Saŭruracoj

Kiel legi la taksonomion Saŭruracoj
Houttuynia cordata (folioj kaj floraro)
Biologia klasado
Regno: plantoj Plantae Subregno: trakeofitoj Tracheophyta Superdivizio: spermatofitoj Spermatophyta Divizio: angiospermoj Angiospermae Subklaso: magnoliedoj Magnoliidae Ordo: piperaloj Piperales Familio: saŭruracoj Saururaceae Rich. ex T.Lestib.
Tipa genro
saŭruro Saururus L.
Aliaj Vikimediaj projektoj

La saŭruracoj (latine Saururaceae) estas planta familio el angiospermoj. Tiu familio apartenas al la ordo piperaloj (Piperales). Ĝi enhavas 4 genrojn kaj 7 speciojn disvastigitajn en la norda modera zono (holarktiso). Ĝia tipa genro estas saŭruro.

Priskribo kaj ekologio

folioj kaj floraro de Houttuynia cordata

Vegetativaj karakterizaĵoj

Temas pri dujaraj ĝis multjaraj , herbaj plantoj. Ili formas rizomoj kiel travintra organo aŭ stolonoj. La tigoj estas dividita.

La simplaj, alternestarantaj, spirale aŭ duvice starantaj folioj estas dividitaj en petioloj kaj foliplatoj, karecaj kaj aramaj. La simpla foliplato estas plej ofte oblongaj aŭ ovformaj kaj je la bazo korformaj aŭ rondigita. Ili ne havas paralelan nervuron. La stomoj estas ciklocitaj. Ekzistas stipuloj, kiuj plej ofte estas kunkreskintaj kun la petioloj.

Generativaj karakterizaĵoj

La floroj kune staras en finestarantaj grapolaj aŭ spikaj floraroj. Por allogi la polenigantojn ekzistas ofte brakteoj.

La etaj floroj estas radiosimetriaj kaj seksaj. Involukroj mankas. Ekzistas unu ĝis tri cirkloj da po tri ĝis kvar fekundaj stamenoj kaj tri ĝis kvin epiginaj karpeloj. Andreceo kaj gineceo estas laŭlonge aŭ nur je la bazo kunkreskintaj. . La mplej ofte kvar aŭ malofte kvin plej ofte epiginaj kaj nur ĉe Anemopsis hipoginaj karpeloj. Ili estas liberaj aŭ parte ĝis komplete unukamera ovario kunkreskontaj. La tri ĝis kvin pistiloj finiĝas en stigmo. Formiĝas pli aŭ malpli malprofundaj karnecaj fonikloj aŭ kapsulfruktoj. La plantoj de la genro Saururus formas fruktarojn. La semoj enhavas nur malmulte da endospermo kaj multe da amelriĉa perispermo. La embrio estas nur rudimenta kaj eta ĉe la semmaturiĝo.

Enhavosubstancoj

Ĉiuj specioj havas cianidino kaj la flavonoidoj kaempferolo kaj kverketino. Ili ankaŭ enhavas esencaj ŝtofoj kaj akumuliĝas kalcioksalato en kristaloj.

Disvastigo

La disvastigo estas la holarktiso de la moderaj ĝis la tropikaj zonoj en la okcidenta Azio, en suda Usono kaj en Meksiko.

floraro kun bone videblaj brakteoj de kalifornia anemopso (Anemopsis californica)

floraro de Saururus cernuus

ĉinia saŭruro (Saururus chinensis)

Taksonomio

Laŭ World Flora Online kaj The Plant List (1 maj. 2020), jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj:

• Angiospermae - angiospermoj
  • Piperales Bercht. & J.Presl - piperaloj
    • Saururaceae Rich. ex T.Lestib. - saŭruracoj
      • Anemopsis Hook. & Arn. - anemopso
      • Gymnotheca Decne. - gimnoteko
      • Houttuynia Thunb. - hutujnio
      • Saururus L. - saŭruro

• Anemopsis HOOK. & ARN.: nur unu specio:
  • Kalifornia anemopso (Anemopsis californica (NUTT.) HOOK. & Arn.): Ĝi kreskas sur malseka, baza, sala kreskejoj kaj marbordaj marĉoj en altecoj de 0 ĝis 2000 m de la okcidenta Usono ĝis la norda Meksiko.
• Gymnotheca DECNE.: nur du specioj:
  • Gymnotheca involucrata S.J.PEI: Ĝi kreskas ĉe stratrandoj kaj ĉe malsekaj lokoj en arbaroj en alteco inter 700 kaj 1000 metrojn en suda Siĉuano.
  • Gymnotheca chinensis Decne.: el norda Vjetnamio kaj Ĉinio, en la ĉinaj provincoj Gŭangdongo, Gŭangŝjio, Gŭiĝoŭo, Hubejo, Hunano, Siĉuano kaj Junano ĝi kreskasapud la riveroj kaj en valoj en alteco de 100 ĝis 2000 metrojn.
• Houttuynia THUNB.: nur unu specio:
  • Houttuynia cordata THUNB.: ĝia triviala nomo estas „ĥameleona planto“. la nomo rilatas al diverskoloraj folioj. Ĝi estas la sole kultivata kulturplanto el genro kiu estas kultivata en Eŭropo. el Japanio, Tajvano, Ĉinio, Javo kaj Himalajo. En ĝiaj hejmregionoj ĝi estas unu el la plej gravaj spicoplantoj en multnombraj kultivaroj kiuj estas kultivataj.
• Saŭruro (Saururus L.: nur du specioj:
  • Amerika saŭruro (Saururus cernuus L.: marĉplanto el la orienta Nordameriko. Ĝi estas uzata kiel akvaria planto. En Norditalio ĝi estas invada planto.
  • ĉinia saŭruro (Saururus chinensis (LOUR.) BAILL.): de Hindio, Koreio, Vjetnamio, Ĉinio, Tajvano, Japanio (inklude de la Rjukju-insuloj) ĝis Filipinoj.

Utiligado

De Houttuynia cordata oni povas manĝi la fruktojn, foliojn kaj la subrundajn plantpartojn. La efikoj estis esploritaj. La drogo de Houttuynia cordata (japana: „segiun“ = „nova energio en la rivero“) el la folioj helpas kontraŭ ŝvelaĵoj.

Saururus cernuus estas akvaria planto.

Fontoj

• Die Familie der Saururaceae bei der APWebsite. * Die Familie der Saururaceae bei DELTA von L. Watson & M. J. Dallwitz. Arkivigite je 2007-01-03 per la retarkivo Wayback Machine
• George F. Buddell II & John W. Thieret: Saururaceae in der Flora of North America, Volume 3: Online. * Nianhe Xia, Anthony R. Brach: Saururaceae., S. 108 - textgleich online wie gedrucktes Werk, Wu Zheng-yi, Peter H. Raven (Hrsg.): Flora of Ĉinio. Volume 4: Cycadaceae through Fagaceae, Science Press und Missouri Botanical Garden Press, Beijing und St. Louis, 1999. ISBN 0-915279-70-3 * Eckehart J. Jäger, Friedrich Ebel, Peter Hanelt, Gerd K. Müller: Exkursionsflora von Deutschland. Band 5. Krautige Zier- und Nutzpflanzen. Spektrum Akademischer Verlag. Berlin, Heidelberg 2008. ISBN 978-3-8274-0918-8