Banandutako objektu
Banandutako objektuak eguzki-sistemako gorputz txikien baitan talde dinamiko bat osatzen duten kanpoaldeko eguzki-sistemako objektuak dira, Neptunoz haraindiko objektuen familiaren parte ere badira. Gorputz hauek perihelio urruna dute eta hortaz, Neptunok ez die nabarmenki eragiten grabitazionalki, eta noski, beste planeta ezagunek ere ez diete eraginik egiten aipatutako moduan. Hori dela eta, gorputz hauek eguzki-sistematik "bananduta" daudela ematen du.[1][2]
Banandutako objektuak nabarmen bereizten dira beste Neptunoz haraindiko objektuengandik; izan ere, azken hauek Neptunoren eragina pairatzen dute harekin noizean behin dituzten topaketak direla eta, banandutako objektuek ordea, ez dute halakorik jasotzen euren orbitetan eta talde zehatzagoa osatzen dute. Gainera, banandutako objektuek Neptunoz haraindiko objektuek baino perihelio urrunagoa dute eta horrek esan nahi du, Neptunorekin orbita erresonanteak dituzten gorputzak (Pluton adibidez), orbita erresonanteak ez dituzten Kuiper gerrikoko objektu klasikoak (Makemake, cubewanoak) eta disko sakabanatuko gorputzak (Eris) baino urrutiago kokatu ohi direla.
Banandutako objektu izan daitezkeenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Izendapena | Diametroa (km) |
H | q (UA) |
a (UA) |
Q (UA) |
ω (°) | Aurkikuntza
urtea |
Aurkitzailea(k) | Oharrak eta erreferentziak |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2000 CR105 | 243 | 6.3 | 44.252 | 221.2 | 398 | 316.93 | 2000 | M. W. Buie | [3] |
2000 YW134 | 216 | 4.7 | 41.207 | 57.795 | 74.383 | 316.481 | 2000 | Spacewatch | ≈3:8 da haren Neptunorekiko erresonantzia |
2001 KA77 | 634 | 5.0 | 43.41 | 47.74 | 52.07 | 120.3 | 2001 | M. W. Buie | Mugako cubewanoa |
2002 CP154 | 222 | 6.5 | 42 | 52 | 62 | 50 | 2002 | M. W. Buie | Orbita nahiko behartsua, baina banandutako objektu ziurra |
2003 UY291 | 147 | 7.4 | 41.19 | 48.95 | 56.72 | 15.6 | 2003 | M. W. Buie | Mugako cubewanoa |
Sedna | 995 | 1.5 | 76.072 | 483.3 | 890 | 311.61 | 2003 | M. E. Brown, C. A. Trujillo, D. L. Rabinowitz | Sednoidea |
2004 PD112 | 267 | 6.1 | 40 | 70 | 90 | 40 | 2004 | M. W. Buie | Orbita nahiko behartsua, agian ez da banandutako objektua |
2004 VN112 | 222 | 6.5 | 47.308 | 315 | 584 | 326.925 | 2004 | Cerro Tololo (zehaztu gabe) | [4][5][6] |
2004 XR190 | 612 | 4.1 | 51.085 | 57.336 | 63.586 | 284.93 | 2004 | R. L. Allen, B. J. Gladman, J. J. Kavelaars J.-M. Petit, J. W. Parker, P. Nicholson |
Sasi-sednoidea, makurdura oso altua; Neptunoren Batez Besteko Mugimendu Erresonantziak (MMR), Kozai Erresonantziarekin batera gorputz honen eszentrikotasuna eta makurdura aldatu zuen, hala, egun duen perihelio oso urruna sorraraziz.[3][7][8] |
