Amalia Avia
Amalia Avia | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Santa Cruz de la Zarza, 1930eko apirilaren 23a |
Herrialdea | Espainia |
Heriotza | Madril, 2011ko martxoaren 30a (80 urte) |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Lucio Muñoz |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | margolaria |
Mugimendua | Arte figuratiboa |
Amalia Avia Peña (Santa Cruz de la Zarza, Toledo, 1930eko apirilaren 23a – Madril, 2011ko martxoaren 30a) Espainiako margolari figuratiboa izan zen.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Amalia Aviak haurtzaroa eta lehen gaztaroa Madril eta herriaren artean igaro zituen, gerrako minak markatuta. Margolari gisa egindako ibilbidea 1950eko hamarkadan hasi zuen Eduardo Peñaren estudioan, Madrilen. San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademian, Madrilen, bere lagun eta ondorengo belaunaldiko kide asko ezagutu zituen: Antonio López García, Julio López Hernández, Francisco López Hernández, Isabel Quintanilla, Esperanza Parada Pedrosa, Carmen Laffon, Joaquín Ramo, Enrique Gran eta Lucio Muñoz, eta harekin ezkondu zen 1960an.
Banakako lehen erakusketa Madrileko Fernando Fe galerian egin zuen. 1964an, Joana Mordó galerian sartu zen, eta 1972an, Madrilgo Biosca galerian. Mundu osoko errealismo espainiarrari buruzko erakusketa askotan parte hartu zuen. 1978an Madrileko Goya saria eman zioten. 1992an erakusketa handi bat egin zen ("Otra realidad. Madrilgo kideak") San Fernandoko Arte Ederren Akademiaren inguruan sortu zen lagun-taldeari buruz, bai errealistak bai abstraktuak.
1997an erakusketa antologiko handia egin zuen Madrilgo Kultur Etxean, eta Madrilgo Udalaren Merezimendu Artistikoaren Domina eman zioten. 2004an De puertas adentro bere memoriak argitaratu zituen, eta arrakasta nabarmena izan zuen artearen munduan. Pintura errealistak batez ere Madril izan zuen ardatz, eta haren kaleak, dendak eta denborak hondatutako fatxadak irudikatu zituen. Bere pinturaren lehen garaiak osagai sozialagoa izan zuen, giza irudia bertan zela, pixkanaka desagertzen joan zena. Artistak berak askotan onartu zuen ez zela pintura hiperrealista, eta ez zela perfekzio teknikoa gehien kezkatzen zuena, baizik eta gizakiaren, hainbeste erakartzen zuten bizitza anonimo horien arrastoa islatzeko gai izatea. 80ko hamarkadan, barnealdeetan ere hasi zen lanean. Ohol gainean egindako lanari ibilbide luzea gehitu behar zaio grabatzaile gisa.
Amaliaren lanari buruz, besteak beste, Camilo José Cela, Francisco Atalasea, Francisco Nieva, Juan Manuel Bonet eta Francisco Calvo Serraller-ek idatzi dute. Camilo José Celak Amalia Aviaz esan zuen Amalia absentzien margolaria zela, kronista garratza "bizitzan igaro zuen minaren arrasto garratz eta saihestezina markatuz"
2011ko martxoaren 30ean hil zen Madrilen.
Sariak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1997an Madrilgo Udalaren Merezimendu Artistikoaren Domina eman zioten.
Legatua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 2013. urtean, José Carlos Plaza eszena-zuzendariak Amalia Avia omentzea erabaki zuen, bere pinturetan inspiratuta, Manuel de Fallaren Los amores de la Inés zarzuelen eszenografia eta Tomas Bretonen Palomaren dantzaldia sortzeko.
- Horiekin, denboraldia inauguratu zen Madrilgo Zarzuela antzokian. Antzezpen horiekin batera, San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademiak erakusketa bat antolatu zuen margolariaren lanekin.[1]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ «El Madrid de Amalia Avia, de Falla y Bretón» Real Academia de Bellas Artes de San Fernando.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Documental de 20 min. sobre Amalia Avia Dirigido por Nicolás Muñoz Avia
- La casa de los pintores: Libro sobre los pintores Amalia Avia y Lucio Muñoz Escrito por Rodrigo Muñoz Avia
- Exposiciones individuales
- Entrevista por la publicación de sus memorias
- "De puertas adentro", sus memorias
- "De puertas adentro", en UCLM Archivado el 23 de septiembre de 2006 en Wayback Machine.
- En la Universidad Nacional de Educación a Distancia (UNED) se presentó la tesis doctoral "Amalia Avia: personalidad creadora e identidad femenina" en 2015, por Eva Asensio Castñeda. http://e-spacio.uned.es/fez/view/tesisuned:GeoHis-Emasensio