermes, ocasionalmente cun apéndice apical. Todas as flores, insertadas nun receptáculo desde convexo até cónico, setáceo, son flosculosas e hermafroditas, con limbo dividido case até a base, xeralmente amarelo con dous nervios purpúreos en cada lóbulo. Os estames teñen filamentos ceibos, vilosos na parte superior, e anteras subobtusas e de base saxitada. Os froitos son cipselas obcónicas máis ou menos tetrágonas, glabras e con fío cárpico lateral. O papo, cando existe, está formado por varias fileiras de setas ou escamas escábridas, caedizas ou persistente, a miúdo ausente nas cipselas periféricas dunha mesma especie.

Distribución

Medra no centro e suroeste de Asia, Europa e o Mediterráneo; introducido e localmente cultivado noutras rexións.

Taxonomía

Foi nomeado por Carl von Linné en 1753 (Species Plantarum, vol.2, p. 830) [1] e a súa descrición ampliada en Genera Plantarum de 1754 [2]. Traduciu o nome Carthamus, latinizando o árabe «Kârtum», raíz semítica que significa «tintura», en alusión ás súas cualidades.

Especies

As máis habituais na rexión mediterránea son:

• Carthamus arborescens L. - Sur de España e noroeste de África- (flores amarelas).
• Carthamus boissieri Halácsy - planta das illas de Grecia.
• Carthamus dentatus (Forssk.) Vahl - planta dos Balcáns e de Turquía - (flores violetas).
• Carthamus lanatus L. (cártamo silvestre) - en toda a meseta mediterránea - (flores amarelas).
• Carthamus tenuis (Boiss. & Blanche) Bornm. - Leste do Mediterráneo - (flores violetas).
• Carthamus tinctorius L. (cártamo) - orixinaria de Asia; hoxe día cultivada comercialmente na India, os Estados Unidos, México, Etiopía, Casaquistán, Australia, a Arxentina, Uzbekistán, a China e Rusia; tamén a pequena escala en: Paquistán, España, Turquía, o Canadá, Irán e Israel - (flores amarelas/alaranxadas).

Sinonimia

• Carduncellus Adans.
• Carthamoides Vaill.
• Durandoa Pomel
• Femeniasia Susanna
• Kentrophyllum DC.
• Lamottea Pomel
• Phonus Hill

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Catalogue of Life
• Carthamus en GRIN [3]