2005 CG81 | 267 | 6.1 | 41.03 | 54.10 | 67.18 | 57.12 | 2005 | CFEPS | — |
2005 EO297 | 161 | 7.2 | 41.215 | 62.98 | 84.75 | 349.86 | 2005 | M. W. Buie | — |
2005 TB190 | 372 | 4.5 | 46.197 | 75.546 | 104.896 | 171.023 | 2005 | A. C. Becker, A. W. Puckett, J. M. Kubica | Neptunoren Batez Besteko Mugimendu Erresonantziak (MMR), Kozai Erresonantziarekin batera gorputz honen eszentrikotasuna eta makurdura aldatu zuen, hala, egun duen perihelio oso urruna sorraraziz.8 |
2006 AO101 | 168 | 7.1 | -- | -- | -- | -- | 2006 | Mauna Kea (zehaztu gabe) | Orbita bereziki behartsua, agian ez da Neptunoz haraindiko objektu bat ere ez. |
2007 JJ43 | 558 | 4.5 | 40.383 | 48.390 | 56.397 | 6.536 | 2007 | Palomar
(zehaztu gabe) |
Mugako cubewanoa |
2007 LE38 | 176 | 7.0 | 41.798 | 54.56 | 67.32 | 53.96 | 2007 | Mauna Kea (zehaztu gabe) | — |
2008 ST291 | 640 | 4.2 | 42.27 | 99.3 | 156.4 | 324.37 | 2008 | M. E. Schwamb, M. E. Brown, D. L. Rabinowitz | ≈1:6 Neptunorekiko erresonantzia du |
2009 KX36 | 111 | 8.0 | -- | 100 | 100 | -- | 2009 | Mauna Kea (zehaztu gabe) | Orbita bereziki behartsua, agian ez da Neptunoz haraindiko objektua. |
2010 DN93 | 486 | 4.7 | 45.102 | 55.501 | 65.90 | 33.01 | 2010 | Pan-STARRS | ≈2:5 Neptunorekiko erresonantzia; Neptunoren Batez Besteko Mugimendu Erresonantziak (MMR), Kozai Erresonantziarekin batera gorputz honen eszentrikotasuna eta makurdura aldatu zuen, hala, egun duen perihelio oso urruna sorraraziz[9] |
2010 ER65 | 404 | 5.0 | 40.035 | 99.71 | 159.39 | 324.19 | 2010 | D. L. Rabinowitz, S. W. Tourtellotte | — |
2010 GB174 | 222 | 6.5 | 48.8 | 360 | 670 | 347.7 | 2010 | Mauna Kea (zehaztu gabe) | — |
2012 FH84 | 161 | 7.2 | 42 | 56 | 70 | 10 | 2012 | Las Campanas (zehaztu gabe) | — |
2012 VP113 | 702 | 4.0 | 80.47 | 256 | 431 | 293.8 | 2012 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | Sednoidea |
2013 FQ28 | 280 | 6.0 | 45.9 | 63.1 | 80.3 | 230 | 2013 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | ≈1:3 Neptunorekiko erresonantzia; Neptunoren Batez Besteko Mugimendu Erresonantziak (MMR), Kozai Erresonantziarekin batera gorputz honen eszentrikotasuna eta makurdura aldatu zuen, hala, egun duen perihelio oso urruna sorraraziz[8] |
2013 FT28 | 202 | 6.7 | 43.5 | 310 | 580 | 40.3 | 2013 | S. S. Sheppard | — |
2013 GP136 | 212 | 6.6 | 41.061 | 155.1 | 269.1 | 42.38 | 2013 | OSSOS | — |
2013 GQ136 | 222 | 6.5 | 40.79 | 49.06 | 57.33 | 155.3 | 2013 | OSSOS | Mugako cubewanoa |
2013 GG138 | 212 | 6.6 | 46.64 | 47.792 | 48.946 | 128 | 2013 | OSSOS | Mugako cubewanoa |
2013 JD64 | 111 | 8.0 | 42.603 | 73.12 | 103.63 | 178.0 | 2013 | OSSOS | — |
