Lorscheko abadia
Lorscheko abadia | |
---|---|
Reichsabtei Lorsch | |
UNESCOren gizateriaren ondarea | |
Kokapena | |
Estatu burujabe | Alemania |
Alemaniako estatua | Hessen |
Gobernu-eskualde | Darmstadt |
Rural district of Hesse | Landkreis Bergstraße |
Herri | Lorsch |
Koordenatuak | 49°39′14″N 8°34′08″E / 49.6539°N 8.5689°E |
Historia eta erabilera | |
UNESCOko Mundu Ondare Gunearen artxiboaren zuzenketa | 2011 |
Erlijioa | katolizismoa |
Suntsipena | 1232 (egutegi gregorianoa) |
Arkitektura | |
Estiloa | Karolingiar arkitektura |
Azalera | 3,11 ha |
Gizateriaren ondarea | |
Irizpidea | (iii) eta (iv) |
Erreferentzia | 515-001, 515 eta 515bis |
Eskualdea[I] | Europa eta Ipar Amerika |
Izen-ematea | 1991 (XV. bilkura) |
Webgune ofiziala | |
|
Lorscheko abadia eta monasterioa (alemanez: Reichsabtei Lorsch, latinez: Laureshamense Monasterium) Alemaniako Hessen estatuko Darmstadt hiritik gertu dagoen Lorsch herriko abadia famatua da, UNESCOk 1991ean Gizateriaren Ondare izendaturikoa. Karolingiar Inperioko monasteriorik ezagunena izan zen. Gaur egun hondarrak baino ez daude, horien artean ondoen gorde dena sarrerako eraikina da, karolingiar arkitekturaren erakusgarri nagusietakoa.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Cancor noble frankoak eta bere ama Williswindak jaso zuten 764ean eliza partikular izateko eta Laurissa izena eman zioten. Hasieran San Petriren omenez sagaratu bazuten ere, Cancorren iloba Chrodegangek Paulo I.a Aita Santuari San Nazarioren erlikiak eskatu zizkion eta 765ean lurperatu zuten Lorschen, eta elizaren ondoko abadiak San Nazarioren izena hartu zuen. Chrodegang Metzeko apezpikua zenez bere anaia Gundeland jarri zuen abadiaren agintari, berarekin 14 monje beneditar zituelarik.
774ean Mainzeko apezpikuak Karlomagno beraren aurrean sagaratu zituen eliza, abadia eta monasterioa "San Petri, San Paulo eta San Nazarioren omenez". San Nazariok mirariak egin zituela zabaldu zen eta erromes ugari hasi zen Europa osotik etortzen, eta bederatzi mendetan zehar Lorscheko liburutegia Alemaniako kultura zentru nagusietakoa bihurtuz joan zen. Aita Santuek gainera eskubide ugari eta lurjabetza handiak eman zizkioten abadiari Alpeetatik Ipar Itsasoraino. Abadia Reichsabtei izendatzera iritsi zen (enperadoreak bakarrik agintzen zuen bertan eta bi enperadore karolingiar bertan lurperaturik daude.
Bi eskuizkribu izan ziren sona handia eman ziotenak; alde batetik Codex Laureshamensis ("Lorchesko eskuizkribua", 1170), zeinak Alemaniaren Erdi Aroko historia azaltzen duen, eta bestetik Codex Aureus ("urrezko eskuizkribua", 778-820), lau ebangelioak eta San Jeronimoren bi eskutitz dituena.
Halako boterea izanik, erlijioaren barneko eta inguruko nobleen arteko liskarretan parte hartzen hasi zen eta XIII mendean Gregorio IX.a Aita Santuak azken abadea kargutik kendu eta Maguntziako elizbarrutian sartu zuen abadia. 1556an Lorscheko liburutegiko liburuak Heidelbergera eraman zituen Otto Heinrich Printze-Hautesleak eta Lorscheko abadiaren ordena disolbatua izan zen. 1563an azkenengo abadeak kanporatuak izan ziren.
1621ean, Hogeita Hamar Urteko Gerran, Lorscheko abadia erasotua izan zen eta eraikin gehienak suntsitu ziren.
Iruditegia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Codex Laureshamensis
-
Codex Aureus
-
Codex Aureus