Abangoardismo

Fontaine, Marcel Duchampen abangoardiazko lana.

Abangoardismoa tradizioarekin haustura eta berrikuntza aldezten dituzten arte mugimenduen eta literarioen multzoa da. Abangoardismorako joera XX. mendearen hasieran garatu zen bereziki eta eskola bereizi zenbait bildu zituen, hala nola dadaismoa, surrealismoa, kubismoa eta futurismoa.

Testuingurua

XX. mendeko hasieran aldaketa handiak eman ziren eta, horiekin lotuta, Abangoardismoa sortu zen. Zientzian errealitatearen kontzeptua aldatzen ari zen: esaterako Bergsonek denboraren subjektibitatea erakutsi zuen, Einsteinek Erlatibitatearen teoria aurkztu zuen, Mekanika kuantikoaren ideiak plazaratu ziren... Psikiatrian Freudek psikoanalisiaren teoria aurkeztu zuen. Teknologia berriek artearen errealitatea aldatu zuen bestetik: argazkilaritzak eta zinemak errealitatea erakusteko gaitasuna azaldu zuten, arte figuratiboaren oinarriak kuestionatuz. Halaber, kolonialismoak etnografia bildumak zabaldu zituen eta horri esker mendebaldean Afrikako, Ozeaniako eta Asiako zibilizazioen arteak ezagutu ziren. Faktore hauek guztiek artisten forma berrien bilaketa indartu zuten. Abangoardismo barruan mugimendu asko eman ziren.

Abangoardismoaren adierazpenak

Abangoardismoaren barruan momentuero beste joerak joan ziren sortzen. Kasu gehienetan, aurrekoak zaharkitutzat emanez, proposamen berriak eta erradikalagoak plazaratu zituzten. Horien artean hauek aipa daitezke:

• Inpresionismo, artista ezagunenak: Édouard Manet, Pierre-Auguste Renoir, Camille Pissarro, Paul Durand-Ruel.
• Espresionismo, artista ezagunenak Gustav Klimt, Oskar Kokoschka eta Egon Schiele.
• Futurismo, artista ezagunena Filippo Tommaso Marinetti
• Fauvismo, artista ezagunena Henri Matisse
• Abangoardismo errusiarra, artista ezagunea Marc Chagall
• Kubismo, artista ezagunenak: Pablo Picasso, Georges Braque, Juan Gris, María Blanchard, Fernand Leger, Jean Metzinger, Albert Gleizes, Paul Cézanne.
• Dadaismo, artista ezagunenak Hugo Ball,Tristan Tzara, Francis Picabia, Marcel Duchamp.
• Ultraismo, artista ezagunean: Rafael Cansinos Assens, Gerardo Diego, Pedro Garfias, Juan Larrea, Guillermo de Torre.
• Surrealismo, artista ezagunenak André Breton eta Louis Aragon.
• Estridentismo, artista ezagunenak Liszt Arzubide, Manuel Maple.
• Arieldentismo
• Pop Artea. Beranduago ematen da baina, modu batez, abangoardismo barruan koka daiteke. Artista ezagunena Andy Warhol

Iturriak

• Karlheinz Barck (2001): Ästhetische Grundbegriffe. ISBN 3-476-01657-9.
• Mario De Micheli (2002): Las vanguardias artísticas del siglo xx. ISBN 84-206-7883-X.
• Peter Bürger (1974). Teoría de la vanguardia. ISBN 84-8307-060-X.

Kanpo estekak

• (Gaztelaniaz): Abangoardeei eskainitako webgunea.

• Datuak: Q102932
• Multimedia: Avant-garde art / Q102932

Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.