2013 JJ64 | 147 | 7.4 | 44.04 | 48.158 | 52.272 | 179.8 | 2013 | OSSOS | Mugako cubewanoa |
2013 SY99 | 202 | 6.7 | 50.02 | 694 | 1338 | 32.1 | 2013 | OSSOS | — |
2013 SK100 | 134 | 7.6 | 45.468 | 61.61 | 77.76 | 11.5 | 2013 | OSSOS | — |
2013 UT15 | 255 | 6.3 | 43.89 | 195.7 | 348 | 252.33 | 2013 | OSSOS | — |
2013 UB17 | 176 | 7.0 | 44.49 | 62.31 | 80.13 | 308.93 | 2013 | OSSOS | — |
2013 VD24 | 128 | 7.8 | 40 | 50 | 70 | 197 | 2013 | Dark Energy Survey | Orbita oso behartsua, agian ez da banandutako objektua |
2013 YJ151 | 336 | 5.4 | 40.866 | 72.35 | 103.83 | 141.83 | 2013 | Pan-STARRS | — |
2014 EZ51 | 770 | 3.7 | 40.70 | 52.49 | 64.28 | 329.84 | 2014 | Pan-STARRS | — |
2014 FC69 | 533 | 4.6 | 40 | 70 | 100 | 190 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | Orbita behartsua du, baina banandutako objektu ziurra da |
2014 FZ71 | 185 | 6.9 | 55.9 | 76.2 | 96.5 | 245 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | Sasi-sednoidea, ≈1:4 Neptunorekiko erresonantzia; Neptunoren Batez Besteko Mugimendu Erresonantziak (MMR), Kozai Erresonantziarekin batera gorputz honen eszentrikotasuna eta makurdura aldatu zuen, hala, egun duen perihelio oso urruna sorraraziz[8] |
2014 FC72 | 509 | 4.5 | 51.670 | 76.329 | 100.99 | 32.85 | 2014 | Pan-STARRS | Sasi-sednoidea, ≈1:4 Neptunorekiko erresonantzia; Neptunoren Batez Besteko Mugimendu Erresonantziak (MMR), Kozai Erresonantziarekin batera gorputz honen eszentrikotasuna eta makurdura aldatu zuen, hala, egun duen perihelio oso urruna sorraraziz[8] |
2014 JM80 | 352 | 5.5 | 46.00 | 63.00 | 80.01 | 96.1 | 2014 | Pan-STARRS | Sasi-sednoidea, ≈1:3 Neptunorekiko erresonantzia; Neptunoren Batez Besteko Mugimendu Erresonantziak (MMR), Kozai Erresonantziarekin batera gorputz honen eszentrikotasuna eta makurdura aldatu zuen, hala, egun duen perihelio oso urruna sorraraziz[8] |
2014 JS80 | 306 | 5.5 | 40.013 | 48.291 | 56.569 | 174.5 | 2014 | Pan-STARRS | Mugako cubewanoa |
2014 OJ394 | 423 | 5.0 | 40.80 | 52.97 | 65.14 | 271.60 | 2014 | Pan-STARRS | Neptunorekiko 3:7 erresonantzian |
2014 QR441 | 193 | 6.8 | 42.6 | 67.8 | 93.0 | 283 | 2014 | Dark Energy Survey | — |
2014 SR349 | 202 | 6.6 | 47.6 | 300 | 540 | 341.1 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | — |
2014 SS349 | 134 | 7.6 | 45 | 140 | 240 | 148 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | ≈2:10 Neptunorekiko erresonantzia;Neptunoren Batez Besteko Mugimendu Erresonantziak (MMR), Kozai Erresonantziarekin batera gorputz honen eszentrikotasuna eta makurdura aldatu zuen, hala, egun duen perihelio oso urruna sorraraziz[8][9] |
2014 UT228 | 154 | 7.3 | 43.97 | 48.593 | 53.216 | 49.9 | 2014 | OSSOS | Mugako cubewanoa |
2014 UA230 | 222 | 6.5 | 42.27 | 55.05 | 67.84 | 132.8 | 2014 | OSSOS | — |
2014 UO231 | 97 | 8.3 | 42.25 | 55.11 | 67.98 | 234.56 | 2014 | OSSOS | — |
2014 WK509 | 584 | 4.0 | 40.08 | 50.79 | 61.50 | 135.4 | 2014 | Pan-STARRS | — |
2015 AL281 | 293 | 6.1 | 42 | 48 | 54 | 120 | 2015 | Pan-STARRS | Mugako cubewanoa
Orbita oso behartsua du, agian ez da banandutako objektua. |
2015 AM281 | 486 | 4.8 | 41.380 | 55.372 | 69.364 | 157.72 | 2015 | Pan-STARRS | — |
2015 BE519 | 352 | 5.5 | 44.82 | 47.866 | 50.909 | 293.2 | 2015 | Pan-STARRS | Mugako cubewanoa |
2015 FJ345 | 117 | 7.9 | 51 | 63.0 | 75.2 | 78 | 2015 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | Sasi-sednoidea, ≈1:3 Neptunorekiko erresonantzia; Neptunoren Batez Besteko Mugimendu Erresonantziak (MMR), Kozai Erresonantziarekin batera gorputz honen eszentrikotasuna eta makurdura aldatu zuen, hala, egun duen perihelio oso urruna sorraraziz[8] |
2015 GP50 | 222 | 6.5 | 40.4 | 55.2 | 70.0 | 130 | 2015 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | — |
2015 KH162 | 671 | 3.9 | 41.63 | 62.29 | 82.95 | 296.805 | 2015 | S. S. Sheppard, D. J. Tholen, C. A. Trujillo | — |
2015 KG163 | 101 | 8.3 | 40.502 | 826 | 1610 | 32.06 | 2015 | OSSOS | — |
2015 KH163 | 117 | 7.9 | 40.06 | 157.2 | 274 | 230.29 | 2015 | OSSOS | ≈1:12 Neptunorekiko erresonantzia |
2015 KE172 | 106 | 8.1 | 44.137 | 133.12 | 222.1 | 15.43 | 2015 | OSSOS | 1:9 Neptunorekiko erresonantzia |
2015 KG172 | 280 | 6.0 | 42 | 55 | 69 | 35 | 2015 | R. L. Allen D. James D. Herrera |
Orbita oso behartsua du, agian ez da banandutako objektua |
2015 KQ174 | 154 | 7.3 | 49.31 | 55.40 | 61.48 | 294.0 | 2015 | Mauna Kea (zehaztu gabe) | Sasi-sednoidea; ≈2:5 Neptunorekiko erresonantzia; Neptunoren Batez Besteko Mugimendu Erresonantziak (MMR), Kozai Erresonantziarekin batera gorputz honen eszentrikotasuna eta makurdura aldatu zuen, hala, egun duen perihelio oso urruna sorraraziz[8] |
2015 RX245 | 255 | 6.2 | 45.5 | 410 | 780 | 65.3 | 2015 | OSSOS | — |
2015 TG387 | 300 | 5.5 | 65.02 | 1042 | 2019 | 118.0 | 2015 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo, D. J. Tholen | Sednoidea |
2001 FL193 | 81 | 8.7 | 40.29 | 50.26 | 60.23 | 108.6 | 2001 | — | |
2017 DP121 | 161 | 7.2 | 40.52 | 50.48 | 60.45 | 217.9 | 2017 | — | |
2017 FP161 | 168 | 7.1 | 40.88 | 47.99 | 55.1 | 218 | 2017 | — | |
2017 SN132 | 97 | 5.8 | 40.949 | 79.868 | 118.786 | 148.769 | 2017 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo, D. J. Tholen | |
2018 VM35 | 134 | 7.6 | 45.289 | 240.575 | 435.861 | 302.008 | 2018 | ??? |
Azpian ageri direnak ere banandutako objektutzat hartzen dira orokorrean, baina perihelioak nabarmenki hurbilagoak dituzte, 38-40 UAra.
Izendapena | Diametroa (km) |
H | q (UA) |
a (UA) |
Q (UA) |
ω (°) | Aurkikuntza
urtea |
Aurkitzailea(k) | Oharrak eta erreferentziak |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2003 HB57 | 147 | 7.4 | 38.116 | 166.2 | 294 | 11.082 | 2003 | Mauna Kea (zehaztu gabe) | — |
2003 SS422 | 168 | >7.1 | 39 | 200 | 400 | 210 | 2003 | Cerro Tololo (zehaztu gabe) | Orbita oso behartsua, agian ez da banandutako objektua |
2005 RH52 | 128 | 7.8 | 38.957 | 152.6 | 266.3 | 32.285 | 2005 | CFEPS | — |
2007 TC434 | 168 | 7.0 | 39.577 | 128.41 | 217.23 | 351.010 | 2007 | Las Campanas (zehaztu gabe) | 1:9 Neptunorekiko erresonantzia |
2012 FL84 | 212 | 6.6 | 38.607 | 106.25 | 173.89 | 141.866 | 2012 | Pan-STARRS | — |
2014 FL72 | 193 | 6.8 | 38.1 | 104 | 170 | 259.49 | 2014 | Cerro Tololo (zehaztu gabe) | — |
2014 JW80 | 352 | 5.5 | 38.161 | 142.62 | 247.1 | 131.61 | 2014 | Pan-STARRS | — |
2014 YK50 | 293 | 5.6 | 38.972 | 120.52 | 202.1 | 169.31 | 2014 | Pan-STARRS | — |
2015 GT50 | 88 | 8.6 | 38.46 | 333 | 627 | 129.3 | 2015 | OSSOS | — |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Lykawka, Patryk Sofia; Mukai, Tadashi. (2008-04-01). «An Outer Planet Beyond Pluto and Origin of the Trans-Neptunian Belt Architecture» The Astronomical Journal 135 (4): 1161–1200. doi: . ISSN 0004-6256. (Noiz kontsultatua: 2020-01-02).
- ↑ D.Jewitt, A.Delsanti The Solar System Beyond The Planets in Solar System Update : Topical and Timely Reviews in Solar System Sciences , Springer-Praxis Ed., ISBN 3-540-26056-0 (2006) Artikuluaren aurreinprimakia (pdf) 2007ko urtarrilaren 29an artxibatua, Wayback Machine webgunean.
- ↑ a b E. L. Schaller; M. E. Brown (2007). "Volatile loss and retention on Kuiper belt objects" (PDF). Astrophysical Journal. 659 (1): I.61–I.64. Bibcode:2007ApJ...659L..61S. doi:10.1086/516709. Retrieved 2008-04-02.
- ↑ (Ingelesez) M. E. Brown, E. L. Schaller;. «Orbit Fit and Astrometric record for 04VN112» Wayback Machine (Noiz kontsultatua: 2020-01-02).
- ↑ «JPL Small-Body Database Browser» ssd.jpl.nasa.gov (Noiz kontsultatua: 2020-01-02).
- ↑ «List Of Centaurs and Scattered-Disk Objects» minorplanetcenter.net (Noiz kontsultatua: 2020-01-02).
- ↑ Allen, R. L.; Gladman, B.; Kavelaars, J. J.; Petite, J.-M.; Parker, J. Wm; Nicholson, P.. (2006-03-20). «Discovery of a low-eccentricity, high-inclination Kuiper belt object at 58 AU» The Astrophysical Journal 640 (1): L83–L86. doi: . ISSN 0004-637X. (Noiz kontsultatua: 2020-01-02).
- ↑ a b c d e f g h Sheppard, Scott S.; Trujillo, Chadwick; Tholen, David J.. (2016-06-30). «Beyond the Kuiper Belt Edge: New High Perihelion Trans-Neptunian Objects With Moderate Semi-major Axes and Eccentricities» The Astrophysical Journal 825 (1): L13. doi: . ISSN 2041-8213. (Noiz kontsultatua: 2020-01-02).
- ↑ a b Sheppard, Scott S.; Trujillo, Chad. (2016-12-07). «New Extreme Trans-Neptunian Objects: Towards a Super-Earth in the Outer Solar System» The Astronomical Journal 152 (6): 221. doi: . ISSN 1538-3881. (Noiz kontsultatua: 2020-01-02).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]